بخشی از مقاله
چکیده
مدیریت راهبردی دانش، مدیریت تولید دانش معطوف به حوزه پیشرفت، از طریق تبدیل دانشهای پنهان به دانش-های آشکار معطوف به مقوله مزبور است و به مثابه یک مقدمه ناگزیر برای رویکرد به پردازش گفتمان توسعه دانش-بنیان در فضای نظام ج.ا.ا. ، نیازمند پردازش نقشه راه یا الگوی تولید دانش دینشناخت است. نقشه جامع اندیشه و دانش دینی، همانا الگوی کلان مدیریت دانش دینشناخت به منظور پردازش دانش معطوف به پیشرفت در فضای مقتضیات جهان معاصر و پیشروی ایرانی است. لُبّ کلام آنکه، جریان تولید ایده و دانش در تعامل با آموزههای دینی در موضوعات متنوع معرفتی در جریانی از پردازش دادهها تا مراتب دم به دم نابتر ظهور عنصر خودآگاهی در متن معرفت همان فکردینی است. مؤلفههای تحلیل نظام و نقشه جامع مدیریت دانش دینشناخت کدامند؟
سازماندهی جریان اندیشه و دانشدینی، در قالب یک الگوی سیستماتیک منجر به مدیریت فرایند تغییر پدیدارهای مرتبط با امر انسانی، مهندسی فکر دینی است تا از رهگذر شناخت منطق و روششناسی جریان یافتن فکردینی در عرصه مبانی نظری و نیز نظام ماموریت نهادهای تولید دانشهای دروندینی و بیروندینی در کناکنش با یکدیگر در مبناپردازی مدنیت جدید، بتوان به نقشه جامع و دیدگاه مدیریتی نظام تولید علم، در چهار نگاشت ادراکی، نهادی، دانشی و تحقیقوتوسعهایِ دانش دینی دست یافت. این تحقیق بر آن است تا در راستای گذار به نقشه جامع علم و در نقطه کانونی آن، نقشه جامع اندیشه و دانش دینی، مدخلی آغازین بر چیستی انگاره یا ایده مدیریت دانش دینشناخت داشته باشد.
واژههای کلیدی: توسعه دانشبنیان، مدیریت دانش، مدیریت دینشناخت دانش، تفقه در دین، توسعه تفقه در دینبنیان، ولایت فقه
مقدمه
گفتمان توسعه دانشبنیان1، امروزه به عنوان آخرین گفتمان اندیشه ترقی 2 - ن.ک.به: پولارد، - 1354 برآیند آخرین فرآوری معرفتشناخت اندیشهپردازی پیشرفت در نگرش بیروندینی - فلسفه دینی - است. اندیشه و گفتمان یادشده، خاستگاه طرح ایده و گرایش دانشی و رشتهای مدیریت دانش3 گردیده است. توسعه و پیشرفت در آینده به جوامعی تعلق خواهد داشت که سهم بیشتری از دانش را به خود اختصاص داده باشند. علاوه بر این سازمانهای دانشی در آینده به توانمندیهایی دست خواهند یافت که با استفاده از آن خواهند توانست با نیرویی اندک، قدرتی عظیم ایجاد نمایند - الوانی، . - 1382امروزه با اهمیتیافتن اطلاعات در اقتصاد دانشمحور، افراد، سازمانها و کشورهایی قدرتمند محسوب میشوند که در تولید دانش بهتر از بقیه عمل کنند - سهرابی و دارمی، - 1389
و مدیریت دانش اکنون خود را به صورت ابزار کلیدی مدیریت قرن جدید مطرح کرده است که دربرگیرنده مفاهیم، مدلها، نظریهها و ابزارهایی است و این وضعیت را، برای کسب مزیت رقابتی در عرصه جهانی مقدور میسازد - سهرابی و دارمی، . - 1389 مدیریتِ دارای مزیت رقابتی پایدار مستلزم شناخت، اجرا و پشتیبانی از قابلیتی جدید در سازمان یعنی توانایی مدیریت دانش به نحو موثر است.مدیریت دانش سازماندهی فرایندهای تولید، نشر، بهرهوری و فراوری دانش به منظور زیرسازی دانش منجر به توسعه است. ایده مزبور در عصر برآمدن گفتمان توسعه دانشبنیان از اندیشه ترقی شکل گرفته است. بدینسان منطق تولید مبنای پیشرفت منجر به فرایندهای تحقیق و توسعهای، اساس فراوری ایده مدیریت دانش است. کارکردهای تحقیق و توسعهای مدیریت دانش، امروزه در مجامع و کشورهای توسعهیافته به عینه آزموده شده است. ساماندهی این ایده و گرایش دانشی در کشور و در فضای گفتمانی ج.ا.ا از منطق عام مبنای ایده مزبور تبعیت میکند.
اندیشه و گفتمان توسعه دانش بنیان در جوامع معاصر دینی، به مناسبت حضور دین و اندیشه دینی در عصر تفکر برنامهریزی توسعهای، مجال برآمدن پرسش تازهتری، یعنی پرسش از چیستی اندیشه و دانش دینی و چگونگی راهبری این اندیشه تا مرحله تحقیق و توسعهای آن، یعنی مدیریت دانش دینشناخت منجر به رشد و توسعه را مهیا داشته است. به عبارت دیگر، آنچه در گفتمان توسعه دانشبنیان بایستی ملحوظ نظر قرار گیرد آن است که ایده مدیریت دانش در فضای اقلیمی هر ملتی باید پردازش درونزا شود. بر این اساس، در فضای نظریهپردازی ایده جمهوری اسلامی، ایده مدیریت دانش دینشناخت در فضای مقتضیات جهان ایرانی سر برمیآورد. بدینسان مجموعه نهادهای آموزشی و پژوهشی هر جامعهای، نهادهای کارگزار انگاره مدیریت دانش هستند و از رهگذر طرح اصل انگاره مدیریت دانش، موضوع هندسه یا الگو و مدل نقشه دانش برمیآید.پیش از تبیین پاسخِ پرسش پیشتر یاد شده شایسته است مروری گذرا بر دو نکته مهم داشته باشیم:
1 معتبر بودن و ضرورت بحث از اندیشه ترقی در جهان امروز رهنمون آن است که ما باید تمامی نظریهها و گفتمانهای4 موجود را بشناسیم و بر بنیان اندیشه ترقی جامعنگر برگزیده خود، در برآیندی از نیمنگاهی نقادانه به آن گفتمانها و نیز نگاهی به قابلیت ها و داشتهای شناختی و علمی و فرهنگی خویش، به ویژه در منبع هویت ملّی و آموزههای دینی، اندیشه و گفتمان پیشرفتشناختِ برگزیده خویش را درونی کرده و به گفتمان برگزیده رشد توسعه خود دست یابیم. این اقدام و رویکرد، نه تنها نقد، بلکه نوعی عمل چندوجهی و تعاملگونه است. اکنون مشارکت در ساخت جهان جدید شروع شده و ما نیز از سازندگان عالم معاصر شمرده میشویم.
2 مصلحان و احیاگران فکر دینی معاصر، نسل دینپژوه معاصر را فرامیخوانند تا به عنوان نمایندگان تفکر جدید اسلامی نوبنیاد در فضای مقتضیاتی ایرانی، مصری، تونسی یا هر عرصه ملی دیگر، نگاه خودویژهای به فلسفه و ایدئولوژی و نظام معرفتی - دانش مدیریت تحقیق و توسعهای - اقدامی - مدیریت دانشبنیان تحقیق و توسعهای - و اسلامی خویش برای ساختن نمونه تمدن جهان معاصر ایرانی در عصر »مشارکت در جامعه جهانی« تدوین و ارائه کنند و پیوسته با پیشینه تمدنی خود و بازخوانی و بازسامانی اندیشه ترقی در جهان جدید، آفریدگار مدرنیته درونزای خود باشند.
با این آموزه میتوان دریافت که اولین فصل تحلیلی نقشه راه مدیریت دانش دینشناخت، نوع تلقی از اصل ایده و انگاره مدیریت دانش و تلقی از دانش دینی به مثابه بنیاد دانشی مدیریت تغییر و تحول است.
به سخنی دیگر، آن دانش و فقاهت ولایتدار و متکفل تدبیر امور کدام است؟ چیستی آن دانش دینی، موضوع تحلیل نگاشت ادراکی نقشه راه مدیریت دانش دینشناخت است.داشته ستبر و پرمایه حوزه فکر دینی به عنوان خاستگاه ساماندهی و بسط نظامواره دانشهای در اختیار خویش و دانش مبنای مدیریت تحول و متعلﱠق نقشه راه، برای ورود به عرصه برنامهریزی توسعهای و راهبری تحقیق و توسعهای جامعه مخاطب، همان دانش » فقه جامع« است، دانشپژوهان و نظام مدیریت ملی برای تدبیر سلوک اندیشهای و مدیریت دینشناختی خویش به این دانش مبنا نیازمندند. شایسته آن است که برای دانستن این دانش:
1 در گام اول، مفاهیم پیوسته و جایگاه آن را در نظام ادراکی راهبر تغییر و سپس نظام تحقیق و توسعه دریابیم،
2 تا بتوان در گفتارهای دیگری بنیان اندیشهای آن، یعنی مبانی نظری یا مبانیحِکمی فقه جامع را دریابیم و نیزبتوان از بنیانهای این ایده، آموختههای کارگشاتری داشت چراکه بدون خودآگاهی لازم و نیز بدونمبرهَن نمودن مبانی استنباطی، روشمندی و اتقان در منظومه معرفتی جامع فرایند استنباط به سستی میگراید و راه گذار از طراحی سیستمی الگوی مطلوب برای ورود به فرایند تحقیق و توسعه ملی نیز به بوته اجمال و ابهام و نارسایی میرود.
3 و البته نسبت این دانش با فرایند تحقیق و توسعه ملی دیده شود.تآکید بر این واژه از منظر فهم سامانهای دانش های دینی و گذار به مبحث نظریه دولت دینی و جریان ولایت دانش-دینی یا همان مدیریت دانش دینشناخت در نظام ولایت فقیه، دانستهتر میشود. تحلیل چیستی و مؤلفههای نقشه راه تولید دانش دینی، در اولین گام محتاج این تأمل معرفتشناسانه است.نقطه نهایی برآیند آنچه گذشت، آن است که هدف نهایی از »مدیریت دانش دینشناخت«، انطباق سریع با تغییرات محیط پیرامون به منظور دستیابی به یک نقشه راه برای ورود به عرصه برنامهریزی توسعهای و راهبری تحقیق و توسعه ای جامعه مخاطب و ارتقاء کارآیی در فرایند تحقیق و توسعهای یک سیستم کلان، چون یک حکومت اسلامی است. در همین راستا، سودای این تحقیق آن است که به مدد انگاره مدیریت دانش، به روششناسی و نقشه راه
