بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی رویکردها و روشهای کتابهای آموزشی زبان عربی که توسط مولفان و نویسندگان ایرانی بعد از انقااب تالیف شده در نظر دارد مشخص نامید که شایعترین و رایجترین رویکردها و روشهایی که مولفان این کتب برآن تاکید و ترکز داشتهاند کدام است. روش پژوهش حتلیل حمتوا است که به عنوان نمونه چهار جمموعه آموزشی از چهار دهه بعد از انقااب «املدخل الی تعلم اللغة العربية» اوخر دهه شصت،«گفتگو» اوایل دهه هفتاد، «صدی احلياة» دهه هشتاد و «الغاية املنشودة» از دهه نود انتخاب گردید. طبق بررسیها، روشها و رویکردهای غالب مورد استفاده مولفن کتب عربی در بعد از انقااب روش شنیداری-گفتاری و روش دستور و ترجه بوده است.
واژگان کلیدی: رویکردها و روشها ،آموزش زبان خارجی ،کتابهای آموزشی زبان عربی.
مقدمه
آموزش زبانهای خارجی و بویژه زبان انگلیسی در یک قرن گذشته رویکردها و روشهای متعددی را به خود دیده است. به طور کلی این رویکردها در سه مرحله روشهای سنتی - TRADITIONAL APPROACHES - - تا اواخر سال - 1960، مرحله تدریس کالسیک زبان به شیوه ارتباطی CLASSIC - COMMUNICATIVE LANGUAGE TEACHING1970تا - 1990و مرحله سوم تدریس امروزی زبان به شیوه ارتباطی - از اواخر 1990تاکنون - » - رضوی ،بی.تا:. - 4 آموزش زبان عربی نیز به عنوان زبان خارجی در ایران سابقهای طوالنی دارد و راه پرفراز نشیب و تغییر و تحوالت زیادی را چه در زمینه روشها و شیوههای آموزش و چه در حیطه محتوا به خود دیدهاست. از بدو ورود اساام به ایران و پذیرش دین اساام ایرانیان به زبان عربی به عنوان زبان دین و قرآن روی آوردند چنانکه دانشمندان و بزرگان زیادی در عرصه زبان عربی تقدیم کردند و آثار ارزشمند و بیشماری به این زبان توسط ایرانیان تالیف و تصنیف گردید. این روند در ایران بعد از انقااب اساامی نیز ادامه یافت و تالیفات متعددی در زمینه آموزش زبان عربی توسط ایرانیان عرضه گردید.
این پژوهش سعی بر آن دارد تا چهار کتاب آموزش زبان عربی را از چهار دهه بعد از انقااب اساامی در ایران بررسی کند تا سیر ظهور یا تغییرات در رویکردهای جدید مشخص شود. برای این منظور کتابهای املدخل إلی تعلم اللغة العربية، تاليف محمد حيدري و علي حيدري،گفتگو از ناصر علي عبداهلل، صدي احلياة تاليف مسعود فكري و الغاية املنشودة تاليف دكتر آفرین زارع، دکتر اسحق رحمانی و دكتر سید فضل اهلل انتخاب شدند. برای رسیدن به این هدف این پژوهش می کوشد به دو سؤال زیر پاسخ دهد: شایعترین رویکرد و روش آموزش زبان عربی در ایران بعد از انقااب اساامی چه بودهاست؟تغییرات رویکردی و روشی این کتابها از دهه شصت تا کنون چه بوده است؟
پیشینه پژوهش
در بررسی پیشینههای صورت گرفته بر روی کتب آموزشی زبان عربی در ایران بعد از انقااب پژوهشهایی انجام شدهاست که از جمله مهمترین آنها پژوهش. فکری - - 1390در پژوهش خود به معرفی مجموعه کتابهای آموزشی صدیاحلیاه جهت آشنایی با این بسته آموزشی پرداختهاست. تاج الدين - - 139 در مقاله خود به بررسی کتاب « صدی احلياة» بر اساس هفت اصل آموزش زبان ارتباطی؛ اصل وابستگی فعالیتها، اصل انتقال اطالعات، اصل خأأ اطالعاتی، اصل کاربرد زبان در سطح کالم - فراتر از جمله - ، اصل آموزش کارکردهای زبان، اصل حرکت به سوی یادگیری مستقل و اصل تعامل پرداخته است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که به جز اصل انتقال اطالعات، سایر اصول آموزش زبان ارتباطی در تدوین این مجموعه مورد توجه قرار نگرفته است.
صدقی و دیگران - - 1392 با هدف ارائه شاخصهای افزایش کارآمدی بستههای آموزشی مهارتهای زبان عربی، به بررسی مقایسهای دو بسته آموزشی صدیاحلياة و العربية للناشئی که هر دو در دانشگاههای ایران به عنوان کتاب آموزشی استفاده میشود پرداختهاند.ضیغمی وتقوی - - 1392 در پژوهش خود به معرفی و نقد مجموعه صدیاحلياة پرداخته و به نقاط مثبت و منفی این مجموعه همراه با ارائه پیشنهادهایی جهت رفع نقاط منفی اشاره کردهاند. محمدی و زارع نژاد - - 1395 به بررسی نمادهای هویت ملی در مجموعه آموزشی صدی احلياة پرداختهاند و به این نتیجه رسیدهاند که در این مجموعه به طور متعادل به نمادهای هویت ملی اشاره نشده است محمدی - 1395 - با استناد به اصول نوین آموزش زبان خارجی به بررسی مهمترین مبانی رویکردی تالیف کتاب مکالمه زبان عربی پرداخته است. از جمله مبانی ارائه شده در این پژوهش الگوی نیازسنجی براساس نقصها، ضرورتها و خواستهها ،طراحی اهداف براساس یک یا تلفیقی از فلسفههای موجود از جمله عقالنیت آکادمیک ،اهداف اجتماعی و اقتصادی ،تمرکز بر