بخشی از مقاله
چکیده:
هدف از انجام این پژوهش، شناسایی رابطه بین تعهد سازمانی و بهرهوری سازمانی معلمان دوره ابتدایی آموزش و پرورش شهرستان دلفان بود. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش را معلمان دوره ابتدایی اداری آموزش و پرورش شهرستان دلفان تشکیل داده بود که تعداد 210 نفر گزارش شده بود. با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 101 نفر مرد و 35 زن به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور سنجش تعهد سازمانی از پرسشنامه تعهد سازمانی آلن و مایر - 1990 - استفاده شد و بهره وری نیروی انسانی با استفاده از پرسشنامه بهره وری نیروی انسانی بر اساس مدل هرسی و بلانچارد - 1997 - مورد سنجش قرار گرفت. جهت تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی - فراوانی، فراوانی تجمعی، نمودارهای ستونی - و آمار استنباطی - ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام - استفاده گردید. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات اساتید و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد خرم آباد تایید گردید و برای پایایی پرسشنامه از آلفای کرونباخ استفاده گردید که مقادیر آن برای تعهد سازمانی و بهرهوری سازمانی به ترتیب 0/86 و 0/79 بود. یافته های تحقیق نشان می دهند که بین متغیر تعهد عاطفی و بهرهوری سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و بین متغیر تعهد مستمر و بهرهوری سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و نیز بین متغیر تعهد هنجاری و بهرهوری سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و نتایج تحلیل رگرسیون بیانگر این است که تعهد مستمر 0/23 درصد تعهد سازمانی را تبیین می کند.
کلمات کلیدی: تعهد سازماتی، بهرهوری سازمانی، معلمان دوره ابتدایی آموزش و پرورش
مقدمه
بهرهوری واژهای است که هم در سطح کلان و هم در سطح خرد مطرح است و طیفی از بهرهوری جهانی تا بهرهوری فردی را شامل میشود. علیرغم اهمیت و گستره بهرهوری، مفهوم بهرهوری برای بسیاری از مدیران روشن و مشخص نیست و غالبا آن را به دیدگاه های ذهنی خود محدود میکنند . همان طور که سینک - 1995 - 1 اظهار داشته است: »با اینکه بهرهوری متداول ترین بحث محافل مدیریتی عصر حاضر محسوب میشود، متأسفانه کمتر از هر موضوع دیگر به مفهوم آن پی برده شده است« - الوانی و احمدی،. - 1380 در واقع، از مهمترین اهداف کلی که دولتها و سازمانها دنبال می کنند، میتوان به بهرهوری پایدار، نوآوری و کیفیت زندگی اشاره کرد. برای دستیابی به این اهداف، هدفی دیگر ظاهر میشود. بنابراین این اهداف مجموعهای تشکیل میدهند که با یکدیگر وابستگی متقابل دارند. برای رسیدن به »بهرهوری«2، استفاده بهینه از منابع یا »کارایی«3، و دستیابی به هدف یا »اثربخشی«4، ضروری است - شریعتمداری، . - 1384 علاوه بر این صاحبنظرانی همچون آلن و می یر - 1991 - 5، کلارسفلد - 2009 - 6، بوگارت - 2005 - 7 و بوهمن - 2006 - 8 نیز معتقدند که بهرهوری مشتمل بر اثربخشی و کارایی عملکرد می باشد.
بهرهوری ازجمله عواملی است که بقاء و دوام سازمانها را در دنیای پر رقابت فعلی تضمبن میکند. حاکم شدن فرهنگ بهرهوری، موجب استفاده بهینه از کلیه امکانات مادی و معنوی سازمان میشود و دائماً توانها، استعدادها و امکانات بالقوه سازمان شکوفا می شود و بدون اضافه کردن فنآوری و نیروی انسانی جدید میتوان از امکانات، شرایط، توان و قابلیت نیروی انسانی موجود با خاصیت زایشی و خلاقیت در جهت تحقق اهداف سازمان حداکثر بهره را برد. بهرهوری مطلوب با تغییر ساختارها، اضافه کردن فنآوری، تدوین دستور کار و صدور بخشنامه حاصل نمی شود بلکه انسان محور هر نوع بهرهوری فردی- اجتماعی و سازمانی است - هنری و همکاران9، . - 2010 بنابراین بهبود بهرهوری به عنوان یک استراتژی به خصوص در نظام آموزش و پرورش که دستخوش تغییرات سریع محیطی میباشد باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.
بهرهوری نیروی انسانی عبارت است از استفاده ی بهینه از مجموعه استعدادها و تواناییهای بالفعل و بالقوه منابع انسانی در جهت افزایش کمی و کیفی تولید و کاهش تلفات و ضایعات، به گونه ای که افراد ضمن ارائه ی کار بهتر و بیشتر از زندگی کاری مطلوبتری برخوردار گردند - قابیلی و جاهد، . - 1388 بهر ه وری دراین تحقیق براساس مدل هرسی و بلانچارد - 1997 - است که عوامل موثر بر بهرهوری را در کلمه اچیو1 خلاصه کرده اند: -1 توان- 2 2 وضوح3 یا شناخت شغل 3 -کمک4 - حمایت سازمانی - 4 تمایل5 - انگیزش - -5 ارزیابی-6 6 اعتبار-7 7 محیط8 - سازگاری محیطی - . همچنین آلن و می یر - - 1997 که از مدل پیشنهادی آنها برای سنجش تعهد سازمانی استفاده شده بر این باورند که، تعهد، فرد را با سازمان پیوند میدهد و این پیوند احتمال ترک شغل را در او کاهش می دهد - می یر و هرسکویچ9، . - 2002 آنان سه جزء را برای تعهد سازمانی ارایه داده اند که در ادامه به صورت مبسوطی توضیح داده خواهد شد:
-1 تعهد عاطفی: 10 در بردارنده پیوند عاطفی معلمان دوره ابتدایی به سازمان می باشد. به طوری که افراد خود را با سازمان خود معرفی می کنند.
-2 تعهد مستمر:11 بر اساس این تعهد فرد هزینه ترک سازمان را محاسبه می کند. در واقع فرد از خود می پرسد که در صورت ترک سازمان چه هزینه هایی را متحمل خواهد شد. در واقع افرادی که به شکل مستمر به سازمان متعهد هستند افرادی هستند که علت ماندن آنها در سازمان نیاز آنها به ماندن است.
-3 تعهد هنجاری:12 در این صورت کارمند احساس می کند که باید در سازمان بماند و ماندن او در سازمان عمل درستی است - لورانز13، - 2008 .پژوهش حاضر نیز بدنبال بررسی رابطه بین تعهد سازمانی و بهرهوری سازمانی اداره آموزش و پرورش شهرستان دلفان می باشد.
بیان مساله
در دنیای کنونی، مهمترین عامل توسعه و پیشرفت، توجه بیش از پیش به بهرهوری نیروی انسانی است - مهرابیان و همکاران، . - 2010 منابع انسانی مهمترین منابعی هستند که مدیران با استفاده از آنها می توانند در جهت دستیابی به اهداف سازمان کوشش کنند - فرانک6و همکاران، . - 1997 عامل انسانی می تواند منابع فیزیکی و مادی را به هدر داده و یا آن را بارور سازد - سرمد، . - 1993
