بخشی از مقاله
چکیده :
با ظهور شبکه های اجتماعی مجازی، روابط انسانها در اینترنت شکل تازه ای به خود گرفته است. رسانه های اجتماعی اشکال دیگر ارتباطات کامپیوتر محور را با یکدیگر ادغام کرده و به تبع آن چشم انداز رسانه ها، شیوههای تعامل افراد و تأمین نیازهای کاربران را دگرگون ساخته اند. امروزه شمار کثیری از کاربران با اهداف مختلف در شبکه های اجتماعی مجازی عضو شده و به فعالیت های گوناگون می پردازند.
با توجه به افزایش تصاعدی کاربران شبکه های اجتماعی و کارکردهای آن نمی توان از تأثیر این شبکهها غافل ماند. یکی از ویژگیهای مهم شبکه های اجتماعی در این است که به مکانی برای اشتراک گذاری دانش تبدیل شده اند. تنوع کاربران و دانش به اشتراک گذاشته شده در شبکه های اجتماعی بسیار زیاد بوده، از این رو می توان به اهمیت و ضرورت این شبکه ها به عنوان ابزاری در جهت بهبود آموزش و یادگیری توجه نمود.
اهمیت موضوع، زمانی بیشتر می شود که بدانیم درصد عظیمی از مخاطبان این رسانه ها را جوانان تشکیل میدهند که از نظر توسعه، مهمترین سرمایهی انسانی هر کشور تلقی می شوند. در مقاله حاضر با استفاده از مطالعات کتابخانهای به جمع آوری اطلاعات پرداخته شده و به صورت توصیفی- تبیینی، زمینه ها و بسترها و فرصت هایی که شبکه های اجتماعی مجازی در عرصه آموزش و یادگیری برای کاربران مهیا کرده است مورد واکاوی قرار گرفته است.
-1مقدمه:
بیشترین تاثیر پدید آمدن فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی، برمحیط های آموزشی بوده است. کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات درآموزش سبب شده است تا محیط های آموزشی به سوی مجازی شدن سوق پیدا کند که این امرسبب می شود تا ارتباطات افراد به منظور آموزش و گسترش دانش به گونه ای فزاینده از طریق رایانه امکان پذیر شود.
با ظهور و گسترش اینترنت این رسانه به عنوان یک مکمل جهت تامین نیازهای اطلاعاتی و آموزش مورد استفاده قرارگرفته است - بابایی، . - 1391 فراهم کردن وب سایت های اینترنتی و پایگاه های اطلاعاتی دانشگاه ها را به یک محیط مجازی و دیجیتالی جهت تبادل اطلاعات تبدیل کرده است که نقش آموزشی آن بیش از پیش در این محیط نمایان است. فناوری اطلاعات و انقلاب اینترنتی و رایانه ای در چند سال اخیر تغییرات وسیع و سریع در جنبه های مختلف زندگی پدید آورده است.
استفاده از این فرصت برای شکوفایی استعدادهای نسل جوان نیاز فوری به عزم ملی و تنظیم برنامه جامعه دارد . به منظور استفاده از این فرصت تاریخی لازم است برای دانش آموزان و جوانان کشور این امکان فراهم شود که در دوران تحصیل با این فناوری آشنا شوند تا بتوانند از طریق کتابخانه های دیجیتالی به مجموعه فرهنگ و علوم بشری مشتمل بر همه دانش ها و هنرها در هر نقطه از جهان دست یابند و به کمک مجموعه های چند رسانهای و واقعیت های مجازی راه های جدید ارایه افکار و ایده ها را فرا گیرند و به شناخت سایر فرهنگ ها اقدام کنند
یکی ازاهداف اساسی مندرج در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بهره گیری هوشمندانه از فناوری اطلاعات است. ازسوی دیگر با در نظر گرفتن رشد سریع فناوری به ویژه فناوری اطلاعات و محافظه کار بودن نسبی نظامهای آموزش و پرورش رسمی که موجب شده است فاصلهای محسوس میان این دو حوزهی تمدنی نمایان شود
فناوری اطلاعات و ارتباطات شاخه ها و حوزه های متعددی دارد. یکی ازحوزه های نسبتا جدید و تاثیر گذار آن شبکه های اجتماعی مجازی است. با توجه به امکانات گسترده ارتباطی دوجانبه و چندجانبهی این ابزار و استقبال مردم از آن در سطح بین المللی و تاسیس شبکه های اجتماعی ایرانی متعدد و بحث تاسیس شبکه های اجتماعی مجازی متناسب با اهداف تحول با تاکید بر رویکرد موافقان پرداخته شده است. شبکه اجتماعی ملی آموزش ضرورت انجام پژوهش هایی در زمینهی ارتباط این دو حوزه را بیشتر کرده است.
فناوری اطلاعات یکی از پدیده های عصر حاضر است که در تمام جنبه های زندگی درحال نقش آفرینی است بطوریکه میتوان گفت در صورت بروز اختلال درشبکهی فناوری اطلاعات و ارتباطات زندگی فردی و اجتماعی دچار اختلال می گردد. نظام های آموزشی نیز می توانند از امکانات فناوری اطلاعات به ویژه شبکه های اجتماعی آن در زمینه مسائل آموزشی و تربیتی بهره مناسب به عمل آورند.
-2شبکه های اجتماعی و فضای مجازی:
درتوصیف شبکه های اجتماعی مجازی و بیان اهمیت آن، از اصطلاحاتی چون شبکه، تار عنکبوت الکترونیکی، فضای مجازی، فضای سایبرنتیک و... استفاده شده است، فضای سایبرنتیک را با اندکی مسامحه می توان به فضای الکترونیکی ترجمه کرد. محیط انفورماتیکی و ارتباطی راه دور که سازنده یک فضای جغرافیای مجازی است . زبان جاری انفورماتیک بیانگر آن است که اینترنت در تمامی ابعاد فنی، فرهنگی، اجتماعی آن در ارتباطات نوین دخالت دارد.
واژه فضای مجازی اولین باردر سال 1984 در رمان علمی تخیلی ویلیام گیبسون با نام نیرومنسر مطرح شد. این اصطلاح برای توصیف یک فضای خیالی به کار برده شد. جایی که درآن واژه ها، روابط، داد ه ها، ثروت و قدرت از طریق ارتباطات به واسطه رایانه پدیدار می شوند. گیبسون فضای مجازی را مکان تجسم همراه با رضامندی معرفی می کند که در آن هر دو بعد فیزیکی و ذهنی خود، دچار تحول و دگرگونی می شوند. در واقع جسم فیزیکی در واقعیت مجازی و فضای سایبر فاقد ارزش است
