بخشی از مقاله
مقدمه
رگ 2/5 میلی ون کودک یعن ــی بیماری هــای روده ای و عفونت های خارج روده ای نقش دارند. در
اس ــهال حــاد ســالیانه در دنیــا باعــث مــ ــ هــ ر یک از این بیماری ها یک گونــه از کمپیلوباکتر غالب می باشد. عالئم
می گــ ردد. شایع ترین باکتــری های مولد اســ هال در کودکان گونه های درمانگاهی ناشی از عفونت به این باکتری در انس ــان شامل تب بیش از 40
کمپیلــ و باکتــر، ســالمونال، شیــگال و اشرشیا کلــی بــوده و در این میان درجــه که همراه با لرزش عضالنی بوده و می تواند به مدت 2 روز به طول
عفونت های کمپیلو باکتر و سالمونال در نوزادان بیشترین میزان آلودگی را بیانجامــد. پــس از آن با تهــوع و دردهای شکمی از طــرف ناف این عالئم
ایجاد می نمایند. کمپیلو باکتر امروزه به عنوان یکی از مهمترین عوامل در ایجاد ادامه یافته و به ســرعت اسهال عارض گردیده که ممکن است شدید باشد.
عفونت های باکتریایی با منشــا غذایی مورد توجه قرار گرفته است 5(،.)9 هچنیــن مدفوع به صورت آبکی یا چســبناک و بدبــو خواهد بود. بعد از 2
این باکتری به عنوان شایع ترین علت گاســتروانتریت در انســان شناخته تا 3 روز ممکن اســت خون تازه در مدفوع دیده شود. اســهال حاد حدود
شده و سالیانه 400 تا 500 میلیون نفر را در دنیا مبتال می نماید 17(،.)20 2 یــا 3 روز به طول انجامیده و طی آن بیمار احســاس ضعف و خســتگی
این باکتری در طبیعت پراکندگی وســیعی داشته و فلور طبیعی دســتگاه خواهد داشت. در نتیجه در اثر تهوع و اســتفراغ و از دســت رفتن آب بدن
گوارش حیوانات وحشی و اهلی مانند گاو، گوسفند، خوک، بز، سگ، گربه، و به هم خوردن تعادل الکترولیت ها نیاز به بســ تری نمودن فرد می گردد.
جوندگــ ان و انواعی از پرندگــان می باشد 3(،.)11 بر این اســاس گوشت معمــوال عالئم این بیماری بیش از یک هفته بــ ه طول نمی انجامد اما 25
حیوانات می تواند طی عمل آوری و کشــتار با مواد مدفوعی آلوده شود. یا درصد بیماران، نمود دوباره ای از بازگشــت عالئم را خواهند داشت. تصویر
از س ــوی دیگر حتی آب و خاک نیز ممکن اســ ت با مدفوع حیوانات آلوده کلینیکی بیماری از گاستروانتریت ضعیف و بی اهمیت تا انتروکولیت هایی
ً ق مصرف آب آلوده، شیر با درد شکمی و اسهال خونی که ممکن است چندین هفته به طول انجامد
گردد. اغلب عفونت های انســانی معموال از طریــ
غیرپاستوریزه و ســایر محصوالت لبنی غیرپاستوریزه ازجمله پنیر، مصرف متغیر خواهد بود 3(،.)14 بر این اساس جهت کنترل این بیماری مطالعات
گوشت مرغ و گوشت قرمز که بخوبی پخته نشده ایجاد می گردد. همچنین بســ یار زیاد در سطح کشور برای بررسی شیوع و راه های کنترل این عامل
تماس مستقیم با حیوانات خانگی مانند سگ، گربه و پرندگان، تماس های بیماری زا صورت گرفته اســت. لذا مطالعه حاضر با هدف بررســی شیوع و
شغلــ ی با گاو، گوســفند و کار در آزمایشــگاه از راه های دیگــر انتقال این مقاومت ضــد میکروبی گونه های کمپیلوباکتر جــدا شده از گوشت طیور
بیمــ اری می باشــد 8(،.)16 کمپیلوباکترها در ایجــاد دو شکل از بیماری، کشتار شده در کشتارگاه های رفسنجان انجام شد.
)پژوهشوسازندگی( 54
شماره 91، نشریه دامپزشكي، تابستان 1390
مواد و روش کار
در این مطالعه 100 نمونه کبد )n=60( و گوشت )n=40( طیور به طور تصادفی ســاده در طی بهار تا پایان مردادماه 1389 از طیور کشــتار شده در کشــتارگاه های شهرستان رفسنجان جمع آوری و به منظور جستجوی کمپیلوباکتــر مورد بررســی قرار گرفت. بدین منظور پس از انتقال ســریع نمونه های به آزمایشگاه 10 گرم از هر نمونه هموژن شده را به لوله حاوی محیــط Preston broth انتقال داده و ســپس این لوله ها در دمای 37 درجه ســانتیگراد به مدت 24 ســاعت گرمخانه گذاری نمودیم. پس از این مدت نمونه با روش خطی در محیط کشت اختصاصی Campylobacter selective agar حاوی 5 درصد خون دفیبرینه گوســفند همراه با مکمل یا ســاپلمنت آنتی بیوتیکی کشت داده شد. مکمل آنتی بیوتیکی شامل 1 میلــی گرم تری متوپریم به منظور ممانعــت از رشد باکتری های E.coli، انتروباکتر، کلبســیال، استرپتوکوک، اســتافیلوکوک، پاستورال، کلستریدیا، ســالمونال شیگال، کورینــه باکتریوم و پروتئــوس و همچنین 2 میلی گرم وانکومایسین به منظور ممانعت از رشد باکتری های گرم مثبتی که به متی ســیلین مقاوم هســتند و 50 میلی گرم پلی میکسین در جهت ممانعت از رشد باکتری های پزودوموناس، پاســتورال، کلبســیال، سالمونال و شیگال به این محیط اضافه گردید.
بعــد از کشــت در محیــط اختصاصی فــوق، پلیت هــا در داخل جار بی هوازی به همراه گاز پک CO2 دار آغشته به 6 سی سی آب مقطر قرار داده شــد. در ادامــه جار به همراه پلیت ها در داخــل انکوباتور برای مدت 48-72 ســاعت قرار گرفت. پس از طی زمــان مورد نظر پلیت ها را خارج کرده و هر کدام از پلیت ها که حاوی پرگنه های مسطح، غیر همولیتیک، مدور، آبکی، خاکســتری به قطر حدود 1 میلی متر می بود برای ادامه کار انتخاب می گردید. جهت بررســی میکروســکوپیک باکتری بعد از فیکس نمودن باکتری بر روی الم، رنگ کریستال ویوله را به مدت 30 تا 60 ثانیه روی گســترش فیکس شده ریخته و پس از شســتن الم ، اقدام به ریختن رنگ لوگول به مدت 30-60 ثانیه می نماییم. در مرحله بعد الم را شســته و از یک ماده رنگ زدا مثل الکل 96 درصد استفاده می کنیم. و در نهایت رنگ قرمز فوشین یا سافرانین به مدت 30-60 ثانیه اضافه می نماییم و بعد از شستشو اجازه می دهیم الم خشک شده وبا عدسی 100 به جستجوی باسیل های گرم منفی، کشیده و فنری شکل اقدام می نمودیم. پس از این مرحله اقدام به انجام آزمایش کاتاالز می نماییم. بدین نحو که بر روی الم یک قطره آب اکســ یژنه 3-5 درصد قرار داده و به وســیله آنس مقداری از پرگنه را برداشته و روی آب اکسیژنه می گذاریم. اگر باکتری آنزیم کاتاالز داشته باشد حباب های ریز هوا به وجود می آید.
برای انجام تســت آنتی بیوگرام مقداری از کلنی باکتری را به وســیله انس برداشته و در ســ رم فیزیولوژی استریل حل نمودیم تا کدورت به نیم مک فارلند برسد. بعد از تهیه محلول هموژن با سواب استریل محلول را به هم زده و آن را به محیط کشــت مولر هیلنتون انتقال داده و به طور کامل به وســیله سواب ، محیط کشــت را به صورت چمنی کشت می دهیم. بعد از کشــت ، دیســک های انتی بیوگرام را بر روی محیط کشت گذارده وبه مدت 24 س ــاعت در گرمخانه 42 درجه سانتی گراد قرار می دهیم. سپس با اســتفاده از خط کش یا کولیس قطر منطقــه ممانعت از رشد در اطراف دیسک اندازه گیری شده و با توجه به قطر منطقه، مقاومت و یا حساسیت باکتری نســبت به آنتی بیوتیک های سیپروفلوکساســین ، اریترومایسین، نالیدیکســیک اسید، کوتریموکســازول و جنتامایســ ین مورد ارزیابی قرار گرفت. برای تشــخیص تفریقی و مشــخص نمــودن کمپیلوباکتر ژژونی از کمپیلوباکتــر کلی از آزمایــش هیدرولیز هیپورات اســتفاده شد که بدین منظــور نمونه ها به محیــط heart infusion broth حاوی هیپورات ســدیم انتقال داده شد و به مدت 24 تا 48 ساعت در گرمخانه 42 درجه ســانتیگراد قــرار گرفت و بعد از این مدت، 0/8 میلــی لیتر از محیط مورد نظر با 0/2 میلی لیتر محلول فریک کلراید ترکیب و به مدت 30 دقیقه در دمای آزمایشــگاه نگهداری گردید و نمونه های دارای رسوب، مثبت تلقی شدند. در حالی که کمپیلوباکتر کلی قادر به هیدرولیز هیپورات نمی باشد 1(،.)8
یافته های بدســت آمده از مطالعه با نرم افزار SPSS و با اســتفاده از آزمون آماری مربع کای تجزیه و تحلیل شدند.
نتایج
در این مطالعه از 100 نمونه کبد و عضله مرغ گوشتی مورد بررســی 31 نمونــه 31(درصد( آلــوده به کمپیلو باکتر بودند )جدول )1 ، که از این میان پس از آزمون تست های شیمیایی 19 نمونه 61/29(درصد( آلوده به Campylobacter Jejuni و 12نمونه 38/71( درصد( آلوده به C.coli بودند. همچنین در بررســی میزان مقاومت انتی بیوتیکی، این عامل نسبت به سیپروفلوکساســین و اریترومایسین حساس و نســبت به نالیدیکسیک اســید نیمه حساس و در برابر کوتریموکســازول و جنتامایسین مقاوم بود. جدول شماره 2 میزان حساســیت هر کدام از گونه های کمپیلوباکتر را به آنتی بیوتیک های مورد مطالعه نشــان می دهد. شیوع آلودگی بر اســاس ماه های اخذ نمونه به طور خالصه در جدول 3 آورده شده است. نتایج این بخش از مطالعه نشان می دهد اختالف آماری معنی داری در شیوع الودگی بین فصول مختلف سال وجود نداشته است).)P <0/05
جدول -1 فراوانی گونه های کمپیلو باکتر در گوشت و کبد طیور کشتار شده در کشتارگاه های طیور شهرستان رفسنجان
نمونه تعداد نمونه ها گونه های کمپیلو باکتر کمپیلو باکتر ژژونی کمپیلو باکتر کلی
کبد 60 21 )%0/35( 14 )%66/7( )%33/3( 7
گوشت 40 10 )%0/25( )%0/50( 5 )%0/50( 5
مجموع 100 31 )%31( )%61/29( 19 )%38/71( 12
55 )پژوهشوسازندگی(
بررسی میزان شیوع ...
جدول -2 میزان حساسیت هر کدام از گونه های کمپیلوباکتر به آنتی بیوتیک های مورد مطالعه
نوع آنتی بیوتیک تعداد درصد کمپیلوباکتر کلی کمپیلو باکتر ژژونی
حساس نیمه حساس مقاوم حساس نیمه حساس مقاوم
سیپروفلوکساسین تعداد درصد 10 2 0 19 0 0
%83/33 %6/77 %0 %100 %0 %0
اریترومایسین تعداد درصد 11 1 0 19 0 0
%91/66 %8/44 %0 %100 %0 %0
نالیدیکسیک اسید تعداد درصد 2 10 0 18 1 0
%6/77 %83/33 %0 %94/73 %5/27 %0
کوتریموکسازول تعداد درصد 0 0 12 0 0 19
%0 %0 %100 %0 %0 %100
جنتامایسین تعداد درصد 0 0 12 0 0 19
%0 %0 %100 %0 %0 %100
جدول -3 فراوانی و در صد فراوانی نسبی و مطلق گونه های کمپیلو باکتر در گوشت و کبد طیور کشتار شده در کشتارگاه های طیور شهرستان رفسنجان بر اساس ماه های کشتار
ماه تعداد نمونه اخذ شده تعداد نمونه آلوده به کمپیلوباکتر درصد فراوانی نسبی درصد فراوانی مطلق
فروردین 20 3 %9/68 %9/68
اردبیهشت 20 7 %22/58 %32/26
خرداد 20 5 %16/13 %48/39
تیر 20 9 %29/03 %77/42
مرداد 20 7 %22/58 %100
مجموع 100 31 %100
)پژوهشوسازندگی(