بخشی از مقاله
چکیده
از آنجا که گسترش و ترویج زبان فارسی نه تنها موجب گسترش روابط فرهنگی میان کشورها می شود، بلکه زمینه مبادله دانش علمی میان استادان و پژوهشگران را نیز فراهم می آورد، به همین سبب در دهه هاي اخیر یکی از دغدغه هاي مسئولین این حوزه، زبان فارسی و مشکلات آموزش آن بوده است.در این راستا، در پژوهش حاضر تلاش شده است تا به بررسی زبان فارسی و مشکلات آموزش آن در هند پرداخته شود. با توجه به افزایش سطح علاقمندي جوانان به مطالعه و تحقیق در حوزه زبانها، بررسی مشکلات آموزش زبان فارسی در هندیقیناً به گسترش و ترویج زبان فارسی در این منطقه یاري خواهد رساند و در نهایت با اشاعه فرهنگ و تمدن ایرانی-اسلامی سبب ارتقاي سطح روابط میان ایران و هند خواهد شد.
در گزارش پیش رو، ابتدا به معرفی اجمالی کشور هند پرداخته شده و برخی از ویژگی هاي سرزمینی این کشور برشمرده شده است. سپس به نظام آموزش عالی در هند و برخی از دانشگاه هاي معتبر این کشور که داراي بخش زبان فارسی بوده است، پرداخته شده است. پس از آن، به بررسی روابط فرهنگی میان ایرانیان و هندیان از سده هاي پیشین تاکنون پرداخته شده و جایگاه زبان و ادبیات فارسی در شبه قاره هند مورد بررسی قرار گرفته است و به برخی از مشکلات گسترش و ترویج زبان فارسی اشاره شده است.
کلیدواژهها: زبان فارسی، ادبیات فارسی، هندوستان، آموزش زبان فارسی، مشکلات، راهکارها.
آشنایی اجمالی با ویژگی هاي سرزمینی کشور هندوستان
الف - جغرافیا
سرزمین پهناور هند در اقصی نقاط خود از شرق تا غرب و از شمال تا جنوب، از آثار تاریخی، طبیعی و زیبایی هاي خدادادي برخوردار بوده و به عنوان بخشی از گهواره تاریخ، تمدن و طبیعت شناخته شده و مهد زیباییهایی است که پروردگار یکتا نقش آنها را آفریده است. کوه ها، دریاچه ها، رودخانه ها، آبشارها، جنگل ها، غارها و علاوه بر آن، هزاران اثر فاخر و تاریخی، تمدنی را به وجود آورده که در طول تاریخ همواره مورد توجه بسیاري بوده است.هند از لحاظ وسعت، هفتمین کشور در جهان است. این کشور، بخش بزرگ جنوب آسیا و شبه قاره هند را به خود اختصاص داده است. هندوستان به صورت شبه جزیره اي مثلثی شکل است که قاعده آن به شمال کوه هاي هیمالیا، ضلع شرقی آن به خلیج بنگال و ضلع غربی آن به دریاي عمان و رأس آن در جنوب، به اقیانوس هند منتهی می گردد. از شمال با چین، بوتان، نپال و تبت بام دنیا و به رشته کوه هاي هیمالیا ختم میشود و از شمال غربی با پاکستان، و از شمال شرقی با برمه و بنگلادش همسایه است.
ب - آب و هوا
کشور هند، از آب و هواي متنوع و متغیري برخوردار است. شمال این کشور به علت مجاورت با سلسله جبال هیمالیا داراي آب و هواي سرد و کوهستانی است. آب و هواي مرکز هند و حوزه سند و گنگ معتدل بوده و فلات جنوب هند نیز از آب و هواي گرم و حاره اي برخوردار می باشد. در مجموع، این کشور از لحاظ آب و هوایی از چهار فصل - فصل سرد از آذرماه تا فروردین، فصل گرم از اردیبهشت تا تیر، فصل معتدل همراه با ریزش باران هاي موسمی از مرداد تا مهر و فصل معتدل و خشک از مهر تا پایان آبان - برخوردار استح ج2طتعض
پ - جمعیت
هند با جمعیتی در حدود یک میلیارد و دویست میلیون نفر، دومین کشور پرجمعیت دنیا پس از چین است و نزدیک به یک ششم جمعیت جهان را در خود جاي داده است. تنوع آب و هوا در این کشور، با تنوع فرهنگ هاي قومی و نیز ادیان مختلف همراه است. مردم کنونی هند از بازماندگان هشت نژاد گوناگون هستند: ماقبل دراویدي، دراویدي، هند و آریایی، آریایی و دراویدي سیت، ترك و ایرانی، مغول، و مغولی و ایرانی. - ارشاد، 1379، - 42 این نژادها براساس شرایط مکانی، فرهنگی و دینی1، داراي تقسیمات خاص خود هستندحتمدن شبه قاره یکی از قدیمی ترین تمدن ها در جهان محسوب می شود. هندوستان داراي تاریخ و فرهنگ بسیار کهن و پرباري است که به 3000 سال پیش از میلاد میرسد.
اولین تمدن به معناي واقعی در این سرزمین، تمدن حوزه رود سند با قدمت نزدیک به سه هزار سال است که با تمدن شهر سوخته در ایران همزمان بوده و با آن مراودات نزدیک داشتهاست و تقریباً پس از ورود آریاییها بین سالهاي 2000 تا 1800 پیش از میلاد، هر دو این تمدن ها از بین رفتهاند.جاي پاي تمدن و تاریخ باستان، در بازمانده هاي تاریخی این کشور از تپه ها و قبور باستانی گرفته تا شهرهاي تاریخی، به خوبی مشهود است. این آثار به قدري فراوانند که انگار تاریخ و تمدن در این کشور سکونتی ابدي اختیار نموده و خود را از حالت تلاطم و جست و خیز به آرامش و استراحت و سکون در کنار کوه هاي بلند و دشت ها و در همسایگی رودخانه ها دعوت نموده است و آثار فراوانی از تپه هاي تاریخی و باستانی، پل ها، قلعه ها، سنگ نوشته ها، شهرهاي تاریخی، قبور باستانی، پناهگاه ها و دژهاي مستحکم نظامی به یادگار مانده است.
نگاهی به روابط فرهنگی ایران و هند
ایرانیان و هندیان دو شاخه مهم از درخت تنومند آریایی هستند. آنان روزگاري در یکجا گرد میآمدند و در اطراف یک آتش مینشستند و سرود واحدي را زمزمه میکردند. ولی زمانی فرا رسید که باید از یکدیگر جدا میشدند. پس گروهی راهی سرزمینی شدند که در دامنههاي کوههاي هیمالیا قرار داشت و هندي خوانده شدند و گروه دیگر به سوي جنوب آمدند و خود را ایرانی خواندند. - دهقان نژاد :1384ص - 39از آن هنگام که نیاکان این دو قوم آریایی زادگاه خویش را ترك گفتند و در دو سرزمینی که امروزه جایگاه آنان است منزل گزیدند، آنان هیچگاه از یکدیگر نگسسته، در دگرگونیهاي همانندي شریک بودهاند و ارزش ها و آثار فرهنگی بسیاري را باهم مبادله کردهاند. بحث و تحقیق در باره ایرانیان بدون توجه به برادران هندیشان تا حدي غیر ممکن است. این دو شاخه درخت آریایی چنان از آغاز بهم وابسته بودهاند و شیره گیاهی که در آنان جاري بود، چندان همانند بوده است که پژوهش در باب این یکی، مطالعه دیگري را اقتضا میکند.
حقیقت این است که هندیان و ایرانیان به یک نژاد تعلق دارند، در سرزمینی مشترك زیستهاند، به زبان واحد تکلم کردهاند، مذهبی یکسان را پیروي کرده خدایان همانندي را ستایش کردهاند و مناسک مشابهی را به جاي آوردهاند و روابط خویشاوندیشان و طبقهبندي اجتماعی آنان به یکدیگر شباهت تام داشته است. کوتاه سخن، این هر دو، قومی واحدندح - تاراچند، :1343 ص - 4 پیوند فرهنگی ایران و هند ریشه تاریخی بس دیرینه دارد. پیشینه این پیوستگی، به گواهیِ اسناد وپژوهشهاي کاوشگرانِ باستانشناس، به هزاره سوم پیش از میلاد میرسد. بدون تردید میتوان گفت که در زمان هخامنشیان، ایران و هند با هم روابط فرهنگی و اقتصادي داشتهاند و این مناسبات، سبب داد و ستدهاي فرهنگیِ این دو کشورِسال گردیدهکهن است.
تأثیر عناصر پارتی در نقاشیِ کوشانا و مکتبِ قندهاري و تأثیرِ معماري هخامنشی در ستونها و سنگنبشتههاي شهرِ تاکسیلا و دیگر بناها و حجاريهاي به جاي مانده ازروزگاران دیرین، در سرزمین هند مشهود است. - مدرسی، :1376ص - 113 پیوند فرهنگیِ ایران و هند در دوره ساسانیان تداوم یافت. داستانِ رفتن برزویه طبیب به هند، براي آوردنپنچه تنتره = - پنج باب، بخشِ عمده کلیله و دمنه - ، این پیوستگی را تأیید میکند. در آن عصر، مردم هندوستان نیز از علوم و فنون و هنر و حتی آداب سپاهیگريِ ایرانی بهخوبی آگاهی داشتهاند؛ چنان که، با مطالعه در کتاب آداب الحرب و الشجاعه، که در سده ششم/ هفتم هجري نگاشته شده، میوانت نفوذ سننِساسانی را در سازماندهیِ نظامیِ هند بهروشنی مشاهده کرد. - خوانساري، :1346 ص - 66 در دوران گوپتاها، هندیان هنر و فرهنگ ایران را میشناختند. نشانههایی از شیوه نقاشی و معماريساسانی در نقاشیهاي متعلّق به عصر گوپتاها دیده شده است. - ارشاد، :1365 ص275ح - همچنین نقاشیهاي
