بخشی از مقاله
چکیده:
خانواده محیطی مقدس، باصفا و به زیباترین تعبیر قرآن محل سکون و آرامش واقعی است. »سبک زندگی« از جمله مفاهیمی است که در دهه اخیر بسیار مورد توجه عالمان علوم اجتماعی و مدیران فرهنگی قرار گرفته است. رضایت از زندگی وسیعاً در مطالعات خانواده و زناشویی مورد استفاده قرار می گیرد. هدف تحقیق حاضر تبیین رضایت از زندگی زوجین بر مبنای سبک زندگی مبتنی بر نگرش اسلامی بود. از نظر روش شناسی تحقیق حاضر در زمره تحقیقات توصیفی - علی - مقایسه ای - است. 120 زوج به عنوان نمونه پژوهش در شهر بیرجند به عنوان نمونه پژوهش به مقیاس محقق ساخته - بر اساس مقیاس سبک زندگی اسلامی کاویانی، - 1389 و مقیاس سازگاری زناشویی اسپانیر - 1986 - پاسخ دادند. تحلیل داده ها با روش های آماری و نرم افزار spss انجام شد.
یافته ها: از نظر ابعاد سبک زندگی اسلامی، زوجین مسن تر در زمینه دنیا خواهی و لذت خواهی و زوجین کم سن تر در بعد عبادی سبک زندگی اسلامی بالاتر بودند. از سویی دنیا خواهی و لذت خواهی در زوجین دارای مدت ازدواج کمتر بالاتر بود. اما بین سبک زندگی اسلامی زوجین و ابعاد آن بر حسب تعداد فرزند تفاوت معنی داری مشاهده نشد. زوجین دارای سطح تحصیلات کمتر در ابعاد روشنفکری منفی و ویژگی های درونی سبک زندگی اسلامی و زوجین با تحصیلات بالاتر در ابعاد کم همتی، کم کاری و لذت خواهی در سطح بالاتری بودند.
نتیجه گیری: نقش بی بدیل دین در زندگی بشر بر کسی پوشیده نیست. همه ی ادیان الهی نیز به جهت نقش مهم خانواده در اخلاق و معنویت انسان ها، آموزه های مهمی در این زمینه ارائه کرده اند. در این راستا دین الهی اسلام در ابعاد مختلف زندگی، خانوادگی، دستورها و آموزه های مفیدی ارائه کرده است.
کلمات کلیدی: سبک زندگی اسلامی، رضایت زناشویی، ابراز محبت، آموزه های اسلام
مقدمه
مفهوم »سبک زندگی« از جمله مفاهیم علوم اجتماعی و علم جامعه شناسی و مردم شناسی است که در دهه اخیر بسیار مورد توجه عالمان علوم اجتماعی و مدیران فرهنگی قرار گرفته است، و یکی از مفاهیمی است که در نظریه آدلراهمیت فراوانی دارد. وی رویه و روش مشخص فرد در زندگی خود را سبک زندگی نامید و این مفهوم را به تعابیر گوناگون مانند خود، شخصیت، فردیت، شکل دهنده فعالیت های خلاق فرد و شیوه مواجهه با مشکلات به کار برده است. سبک زندگی در سه دوره به کمال خود می رسد. دوران کودکی زمان شکل گیری پنج ریشه اساسی سبک زندگی است. ریشه های سبک زندگی عبارت هستند از سلامتی و ظاهر، ریشه وضعیت اجتماعی و اقتصادی خانواده، نگرش های والدینی، منظومه خانواده و تنش جنسیتی دومین بعد سبک زندگی نگرش ها نسبت به تکالیف زندگی در دوران نوجوان تحول می یابند. این نگرش ها عبارت هستند از: نگرش نسبت به خود، نگرش به سوی مشکلات، نگرش به سوی دیگران، نگرش به سوی جنس مخالف و نگرش به زندگی.
سومین بعد از سبک زندگی تکالیف زندگی است. آدلربه سه تکلیف اساسی در زندگی تأکید دارد که عبارتند از: دیگران، شغل و عشق و مسائل جنسی. وجود کلماتی همچون الگو، نظام مندی، کلیت، هویت و تمایز در بیانات اخیر رهبر فرزانه انقلاب نیز حاکی از همین مطلب است و به همین دلیل است که امروز از دو مدل و الگوی متمایز و متفاوت سبک زندگی اسلامی و غربی سخن می گوییم.واژگان مترادف سبک زندگی اسلامی: سبک زندگی شیعی، ارزشی، ایدئولوژیک، جهادی، انقلابی، دینی. آن چه در تعریف های سبک زندگی، جلوه گر می شود آن است که این تعریف قرابت بسیاری با مفهوم هویت پیدا می کند اما با این تفاوت که علاوه بر هویت، مناسبات و رفتارهای عینی و واقعی زندگی را نیز شامل می شود و می توان مثال ها و مصداق ها یی از زندگی واقعی را شاهد آورد که رهبر انقلاب نیز به بیش از بیست مورد از آنها اشاره کردند.
خانواده پایه ی اصلی و سعادت هر فرد در جامعه محسوب می شود، به طوری که اگر افراد خانواده بتوانند با روابطی شایسته و مناسب، روح و جسم یکدیگر را آرامش بخشند و زمینه شکوفا شدن صفات و استعداد های درونی را آماده کنند، جامعه ای موفق به وجود خواهد آمد. اگر زن و شوهر با تفاهم کامل و دوستی و صمیمیت محیطی با صفا در خانه ایجاد کنند، آنها نه تنها با این کار، فرزندانی شایسته و با ادب و پر استعداد پرورش می دهند، بلکه خودشان نیز با این محیط سالم نیرو می گیرند و زندگی آن ها پرفروغ و با نشاط خواهد بود.خانواده نهادی است که از یک سو با جامعه و از سوی دیگر با خود فرد پیوند دارد. اهمیت این نهاد به اندازه ای است که پایه های بنیادین جامعه شمرده می شود و رسیدن به جامعه ای سالم در گرو دستیابی به خانواده ای سالم است.
امروزه خانواده بر اساس اصول و هنجارهایی ویژه شکل می گیرد و حفظ و ارتقای روابط خانوادگی از ارزشی بسیار برخوردار است. به همین دلیل، در سال های اخیر کوشش های بسیاری صورت گرفته تا ثبات و کیفیت روابط زناشویی را استفاده از مفاهیمی چون سازگاری زناشویی، موفقیت، رضایت، ثبات، خوشبختی، توافق و مفاهیمی شبیه این ها ارزیابی کنند. سازگاری زناشویی یکی از برجسته ترین موضوع های نگرش جامعه ی انسانی است که بر کارکرد شایسته ی خانواده اثر می گذارد. سازگاری زناشویی و پیوندی دوستانه همراه با تفاهم و درک یکدیگر، و تعادلی منطقی میان نیازهای مادی و معنوی همسران است.
سازگاری زناشویی بنیادی ترین ستون سلامت روانی افراد در نظام خانواده است که از عامل های گوناگونی مانند وضع مالی، سن زناشویی، وضع کاری و مذهب اثر می پذیرد.تحقیقات نشان داده است که مذهب دارای یک ارتباط مثبت با احساس رضایت و سازگاری زناشویی است و افراد با جهت گیری به دین و دین داری به یک عامل اصلی برای احساس معنادار در زندگی رسیده اند.دین مبین اسلام تأکید فراوانی بر استحکام ازدواج دارد به گونه ای که هیچ بنایی در نزد خداوند پسندیده تر از ازدواج نیست. خانواده از ارکان عمده نهادهای اصلی هر جامعه به شمار می رود و در واقع هر خانواده را باید خشت بنای جامعه و کانون اصلی حفظ سنت و رسوم و ارزش های والا و مورد احترام و شالوده مستحکم مناسبات پایدار اجتماعی و روابط میان افراد و مهد پرورش فکر و اندیشه و اخلاق و تعالی روح انسان ها به حساب آورد.
رضایت از زندگی از خود ازدواج مهم تر و وضعیتی است که در آن زن و شوهر در بیشتر مواقع احساس خوشبختیو رضایت از یکدیگر دارند. سازگاری در ازدواج از طریق علاقه متقابل، مراقبت از یکدیگر، پذیرش و درک یکدیگر و ارضای نیازها ایجاد می شود.جمع بندی نتایج پژوهش ها نشان می دهد ازدواج در سلامت عمومی زوج ها نقشی مهم ایفا می کند. افراد متأهل از فواید حمایت های اجتماعی و اقتصادی حاصل از ازدواج لذت می برند، میزان مرگ و میر در آنها پایین تر است، و با کنترل عوامل متعدد، بسیار شادمان تر از افراد مجرد هستند. همچنین سلامت جسمی و روانی آنها بیشترو طول عمر آن ها زیادتراست.
بارت1 نیز به قدرت ازدواج در کاهش بروز نشانه های افسردگی، اضطراب، و سوء مصرف مواد پس از 12 ماه اشاره کرد. به باور سیمون2 نیز ازدواج برای زنان و مردان منافع بسیاری دارد.بررسی سوابق پژوهشی رضایت زناشویی بر بسیاری از ابعاد زندگی فردی و خانوادگی و اجتماعی انسان ها تأثیر می گذارد. در واقع سنگ زیر بنای عملکرد خوب خانواده است و نقش والدینی را تسهیل می کند، عمر زن و شوهر را زیاد می کند، باعث افزایش سلامتی، توسعه اقتصادی، رضایت بیشتر از زندگی، کاهش مشکلات روانشناختی، مدیریت بهتر تعارض،مهارت های بهتر ارتباطی و حل مسأله و مهارت های بهتر حل تعارضات می شود.
