بخشی از مقاله
چکیده
معدن مس مزوش در فاصله 27 کیلومتری جنوب خاوری شهرستان دلیجان در استان مرکزی واقع شده است. این محدوده بخشی از کمان ماگمایی ارومیه-دختر در زون ساختاری ایران مرکزی می باشد. در این محدوده سنگهای آذرین، رسوبی و آذرآواری سنوزوئیک از ائوسن میانی تا عهد حاضر برونزد دارد. واحدهای سنگی این محدودهعموماً شامل متاولکانیک، دایکهای دیابازی،گابرو، توف وگدازههای اسیدی، داسیت، لیتیک توف، توف، ماسه سنگ، آهک ماسهای و کنگلومرا است.
دگرسانیهای این منطقه شامل کلریتی، سریسیتی، اپیدوتی، سیلیسی، آرژیلیک و کربناتی میباشد که گسترش آنها با شکستگیها و گسلهای موجود در منطقه همخوانی دارد. کانیسازی هیپوژن از نوع هیدروترمال و شامل کانیهای بورنیت، کالکوپیریت، مگنتیت، تتراهدریت- تنانتیت، کارولیت و پیریت است. کانیسازی سوپرژن شامل کانیهای هماتیت، گوتیت و کوولیت است.
کلید واژه ها: زمین شناسی، کانی شناسی ، معدن مزوش، دلیجان
مقدمه
معدن مس مزوش با مختصات طول جغرافیایی 51 01' 34,2 و عرض 33 56' 43,6 در شهرستان دلیجان در استان مرکزی واقع شده است. این محدوده بخشی از کمان ماگمایی ارومیه-دختر مربوط به زون ساختاری ایران مرکزی می باشد. در این محدوده سنگهای آذرین، رسوبی و آذرآواری سنوزوئیک از ائوسن میانی تا عهد حاضر برونزد دارد. واحدهای سنگی این محدودهعموماً شامل متاولکانیک، دایکهای دیابازی،گابرو، توف وگدازههای اسیدی، داسیت، لیتیک توف، توف، ماسه سنگ، آهک ماسهای و کنگلومرا است.
از آنجا که بر روی این کانی سازی در گذشته مطالعات مفصلی انجام نشده است، در این پژوهش ضمن بررسی زمینشناسی عمومی منطقه به مطالعه زون های دگرسانی و رابطه آن با کانی سازی، توالی پاراژنزی و کانیشناسی مناطق اکسیدی و سولفیدی در دو منطقه سوپرژن و هیپوژن پرداخته میشود.
روش تحقیق
پس از مطالعه منابع و پژوهش های انجام شده، بازدید صحرایی و برداشت نمونه از واحدهای سنگی، کانی سازی و دگرسانی، از منطقه مورد مطالعه تعداد 24 عدد نمونه برای مقاطع نازک و نازک صیقلی برداشت و با استفاده از میکروسکپ پلاریزان نور عبوری و بازتابیده مطالعه شد.
نتیجه گیری
در محدوده معدن مس مزوش سنگهای آذرین و آذرآواری سنوزوئیک از ائوسن میانی تا عهد حاضر برونزد دارند و در این میان فعالیتهای آتشفشانی ائوسن پسین از گسترش چشمگیری برخوردار است. سنگهای رسوبی مزوزوئیک و ترشیاری نیز در منطقه رخنمون داشته و در بیشتر منطقه با رسوبات کواترنری پوشیده شدهاند. مهمترین سنگهای محدوده عبارتند از تناوبی از آهک سیلتی، داسیت، آندزیت، آگلومرا، کنگلومرا، سیلتستون، توف و گدازههای آندزیتی با سن ائوسن که در مجاورت آن توده ای با ترکیب گرانیت و گرانودیوریت نفوذ کرده و باعث دگرگونی ضعیفی شده است.
سنگ میزبان دارای زمینه شیشه ای به صورت ریز دانه است که شامل کوارتز، پلاژیوکلاز، کلسیت و کانی های ثانویه می-باشد. بیشتر نمونه ها به شدت دگرسان شده اند و به مجموعه ای از اپیدوت، رس، سریسیت، کانی کدر و کلسیت تبدیل شده اند. در حالت کلی سنگ میزبان توف می باشد.بافتهای مشاهده شده در نمونه ها شامل بافت پورفیری، بافت جریانی، بافت بادامکی و بافت تیغه ای می باشد.
در نمونه ها دگرسانی کلسیتی به وفور و به صورت رگه رگچه ای و هم داخل خود کانی در منطقه مورد مطالعه مشاهده شد. دگرسانی اپیدوتی به صورت پراکنده در زمینه سنگ و به صورت رگه رگچه ای گسترش داشته است. دگرسانی سریسیتی و رسی نیز در زمینه از تجزیه فلدسپار به رس و تجزیه پلاژیوکلازها به سریسیت تشکیل شده اند. در بعضی نمونه ها دگرسانی به حدی بوده است که سنگ اولیه قابل تشخیص نیست.
