بخشی از مقاله
چکیده:
مدارس شبانه روزی از جمله مدارسی هستند که به منظور ایجاد فرصت مناسب برای تحصیل دانش آموزان روستایی و حاشیه نشین شهرها و جلوگیری از هدر رفتن استعدادهای افراد در مناطق محروم به دلیل نبود مراکز آموزشی مناسب و فراهم کردن زمینه تربیتی نیروی انسانی مورد نیاز مناطق محروم از میان دانش آموزان همان مناطق تأسیس شد - میکائیلی منیع، . - 1389 هر ساله بسیاری از دانش آموزان خانه را برای ورود به این نوع مدارس ترک میکنند و با فرصتها،چالشها و محرک های استرس زای بسیاری همچون جا به جایی روبرو می شوند. دانش آموزان شبانه روزی در جریان جابه جایی و انتقال از خانه به محیط شبانه روزی، غربت زدگی را تجربه می کنند. غربت زدگی مجموعه حالتهای شناختی، رفتاری و هیجانی می باشد که با نشخوار ذهنی درباره خانه، میل شدید به برگشتن به خانه، حالات افسردگی و نشانه های جسمی مربوط می شود - ونتیلبرگ، وینگرهوتس و ون هک - دانش آموزان خوابگاهی در این نوع مدارس نیاز به مراقبت بیشتری چه از لحاظ آموزشی و چه از لحاظ عاطفی می باشند.اینجانب فاطمه سرگزی دبیر درس زبان انگلیسی یکی از این مدارس شبانه روزی به نام آموزشگاه حضرت مریم - س - واقع در شهرستان مهرستان می باشم. در سال تحصیلی اخیر تصمیم گرفتم به ایجاد انگیزه بیشتر در درس زبان انگلیسی در دانش آموزان خوابگاهی بپردازم.
.مساله ی مورد نظر بی علاقگی و کم کاری دانش آموزان خوابگاهی در آموزش و یاد گیری واژگان و درک مفاهیم زبان انگلیسی بوده و هدف از انجام این پژوهش، افزایش میزان علاقه مندی این دانش آموزان به درس زبان انگلیسی و یادگیری درک مفاهیم آن بوده است. بر این اساس، با استفاده از روش های علمی از منابع گوناگون تحقیق مانند : مدیر، همکاران، دانش آموزان، کتابها ، مجلات و اینترنت به تجزیه و تحلیل آنها جهت شناسایی عوامل موثر در ایجاد مساله و یافتن راه حل های پیشنهادی پرداختم. سپس به انتخاب چندین راه کار عملی از میان راه حل های پیشنهادی پرداخته و پس از اعتبار بخشی توسط گروه پژوهش ، به اجرای آنها اقدام نمودم.
کلمات کلیدی: مدرسه شبانه روزی، انگیزه، دانش آموزان، درس زبان انگلیسی
مقدمه :
طی سالیان اخیر به دلایل مختلف علمی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، زبان انگلیسی تبدیل به وسیله ی ارتباط مردمانی از فرهنگ ها و ملیت های متفاوت شده است. در دنیای امروز، اگر بخواهید در رشته ی پزشکی تحصیل کنید یا مدیری موفق باشید، دانستن زبان انگلیسی برایتان یک ضرورت به شمار می آید. چرا که در آن صورت می توانید در تجربیاتی که دیگر مردم دنیا به دست آورده اند سهیم شوید و در ارتباطی تنگاتنگ با آنان، دانش خود را به روز نگه دارید.
علاوه بر آن، در دنیایی که پیشرفت وسایل ارتباط جمعی رفته رفته آن را به دهکده ای فرضی بدل می کند، نیاز به زبانی مشترک برای برقراری ارتباط و پیشبرد اهداف علمی- اجتماعی بشر، بیش از پیش احساس می شود. بنابراین یادگیری زبان انگلیسی که خواهی نخواهی به زبان ارتباط مردم دنیا بدل شده است در اولویت کاری تاجران، دانش پژوهان و .... قرار می گیرد. البته منظور از یادگیری، کسب توانایی های لازم به اندازه ی سخن پردازانی مانند شکسپیر و میلن نیست. بلکه تا حدی است که بتوان دریافت کدام واژه چه مفهومی می تواند داشته باشد. لازم می دانم سخنی درباره ی ضرورت یادگیری زبان خارجی از حضرت امام خمینی - ره - نقل کنم:" بیش تر به زبان - خارجی - احتیاج نبود. امروز احتیاج است. باید زبان های زنده ی دنیا جزء برنامه ی تبلیغاتی مدارس باشد ...
امروز مثل دیروز نیست که صدای ما از ایران بیرون نمی رفت. امروز ما می توانیم در ایران باشیم و در همه جای دنیا با زبان دیگری تبلیغ کنیم ." با توجه به مطالب یاد شده ، آشکار می گردد که نقش و جایگاه درس زبان انگلیسی در زندگی انسان به چه میزان دارای اهمیت است. اما سوال مهمی که مطرح می باشد آن است که، چرا بعضی از دانش آموزان به درس زبان انگلیسی علاقه مند نمی باشند؟ چرا در بررسی نتایج ارزش یابی درس زبان انگلیسی اغلب فراگیران از بخش واژگان و درک مفاهیم، نمره ی بیشتری از دست می دهند ؟ چرا بعضی از دانش آموزان در پاسخ گویی به طور شفاهی دچار اضطراب می شوند؟ چرا بعضی از دبیران در تدریس این درس موفقیت چندانی ندارند؟ به راستی دلیل این ناکامی ها چیست و عوامل آن کدامند ؟
در مباحث روانشناسی تربیتی، انگیزش و تعلیم و تربیت رابطه ای مانند آب و ماهی دارند. برای ایجاد انگیزه در دانش آموزان باید تلاش نمود تا فرد احساس نیاز کند . برای کسب مهارت در یک زمینه یا کسب دانش در موضوعی خاص اگر انگیزه ، شوق و یا علاقه در میان نباشد ، هیچ گاه به هدف خود نخواهیم رسید . برای اینکه بتوانیم میزان علاقه و میزان انگیزه را افزایش دهیم ، از تقویت کننده های موثر استفاده می کنیم. در میان دروس دوره ی متوسطه اول ، زبان انگلیسی زیاد مورد علاقه ی اکثر دانش آموزان نیست و یا اینکه در یادگیری آن مخصوصا در واژگان و درک مفاهیم مشکلاتی دارند. زبان انگلیسی بسیار فرار است و اگر هر چند وقت یکبار تمرین نشود از یاد خواهد رفت. بنده در این پژوهش از هر دو روش تقویت کننده ها هم بیرونی و هم درونی استفاده کردم تا به نتایج مطلوب خود برای حل این مشکل دست یابم.
بر این اساس ، عنوان پژوهش حاضر این است :" چگونه توانستم در مدرسه شبانه روزی حضرت مریم - س - برای دانش آموزان خوابگاهی انگیزه بیشتری در درس زبان انگلیسی ایجاد کنم" و هدف اصلی آن ایجاد انگیزه و افزایش علاقه در دانش آموزان یاد شده نسبت به مفاهیم و واژگان درس زبان انگلیسی می باشد. از سوی دیگر، از انجام این تحقیق در پی آن بودم تا علاوه بر افزایش علاقه ی دانش آموزان خوابگاهی آنها را به یادگیری واژگان و درک مفاهیم زبان انگلیسی، میزان مهارت آنان را نیز در مکالمه وترجمه ی متون مختلف انگلیسی و کاربرد آن در ارتقاء سطح آگاهی خود افزایش دهم.
بیان مساله :
دانش آموزان شبانه روزی می بایست دور از خانواده و در خوابگاه زندگی کنند، بنابراین با چالشهای جدیدی در تحصیلات، ارتباطات اجتماعی و دیگر زمینه ها مواجه می شوند که به وسیله یک محیط کاملاً جدید به آن ها تحمیل می گردد. نوجوانان در مواجهه با این تغییرات، مشکلات متنوعی را تجربه می کنند که بر توانایی سازگاری و روابط افراد تأثیر می گذارد و منجر به افزایش سطح تنیدگی و مشکلات سازگاری میشود. این مشکلات می تواند به صورت انزوای اجتماعی، غمگینی، افسردگی و کاهش عزت نفس آشکار شود که این عوامل باعث عدم تمرکز دانش آموزان روی یادگیری دروس و بهره مندی لازم از تجربیات جدیدشان می شود. کشف راه های مؤثر برای مبارزه با مشکلات دانش آموزان ساکن در مدارس شبانه روزی مهم است زیرا همان طور که اشاره شد، غربت زدگی ناشی از زندگی در این مدارس بر رویکرد مقابل های آنها اثر گذاشته و با ناسازگاری رفتاری مواجه می شوند. و ممکن است آنها را در فراگیری بعضی از دروس بی انگیزه کند. مسئله ای که من در پژوهش فوق با آن مواجه بودم، عبارت بود از عدم انگیزه دانش آموزان خوابگاهی این آموزشگاه در فراگیری مفاهیم درس زبان انگلیسی که بنده تصمیم گرفتم با برگزاری کلاس های تقویتی سعی در مداخله و مدیریت استرس آنها در این درس نموده و علاقه و انگیزه آنها را در این درس افزایش دهم.
مداخله مدیریت استرس ممکن است بتواند برخی از مشکلات ناشی از زندگی در این دانش آموزان مانند غربت زدگی، دشواری های بین فردی و سازگاری خوابگاهی آن ها را کاهش دهد. در اوایل سال تحصیلی یاد شده ؛ همواره رفتار بعضی از دانش آموزان در زنگ زبان انگلیسی ، توجه مرا به خود جلب می کرد. بدان معنا که در این زنگ ، کم تحرک تر و بی توجه به نظر می رسیدند . با توجه به رفتار آنها دریافتم که در جلساتی که گرامر - دستور زبان - تدریس و تمرین می شد ، فراگیران با توجه بیشتری به درس گوش می کردند. اما زمانی که به آنها واژه ها و متن - READING - تدریس می شد، آنها با بی حوصلگی به درس گوش می د ادند و دقت و توجه کافی را نداشتند. طبق ارزشیابی های مستمر در کلاس ، دریافتم که اکثر این دانش آموزان خوابگاهی هستند که نکته ای که توجه مرا بیشتر به خود جلب کرد این بود که آنها نکات گرامری را خیلی بهتر و راحت تر یاد می گرفتند و سوالات
