بخشی از مقاله
چکیده
درباره تفاوتهای جنسیتی دودیدگاه متعارض موجود است بر حسب یک نظرتفاوت حقوقی بیانگر ستم و تبعیض جنسیتی برزنان می باشد اما برحسب رویکرد دیگر یکسان نگری مطلق راه را برای بی عدالتی بر زنان میگشاید زیرا در این صورت باید تفاوتهای طبیعی جنس زن نادیده گرفته شود این خود یک نوع ستم جنسی بر زن شمرده میشود. با استناد به آیات قرآن کریم باورهای موجود در خصوص تفاوتهای جنسیتی دارای اشکالاتی میباشد بعضا به این تفاوتها و آنچه در نظام خلقت طراحی شده به دیده عیب نقص و نارضایتی نگاه میشود - فمنیسم - حال آن که در صورت شناخت و درک درست این تفاوتها با یکی از شاهکارهای شگفت انگیز خلقت آشنا شده و در صدد استفاده از آنها برخواهیم آمد. جالب این است که اسلام این امر خطیر را از خداوند متعال طلب می نماید اما فمنیسم بشر را تعیین کننده مصلحت خویش میداند.
خود قرآن بیان فرمود که من با جان انسانها سخن دارم جان نه مذکراست نه مونث.آنجا که ذکور و انوثت تن آدمی است و تن کاری به فضایل و معارف ندارد.اگر قرینه خاصی در کلام نباشد، کلام خداوند را باید براساس فرهنگ محاوره ای بین الملل حمل نمود.آنها که داعیه تساوی زن و مرد را دارند وقتی بخواهند ازتوده ناس مجموع زن و مرد سخن بگویید آیا میگویند مردها و زنها قیام کردند یا مردها و زنها رای دادند؛ این فرهنگ محاوره ای و عرف بین الملل است، بنابراین نباید گفت که قرآن مذکرگرا...است. مواد و روشها: این مقاله به صورت مروری و کتابخانه ای با بهره گیری از قرآن کریم و کتب علمی مرتبط و مقالات و سایتهای معتبر گردآوری شده است.
مقدمه
از آن زمان که دست حکیم پروردگار سرشت انسان را سرشت . راز سر به مهر خلقت را با قلم تفاوتها نگاشت و انسان را بر منبر خلیفه الهی نشاند زن و مرد که هر یک عهده دار انعکاس پاره ای از انوار ایزدی در زمین بودند زندگی هزاران سالانه ای را در کنار یکدیگر آغاز کردند در جریان این هم جواری، وجود هریک از آن دو مسکنی بود که دیگری را از آشوب ها و ناملایمات زندگانی می رهانید مسرت و خوشبختی ای که از زندگی مشترک دو جنس حاصل میشد آنچنان عمیق و جدی بود که هردوی آنها را علی رغم تمام موانع پیش رو همواره به سوی یکدیگر سوق داد و خوشبختی دو جنس تنها در کنار یکدیگر را به رسم و آیینی فراگیر و جهانی مبدل ساخت.
زمزمه های اختلاف و نارضایتی دو جنس درطول قرن ها به اندازه ای ضعیف و نادر بودکه هیچگاه با صدایی بلند به گوش تاریخ نرسید اما این زمزمه ها در چند قرن اخیر شدت گرفت تا مرزها را در نور دید و تاثیرات قابل توجهی را در جوامع مختلف بر جای گذاشت امروزه شاهد بروز مشکلات زیادی هستیم که برخی از آنها به نوعی از تفکر کاملا یکسان دانستن زن ومرد نشأت میگیرد در حالی که زن ومرد مشترکات فراوانی دارند که مربوط ب بعد و ارزش انسانی آنها میشود.
اما در کنار همانندیها،تفاوتهایی در خلقت جسمانی روحی،عاطفی و به دنبال آن تفاوتهایی در استعدادها ،نیازها، خواسته ها،اهداف،وظایف و نقشهای محول شده به آنها وجود دارد کمال هر مخلوقی در شکوفا شدن و پرورش استعدادهای نهفته در همان هست لذا کمال یک مرد و یک زن لزومادر یک موقعیت مشابه و یکسان بدست نمی آید؛ لذا به نظر میرسد لازم است بطور دقیق مسأله وجود تفاوتها بین زن و مرد در ابعاد مختلف جسمانی و روان شناختی و جامعه شناختی بررسی شود و ویژگی های زنان و متناسب با آن نقشهای خاص زنان معرفی گردد و بعضی باورها درباره تفاوتهای جنسیتی و کارکردها و مسئولیت های ناشی از آن بررسی گردد.
تفاوتهای جنسیتی
وجود تفاوتهای جنسیتی میان زن و مرد است که منجر به تفاوتهای حقوقی بین آن دو میشود.تلاش اکثر افراد در جهت یکسان نگاری زن و مرد برای دفاع از حقوق پایمال شده زنان میباشد وآثار مثبت ومنفی این طرز تفکر به ویژه در زنان در نتیجه خانواده و جامعه به طور روز افزون دیده میشود - تشکری زهرا زن در نگاه روشنفکران - آثار مثبت آن به دلیل در نظر گرفتن شباهتها و مشترکات بین زن و مرد است که در گذشته نادیده گرفته میشد.
مانند:حق تحصیل، شغل، مهریه، نفقه، حق شیر دهی. حقوق اجتماعی مانند:حق رای، آزادی ،تفریح، ورزش و.... - -1 فضل االله سید محمدحسین نقش زن و جایگاه زن - اما آثار منفی آن به دلیل نادیده گرفتن تفاوتها موجود بین زن ومرد میباشد مانند:اصرار مادران باردار شیرده برای تحصیل، شغل و عدم رعایت حدود حجاب و عفاف و علاقه پیش از اندازه زنان به حضور در اجتماع غفلت از شوهرداری ،پرورش فرزندان و بی میلی دختران شاغل به ازدواج تشکیل خانواده کمرنگ شدن معنویت و عاطفه از خانواده و جامعه. گرایش مردان به اعتیاد و چند همسری حتی رابطه نامشروع در اثر براوره نشدن نیازهای جنسی،روحی و عاطفی شیوع بیماریهای مختلف جسمی،روحی،اخلاقی،افسرگی،اضطراب، نارضایتی بدلیل عدم به انجام رساندن رسالت زنان. از طرفی عدم آکاهی مردان از تفاوتهای زن ومرد و نقشهای محول به زنان و نادیده گرفتن حقوق فردی و اجتماعی زنان و مجهز شدن به سلاحهای مردانه مثل مدرک تحصیلی،مشاغل بالا،استقلال مالی،عدم ایفای نقش مردانه در کانون خانواده و بطور کلی جوامع در این زمینه ها دچار افراط و تفریط شده است. با بینش و آگاهی صحیح میتوان جلوی این دو انحراف را گرفت و جامعه را به سمت اعتدال هدایت کرد.
رویکرد تفاوتهای جنسیتی
درباره تفاوتهای جنسیتی دو دیگاه کاملا متعارضی موجود است.یک دیدگاه تفاوت حقوقی را ستم و تبعیض جنسیتی بر زنان میداند زیرا که عدالت به معنای رعایت کامل تساوی میان زن و مرد میباشد و هرگونه تفاوت را به منزله زیر پا گذاشتن عدالت میداند .برحسب دیدگاه دیگر یکسان نگری مطلق را زمینه ساز بی عدالتی بر زنان میداند زیرا نادیده گرفتن تفاوتهای طبیعی جنس زن ومانند ساختن آن با جنس مخالف یک نوع ستم جنسی شمرده میشودوبلکه دیگر خود زن گم میشود. ووجود او در وجود مردان معنا پیدا میکند که این خود ظلمی بزرگ بر زن است. - جامعه شناسی جنسیتی - با تفاوت این دو رویکرد دو نظام فکری کاملا متفاوت بوجود آمده که این نوشتار سعی دارد به تفاوت جنسیتی از منظر اسلام وفمنیست بپردازد. البته به اختصار. - - - 1قبض بسط حقوق زنان عبدالکریم سروش -
واژه فمنیست
واژه فمنیست در فرهنگ آکسفورد بدین صورت معنا میشود.یعنی فردی که از اعتقاد به این که زنها باید دارای حقوق و فرصتها ی مشابهی با مردها باشند حمایت میکند.جامعه شناسی به فمنیسم به عنوان یک دیدگاه و رویکرد نگاه میکند که موجب پیدایش مجموعه بزرگی از نظریه ها میشود که هریک به نوعی تلاش میکند نابرابری های جنسی را روشن و دستورالعمل هایی را برای غلبه بر این نابرابری ها تدوین کنند. - بستان حسین نابرابری جنسیتی - واژهٔ فمینیسم را نخستین بار شارل فوریه، سوسیالیست قرن نوزدهمی برای دفاع از جنبش حقوق زنان به کار برد.
فمینیسم مجموعهٔ گستردهای از نظریات اجتماعی، جنبشهای سیاسی، و بینشهای فلسفی است کهعمدتاً به وسیلهٔ زنان برانگیخته شدهاند یا از آنان الهام گرفتهاند، مخصوصا در زمینه شرایط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی آنها. به عنوان یک جنبش اجتماعی، فمینیسم بیشترین تمرکز خود را معطوف به تحدید نابرابریهای جنسیتی و پیشبرد حقوق، علایق و مسایل زنان کردهاست. فمینیسم عمدتاً از ابتدای قرن 19 پدید آمد. زمانی که مردم به طور وسیع این امر را پذیرفتند که زنان در جوامع مرد محور، سرکوب میشوند. در طی یک قرن و نیم، جنبش رو به رشد زنان هدف خود را تغییر ساختارهای اقتصادی-اجتماعی و سیاسی مبتنی بر تبعیض جنسیتی علیه زنان قرار داده است.
انواع گرایش های فمینیسم
واژه ی فمینیسم را نخستین بار چارلز فوریه سوسیالیست قرن نوزدهم برای دفاع از حقوق زنان به کار برد. در ابتدای قرن بیستم میلادی و در جریان موج اول فمینیسم و تلاش برای کسب حق رأی، عده ی زیادی از زنان خود را فمینیست نامیدند. واژه ای که با آغاز دهه های شصت و هفتاد میلادی و اوج گرفتن موج دوم جای خودش را در ادبیات، سیاست، هنر، تاریخ، اقتصاد، حقوق، انسان شناسی و جامعه شناسی نیز باز کرد. فمینسم در پی نقد همه ی اندیشه ها بود.
در پاسخ به سؤالی در باره ی چیستی فمینیسم، پاسخی جامع و مانع نمی توان داد. گروهی آن را جنبشی سازمان یافته برای به دست آوردن حقوق زنان قلمداد می کنند، گروهی آن را چشم اندازی در پی رفع کردن فرودستی، ستم، نابرابری ها و بی عدالتی ها علیه زنان می دانند و گروهی نیز آن را یک ایدئولوژی می پندارند که هدفش نه فقط برابری زنان و مردان که دگرگون سازی تمام ساختارهای اجتماعی است. با وجود تعریف های گوناگون، فمینیست ،همگی معتقدند که به زنان به خاطر جنس شان - جنسیت شان - ظلم شده است.
