بخشی از مقاله
چکیده :
سیستم اطلاعات جغرافیایی یکی از محدود برنامه هایی است که در آن می توان ارتباط مستقیمی بین بانک اطلاعاتی و عوارض ترسیم شده ایجاد کرد . در این مقاله سعی شده که با ارائه وتکمیل بانک اطلاعاتی مربوط به نوع کاربری پارسل ها در منطقه 2 شهرستان خرم آباد و در ادامه با ارزش گذاری برای هر یک از آن ها می توان تاحدود زیادی منطقه را به لحاظ ترافیکی مورد سنجش قرار داد . بعد از مشخص نمودن نوع کاربری ها و اخذ بانک اطلاعاتی آنها می بایست در جهت یافتن مناطق با ترافیک بالا عمل پرسش گیری را با عناوین ودستورات لازم مشخص نمود . با انتخاب کردن این مناطق و بررسی کاربری ها و نوع راه های ارتباطی دیگر وابسته به آن ها می بایست در جهت رفع مشکل و بهبود منطقه به لحاظ ترافیکی بخش مورد نظر را مورد سنجش قرار داد . راه کارهایی که در این خصوص ارائه می شود بسته به نوع کاربری ها و خصوصیت متفاوت می باشد که می توان به تغییر کاربری ها - اختصاص پارکینگ های اختصاصی برای آن ها - فراهم آوری پارکینک های عمومی و سیستم حمل و نقل عمومی - تعریض معابر و تغییر خصوصیات راه ها در خصوص دو طرفه یا یک طرفه کردن راه ها ودیگر تنطیم میزان زمان انتظار در پشت چراغ های راهنمایی با توجه به مشخص نمودن بخش هایی با تردد بالاتر و رفت و آمد بیشتر را تعیین نمود .
کلید واژه ها : ترافیک شهری ، خدمات عمومی ، خرم آباد ، Gis
مقدمه
در سال های اخیر کنترل ترافیک در کلانشهرها به عنوان یکی از مهمترین مشکلات مدیران و برنامهریزان مسائل شهری مطرح شده است .بنابراین با توسعه بیرویه شهرهای بزرگ، اطلاع رسانی روزمره از وضعیت ترافیک معابر شهری و بین شهری و دیگر اطلاعات مربوط به شبکه حمل و نقل به مدیران ترافیک و شهروندان امری اجتناب ناپذیر است؛ به گونه ای که راه حل های متداول نظیر توسعه معابر و تغییرات ساختاری شبکه های حمل و نقلی، به لحاظ هزینه های کلان و به رغم ضرورتهای اساسی و زیربنایی در ساماندهی ترافیک شهری، متاسفانه به دلیل افزایش بیرویه وسایل نقلیه موتوری و در نهایت فقدان مکانیسمهای موثر در اعمال محدودیت در استفاده از وسایل نقلیه شخصی، نتوانستهاند بهعنوان راهحلهای قطعی و مناسب در جهت حل معضلات ترافیک کلانشهرها تلقی شوند(مدیری،.(10:1387
بنابراین دیدگاه حاکم بر فعالیت مدیران ترافیک کلانشهرها، استفاده بهینه از وضع موجود و به ثمر رساندن سرمایهگذاریهای کلان در توسعه معابر و اتخاذ مکانیسم هایی جهت بالا بردن راندمان شبکه حمل و نقل شهری بوده است. در این راستا و با رشد چشمگیر فناوری، تکنولوژی کامپیوتر و ارتباطات در دهه های اخیر، استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی در مدیریت ترافیک کلانشهرها جایگاه ویژه و خاصی یافته و به عنوان یکی از شاخصترین روشهای مقابله با معضل ترافیک شهرهای بزرگ تلقی میشود. در حقیقت آنچه یک سیستم اطلاعات جغرافیایی را از دیگر سیستم های اطلاعات معمولی متمایز میکند امکان یکپارچهسازی اطلاعات فضایی و اطلاعات توصیفی است.مدیریت شهری نیازمند دسترسی سریع به اطلاعات مکاندار معابر شهری است تا در تصمیمات مربوط به بهینه سازی جریان ترافیک، مدیریت تصادفات ، مدیریت حوادث غیرمترقبه یا برنامه ریزی توسعه و تجهیز معابر و ... از آن استفاده شود .اصولا یک سیستم اطلاعات جغرافیاییGis، قادر به تجزیه و تحلیل اطلاعات برای سیاستگذاری و تصمیمگیری در ترافیک شهری است (مجله ی دانستنیها ی الکترونیک شماره ی ( 9 در بسیاری ازمناطق شهری به دلیل نبود مدیریت و نادیده گرفتن پتانسیل مناطق به لحاظ ترافیک شهری می توان ازدحام وسایل نقلیه را بوضوح مشاهده نمود . مشخصا بسیاری از ترافیک ها مربوط به تقاضاهایی است که برای مسافرت در آن مناطق رخ می دهد و این مناطق در حقیقت همان بخش های تجاری - تفریحی و یا درمانی هستند که بیشترین تعداد مراجعه کنندگان را به خود اختصاص می دهند که در زمان ساخت آن ها می بایست تمامی مسائل ترافیکی و شهرسازی برای آن ها ارائه شوند.برای مدیریت ترافیک شهری و تعیین مناطق با تقاضای سفر بالا می توان از نرم افزار Gis به عنوان یک پایگاه داده کامل در جهت مدیریت و تجزیه و تحلیل مشکلات آن بکارگیری نمود (نگارندگان) .
بیان مسئله وضرورت تحقیق
گران بودن و محدودیت ز مین، وجود بافت های سنتی و ارزشمند و اجرا نشدن و یا غیر قابل اجرا بودن طر ح های تفصیلی در زمینه معابر، بافت جدید شهری را متأثر ساخته و طرح های ساماندهی شبکه معابر را تحت الشعاع قرار داده است که نتیجه آن ترافیک کنونی منطقه می باشد. مشکلات مربوط به توقف های حاشیه ای و پراکندگی نامناسب، غیراصولی و ناکافی بودن پارکینگ ها نیز این مسئله را شدت بخشیده است. از دیگر مشکلات و تنگناهای این منطقه می توان به ضریب بالای مالکیت اتومبیل و مسافرت با خودروهای شخصی، کمبود پارکینگ، عدم امکان سرویس دهی مناسب معابر به جمعیت زیاد منطقه به دنبال پتانسیل گردشگری و ساخت وساز بی رویه و تمایل به سکونت در آن، بن بست بودن شبکه معابر و محدود بودن مسیرهای ورودی به آن اشاره کرد که در نتیجه آن، این منطقه به یکی از مناطق پر ترافیک شهرستان خرم آباد تبدیل شده و یکی از گره های ترافیکی شهر در آن واقع شده است.
در منطقه فوق واطراف آن که ترافیک منطقه موردمطالعه را متأثر می سازد، وجود مراکزی با جذب سفر بالا همچون مراکز تجاری، ساختمان های پزشکان و مطب های فراوان و نیز وجود بیمارستان در موقعیت مذکور و دیگر مراکز جاذب سفر، استفاده از پارکینگ های طبقاتی را اجتناب ناپذیر ساخته و دستیابی به ضوابط طراحی این گونه پارکینگ ها را الزامی می سازد. استفاده از پارکینگ های طبقاتی می تواند مشکلات ترافیکی را کاهش داده و گردش صحیح اتومبیل به دنبال محل پارک را موجب شود و حرکت خودرو ها را در شهر منظم نماید . همچنین صرفه جویی در مصرف سوخت و کاهش آلودگی هوا را به دنبال داشته باشد.
پیشینه تحقیق
فرج زاده ،منوچهر((1387، در مقاله ای با عنوان سیستم اطلاعات جغرافیایی موبایل و کاربرد آن در مدیریت مناطق شهری به ضمن نشان دادن ساختار و معماری این سیستم به اهمیت ان درامورمختلف شهری پرداخته است.درنهایت نتیجه میگیرد این سیستم درانجام امورمختلف مدیریت شهری مانندمدیریت اورژانس،مشارکت شهروندان ومسایل زیست محیطی کنترل ترافیک شهری و...می تواند این امور را تسهیل نماید.
قنبری، سیروس وقاضی عسگر،آرمان.(.(1390به ارزیابی روش های مختلف مکانیابی در مدیریت احداث پارکینگ های عمومی در مرکز تجاری شهر اصفهان با استفاده از Gis پرداخته اند.بدین منظور برای تعیین مکان بهینه پارکینگ ها در محل خدمات عمومی پس از بررسی معیارهای موثر در مکانیابی پارکینگ و بررسی روشهای مختلف تعیین وزن معیارها از Gis به منظور حصول نتیجه نهایی استفاده شده است.
هومن شاداب مهر, براتعلی خاکپور.1392درپژوهشی باموضوع اثرسنجی ترافیکی تغییرکاربریهای مسکونی و فضای سبز به تجاری واثرات آن برحمل ونقل شهری پرداخته اند. نتیجه این پژوهش نشان می دهد آثار تغییر کاربری تابع مکان آن در شهر است. همچنین این آثار در شرایط حضور یا عدم حضور سیستم های کلان حمل و نقل همگانی (نظیر مترو یا قطار شهری) در شهر متفاوت است.
تقوایی مسعود،وارثی حمیدرضا,اورامان مظفر بهمن .1391.درمقاله تحت عنوان به بررسی پراکنش کاربری های پزشکی و تاثیر آن بر ترافیک شهری کرمانشاه با استفاده از مدلAHP پرداخته اند.نتایج این تحقیق نشان میدهد عدم انطباق مکانیابی کاربری های بهداشتی - درمانی براساس اصول و ظوابط شهرسازی باعث تداخل شعاع کارکردی وهمچنین عدم دسترسی مناسببه این نوع کاربری ها در شهرشده است.
معرفی نمونه موردی
خُرَمآباد بزرگترین شهر لرنشین، بیست و دومین شهر پرجمعیت ایران و مرکز استان لرستان است. شهرستان خرم آباد در 48 درجه و 21 دقیقه طول شرقی و 33 درجه و 29 دقیقه عرض شمالی تقریبا در مرکز استان لرستان واقع شده، جمعیت خرمآباد طبق سرشماری سال 1390 مرکز آمار ایران حدود 348216 نفر بوده است.محدوده مورد مطالعه که در منطقه 2 شهرستان خرم آباد واقع شده شامل خیابان مطهری ، خیابان شهدا ومحدوده های پیرامون آنها می باشد شکل (1)
شکل((1 محدوده مورد مطالعه
هدف تحقیق : مکان یابی گره های ترافیک شهری محدوده خیابان مطهری و شهدا با استفاده از Gis
