بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش به منظور تعیین اثر بخشی روش آموزش دو جانبه بر درک مطلب خواندن دانش آموزان نارسا خوان پایهی پنجم ابتدایی منطقهی جوین سبزوار انجام شد. در این پژوهش از طرح آزمایشی پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد.
جامعه ی آماری این پژوهش را دانش آموزان نارسا خوان پایهی پنجم ابتدایی منطقهی جوین سبزوار تشکیل میداد. از این جامعه 32 نفر به صورت تصادفی انتخاب و به دو گروه 16 نفری تقسیم شدند، که یک گروه به عنوان گروه آزمایش و گروه دیگر گروه کنترل را تشکیل میداد. در گروه آزمایش روش آموزش دو جانبه به کار بسته شد و گروه کنترل با روش آموزشی معلم - روش معمولی یا سنتی - آموزش میدید. سپس پس آزمون درک مطلب از هر دو گروه به عمل آمد. نتایج حاصله نشان داد که دانش آموزان نارسا خوانی که با روش آموزش دو جانبه آموزش دیده بودند، درک مطلب بالاتری نسبت به دانش آموزان نارسا خوانی که از روش معمولی استفاده کرده بودند، از خود نشان دادند.
مقدمه
گروهی از کودکان هستند که ظاهری طبیعی دارند، رشد جسمی و قد و وزنشان حاکی از بهنجار بودن آنان است و هوششان کم و بیش عادی است، به خوبی صحبت می کنند و از رفتار و اخلاق عادی برخوردارند، لیکن وقتی به مدرسه می روند و می خواهند خواندن، نوشتن و حساب یاد بگیرند دچار مشکلات جدی می شوند. این کودکان که در ابتدا اطمینان کافی به پیشرفت تحصیلی خود دارند، به تدریج درمی یابند که سایر کودکان وضع درسی بهتری از آنان دارند و با گذشت چند ماهی از سال اول تحصیلی در دبستان کم کم خود را متفاوت از دیگران می بینند و چه بسا احساس حقارت به انها دست می دهد و اندک اندک اضطراب و بی اعتمادی در این کودکان ایجاد می شود و مشکل را کاملا" درونی و گاه به کلی علاج ناپذیر می کند
مهمترین عامل موفقیت دانش آموزان در مدرسه، مشکلات خواندن دانسته شده است و برخی از دست اندرکاران بر این باورند که 85 تا 90درصد کودکان مبتلا به ناتوانی یادگیری، مشکلات خواندن دارند
برخی پژوهشگران معتقدند که بیش از 25درصد ناکامی های کودکان در کلاسهای ابتدایی از ناتوانی خواندن سر چشمه می گیرد. در تحقیقی که آزاد - 1352 - در زمینه ی میزان شیوع نارساخوانی1 در تهران انجام داد میزان شیوع نارسا خوانی را در مدارس دولتی 15/1درصد و مدارس ملی 6ا درصد برآورد کرد که این آمار نشان از تاثیر عوامل اجتماعی -اقتصادی در بروز نارسا خوانی است.
ازجمله عواملی که می تواند باعث بروز نارساخوانی شود می توان به عوامل آموزشی - برونر وکوهن ، - 1971، تغذیه و بهداشت و سلامتی - کوت ،1972، واندریج، - 1973، فقدان تحریکات حسی - کفارت، - 1971و عوامل ژنتیکی - هالگران،1950 - اشاره کرد - حسینی گوران آباد، - 1374 با توجه به اهمیت فوق العاده ی خواندن، در دهه های اخیر متخصصان روانشناسی به طرف راهبردهای شناختی و فراشناختی2 روی آورده اند.
راهبردهای شناختی و فراشناختی تکنیک هایی جهت درک مطلب موثر یک متن هستند - سیف، . - 1379 دانش آموزان با ناتوانی های خفیف ممکن است مهارت های لازم در رمز گشایی یا بازگشایی کلمه و تعیین اندیشه ی اصلی را کسب کرده باشند، احتمال دارد در درک مطلب آنچه که می توانند مطالب را خلاصه یا بازگویی کنند و از راهبردهای شناختی و فراشناختی استفاده کنند ولی خوانندگان ضعیف در به کارگیری خودبخودی راهبرد نظارت بر درک مطالب ناتوان هستند
یکی از روش هایی که برای آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی ابداع شده، آموزش دوجانبه1 است. در این روش سعی می شود که چهار راهبرد سوال کردن، خلاصه کردن، پیش بینی کردن و توضیح دادن نکات پیچیده به دانش اموزان آموزش داده شود. در این روش دانش آموزان به صورت گروهی با هم کار کرده و به بحث و تبادل نظر می پردازند
روش اموزش دو جانبه باعث بهبود درک مطلب دانش اموزان کم توان ذهنی و همچنین دانش آموزان مقطع متوسطه شده است - پالینسکارو - 1984 این روش بر روی دانشجویان مشروطی - هارت واسپیس، - 1998و کودکانی که اختلالات یادگیری دارند و همچنین دانش آموزانی که دو زبانه هستند - کلینجر، کتمن، - 1994موثر بوده است.
با توجه به آنچه بیان شد ضرورت انجام این پژوهش نمایان می گردد.
فرضیه ها
-1درک مطلب خواندن دانش آموزان نارساخوان پایه ی پنجم ابتدایی که با آموزش دو جانبه آموزش می بینند، نسبت به دانش آموزان نارسا خوانی که با روش معمول معلم آموزش می بینند، بهتر است.
روش
الف - جامعه ی آماری وگروههای نمونه
جامعه مورد پژوهش در تحقیق حاضر، دانش آموزان پسر نارسا خوان پایه ی پنجم ابتدایی منطقه ی جوین سبزوار بود. نمونه ی پژوهش شامل 32دانش اموز پسر نارسا بود که براساس ویژگی های سنی 11 - تا13سال - و پایه ی تحصیلی پنجم دبستان همتا سازی شدند و سپس در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند .
