بخشی از مقاله
چکیده
هدف محقق از انجام این تحقیق اولا بررسی آثار تحریم اقتصادی بر اقتصاد استان مازندران و ثانیا شناسایی راهکارهای اثربخش مقابله ب ا این تحریم ها با رویکرد اقتصاد مقاومتی بوده است .
تحقیق حاضر از نوع کاربردی و از نظر تجزیه و تحلیل کیفی است . جامعه آماری در این تحقیق خبرگان ، کارشناسان و مدیران دستگاه ها ، تشکل ها و بنگاه های اقتصادی بوده و اطلاعات این تحقیق از طریق مصاحبه حضوری از نمونه های آماری مورد مطالعه جمع آوری گردیده ، به علاوه از منابع کتابخانه ای نیز استفاده شده است .
نتیجه این تحقیق اقتصاد مقاومتی را با در نظر گرفتن تمامی جنبه های آن به عنوان راهکاری موثر و کا رآ در جهت تعدیل آثار تحریم اقتصادی خاصه در استان مازندران تبیین می نماید .
مقدمه
امروزه جمهوری اسلامی در حوزه های اقتصادی خود با مسائل یا مفاهیمی مواجه است که به هیچ عنوان تاکنون چه در عرصه ی نظر و در کتابهای درسی و چه در عرصه ی عمل و تجارب بشری مشابه و مابه ازای واقعی نداشته استبنابراین. خود انقلاب اسلامی مکلّف به نوآوری و ابتکار و نظریه پردازی و الگوسازی در این عرصه های جدید اقتصادی است هر. کشوری که عَلم استکبارستیزی را برپا کند نیازمند چنین الگوهایی است.
هدف این مقاله تحلیل تحریم اقتصادی و ارائه راهکار با رویکرد اقتصاد مقاومتی جهت تعدیل آثار آن بر اقتصاد - مطالعه موردی در استان مازندران - می باشد . در این مقاله از نظرات ُِ نفر از خبرگان و کارشناسان، اعم از اساتید عضو هیئت علمی دانشگاه های استان، صنعتگران، صاحبان صنایع و اعضای هیأت نمایندگان اتاق ، از طریق مصاحبه استفاده گردیده است
اهداف :
· شناسایی و تعریف درست تحریم اقتصادی
· شناسایی جنبه های اثرات تحریم اقتصادی
· شنا سایی راهکارهای تعدیل آثار تحریم
· شناسایی و تعریف اقتصاد مقاومتی
· ارائه الگوی اقتصاد مقاومتی به عنوان راهکاری مؤثر جهت تعدیل آثار تحریم
· بررسی عملکرد سایر کشورها در مواجهه با تحریم اقتصادی و....
ٍ. سوالات :
· تحریم، چه تأثیراتی بر اقتصاد کشور می گذارد ؟
· شیوه های مقابله کارآمد با این اثرات چیست ؟
· آیا اقتصاد مقاومتی به عنوان یک راهکار موثر جهت تعدیل آثار تحریم می تواند کارآ باشد ؟
ادبیات و پیشینه
ادبیات تعاریف و مفاهیم
تعریف اقتصاد :
انسان با توجه به تمایلی که به ارضای نیاز های خود دارد ، سعی می کند که با صرف حداقل تلاش یا هزینه ، حداکثر نتیجه را به دست آورد ، این راه و روش ، اصل اقتصاد نامیده شده ، فرد تحت تأثیر هر مشرب خاص که باشد، لازم است بر مبنای این اصل رفتار کند. بنابراین ، » اقتصاد « علمی است که رفتار و رابطه انسان را با اشیای مادی مورد نیاز او که به رایگان در طبیعت نمی یابد ، مطالعه می کند. مطالعه اقتصاد باید درک ، بیان و تا حدی پیش بینی رفتار اقتصادی انسان را امکان پذیر سازد . این مطالعه باید به بهبود رفاه مادی فردی و اجتماعی بشر کمک کند ، بنابرین می توان ادعا کرد که اقتصاد ، قبل از هر چیز ، به تجزیه و تحلیل و توضیح شرایط و روابطی که در قلمرو رفاه مادی قرار دارد، می پردازد و اقتصاد بر خلاف علوم طبیعی ، علم محض نیست؛ بلکه مجموعه اصول و قواعدی است که تحت تأثیر اراده بشر قرار می گیرد.
به هر حال برای » اقتصاد « که اقتصاددانان از آن بحث می کنند تعاریف مختلفی ارائه شده است : ارسطو : علم اقتصاد یعنی مدیریت خانه .
آدام اسمیت : اقتصاد ، علم بررسی ماهیت و علل ثروت ملل است .
استوارت میل : اقتصاد ، عبارت است از بررسی ماهیت ثروت از طریق قوانین تولید و توزیع ریکاردو : اقتصاد علم است .
آلفرد مارشال: اقتصاد ، عبارت است از مطالعه بشر در زندگی شغلی و حرفه ای . در تعریف دیگر : علم اقتصاد بررسی کردارهای انسان در جریان عادی زندگی اقتصاد یعنی کسب درآمد و تمتع از آن برای تربیت دادن زندگی است .
اقتصاد مقاومتی: اقتصاد مقاومتی یعنی تشخیص حوزه های فشار یا درشرایط کنونی تحریم و متعاقبا تلاش برای کنترل و بی اثر کردن و در شرایط آرمانی تبدیل چنین فشارهایی به فرصت که، قطعاً باور و مشارکت همگانی و اعمال مدیریت های عقلایی و مدبرانه پیش شرط و الزام چنین موضوعی است . اقتصاد مقاومتی کاهش وابستگی ها و تأکید روی مزیت های تولید داخل و تلاش برای خوداتکایی است.
تحریم اقتصادی : تحریم اقتصادی ، عبارت است از تدابیری قهرآمیز که توسط گروهی ازکشورها علیه کشوری که به قوانین بین المللی تجاوز نموده و یا از معیارهای اخلاقی مقبول ، تخطی کرده باشد ، اعمال می شود.
رشد اقتصادی :رشد اقتصادی عبارت از فرایند چند بعدی تحول دراز مدت که با افزایش ظرفیت تولید اقتصادی و دگرگونی.
ساخت های اجتماعی تظاهر پیدا می کند . رشد اقتصادی هدف نهایی کلیه نظام های اقتصادی است . اولویتی که به این هدف داده می شود پاسخی است دوگانه از یک سو برای مقابله با افزایش نیاز های فردی و جمعی - ارتقای سطح زندگی - و از سوی دیگر توانایی مقابله هرچه بهتر با رقابت بین المللی .
اقتصاد موازی: تعریف اول از اقتصاد مقاومتی به مثابه ی »اقتصاد موازی« است؛ یعنی همان طور که انقلاب اسلامی با توجه به نیاز خود به نهادهایی با روحیه و عملکرد انقلابی، اقدام به تأسیس نهادهایی مانند کمیته ی امداد، جهاد سازندگی، سپاه پاسداران و بنیاد مسکن نمود، امروز نیز بایستی برای تأمین اهداف انقلاب، این پروژه را ادامه داده و تکمیل کن د؛ چرا که انقلاب اسلامی به اقتصاد مقاومتی و به نهادسازیهای مقاومتی در اقتصاد نیاز دارد که چه بسا ماهیتاً از عهده ی نهادهای رسمی اقتصادی برنمی آید. پس باید نهادهایی موازی برای این کارویژه ایجاد کند؛ یعنی ما در کشورمان به »اقتصاد پریم« نیاز داریم.
اقتصاد ترمیمی : تعریف دوم از اقتصاد مقاومتی عبارت از اقتصادی است که در پی »مقاومسازی«، »آسیبزدایی«، »خللگیری« و »ترمیم « ساختارها و نهادهای فرسوده و ناکارآمد موجود اقتصادی است . یعنی اگر در رویکرد قبلی می گفتیم که فلان نهاد نمی تواند انتظارات ما را برآورده کند، در رویکرد جدید به دنبال آن هستیم که با بازتعریف سیاست های نهادهای موجود، کاری کنیم که انتظارات ما را برآورند.
اقتصاد دفاعی: تعریف سوم از اقتصاد مقاومتی، متوجه »هجمهشناسی«، »آفندشناسی« و »پدافندشناسی« ما در برابر آن هجمه است. یعنی ما باید ابتدا بررسی کنیم که مخالفان ما حمله به اقتصاد ایران و اخلال در آن را چگونه و با چه ابزارهایی صورت میدهند. بنابراین وقتی به اقتصاد مقاومتی دست یافته ایم که ابزارها و شیوه های هجمه ی دشمن را پیشاپیش شناخته باشیم و بر اساس آنها استراتژی مقاومت خود را علیه آنان تدوین و اجرا کنیم. بدیهی است تا پدافند دشمن شناخته نشود، مقاومت متناسب با آن نیز طراحی و اجرا نخواهد شد.
اقتصاد الگو :چهارمین تعریف نیز این است که اساساً اقتصاد مقاومتی یک رویکرد کوتاه مدت سلبی و اقدامی صرفاً پدافندی نیست؛ بر خلاف سه تعریف قبلی که اقتصاد مقاومتی را یا پدافندی یا کوتاه مدت می دانستند، این رویکرد چشم اندازی کلان به اقتصاد جمهوری اسلامی ایران دارد و یک اقدام بلندمدت را شامل می شود. این تعریف هم که به نظر می رسد دور از دیدگاه های رهبر
معظم انقلاب نیست، رویکردی ایجابی و دوراندیشانه دارد . در این رویکرد، ما در پی »اقتصاد ایده آلی« هستیم که هم اسلامی باشد و هم ما را به جایگاه اقتصاد اول منطقه برساند؛ اقتصادی که برای جهان اسلام الهام بخش و کارآمد بوده و زمینه ساز تشکیل »تمدن بزرگ اسلامی« باشدبدین. معنا اساساً در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، یکی از مؤلفه های مهم الگو می باید متضمن مقاومت و تحقق آن باشد. در این مقوله است که اقتصاد مقاومتی مشتمل بر اقتصاد کارآفرینی و ریسک پذیری و نوآوری می شود.
ریاضت اقتصادی: در اقتصاد، ریاضت اقتصادی Austerity به طرحی گفته می شود که دولت ها برای کاهش هزینه ها و برای رفع کسری بودجه، به کاهش و یا حذف ارائه برخی خدمات و مزایای عمومی دست می زنند. این طرح که به منظور مقابله با کسری بودجه توسط برخی دولت ها انجام میشود گاهی اوقات با افزایش میزان مالیات و افزایش دریافت وام ها و کمک های مالی خارجی میانجامد. واژه ریاضت اقتصادی، به عنوان واژه سال 2010 دانشنامه Merriam-Webster انتخاب شد.
