بخشی از مقاله
چکيده
کردستان يکي از استان هاي با اهميت ايران است که از لحاظ جاذبه هاي توريستي- طبيعي از قطب هاي اساسي کشور به حساب ميآيد و هر ساله گردشگران زيادي را به سوي خود ميکشاند؛ بنابراين شناخت پتانسيل هاي آن در اين زمينه امري ضروري است . هدف اصلي در اکوتوريسم ، مسافرت به طبيعت و ديدار از جذابيت هاي طبيعي يک منطقه است . از اين رو توجه به قابليت هاي استان کردستان و شناخت مناطق توريستي – طبيعي آن از جمله درياچه ها، رودخانه ها، کوها، غارها، سدها، دشت ها و ديگر مناطق طبيعي آن ميتواند در صنعت گردشگري و توسعه کشور نقش مهمي ايفا کند؛ زيرا هم باعث اشتغال زايي جوامع ميزبان ميشوند و هم از نظر تحقيقاتي مد نظر هستند. در واقع منابع گردشگري در استان کردستان بيانگر اين است که اين ناحيه کانون گردشگري و توريستي است که به صورت يک مجموعه ، جميع عوامل جلب کننده را که ناشي از سليقه ها و حالات روحي و رواني گردشگران مي باشد را در بر دارد.
واژه هاي کليدي: استان کردستان ، جاذبه هاي توريستي- طبيعي، جوامع ميزبان و اشتغال زائي
Identify Of Tourist–Natural Potential Kurdistan province
Abstract
Kurdistan is one of the important provinces of Iran which In terms of attractions tourist -natural the country's main hub is considered And attracts meach year any tourists to their side. So in this context it is essential to recognize the potential of that. The main target in ecotourism، Travel to Nature and meeting of the natural charm of a region. Hence according to the capabilities of Kurdistan province And knowledge of the tourist areas - including its natural lakes, rivers, mountains, caves, dams, plains And other natural areas that can contribute substantially to the development of the tourism industry، Because makes the job of the host communities And both are considered research. in fact, Tourism Resources in Kurdistan indicate that this area is the center of tourism and tourist that form a complex communal tastes and pull factors that caused the mental states of tourists in there. Employment ؛Host communities ؛Tourist attractions-natural ؛Key words: Kurdistan province
مقدمه
امروزه گردشگري به عنوان يکي از مسائل مهم در شناسايي توانايي هاي يک منطقه و جذب گردشگران خارجي در جهان مطرح است (سلطاني، ١٣٨٧). لغت توريسم از کلمه تور به معناي گشت اخذ شده که ريشه در لغت لاتين تورنس به معناي دور زدن ، رفت و برگشت بين مبدأ و مقصد چرخش دارد که از يونان به اسپانيا، فرانسه و در نهايت به انگليس راه يافته است . در فرهنگ لاروس توريسم به معناي مسافرت براي تفريح مي باشد.
(٢٠٠٠ ,Hodenm).در زمينه گردشگري که پديده هاي زمين شناسي، پوشش گياهي، زيست محيطي و ديگر پديده هاي طبيعي مورد بازديد قرار ميگيرد که کشور ايران به خصوص استان کردستان از اين مهم جدا نيست و با داشتن پتانسيل هاي لازم در اين زمينه ميتواند در راستاي توسعه کشور و جذب گردشگر گام مهمي بردارد. هدف اصلي در اکوتوريسم مسافرت به طبيعت ، ديدار از جذابيت هاي طبيعي يک منطقه شامل ويژگي هاي فيزيکي و فرهنگ بومي است و اکوتوريسم ها پس از مشاهده از جذابيت ها بدون آن که خللي به آنها وارد کند و آن را تخريب کند محل را ترک ميکنند به اين ترتيب ضمن شناخت فرهنگ و جاذبه هاي طبيعي جايگاه اکوسيستم را حفظ کرده و باعث درآمدزايي مردم محلي ميشود (٢٠٠٦ ,Tremblay)؛ بنابراين ميتوان گفت که اکوتوريسم هميشه در جوامع انساني حضور داشته و به تدريج سير تکاملي خود را طي کرده است (زمرديان ، ١٣٨٤).
کردستان اصليترين محل زندگي قوم کرد است که مردماني آريايي نژادند که سال ها قبل از ميلاد به اين منطقه مهاجرت کرده اند. کردستان يکي از استان هاي با اهميت ايران است که از لحاظ جاذبه هاي توريستي- طبيعي از قطب هاي اساسي کشور به حساب ميايد. جاذبه هاي طبيعي منطقه همراه با فرهنگ و آداب و رسوم رايج بين اقوام کرد از مهم ترين جاذبه هاي استان کردستان است . پديده هاي توريستي استان کردستان متنوع بوده به طوري که جنگل هاي بلوط ، آبشارها، رودخانه هاي خروشان ، چشمه هاي طبيعي و کوه هاي سر به فلک کشيده طبيعت زيبا و چشم نواز کردستان را رقم زده ؛ و يکي از زيباترين جلوه هاي گردشگري طبيعي ايران را در دامنه هاي زاگرس به وجود آورده است .
مواد و روش ها
استان کردستان در مجاورت بخش خاوري کشور عراق قرار دارد. اين استان که در دامنه ها و دشت هاي پراکنده سلسله جبال زاگرس مياني قرار دارد از شمال به استان هاي آذربايجان غربي و زنجان ، از خاور به همدان و زنجان ، از جنوب به استان کرمانشاه و از باختر به کشور عراق محدود ميشود. استان کردستان از نظر جغرافيايي بين ٣٤ درجه و ٤٤ دقيقه تا ٣٦ درجه و ٣٠ دقيقه عرض شمالي و ٤٥ درجه و ٣١ دقيقه تا ٤٨ درجه و ١٦ دقيقه طول خاوري قرار دارد. اين استان از لحاظ جغرافياي طبيعي تحت تأثير هواي گرم و سرد بوده و اقليم هاي گوناگوني را به وجود آورده است . در اين پژوهش ، داده ها بر اساس هدف کاربردي و بر اساس ماهيت توصيفي –تحليلي لحاظ شده که اطلاعات مورد نياز از طريق پرسشنامه جمع آوري شده است . هم چنين ، جهت جمع آوري اطلاعات از روش کتابخانه اي، اسنادي، مطالعه کتب و مقالات و پايان نامه ها و به علاوه از روش ميداني و ابزار مصاحبه هاي فردي و گروهي استفاده شده است .
نتايج
رودخانه ها و درياهاي استان کردستان
استان کردستان به لحاظ موقعيت اقليمي و طبيعي، آب هاي روان و رودخانه هاي متعددي دارد که علاوه بر چشم اندازها و مناظر زيبا، زمينه هاي مناسبي براي ورزش هاي تفريحي مانند ماهيگيري و شنا فراهم کرده است . رود هاي استان در حوضه هاي متعددي جريان دارند. برخي رودخانه هاي مهم استان عبارت اند از: آب دره ، کوب کار، آب رقجو، آب سيروان ، آب گلين ، آب لاين ، آساوله رود، ايراب ، آب چشميدر، آب دوپردان ، آب شاهاني، آب هويان ، آويهنگ ، اورون دره ، تلوار، بي لو، جغتو، چم اقا ويسي، چم امير آباد، بناسوره ، چم پل ، چم کرجو، چم شور چم شينه ، چم نران ، چم صوفيان ، هشلين ، بويين سرداب ، هانه گلان ، گويل رود، سنگ سياه ، چم آخ کند، آلتو، بادمجان ، پير سليمان ، جوشان ، بزه دره ، جوشان ، رود سيروان ، رودخانه بانه ، سرچشمه ، سقز چاي و ... درياچه زريوار مريوان مهمترين و کم نظيرترين جاذبه آبي در استان کردستان است که در فاصله دو کيلومتري باختر مريوان قرار گرفته و جاده آسفالته اي آن را به مريوان پيوند ميدهد. وضعيت شهر مريوان که در دامنه کوه مستقر است و درياچه زريوار که از جهات مختلف توسط جنگل هاي انبوه و نيمه انبوه احاطه شده اند؛ مناظر بسيار زيبا و بديعي را به وجود آورده اند.
درياچه پشت سد قشلاق نيز يکي ديگر از درياچه هاي استان کردستان است که در نزديکي سنندج و منطقه «ساتله و تيرگرا» احداث شده است . درياچه پشت اين سد يازده کيلومتر درازا دارد و وسعتي معادل ٩٣٤ هکتار را در بر ميگيرد. درياچه پشت سد با فضاي سبز و جنگل کاري از ديدني هاي جالب توجه اين منطقه به شمار ميرود. امکانات ورزشي و اسکله قايقراني در کنار اين درياچه قرار دارد که دوست داران ورزش هاي آبي را به اين منطقه جذب ميکند.
شکل ١- درياچه سد قشلاق
