بخشی از مقاله
چکیده
هدف این تحقیق شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر ارتقاء و هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان رشته مهندسی در راستای ورود به بازار کار می باشد. عوامل تسهیل کننده موثر بر ارتقاء و هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان شامل عوامل روانشناختی، عوامل فردی و حرفه ای، عوامل دانشگاهی، عوامل آموزشی و عوامل بازدارنده شامل عوامل محیطی عوامل اجتماعی، عوامل فرهنگی، عوامل هوشیاری و حساسیت، عوامل مالی و عوامل خانوادگی میباشند. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی– پیمایشی می باشد.
جامعه آماری پژوهش، کلیه اعضای هیئت علمی دانشکده مهندسی به تعداد 53 نفر ودانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری به تعداد 517 نفر است، همچنین برای رتبه بندی معیارها و زیرمعیارهای شناسایی شده نظرات 15 نفر از خبرگان مورد بررسی قرار داده شده است. در این تحقیق برای انتخاب حجم نمونه از جدول مورگان استفاده شده است و تعداد 220 نفر به روش نمونه گیری در دسترس با توجه به جامعه آماری مورد نظر انتخاب شده اند.
ابزار پژوهش شامل پرسشنامه و مصاحبه بوده است. تجزیه و تحلیل دادههای جمعآوری شده با کمک نرم افزارهای SPSS19 و Lisrel8.5 انجام شده است. بررسی نتایج تحقیق نشان داد که عوامل تسهیل کننده و عوامل بازدارنده دارای تاثیر معناداری بر ارتقاء و هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان می باشند. بررسی نتایج تحقیق نشان داد که عوامل تسهیل کننده و عوامل بازدارنده دارای تاثیر معناداری بر ارتقا و هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان می باشند. نتایج رتبه بندی نشان داد که بیشترین رتبه را در بین عوامل تسهیل کننده عوامل آموزشی و در بین عوامل بازدارنده عوامل هوشیاری و حساسیت دارای وزن بیشتری می باشند.
-1 مقدمه
دانشگاه سیستان و بلوچستان به عنوان دانشگاه مادر در منطقه جنوب شرق کشور می باشد و یکی از مجهزترین دانشگاه های سراسر کشور می باشد. تعداد دانشجویان این دانشگاه در مقاطع مختلف تحصیلی شامل کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری بیش از 17 هزار نفر می باشند. نبود زمینه اشتغال در بخش های مختلف اقتصادی در سیستان و بلوچستان در طول 30 سال گذشته موجب شده است تا در دو سال اخیر تعداد بیکاران بویژه افراد تحصیلکرده دانشگاه سیستان و بلوچستان افزایش یابد.
در این دانشگاه تعداد دانشجویان فارغ التحصیل در چند سال اخیر افزایش چشمگیر داشته و هر سال تقریبا تعداد 130 نفر از این دانشگاه فارغ التحصیل می شوند. بنابراین در این تحقیق به مطالعه عوامل مؤثر بر ارتقاء و هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان رشته مهندسی در راستای ورود به بازار کار در دانشگاه سیستان و بلوچستان که دارای دانشکده مهندسی در رشته های مهندسی در مقاطع دکتری و ارشد با سابقه 40 ساله، پرداخته می شود. با توجه با ماهیت، که این رشته کاربردی و دارای بازار کار مناسبی است، این پژوهش به دنبال این است که فارغ التحصیلان چه قدر به کارآفرینی و هوشیاری کارآفرینانه قبل از ورود به بازار کار جذب می شوند؟
-1-1 پیشینه تحقیق
نتایج تحقیق فراهانی و همکاران - - 1392 نشان داد که همبستگی بالایی 73 - درصد - بین عوامل محیطی و روحیه کارآفرینی دانش آموختگان وجود دارد.[6]قاسمی و اسدی - - 1389 نشان دادند که عوامل آموزشی، روانشناختی، ارتباطی و دانشگاهی در تقویت روحیه کارآفرینی دانشجویان مؤثرند.
صارمی و علیزاده ثانی - - 1388 نشان دادند که بین متغیر هوشیاری کارآفرینی، ویژگی های شخصیتی کارآفرین، شبکه های اجتماعی دانش اولیه و نیروهای پیش برنده با شناسایی فرصت های کارآفرینی ارتباط معناداری وجود دارد.[5] تالاس - - 2013 نشان داد که نوع دانشگاه، درآمد خانواده عوامل مؤثری بر قصد کارآفرینی دانشجویان بودند.
نتایج تحقیق گیلانی نیا و همکاران - - 2013 نشان داد که دانش، تجربه، خانواده، ویژگی ها، کنترل رفتاری درک شده، انگیزه و همچنین هنجارهای اجتماعی عوامل مؤثر بر قصد کارآفرینانه دانشجویان را تحت تأثیر قرار می دهد.[9] کائو - - 2012 نشان داد که نگرش، هنجارهای اجتماعی، کنترل رفتاری و ویژگی های شخصیتی بر قصد کارآفرینی جوانان اثرگذار است.
نتایج تحقیق حسینی و احمدی - - 2011 نشان داد که عوامل روان شناختی، سیاسی، آموزشی، اجتماعی، فرهنگی، مالی، خانواده و ویژگی های شخصی بر نگرش کارآفرینی دانشجویان اثرگذار است.[11] اولاواله اولوفانسو - 2010 - در تحقیق خود نشان داد که قصد کارآفرینی دانشجویان ضعیف است. به علاوه در این مطالعه پنج عامل محرک قصد کارآفرینی شناخته شد که عبارتند از: اشتغال، استقلال، خلاقیت، اقتصاد و سرمایه. همچنین موانع قصد کارآفرینی فارغ التحصیلان آفریقایی شامل موارد زیر بود: سرمایه، مهارت، حمایت، ریسک، اقتصاد و جرم .
-2 مدل مفهومی تحقیق
عوامل تسهیل کننده
عوامل روانشناختی
عوامل فردی و حرفه ای
عوامل دانشگاهی
عوامل آموزشی
عوامل محیطی
عوامل مؤثر بر ارتقاء و هوشیاری
عوامل بازدارنده کارآفرینانه دانشجویان
عوامل اجتماعی
عوامل فرهنگی
عوامل هوشیاری و حساسیت
عوامل مالی
عوامل خانواده
شکل - 1 مدل مفهومی تحقیق
-3 روش تحقیق
پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی- توسعه ای و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش، کلیه اعضای هیئت علمی دانشکده مهندسی به تعداد 53 نفر ودانشجویان دانشگاه سیستان و بلوچستان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری به تعداد 517 نفر است. در این تحقیق برای انتخاب حجم نمونه از جدول مورگان استفاده شده است و تعداد 220 نفر به روش نمونه گیری در دسترس با توجه به جامعه آماری مورد نظر انتخاب شده اند.
ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه و مصاحبه است. همچنین برای رتبه بندی معیارها و زیرمعیارهای شناسایی شده نظرات 15 نفر از خبرگان مورد بررسی قرار داده شده است. برای اطمینان ازروایی و پایایی پرسشنامه از 15 نفر از خبرگان در این زمینه نظر خواهی شد که صحت و روایی پرسشنامه ها را تأیید نمودند . برای بررسی پایایی پرسشنامه نیز از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که برابر است با : .0 / تجزیه وتحلیلهای آماری در این پژوهش به دو صورت تحلیل توصیفی و تحلیل استنباطی بوده و برای تجزیه و تحلیل دادهها ، پس از بررسی نرمال بودن متغیرهای تحقیق با استفاده از آزمون کولموگروف - اسمیرنوف، نرمافزارهای مدلیابی معادلات ساختاری لیزرل، اس.پی.اس، روشAHP - نرم افزار اکسپرت چویس - استفاده شده است.
- 1-3 فرضیه های تحقیق
- 1-1-3 فرضیه های اصلی تحقیق
- 1 عوامل تسهیل کننده کارآفرینی بر ارتقاء و هوشیاری هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان موثر است.
- 2 عوامل بازدارنده کارآفرینی بر ارتقاء و هوشیاری هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان موثر است.
- 2-1-3 فرضیه های فرعی تحقیق
- 1-1 عوامل روانشناختی بر ارتقاء و هوشیاری هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان موثر است.
- 2-1 عوامل فردی و حرفه ای بر ارتقاء و هوشیاری هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان موثر است.
- 3-1 عوامل دانشگاهی بر ارتقاء و هوشیاری هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان موثر است.
- 4-1 عوامل آموزشی بر ارتقاء و هوشیاری هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان موثر است.
- 5-1عوامل محیطی بر ارتقاء و هوشیاری هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان موثر است
- 1-2 عوامل اجتماعی بر ارتقاء و هوشیاری هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان موثر است.
- 2-2 عوامل فرهنگی بر ارتقاء و هوشیاری هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان موثر است.
- 3-2عوامل هوشیاری و حساسیت بر ارتقاء و هوشیاری هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان موثر است.
- 4-2عوامل مالی بر ارتقاء و هوشیاری هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان موثر است.
- 5-2 عوامل خانوادگی بر ارتقاء و هوشیاری هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان موثر است.
-4 تجزیه و تحلیل داده
برای بررسی فرضیه های اصلی تحقیق از آزمون رگرسیون چندگانه استفاده شده است، که نتایج آن در ادامه بیان می شود:
جدول - 1 رگرسیون چندگانه فرضیه های اصلی
با توجه به جدول شماره 1، برای عوامل تسهیل کننده، نتایج نشان داد که، متغیر » عوامل آموزشی« به میزان 44 / 4 درصد از تغییرات متغیر » ارتقاء و هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان« را تبیین می کند. به همین صورت برای متغیرهای عوامل محیطی 18 / 1 درصد از تغییرات متغیر ارتقاء و هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان را تبیین، عوامل فردی و حرفه ای به میزان 14 / 6 درصد از تغییرات متغیر ارتقاء و هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان را تبیین، عوامل روانشناختی به میزان 0 / 136 درصد از تغییرات متغیر ظرفیت هوشیاری کارآفرینی را تبیین و در نهایت متغیر عوامل دانشگاهی که به میزان 12 / 5 درصد از تغییرات متغیر ارتقاء و هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان را پیشبینی می کند.
برای عوامل بازدارنده نتایج نشان داد که، متغیر » عوامل مالی« به میزان / 8 26 درصد از تغییرات متغیر »ارتقاء و هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان« را تبیین می کند. به همین صورت برای متغیرهای مالی به میزان 26 / 3 درصد از تغییرات متغیر ارتقاء و هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان را تبیین، عوامل خانوادگی به میزان 25 / 6 درصد از تغییرات متغیر ارتقاء و هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان را تبیین، عوامل اجتماعی به میزان / 8 21 درصد از متغیر ارتقاء و هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان را تبیین و در نهایت متغیر عوامل فرهنگی که به میزان 17 / 1 درصد از تغییرات متغیر ارتقاء و هوشیاری کارآفرینانه دانشجویان را پیشبینی می کند.
