بخشی از مقاله
چکیده
این مطالعه مقایسه ای نظام آموزشی ایران و هند می پردازد برای مقایسه این نتایج به طراحی سیستم های آموزشی و راه هایی برای بهبود نظام آموزشی در ایران می پردازیم. هدف کلی از مرحله اول درک سیستم آموزشی ایران و هند است. گام دوم در درک شباهت ها و تفاوت ها از این دو سیستم آموزشی مانند: اهداف، مدرسه و دوره ها و مراکز آموزشی. (روش جورج بردی) و نتایج بر اساس فرضیه پژوهش نشان می دهد که نظام آموزشی در هند برای رسیدن به اهداف خود در قبال ایران موفقیت بیشتری برخوردار بوده اند. دلایل اصلی برای موفقیت تمرکز زدایی از آموزش و پرورش و آموزش غیر رسمی در هند است.
واژگان کلیدی: ایران، هند، ماموریت، آموزش و پرورش، مدارس
Tittle of thesis Education: A Comparative Analysis Primary of Iran and the india
FarshadSolimani
Abstract: This comparative study of educational Primary system of Iran and India pays to compare these results to the design of educational Primary systems and the ways to improve the education system in Iran Bprazd . The overall objective of the first stage of understanding the educational system of Iran and India. The second step in understanding the similarities and distinctions of these two educational systems such as : goals , school and courses and training centers . ( George Brady method ) and the results based on research hypothesis suggests that the educational system in the India to achieve its objectives towards Iran have enjoyed more success . The main reasons for the
success of decentralization of education in the country and non-formal education in India.
Keywords :Iran, India , missions, education, schools. Primary.
مقدمه
تعلیم و تربیت موضوعی بس مهم و سرنوشت ساز و سببی برای رشد یا انحطاط فرد و جامعه است در سایه تعلیم و تربیت آدمی از حال و هوای زندگی غریزی صرف بیرون آمده و قدم در وادی انسانیت می گذارد. تعلیم و تربیت عامل رشد و بقای انسان و سببی برای پرورش افرادی متعهد و آگاه و اعضای موثر برای جامعه خود وحتی جامعه بشری است. تعلیم وتربیت ابزار و امکانی برای آشنایی به حقوق و مسئولیت ها و رسیدن به مرحله همزیستی هدفدار و اندیشیده.
تعلیم وتربیت صحیح فرد را به اوج ارزشها می رساند و اگر در این راه اشتباهی رخ دهد آدمی به سقوط کشیده می شود. انسان در آغاز ولادت فاقد علم و تربیت و کمال است و به تدریج با تعلیم و تربیت استعدادهای او شکوفا شده و تکامل می یابد.
چنانچه خداوند در آیه 78 سوره نحل قرآن مجید می فرمایند :
" و خدا شما را از بطن مادران بیرون آورد در حالی که هیچ نمی دانستید و به شما چشم و گوش و قلب عطا کرد تا مگر شکر (ایننعمتها) را بجای آورید "
تعلیم و تربیت عامل رشد اقتصادی و سببی برای ایجاد کار و تولید بهتر و بیشتر و پرورش روح کشف ،ابداع و اختراع است. در سایه تعلیم و تربیت درست، تشکیل حکومت صالح، برقراری عدالت اجتماعی، نشر وتوسعه آزادی های مشروع و حرکت به سوی صلح وسعادت ممکن می شود همچنین تربیت وسیله ای برای نوسازی اندیشه ها، کسب و توسعه دانش، نقد و ارزیابی فرهنگ ها، پربار کردن فرهنگ و سرایت دادن و آموزش آنها به نسل بعد است. در سایه تعلیم و تربیت صحیح، آدمی می تواند رابطه خود را با خویشتن ، با آفریدگار، با انسان های دور وبر و با طبیعت تنظیم کرده و برای خود و جامعه از آن طریق خیر و سعادت بیافریند.
سوالات تحقیق
1. آیا بین دیدگاهها و نقطه نظرها در ایران وهند تشابه و تفاوت قابل ملاحظه ای وجود دارد ؟
2. آیا بین اهداف در آموزش وپرورش در ایران وهند تشابه وتفاوتی وجود دارد ؟
3. آیا بین آموزش وپرورش در ایران و هند تشابه و تفاوت زیادی وجود دارد؟
روش پژوهش
روش پژوهش توصیفی و اسنادی می باشد. توصیفی واسنادی روشی است که در آن محقق آراء و اندیشه های دانشمندان بزرگ را با توجه به اسناد و مدارک موجود جمع آوری می کند و به تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده می پردازد.
این تحقیق بر آن است که به بررسی و مقایسه ی نظام های آموزشی ایران، هلند و هند بپردازد. سوالاتی که در این تحقیق مورد بررسی قرار می گیرند عبارتند از: اهداف، ساختار، مدارس، دوره های مختلف تحصیلی و نظام آموزش عالی می باشد. محقق سعی دارد در حوزه ی سوالات مطرح شده به مقایسه اهداف نظام آموزش در سه کشور ایران، هلند و هند بپردازد، ساختار نظام آموزشی این سه کشور را بررسی کند و وجوه تشابه و تفاوت آنان را روشن کند. لذا روشی که در اینگونه تحقیقات می توان مورد استفاده قرارداد، از جمله روش مطالعه تطبیقی جرج بردی 1 است. ایشان انتخاب روشی را که متناسب با موضوع تحقیق باشد را از نخستین وظایف محقق می داند. ( آقا زاده، 2008، ص: (114 در این پژوهش نیز در پی علت یابی موضوع نمی باشد و هدف تحقیق کشف رابطه بین متغیرها نمی باشد بلکه به توصیف آنچه که
هست می پردازد. این روش بر اساس آنچه " جرج بردی " یکی از برجسته ترین پژوهشگران لهستانی و صاحب مقالات زیادی در تعلیم و تربیت در زمینه مطالعات مقایسه ای ارائه می دهد و دارای چهار مرحله است. ( نصرآبادی، 1994،ص (6 ایشان انتخاب روشی را که متناسب با موضوع تحقیق باشد را از نخستین وظایف محقق می داند. ( آقا زاده، 2008، ص .(114
اهداف در آموزش و پرورش ایران و هند
وجود هدف برای دستگاه آموزش و پرورش هر کشوری ضروری است. هدف در تربیت جهت کار را برای کارکنان تربیت از جمله والدین، معلمان و مربیان، مدیران و مسئولان معین می کند. هدف موجودیت و ارزش یک نظام را نشان می دهد. بر اثر آن آدمی در می یابد. یک نظام چه ارزشی دارد و قداست آن تا چه میزان است. اصولا وجود هدف منزلگاه حقیقی تربیت را نشان می دهد و خط کلی حرکت را در مسیر پیشروی بسوی مقصود معلوم می دارد و هم تفاوت خط فکری یک مکتب دیگر مشخص می سازد. و بالاخره وجود هدف در واقع تعیین کننده حیات و تربیت ماست.
دسته بندی اهداف آموزش و پرورش ایران
بر اساس ششصد و بیست و ششمین جلسه شورای عالی((1998/10/22 اهداف کلی آموزش و پرورش به شرح زیر است. کمال انسان در نظام تعلیم و تربیت اسلامی به قرب الهی است. این هدف غایی به اهداف زیر تقسیم می شود:
Beredy. G.Z.F.1
الف - اهداف اعتقادی:
1. ایجاد زمینه لازم برای خودشناسی و خداشناسی و تقویت روحیه حقیقت جویی.
2. تقویت ایمان و اعتقاد به مبانی اسلام و بسط بینش الهی بر اساس قرآن کریم و سنت پیامبر(ص) و ائمه معصومین (ع) با مراعات اصول
21 و 13 قانون اساسی در مورد پیروان مذاهب اسلامی و اقلیتهای دینی.
3. پرورش روحیه پذیرش حاکمیت خداوند بر جهان و انسان و اعمال این حاکمیت در جامعه بر اساس اصل ولایت فقیه.
ب- اهداف اخلاقی:
1. پرورش روحیه اعتماد به نفس و استقلال شخصیت.
2. تقویت احساس کرامت اخلاقی و برانگیختن عزت نفس.
3. پرورش متعادل عواطف انسانی و همزیستی مسالمت آمیز.
4. پرورش روحیه نظم و انظباط.
پ - اهداف علمی آموزشی:
1. تقویت روحیه تحقیق، تعقل و تفکر، بررسی و تعمق، نقد و ابتکار.
2. پرورش روحیه تعلیم و تعلم و تربیت مستمر.
3. ترویج زبان و خط فارسی به عنوان زبان و خط رسمی مشترک مردم ایران
4. توسعه علوم و فنون و مهارتهای مورد نیاز فرد و جامعه.
5. پرورش روحیه کتابخوانی و مطالعه.
6. پرورش روحیه مشارکت و همکاری در فعالیت های گروهی.
ت- اهداف فرهنگی هنری:
1. شناخت، پرورش و هدایت ذوق و استعدادهای مختلف هنری و زیبایی شناسی.
2. پرورش روحیه حفظ میراث فرهنگی هنری و تاریخی.
3. شناخت ادب فارسی به عنوان جلوه گاه ذوق هنر و مظهر وحدت ملی و اجتماعی کشور.
4. شناخت فرهنگ و آداب و سنن مطلوب جامعه اسلامی ایران.
5. تقویت روحیه احتزاز از رسوم منحط و خرافی.
و- اهداف اجتماعی
1. پرورش روحیه پاسداری از قداست و روابط خانواده بر پایه حقوق و اخلاق اسلامی.
2. پرورش روحیه احترام به قانون و التزام به رعایت آن.
3. پرورش روحیه نظم در روابط فردی و اجتماعی.
4. پرورش روحیه مسئولیت پذیری و مشارکت در فعالیتهای دینی، فرهنگی و اجتماعی.
5. تقویت روحیه گذشت، فداکاری و ایثار در روابط اجتماعی.
6. پرورش سعه صدر و تحمل آرای دیگران در برخورد اندیشه ها.
7. پرورش روحیه احترام به شخصیت افراد و مراعات حقوق مادی و معنوی آنان.
ج- اهداف زیستی :
1. تامین سلامت جسمی و بهداشت روانی با فراهم ساختن شرایط مناسب.
2. تقویت روحیه رعایت بهداشت عمومی و حفظ محیط زیست.
3. پرورش روحیه توجه به تربیت بدنی به عنوان زمینه ای برای رشد معنوی انسان.
چ- اهداف سیاسی:
1. ارتقای بینش سیاسی بر اساس اصل ولایت فقیه در زمینه های مختلف جهت مشارکت آگاهانه در سرنوشت سیاسی کشور.
2. پرورش روحیه پاسداری از استقلال همه جانبه کشور و نفی هر گونه ستمگری و ستم کشی و سلطه گری و سلطه پذیری.
3. تقویت بینش سیاسی نسبت به مسائل ایران و جهان، بخصوص ممالک اسلامی و ملل محروم .
4. شناخت ترفندهای استعمار و استکبار جهانی و ضرورت مبارزه با آن.
ح- اهداف اقتصادی
1. توجه به اهمیت رشد اقتصادی به عنوان وسیله ای برای رسیدن به رشد و توسعه اجتماعی.
2. شناخت ارزش و قداست کار و معاش حلال.
3. مهارت بخشی و ایجاد آمادگی و علاقه جهت اشتغال مولد در بخشهای کشاورزی، صنعت وخدمات.
4. پرورش روحیه انفاق و دستگیری از محرومان.
5. شناخت حرف و مشاغل مولد به منظور افزایش درآمد ملی، رفع بیکاری و وابستگی اقتصادی.
6. شناخت منابع اقتصادی کشور و شیوه های صحیح استفاده از آنها و پرورش روحیه حراست ازاموال عمومی وثروت ملی (اهداف کلی آموزش و پرورش، مصوبه ششصد و بیست و ششمین جلسه شورای عالی، که در تاریخ1998/10/22 به تصویب رسید.)
اهداف کلی آموزش و پرورش هند
1. تعمیم آموزش ابتدایی
2. مبارزه با بیسوادی
3. گسترش علوم و فنون
4. گسترش تربیت معلم و بازآموزی معلمان
5. تشویق نوآوریهای آموزشی
6. تامین دموکراسی و وحدت ملی
7. پاس داشتن میراث فرهنگی (وزارت امور خارجه؛ کتاب سبز جمهوری هند؛ (1991
ساختار آموزشی در هند
دوره های تحصیلی در هند شامل کودکستان، دبستان، بالاتر از دبستان، دبیرستان، بالاتر از دبیرستان و دانشگاه است. شورای آموزش و پرورش هند در سال 1968 ساختار آموزشی هند را به شرح زیر تصویب کرد:
دوره ابتدایی 5 سال، دوره بالاتر از ابتدایی 3 سال، دوره متوسطه 2 سال، دوره پیش دانشگاهی 2 سال و دوره دانشگاه 3 سال . (10+2+3)
در برخی از ایالات، نظام 8+3+3 و 10+1+3 هنوز مطرح است ولی تاکید دولت مرکزی بر اجرای ساختار10+2+3 می باشد.
علاوه بر آموزش ابتدایی به صورت رسمی از 6 سالگی تا 14 سالگی، آموزش غیر رسمی نیز وجود دارد و به موازات مدارس متوسطه، مدارس باز یا مکاتبه ای و به موازات دوره پیش دانشگاهی یا بعد از متوسطه دوره های فنی و حرفه ای و تربیت معلم به مدت 2 سال تشکیل می گردد.
دوره پلی تکنیک به مدت 3 سال است که بعد از دوره متوسطه آغاز می شود. همچنین دوره های دانشگاهی در سطوح لیسانس، فوق لیسانس و دکتری نیز وجود دارد (صافی، احمد؛ مقاله آموزش و پرورش در هندوستان و وجوه تمایز آن با آموزش و پرورش ایران؛صص 85و(84
دوره پیشدبستانی
در سال 1920،در بمبئی چند کودکستان تأسیس گردید و در سال 1939،دکتر ماریا- منتسوری به هند مسافرت نمود و در تأسیس کودکستانها ،تفکرات او مؤثر بوده است. هم اکنون کودکستانها توسط دولت محلی،مراکز مذهبی، سازمانها و یا افراد خصوصی تأسیس و گسترش یافتهاند. کودکستانهای تجربی نیز با استفاده از دیدگاههای فروبل و منتسوری مورد توجه قرار گرفته است.
طبق گزارش رسمی آموزش و پرورش هند، در سال 12-90،1289درصد گروه سنّی کودکستان(پوشش واقعی)در کودکستان هستند.
دوره آموزش عمومی(ابتدایی و بالاتر از ابتدایی)
این دوره در دو مرحلهء ابتدایی(5 سال)و بالاتر از ابتدایی 3) سال)انجام می شود و گروه 6-14 ساله را دربرمیگیرد. سن ورود به دبستان در بعضی از مناطق 5 سال است. به موجب ماده 45 قانون اساسی هند در سال 1947،دولت این کشور موظف بوده است اجرای آموزش و پرورش عمومی، اجباری و مجانی را تا 1960 انجام دهد که هنوز توفیق حاصل نشده است. طبق قانون اساسی ،مسئولیت برنامه ریزی و اجرای آموزش عمومی در هند با حکومت مرکزی و حکومتهای محلی است آموزش متوسطه شامل 2 سال آخر از ده سال آموزش عمومی است. این مرحله برای بسیاری از دانش آموزان هندی ،مرحلهء نهایی
است. در حالی که برای بسیاری دیگر، مرحلهء مقدماتی برای آموزش عالی در رشته های علمی و حرفهای میباشد.
هدف از آموزش متوسطه از سالهای 1854 میلادی تا "1949آماده کردن جوانان برای دانشگاه بوده است."هم اکنون اهداف اساسی دورهء متوسطه در هند عبارت است از:1
1. آماده کردن دانشآموزان دبیرستانی برای ورود به دانشگاهها و ادامه تحصیل در سطوح عالی
2. آماده کردن دانشآموزان برای زندگی(اشتغال در بازار کار)
در خط مشی مصوب 1986،به دورهء متوسطه اهمیت زیادی داده شده و برای اصلاح مؤثر برنامههای درسی و سیستم امتحانی و صلاحیتهای لازم برای دبیران این دوره توصیههایی ارائه گردیده است، ازجمله تدریس مواد زیر، به عنوان برنامههای درسی دورهء متوسطه مورد تأکید قرار گرفته است.
الف:آموزش سه زبان ب:ریاضیات ج:علوم
