بخشی از مقاله
چکیده
هدف این تحقیق »شناسایی وضعیت انگیزش، نگرش و رضایتمندی شغلی معلمان شاغل در مجتمع های روستایی دوره ابتداییِ شهرستان دلفان در سال تحصیلی 94-95 بوده است. روش تحقیق در آن توصیفی و از نوع زمینه یابی بود و جامعه آماری آن را تمامی معلمان شاغل در مجتمع های روستایی شهرستان دلفان استان لرستان تشکیل می دادند که بر اساس آمار تهیه شده از اداره آموزش و پرورش شهرستان، تعداد کل آنها 136 نفر بود. به دلیل پایین بودن حجم جامعه از شیوه تمام شماری برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد اما به دلیل آنکه تعدادی از آزمودنی ها از تکمیل و بازگرداندن پرسشنامه تحقیق خودداری کردند، درنهایت تعداد نمونه آمار تحقیق به 100 نفرکاهش پیدا کرد.
برای جمع آوری اطلاعات از یک پرسشنامه محقق ساخته که سه بعدِ انگیزش، نگرش و رضایتمندی معلمان را راجع به مجتمع های روستایی مورد پرسش قرار می داد استفاده شد. برای وارسی روایی پرسشنامه از روایی محتوایی و صوری استفاده شد و برای تعیین پایایی آن از آزمون آلفای کرونباخ استفاده گردید که بر این اساس میزان پایایی برآورده شده 0/76 بود.
مقدمه
در حال حاضر رویکردهای متعددی برای اصلاح و کارآمد سازی مدارس ابتدایی مورد استفاده قرار می گیرد. به ویژه ساختار و تشکیلات مدارس طی دهه های اخیر بیش از پیش در معرض تغییر و دگرگونی قرار داشته است. محور این تغییرات نیز عمدتاً در تواناسازی مدارس و تأمین تعامل پویایی میان آن ها با محیط پیرامون بوده است. واگذاری اختیارات لازم به مدارس برای انجام صحیح آنچه که مسئولیتش را بر عهده برگرفته اند، محور تغییر و نحولات در طی سال های اخیر بوده است. امروزه موضوعاتی نظیر مدرسه محوری، مدرسه خودگردان، مدرسه آزاد، مدرسه مستقل و مدیریت مبتنی بر مدرسه از مجموعه مفاهیمی هستند که با این رویکرد، بیش از پیش در ادبیات نظام های آموزشی مورد استفاده قرار می گیرند.
تلاش برای توانمدسازی مدارس ابتدایی با رویکردهای متعددی مورد توجه قرار می گیرد. مجتمع های آموزشی - مدارس خوشه ای - روستایی که با ترکیب امکانات مجموعه ای از مدارس شکل می گیرد، نیز شیوه ای دیگر برای توانمندسازی مدارس است که در قالب یک مجموعه دنبال می گردد. این اندیشه مبتنی بر این فرض اساسی است که امانات مدارس مجتمع های آموزشی روستایی توانایی بیشتری در رفع نیازهای مدارس دارد و می تواند به ثمربخشی آموزشی بیشتری منجر شده و رضایت شغلی، نگرش و انگیزش شغلی بهتری را در معلمان، درپی داشته باشد.
طرح ایجاد مجتمع های آموزشی و پرورشی روستایی مبتنی بر تجمیع واحدهای آموزشی دوره های مختلف تحصیلی در سال 1388 توسط آقای دکتر حاجی بابایی - وزیر سازمان آموزش و پرورش - شکل گرفت. با توجه به اهدافی که برای این طرح درنظر گرفته شده ما در این پژوهش به دنبال این هستیم تا مشخص کنیم که وضعیت انگیزش، نگرش و رضایتمندی شغلی معلمان شاغل در چنین مجتمع هایی چگونه و در چه سطحی است؟ به همین دلیل مقطع ابتدایی را برای مطالعه و بررسی انتخاب کرده ایم.
بیان مسئله:
آنچه در تعریف مجتمع های آموزشی و پرورشی به ذهن متبادر می شود بودن حداقل سه واحد آموزشی از سه دوره تحصیلی و از یک جنسیت در یک مجموعه و یا نزدیک به هم و تحت یک مدیریت می باشد، که البته این تعریف در خصوص مجتمع آموزشی و پرورشی روستایی بیشتر مصداق پیدا می کند، اما با توجه به اهداف، شرایط مختلف، تعریف مجتمع نیز ممکن است متفاوت باشد. با توجه به شرایط مدارس روستایی و پراکندگی آنها از یکدیگر و همچنین اهداف و انگیزه های معلمان که برای تشکیل مجتمع در مناطق روستایی و عشایری مد نظر بوده است، در آیین نامه مصوب شورای عالی آموزش و پرورش تعریف مجتمع آموزشی و پرورشی روستایی و عشایری به شرح ذیل آمده است:
»مجتمع آموزشی و پرورشی روستایی به مجموعه ای از واحدهای آموزشی و پرورشی عادی دولتی در یک منطقه آموزشی و پرورشی اطلاق می شود که برابر مقررات این آیین نامه و سایر مقررات آموزش و پرورش فعالیت می کنند.«
پیچیدگی فزاینده جامعه، پیشرفت علم، تکنولوژی، و به تبع آن نیازمندی ها و گسترش سازمان ها ایجاب می کند که از مدیران ماهر و کارآمد در اداره مؤثر سازمان ها استفاده شود، زیرا بازده عملکرد معقول مدیران است که موجب بقاء و رشد سازمان می شود
اثربخشی و کارآیی مدیران نیز مستلزم داشتن مهارت های مدیریتی است و نقصان هر یک از مهارت ها احتمال موفقیت مدیر و نهایتا احتمال موفقیت سازمان را به عنوان یک کل کاهش می دهد. بنابراین، هر یک از مهارت ها جهت انجام وظایف مدیریت مجتمع های روستایی اهمیت دارند
به عبارت دیگر، صلاحیت و کیفیت مدیریت مجتمع های روستایی از نظر مهارت های مدیریتی، یکی از مهم ترین عوامل استمرار موفقیت در سازمان آموزش و پرورش است. مدیران مجتمع های روستایی برای داشتن کآرایی لازم و بالا بردن انگیزه بالای معلمان نیازمند مهارت های اساسی هستند
تحقیقات گوناگون انجام شده، نشان دادهاند کشورهایی که برای معلم ارزش خاصی قائل میشوند، فرآیند تعلیم و تربیتشان سطح بالایی دارد. عوامل زیادی در دلگرمی معلمان عزیز به شغل مقدسشان دخیل هستند که یکی از آنها، نحوه برخورد کارکنان با آنان است.با توجه به نقش حساس مدارس در توسعه جامعه و پیشبرد اهداف تعلیم و تربیت، مسئله تحقیق حاضر این است که اولاً مهارت های معلمان مجتمع های آموزشی در چه حدی است و ثانیا فعالیتهای این مجتمع های با انگیزه معلمان چه رابطه ای دارد.
اهداف پژوهش:
هدف کلی پژوهش:
شناسایی وضعیتِ انگیزش، نگرش و رضایتمندی شغلی معلمان دوره ابتدایی شهرستان دلفان
هدف های جزئی پژوهش :
1. تعیین وضعیت انگیزش شغلی معلمان شاغل در مجتمع های روستایی شهرستان دلفان.
2. تعیین وضعیت نگرش شغلی معلمان شاغل در مجتمع های روستایی شهرستان دلفان.
سؤال های پژوهش سؤال اصلی پژوهش
وضعیتِ انگیزش، نگرش و رضایتمندی شغلی معلمان دوره ابتدایی شهرستان دلفان چونه و در چه سطحی است؟
