بخشی از مقاله
چکیده
امروزه علی رغم تغییرات عمیق فرهنگی و تغییر در شیوه های زندگی، بسیاری از افراد در رویارویی با مسایل زندگی فاقد توانایی های اساسی و لازم هستند و همین امر آنان را در مواجهه با مسایل و مشکلات زندگی روزمره مقتضیات آن آسیب پذیر نموده است. برای غلبه بر مشکلات فردی و اجتماعی باید توانایی های روانی- اجتماعی افراد را بالا برد.یکی از راههای بالا بردن توانایی های افراد آموزش مهارت زندگی به آنان است.یکی از مهمترین مهارتهای زندگی جرات ورزی می باشد.که به افزایش اعتماد بنفس و جلب احترام دیگران منجر می شود. این اقدام پژوهی با عنوان "چگونه توانستم مهارت قاطعیت را در دانش آموزان کلاس ششم ازطریق آموزش این مهارت تقویت نمایم". صورت گرفت.نمونه آماری یکی از دانش آموزان کلاس ششم است. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه قاطعیت - ایلین گمبریل وریکی - که دارای40 سوال و3 بعد از قاطعیت:ناراحتی از قاطعیت، احتمال پاسخ درگیرشدن در رفتار قاطعانه، و تشخیص شرایطی که بهبود افزایش قاطعیت را می طلبد، را می سنجد.
کلید واژه: جرأت ورزی، مهارت قاطعی
مقدمه
جرأت ورزی - - Assertiveness، یکی از مهمترین مهارتهای زندگی است که به افزایش اعتماد به نفس خودمان و جلب احترام دیگران منجر میشود.خیلی از آدمها در رویارویی با مشکلات زندگی ناتوانند و در مقابل، عده دیگری میتوانند از این مشکلات به آسانی عبور کنند و به کسانی تبدیل شوند که ما به آنها میگوییم آدمهای موفق.جرأتورزی توانایی ابراز خود و احقاق حقوق خود بدون تجاوز به حقوق دیگران است. عمل به شیوه جرأت ورزانه به شما اجازه میدهد تا اعتماد به نفس را در خود حس کنید و موجب برانگیختن حس احترام دوستان و آشنایان شوید.جرأتمندی امکان دستیابی به روابط صادقانه را افزایش میدهد و به شما کمک میکند تا درباره خودتان احساس بهتری داشته باشید و بر موقعیتهای روزمره، تسلط بیشتری پیدا کنید. جرأتورزی رابطه تنگاتنگی دارد با حقوقی که ما بهعنوان یک فرد برای خودمان در نظر میگیریم.با کمی آسانگیری میتوانیم بگوییم آدمها در مورد ابراز حقوقشان در روابط اجتماعی چهار دستهاند:
-1 منفعل : این آدمها معمولا سبک ارتباطی منفعلانهای دارند. اگر بخواهیم کلمه صریحتری به جای صفت این افراد بگذاریم »بیجرأت« بهترین گزینه است. ما در ظاهر این افراد را فروتن، صبور، از خود گذشته و مهربان میبینیم اما آنها به خاطر این که به دیگران اجازه میدهند به راحتی حقوق و احساساتشان را نادیده بگیرند، همیشه در درون خود ناراحتند و با خودشان کلنجار میروند.
-2 پرخاشگر: این افراد جرأتمندی را با خشونت اشتباه گرفتهاند. آنها حقوق خود را به قیمت نادیده گرفتن حقوق دیگران به دست
میآورند.
-3 پرخاشگر منفعل : این دسته جالبترین والبته غیرقابل تحملترین سبک ارتباطی را دارند. این افراد به دلایل مختلف ممکن است احساس خشم یا خصومت نسبت به دیگران را تجربه کنند، اما نه توانایی بیان آن را دارند و نه میتوانند این احساسها را تحمل کنند.آنها شیوهای غیرمستقیم و انحرافی را برای خالی کردن خشم خود برمیگزینند. لج کردن، کم کاری، با استفاده از هیجانهای تأثیرگذار - مثلا گریه یا قهر - باجگیری کردن و جابهجا کردن خشم به اشیا مثلا پنچر کردن ماشین از شیوههای شیطنتآمیزی است که این افراد به کار میبرند.
-4 جرأت ورز: افراد جرأتورز بدون این که پرخاشگری کنند و یا از راههای غیرمستقیم ابراز هیجانها استفاده کنند به حقوق خودشان دست مییابند.آنها افکار و احساسات خودشان را خود انگیخته و صریح بیان میکنند. این آدمها در عین حال افرادی مورد اعتماد، پذیرا و شنونده نیز هستند. آنها اگر با شما مخالف باشند بدون اینکه بیاحترامی کنند نظرشان را میگویند.
اعلام موضع در شرایط خاص
اگر طرف خیلی سمج بود میتوانید از تکنیکهای خاص استفاده کنید:
-1 سی دی خش دار: در این تکنیک که به آن »صفحه خط افتاده« هم میگویند ما دقیقا مثل یک سیدی آسیب دیده مرتب یک جمله را بیکم و زیاد تکرار می کنیم.این جمله در ابتدا همان بخش دوم و سوم مرحله قبل است و بعد میتوانید فقط به بخش آخر اکتفا کنید. یادتان باشد که شما هیچ چیزی نمیشنوید. شما یک سیدی خشدار هستید که هیچ استدلالی را نمیشنوید. زبان بدن شما باید قاطعانه و بدون تغییر باشد. شما اگر جای طرف مقابل باشید، از این همه تکرار خسته نمیشوید؟ خب، هدف ما هم همین است
-2قاطعیت پیش رونده: شما می توانید از یک جمله سه بخشی محترمانه شروع کنید و در صورت ادامه، مرتب زبان بدن و لحن و محتوای جملهتان را قاطعانهتر کنید و اگر جواب نداد محیط را ترک کنید. این تکنیک برای ایستادگی در مقابل دعوت به سیگار و مشروب و مواد مخدر توصیه میشود. به این روش جرأتمندی فزاینده هم گفته میشود
-3 خلع سلاح: همانطور که گفتیم افراد پرخاشگر با برچسب زدن و جریحهدار کردن احساساتتان میخواهند به هدفشان برسند. شما بعد از به کار بردن جمله سه بخشی در مقابل این افراد معمولا میشنوید ».خیلی خودخواهی.«بهترین راه در مقابل این افراد این است که بگویید »اگه این کار خودخواهیه آره من خودخواهام« و او سلاحش را از دست داده است! البته یادتان باشد حتما مطمئن باشید طرف میخواهد سوء استفاده کند.
