بخشی از مقاله
چکیده
اسلام یکی از ابزارهای سازنده سبک زندگی انسان می باشد . دستورات دینی و معنویت ، شکل دهنده و تاثیرگذار بر سبک زندگی افراد است .از آنجا که مسئله معیشت و مسائل مرتبط با آن ، یکی از مهم ترین و پایدارترین مسائل بشری است ؛ و داشتن شغلی آبرومند و درآمدی مناسب ، شرط لازم داشتن یک زندگی خوب و موفق است پس ضروری به نظر می رسد که اگوهای کسب و کار ، اسلامی باشد.
. مقاله حاضر تحقیقی کتابخانه ای است که با رویکردی توصیفی به تبیین و تحلیل »سبک زندگی اسلامی و الگوهای کسب و کار « پرداخته است که در این تحقیق با استناد به قرآن و آیات و روایات
، الگوهای کسب و کار از جمله تقوای الهی ، انفاق ، امانت داری ، تخصص در کار ، احترام به مشتری
، رشوه خواری ، احتکار ، کم فروشی ، خلف وعده ، گران فروشی ، تنبلی و...استخراج گردیده است. واژگان کلیدی: سبک زندگی ، کار ، الگو
مقدمه
سبک زندگی در حوزه جامعه شناسی فرهنگ از جمله مفاهیم جدیدی است که جامعه شناسان و نظریه پردازان مختلفی را در این باب به خود مشغول داشته است . سبک های زندگی که در مجموع شکل دهنده هویت شخصی و اجتماعی افراد هستند عبارت است از شیوه و نحوه ی درک افراد از زندگی و در نهایت ، رفتار کردن بر اساس آن باورها در زندگی روزمره . امروزه با توجه به پیشرفت چشمگیر علم و فناوری در عرصه های گوناگون ، شیوه و سبک زندگی افراد نیز دچار تغییر و تحولات عظیم شده است.
به گونه ای که شاهد گذار از سبک زندگی سنتی به مدرن هستیم . البته همان قدر که پیشرفت جنبه های سخت افزارانه زندگی برای افراد ، آرامش بخش بوده است ، ولی به همان میزان توانسته است تامین کننده آسایش روانی آنها باشد. جامعه اسلامی ایران نیز به دلیل گذار از مرحله سنتی به مدرن ، متاسفانه در حوزه سبک زندگی با چنین مشکلاتی مواجه است . - حسن دوست فرخانی ، - 1392 بنابراین ، ضروری به نظر می رسید تا در این ارتباط تحقیقی صورت گیرد .
اهمیت و ضرورت تحقیق
در اهمیت و ضرورت این تحقیق نکات در خور توجهی قابل ذکر است از جمله : -مسئله معیشت و مسائل مرتبط با آن ، یکی از مهم ترین و پایدارترین مسائل بشری است .
-داشتن شغلی آبرومند و درآمدی مناسب ، شرط لازم داشتن یک زندگی خوب و موفق است.
-کارکردن و داشتن شغلی آبرومند ، از عوامل بسیار مهم در احساس شخصیت ، عزت ، استقلال و اعتماد به نفس است . -بیکاری موجب یاس و سرخوردگی و احساس ضعف می شود.
-در آیات و روایات اسلامی و بر اساس سیره پیامبر اکرم - ص - و ائمه اطهار - ع - بر نقش کسب و کار تاکید ویژه ای شده است و الگوی کسب و کار مناسبی ارائه می دهد.
تعاریف و مفاهیم سبک زندگی
معادل واژه »سبک« در زبان عربی تغییر اسلوب و در زبان انگلیسی «style» است. عبارت سبک زندگی در شکل نوین آن «lifestyle» اولین بار توسط آلفرد آدلر در سال 1929 میلادی ابداع شد. این عبارت به منظور توصیف ویژگی های زندگی آدمیان مورد بهره برداری قرار گرفت . در کتاب های لغت انگلیسی این واژه در معانی کم و بیش مشابهی به کار برده شده است: » سبک های زندگی مجموعه ای از طرزتلقی ها ، ارزش ها ، شیوه های رفتار ، حالت ها و سلیقه ها در هر چیزی را در بر می گیرد. موسیقی عامه ، تلویزیون ، آگهی ها همه و همه ، تصورها و تصویرهایی بالقوه از سبک زندگی فراهم می کنند.« »روش نوعی زندگی فرد ، گروه یا فرهنگ را سبک زندگی گویند. « - میریام ، - 1379 »روشی که یک فرد یا گروهی از مردم بر اساس آن کار و زندگی می کنند : یک زندگی سالم و راحت ، بخش سبک زندگی مجله = - بخشی از آن ، که با لباس ها ، فرصت ها ، عادات و ... ارتباط دارد « -
کار
»کار« در لغت ، به عمل ، فعل و کردار انسان معنا کرده اند . - دهخدا ، - 1336 »کار« در اصطلاح عبارت است از آن چه از شخص صادر شود و شخص خود را به آن مشغول سازد . معادل های دیگر این واژه عبارتند از عمل ، فعل ، شغل . - همان - در تعریفی دیگر ، کار مجموعه عملیاتی است که انسان با استفاده از مغز ، دست ها ، ابزار و ماشین ها برای استفاده عملی از ماده روی آن انجام می دهد و این اعمال نیز متقابلاً بر انسان اثر می گذارد و او ر ا تغییر می دهد. - توسلی ، - 1381
سبک زندگی اسلامی و کار
بحث از سبک زندگی و آداب اسلامی در عرصه زندگی فردی و اجتماعی ، از مباحث بسیار ضروری جامعه کنونی ما است. ارکان اصلی شکل دهی به هویت اجتماعی یک جامعه عبارتند از : باورها = - جهان بینی - ، ارزش ها = - ایدئولوژی - و سبک زندگی = - نظام ترجیحات رفتاری - . تمایزات و تقاوت های جوامع مختلف نیز به همین سه مولفه عمده بازگشت می کند. لایه رویین و آشکار هویت یک جامعه ، سبک زندگی آن است . هر جامعه ای زمانی می تواند ثمره و محصول جهان بینی و ایدئولوژی خود را به دیگران نشان دهد که سبک زندگی او متناسب با باورها و ارزش هایش شکل یافته باشد. جامعه کنونی ما متاسفانه نتوانسته است میان باورهای بنیادین و ارزش های اصیل اسلامی از یک طرف و سبک زندگی خود در حوزه های مختلف اجتماعی ، ارتباطی معنادار و وثیق ایجاد کند.
سبک زندگی ما در بسیاری از موارد متاثر از آداب و رسوم غیر اسلامی و به یک معنی ضداسلامی است . علل این گسست و شکاف میان ارزش ها و سبک زندگی در جای خود قابل بررسی است ؛ اما به نظر می رسد مهم ترین عامل آن عامل شناختی است . یعنی بسیاری از افراد جامعه چون آگاهی لازم از آداب و سبک زندگی اسلامی ندارند ، به همین دلیل در شیوه رفتاری و سبک سلوکی خود آنها را به کار می گیرند . غفلت از مساله سبک زندگی می تواند خسارت های جبران ناپذیری بر پیکره جامعه وارد کند.
مردم نتوانند میان شیوه های زندگی خود و باورها و ارزش هایشان ارتباط برقرار نمایند ، بعد از مدتی ممکن است دست از باورها و ارزش های خود نیز بشویند و آنان را ناکارامد تلقی کنند. - شریفی ، - 1391 برخی از نویسندگان بر این باورند که اساساً نمی توان از اخلاق و آداب دینی در حوزه ی کسب و کار سخن گفت زیرا »اخلاق کسب و کار ، اخلاق بازی است و با اخلاق دین متفاوت است «. - همان - این دیدگاه بر پایه دوگانه پنداری اخلاق کسب و کار و اخلاق دینی بنیان نهاده شده است.
به پندار مدافعان این دیدگاه ، کسب و کار همچون بازی پوکر است که بنا بر قاعده بازی ، بازیگر بدون لاف زدن و بدون کتمان حقیقت و بدون فریب طرف مقابل نمی تواند برنده شود. این مساله در بازی پوکر کاملا پذیرفته شده است و آداب و اخلاقیات این بازی همین را اقتضا می کند. به همین دلیل ، قوت در لاف زنی ، هنرمندی در کتمان حقیقت و زیرکی در فریبکاری ، از اخلاقیات مثبت چنین بازی ای دانسته می شود.
