بخشی از مقاله
چکیده:
همه محصولات، از جمله محصولات مالی، دارای چرخه عمر می باشند. با این حال، مراحل چرخه عمر محصول مالی تا حدودی طولانی تر است چون آنها مراحل زندگی کاربران را منعکس می سازند. هریک از سرمایه گذاران تلاش می کنند با چیدن طیف گسترده ای از حساب های پس انداز بانکی ، سپرده های بلند مدت، صندوق های سرمایه گذاری مشترک، سهام، ، اوراق مشارکت با سود تضمینی، ابزارهای مشتقه ، سپرده سازمان یافته و صندوق های مصمون سازی و غیره که برای پاسخگویی به نیازهای خاص طراحی شده اند، به یک ترکیب مناسبی از محصولات در پرتفوی خود برسند. بطور کلی چرخه عمر محصول به چهار مرحله - معرفی یا تولد ، رشد ، بلوغ ، افول و یا مرگ - طبقه بندی شده است. بررسی عوامل مختلف مؤثر بر چرخه عمر محصول مالی، موجب می شود ارائه دهندگان خدمات مالی از نزدیک بر تغییر نیاز سرمایه گذار و گرایش های اقتصادی و همچنین چرخه عمر محصولات خود نظارت داشته باشند تا تصمیم گیری به موقع در توسعه یک محصول جدید، ترویج یک محصول نوپا و غیره را اتخاذ کنند
کلمات کلیدی: چرخه عمر خدمات بانکی،محصولات مالی
مقدمه
برخی محصولات مالی و سرمایه گذاری از چندین دهه قبل ایجاد شده اند. موفق ترین آنها محصولاتی مالی هستند که توانسته اند با ارائه بازده ثابت و یا حفظ تعادل مطلوب بین ریسک و پاداش، توجه سرمایه گذاران را به خود جذب کنند.بسیاری از محصولات مالی قابل دسترس در بازار استفاده کنندگان وجود داردکه توسط نهادهای دولتی / شبه دولتی و یا شرکت های سهامی منتشر و تضمین می شوند. هر محصولی مالی که وارد بازار می شود، درطول عمرش مراحل مختلفی از چرخه عمر را طی می کند. مراحلی که هر کدام ویژگی های خاصی دارند و نیازمند اقدامات ویژه ای هستند تا سازمان را قادر سازد که به بهترین شکل از محصولات مالی استفاده کنند.
. معرفی یا تولد
. رشد
. بلوغ یا ایستایی
. افول و یا مرگ با توجه به دلایلی از جمله جهانی شدن بازار، روند در حال تغییر سرمایه گذاری و غیره، در ربع آخر قرن بیستم و اوایل قرن بیست ویکم ، صنعتخدمات مالی شاهد معرفی و تولد بسیاری از محصولات مالی بوده است. یک نگاه دقیق تر به هر مرحله می تواند در مورد عوامل مختلف مؤثر بر چرخه عمر محصول مالی، بینشی را ارائه کند.
عوامل مؤثر بر معرفی محصولات مالی جدید تنوع ریسک مهم ترین دلیل برای توسعه محصولات مالی مختلف است. اگر هر فرد نگرش یکسانی نسبت به ریسک و یا تمایل مشابه به آنداشته باشد، در آن صورت تنها یک محصول مالی در کل بازار وجود خواهد داشت. بازده سرمایه گذاری اصل بنیادین هر محصول مالی محسوب می شود و از آنجایی که میزان بازده همیشه با ریسک ذاتی مرتبط است، لذا محصولات مالی موجود در بازار جهانی را می توان بر اساس نسبت ریسک و پاداش از هم متمایز نمود.
از آن جایی که احتمال وقوع ریسک با یک سری عوامل محیطی ناشی از شرایط جغرافیایی ،سیاسی و اقتصادی مرتبط می باشد، محصولات مالی نیز به طور مداوم با چنین عوامل در حال تغییر ریسک، متحول می شوند. در بیش از پنجاه سال گذشته، ظرفیت ریسک فردی و حتی تعریف ریسک به طور چشمگیری تغییر یافته است. هر یک از این تغییرات فرصتی را برای طراحی محصول مالی جدید فراهم کرده است و در حال حاضر این کار از طریق مهندسی مالی انجام می شود.یکی دیگر از دلایل عمده معرفی محصولات مالی جدید، اصلاحات اقتصادی است. به عنوان مثال، لیبرازسیون - 1آزاد سازی بازار سهام برای سرمایه گذاران خارجی وامکان سرمایه گذاری به سرمایه گداران داخلی در سهام دیگر کشورها - که در سال 1992 آغاز شد، موجب شد صندوقهای سرمایه گذاری صنعتی کشوری مثل هند به یک سطح خاص ارتقاء یابند وتعداد شرکت های سرمایه گذاری همواره دوسویه رشد کرده و امروزه به سی و سه شرکت بزرگ تبدیل شوند.
دارایی های تحت مدیریت آنها از 470.04 میلیارد روپیه درسال 1931 به 1218.051 میلیارد روپیه در مدت ده سال افزایش یافته است. در این میان مسئولین بخش خصوصی با ارائه سیلی از تقاضاهای جدید، موجب افزایش نفوذ در بازار شدند.اگرچه دانش در بهبود یک محصول مالی در مرحله رشد بسیار حیاتی می باشد ،آن زمانی نقش معینی را ایفا می کند که محصول، خود را به بازار معرفی کرده باشد. در واقع هرچه قدر میزان دانش مالی سرمایه گذاران افزایش می یابد آنها می توانند درک بهتری از مدل های مختلف محصولات مالی را پیدا کنند. پس در این میان، بانک ها نیز می توانند از این فرصت به دست آمده و با استفاده از تمام دانش موجود در اختیار خود به طراحی و بهبود محصولات مالی پیشرفته ،جهت جذب و ارتباط بیشتر با مشتریان، مبادرت کنند.
گسترش روابط با افزایش دسترسی بانک ها به مشتریان و در نتیجه دسترسی مشتریان به محصولات، انگیزه ای برای توسعه محصولات مالی جدید شده است. این شرایط همچنین باعث معرفی محصولات مالی نوآورانه مانند بانکداری اینترنتی ، سپرده های ساختار یافته ، انواع ضمانت نامه های بانکی و غیره شده است که به صورت محصولات همراه به فروش می رسند.پیشرفت تکنولوژی نیز با ایجاد یک سکوی قوی که نه تنها طراحی محصول را تسهیل می کند بلکه مدت زمان ارائه محصولات جدید به بازاررا کاهش می دهد، در واقع نقش حیاتی را در توسعه محصول ایفا می کند. از دیدگاه یک موسسه مالی ، عواملی که به ایجاد یک محصول مالی جدید منجر می شوند به شرح زیر می باشند:
. نیاز مشتریان به سرمایه گذاری درآمد قابل تصرف خود
. تمایل مشتریان برای بازپرداختی بالاتر از آنچه که در سرمایه گذاری های سنتی ارائه می شود
. نیاز مشتریان برای رسیدن به نقاط عطف مالی در مراحل مختلف زندگی
. نیاز آنها برای رقابتی ماندن
. نیاز آنها برای درآمد بالاتر
. تمایل آنها برای تبدیل شدن به یک ارائه دهنده خدمات کامل به مشتریان.
به طور معمول، مرحله تولد یک محصول جدید نشان می دهد که آگاهی مصرف کننده به آرامی شکل میگیرد. در این مرحله بانک ها با هزینه های بالا، بخصوص هزینه های فروش و تبلیغات روبه رو می شوند و درآمد پایین تری را کسب می کنند. انواع محصولات مالی در بازار کشورهای در حال توسعه که نسبتا جدید می باشند و هنوز هم در حال تکامل هستند در مرحله تولد قرار می گیرند. اگر چه موسسات مالی چنین کشورهایی این محصولات را ترویج می دهند، اما به دلیل آگاهی اندک مشتریان، آنها هنوز به جذب مشارکت توده ای مردم موفق نشده اند.
عوامل مؤثر بر رشد محصولات مالی
هنگامی که یک محصول به بازار آزاد وارد می شود، رشد آن به چندین عامل بستگی دارد. اگر چه بازده مهم ترین این عوامل محسوب می شود، اما عوامل دیگری نیز می توانند باعث حرکت و یا مانع پیشرفت محصولات مالی شوند.به عنوان مثال،محصولی که بازده ثابتی را با ریسک معقول - به نسبت بازده - فراهم می کند، به احتمال زیاد سریعتر به موفقعیت می رسد.
قابل دسترس بودن یکی دیگر از عوامل موثر بر رشد محصولات مالی است.جهانی شدن، این موضوع را آسان و لازم ساخته است تا محصولاتی راکه در بخشی از جهان کاربرد دارد، در دیگر گوشه جهان نیز مورد استفاده قرار بدهند.
بنابراین، به منظور موفقیت، یک محصول مالی باید به گونه ای طراحی شود که پاسخگوی نیازهای بازار جهانی باشد. به همین دلیل است که صندوق های سرمایه گذاری موفق می باشند،چون دارای تنوع بوده و می تواند متناسب با نیازهای سرمایه گذاران در مناطق جغرافیایی مختلف دنبال شوند. شفافیت نیز در محصولات مالی ،اهمیت بیشتری دارد. زمانی که دو محصول بازده یکسانی داشته باشد، سرمایه گذاران همیشه آن محصولی را ترجیح می دهند که شفافیت بیشتر، تنظیم و کنترل بالاتری داشته باشد. در حالی تبلیغات محصولات مالی نقشی را در جذب مشتری ایفا می کند، بیش از حد آن زیاده روی می باشد. در واقع، محصولات مالی نسبت به سایر محصولات دیگر، واکنش کمتری به تبلیغات دارند و دلیل اصلی آن است که
