بخشی از مقاله
چکیده
امروزه یکی از مسایلی که در حوزه مدیریت شهری و محیط زیست مطرح است مساله مدیریت پسماندهای شهری است. مدیریت پسماند شهری به عنوان چالشی بزرگ جوامع شهری را تحت الشعاع قرار داده است و نگرانی های بسیاری را در زمینه های محیط زیست و مدیریت شهری به همراه دارد. با شیوه های جدیدی از مدیریت پسماندهای شهری چون بازیافت و تفکیک مواد زاید جامد می توان علاوه بر اینکه به نظافت و بهداشت شهر و جمع آوری زباله ها از سطح فضاهای شهری کمک کرد بلکه زمینه مناسبی برای بازیافت مواد زاید شهری و ورود مجدد آنان به چرخه تولید و مصرف ایجاد کرد و گامی جلوتر به سوی توسعه پایدار شهری نهاد. مقاله حاضر به بررسی بکارگیری مواد بازیافتی و تفکیک پسماندهای شهری در تولید مبلمان شهری و المانهای شهری پرداخته است
-1 مقدمه
تحولات قرن اخیر همراه با ازدیاد جمعیت و پیشرفت تکنولوژی مرحله تازه ای از تخریب محیط زیست را در پی داشته است .یکی از عمده ترین آلاینده های محیط زیست که جزء لاینفک زندگی انسان محسوب می گردد، مواد زائد جامد است .رشد روز افزون جمعیت و به تبع آن افزایش تولید مواد زائد، وجود نگرانیهای خاص در خصوص کاهش منابع خدادادی و آلوده شدن منابع طبیعی موجود، کارشناسان را بر آن داشته که در چند دهه اخیر موضوع بازیافت مواد زائد جامد را در صدر برنامه های دفع زباله جایگزین نمایند
امروزه تولید روز افزون مواد زاید جامد موجب بروز نگرانهایی فراوانی در زمینه های مختلف اعم از زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی شده است. مدیریت درست این پسماندهای شهری علاوه بر اینکه می تواند شهری پاک و عاری از هر گونه منظره زشت و بوهای نامطبوع ارایه دهد می تواند گامی در راستای دستیابی به توسعه پایدار نیز بردارد. در این میان ساخت و تولید مبلمان شهری با چهرهای زیبا و دوام قابل قبول از طریق بازیافت پسماندهای شهری میتواند نقش بسزایی در جهت نیل به این هدف ایفا کند. در نتیجه مهمترین راه مقابله با آلودگی فضاهای شهری و محیط زیست، پیشگیری از بروز آن و سعی برای بازیافت و استفاده مجدد از منابع برای تولید مبلمان شهری است. در واقع پسماندها به گونه ای باید مدیریت شوند که بتوان از انها در پیشبرد اهداف و معیارهای توسعه پایدار اعم از اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی استفاده نمود.
-2 ضرورت ، اهداف و سوالات تحقیق:
اغلب مردم دوست ندارند از زباله و مواد زاید نگهداری کنند زیرا نمی خواهند بخشی از محیط زندگی شان را اشیای بی مصرف اشغالذ کنند. مواددزاید هر یک به تنهایی و یا در ترکیب با یکدیگر عموما مخل نظم و زیبایی محیط می باشند. از این رو سایر مردم تلاش می کنند که این مواد را از محیط زندگی خود دور نگه دارند. اما آنچه جمع آوری و دفع زباله را به کاری ضروری و اجتناب ناپذیری بدل کرده استف رعایت بهداشت است. بخش زیادی از مواد زاید شهری خصوصیاتی دارند که بنابر آن خصوصیات ماندنشان در محیط زندگی سلامت انسان و موجودات زنده را به خطر انداختهف موجب بروز مشکلاتی در محیط انسانی می شوند.
آلودگی هوا، خاک، آبهای سطحی و زیرزمینی، همچنین پدید آمدن محیطی مناسب برای حشرات و حیوانات موذی و تکثیر آنها، مهمترین مشکلات ناشی از دفع غیر بهداشتی زباله هستند که هر یک می توانند آرامش و سلامت شهروندان را با خطر مواجه کنند یا بیماریهای کشنده و حتی مرگ و میر همگانی را در جامعه شیوع دهند. - سعید نیا، - ضرورت و اهمیت موضوع از آن جهت است که مدیریت زباله های فضاهای شهری موجب جلوگیری از تخریب و آلودگی محیط زیست و نیز باز گرداندن مجدد آن دسته از زباله هایی که امکان استفاده از آنها در کاربردهای دیگر یا جایگرین وجود دارد میشود.
این واقعیت که نظام مدیریت پسماندهای شهری ایران در شرایط به نسبت بحرانی و به دور از وضعیت مطلوب قرار دارد بر کسی پوشیده نیست . - عبدلی، - 1377 هدف پژوهش تبدیل شدن به شهر خلاق با استفاده از زباله خشک و ساخت المانها و مبلمانهای شهری، دستیابی به شهر بدون زباله و فرهنگ سازی در جهت کاهش تولید زباله وتفکیک از مبدا است و پژوهش در راستای پاسخگویی به این سوالات است که چگونه می توان پسماندهای شهری را مدیریت کرد و آیا میشود با توجه به بازیافت مواد به ساخت و تولید مبلمان شهری پرداخت؟
-3 روش تحقیق
وش تحقیق توصیفی تحلیلی است و گردآوری داده های پژوهش مطالعات کتابخانه ای و استفاده از متون و رجوع به اسناد و مدارک موجود حاصل آمده است.
-4تعاریف و مفاهیم:
-1-4 طراحی شهری
طراحی شهری هنر ایجاد مکان برای مردم است و چگونگی کارکرد فضاها و مسائلی مانند ایمنی جامعه می باشد و نیز اینکه این فضاها چگونه به نظر می رسند. طراحی شهری به ارتباطات میان مردم و مکانها، حرکت و فرم شهری طبیعت و بافت ساخته شدن و فرایندهای ایجاد شهرک و شهرهای موفق مربوط می شود. طراحی شهری کلیدی برای خلق توسعه های پایدار و فراهم نمودن شرایط برای زندگی اقتصادی شکوفا، استفاده معقولانه و دوراندیشانه از منابع طبیعی و رشد اجتماعی است.
طراحی خوب می تواند به خلق فضاهای سرزنده و با کاراکتر متمایز خاص خود کمک کند. طراحی شهری به خلق خیابانها و فضاهای عمومی ایمن، قابل دسترس، خوشایند و دارای مقیاس انسانی کمک می کند. مکانهایی که به دلیل خلاقیت و قدرت تجسم و حساسیت طراحانشان الهام بخش می باشند .بنابر تعریفی جامع طراحی شهری عبارت است از : فعالیت میان رشته ای شکل دادن و اداره محیط های شهری، که به هر دو فرایند این شکل دهی و فضاهایی که به کمک آن شکل می گیرند علاقه مند است. طراحان شهری با ترکیبات ملاحظات فنی، اجتماعی و بیانی، از هر دو ابزار ارتباط ی بصری و کلامی استفاده می کنند و در تمامی مقیاس های پیوسته اجتماعی-مکانی دخیل می شوند
-2-4 مبلمان شهری
مبلمان شهری اجزاء غیر ثابت فضاهای شهری هستند که به عنوان عناصر مکمل در میان فضاهای مابین ساختمان ها و بناها قرار دارند .مبلمان شهری در تعریف شخصیت عملکردی فضاها مسیر تردد فضای مکث و تفریح و ... نقش مهمی ایفا می کندو در چگونگی روحیه ی شهر و مردم بسیارموثر است .طراحی ، اجراء و مکانیابی صحیح مبلمان شهری که همواره بر طبق نیاز مردم وچگونگی کارکرد آن فضا انجام می شود می تواند در صورت اجرای صحیح تمامی مراحل، فضای شهرینسبتاً مطلوبی را پدید آورد .
در غیر اینصورت، مبلمان شهری به عنوان اجزاء زائد و ناکار آمد در شهر عمل نموده که نه تنها مردم نمی توانند از آن استفاده نمایند بلکه به علت بلا استفاده بودن امکان تخریب آن از سوی برخی از اشخاص وجود دارد .از این رو در ساخت شهر ها ، کارآئی وزیبایی مبلمان شهری همچون بناهای یک شهر ، در زیبایی و عملکرد شهر بسیار تأثیر گذارست. در کل مبلمان شهری به 2 دسته تقسیم میشوند: - 1 عناصر زیباشناختی: مثل: گلدان ها، مجسمه ها، درختان و گیاهان تزیینی، آبنما، پرچم و.. - 2. عناصر کارکردی: مثل: چراغ راهنما، سطل زباله، نیمکت، سایبان، ایستگاه اتوبوس،باجه تلفن، باجه مطبوعاتی، صندوق. پست و...
در واقع مبلمان های شهری عنصر شکل دهنده فضاهای شهری هستد و به شهر نوعی ساماندهی می بخشد. طراح شهریی موفق است و به سوی توسعه پایدار گام بر میدارد که طوری این اجزا و عناصر را طراحی و چیدمان کند که علاوه بر اینکه نیاز شهروندان را در فضاهای شهری پیش بینی و تامین میکند از ابزاری مقرون به صرفه نیز در تهیه آنان استفاده و در نهایت دید بصری زیبا، شاداب و سرزنده به عموم بدهد.
-3-4 توسعه پایدار:
به دنبال افزایش سریع جمعیت شهرها چالش هایی مانند پدیده اسکان غیر رسمی، آلودگی های زیست محیطی، کمبود خدمات شهری، بالا بودن مصرف انرژی، مسایل اجتماعی و غیره در شهرهای بزرگ به وجود آمد که منجر به نظریه توسعه پایدار شهری شد. در جهت رسیدن به توسعه پایدارشهر، مفهوم مدیریت پایدار شهری که به دنبال هدایت فزاینده جامعه شهری است، مطرح شده است. مدیریت پایدار شهری باید بتواند که به صورت نامحدود زمانی و بدون تخریب منابعی که فرآیند توسعه بدان وابسته است را استمرار بخشد. مدیریت پایدار شهری باید بتواند به نیازهای مردم شهر پاسخ گوید، بقا و دوام آن تضمین گردد و در عین حال پایداری آب، خاک و هوا یعنی سه عنصر که برای حیات انسان ضروری است تضمین گردد.
