بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی ناخن جویدن مهدی - اسم مستعار - انجام شد در این پژوهش از پرسشنامه مصاحبه و مشاهده استفاده شده است. طی جلسات مختلف و از طریق روش های اقدام پژوهی به حل این مشکل مبادرت ورزیدیم و تاحدودی موفق بودیم همینطور دررابطه با پیشگیری نیز پیشنهاداتی ارایه کردیم امیدواریم مفیدباشد افعال نیز به صورت مفرد به کار برده شده است تا مطالعه این مقاله برای خوانندگان آسانتر باشد اما شیوه کار به صورتی بوده است که هر کدام از ما در قسمتی فعالیت داشته ایم.
مقدمه
بیش تر کودکان در جریان روند رشد، حداقل یکرفتار تکراریِ ثابت را که مشخصاً نیز ارادی نیست از خود نشان می دهند. ناخن جویدن در اکثرکودکان، پاسخی به نیازهای جسمی، یا هیجانی گذرا است که کمک می کند با استرس های روزمره کنار بیایند. ناخن جویدنمعمولاً مدتی پدیدار می شود و بعد از مدتی نیز رفع می گردد. ناخن جویدن اختلالی است که بیش تر در سنین کودکی و اوایل نوجوانی اتفاق می افتد ، ولی می توان جویدن ناخن را در همه گروه های اجتماعی مشاهده کرد . این عادت، نشانه تهاجم است و اغلب کودکان فقط زمانی که فشار و اضطراب درونی آن ها زیاد است به جویدن ناخن می پردازند و بعضی ها هم بدون دلیل مشخصی، دائماً به این کار مبادرت می کنند.[ 1 ]
بیان مسأله
گام :1 عنوان پژوهش :چگونه توانستم مشکل ناخن جویدن مهدی را درمان نمایم؟
گام :2 توصیف وضعیت موجود:
مهدی دانش آموز کلاس چهارمی در خانه کارگر می باشد .او در کلاس و ساعات بیکاری دستش در دهان می باشد و مشغول ناخن جویدن است .درکارهای گروهی کلاس شرکت فعال ندارد به پرسش ها پاسخ کوتاه و آرام میدهد .اعتماد به نفس کافی را هم ندارد.انگار موضوعی او را می رنجاند و به همین خاطر نگران و مضطرب است .در روزهای اخیر هم افت تحصیلی داشته است .لذا با توجه به اهمیت موضوع، تصمیم گرفتم تا آنجایی که ممکن است در این وضعیت نامطلوب رفتاری تغییراتی ایجاد کنم. در این زمینه در عوامل به وجود آورنده مشکل مهدی چند فرضیه مطرح می شود؟
- چرا مهدی این کار را انجام میدهد؟
- آیا در خانه هم این رفتار را دارد؟
- علت نگرانی او چه چیزهایی می باشند؟
- وضعیت اقتصادی خانواده مهدی چگونه می باشد؟ با توجه به عوامل احتمالی فکر می کنم که ریشه در عوامل خانوادگی سبب بروز این مشکل برای مهدی شده باشد.
گام :3 روش گردآوری اطلاعات - شواهد شماره - 1
بیشتر دانش آموزان از ناخن جویدن مهدی آگاهی دارند و در مراسم صبحگاهی هنگام بررسی وضع بهداشتی دانش آموزان، رضا همکلاسی مهدی می گوید که مهدی ناخن هایش را می خورد
1. ابتدا در جلسه شورای آموزگاران این موضوع را مطرح کردم واز مربی و دانش آموزان خواستم که با کمک هم مشکل مهدی را برطرف کنیم بچه ها هم با خوشحالی، اظهار آمادگی کردند .و قرار شد که رفتار او را مورد مشاهده قرار دهند و نتیجه را به من گزارش دهند .من هم در زمان بیکاری رفتار او را مورد مشاهده قرار دادم.
2. موضوع را با انجمن اولیاء و مربیان موسسه در میان گذاشتم اطلاعات مفیدی به دست آوردم.
3. باخود مهدی صحبت کردم و علت کار را از او پرسیدم .ابتدا چیزی نگفت و انگار مسائلی بود که پنهان می کند بالاخره بعد از چند سؤال و اظهار محبت به او لب به سخن گشود .اینطور گفت هر وقت عصبانی می شوم ناخن می خورم .دعوای پدر و مادرم باعث می شود که من ناخن بخورم .از اولیای او دعوت کردم تا به موسسه بیایند .بعد از چند روز، مادر مهدی به موسسه آمد و موضوع را به او اطلاع دادم و از او خواستم که با همکاری یکدیگر، مشکل او را برطرف کنیم تا جلوی خطر ابتلا به امراض مختلف را بگیریم .مادرش، ناخن جویدن او را تائید کرد و گفت که در منزل شدت آن بیشتر است.
گام :4 تجزیه و تفسیر داده ها:
در مدت فوق، نمرات او کاهش پیدا کرده است و دچار افت تحصیلی شدیدی شده است .نگرانی و اضطراب او بیشتر شد .با دانش آموزان در زمان بیکاری درگیر می شود .حرف های زشت هم به دانش آموزان می زند . ترس و نگرانی در وجودش نمایان است .در هنگام زمان خانه، تمایل چندانی به رفتن خانه ندارد .در هنگام رفتن چند قدمی می رود و دوباره به پشت سرش نگاه می کند .مهدی دانش آموزی از یک خانواده پرجمعیت می باشد .مادرش همسر سوم می باشد .پدرش دارای 75 سال سن، و با مادرش اختلاف دارد و به مدت پنج سال با هم درگیری دارند .پدرش در اتاق جداگانه ای زندگی می کند .با بررسی اطلاعات و تجزیه و تحلیل آن ها، به این نتیجه رسیدم که مشاجره ی خانوادگی و بی مهری والدین و ایجاد یک محیط نامطلوب و تنش زا در خانه برای مهدی، باعث اضطراب و نگرانی او شده که با جویدن ناخن میخواهد آرامش پیدا کند.
گام :5 انتخاب راه جدید.
با توجه به مشکلات و موانع موجود ، به راه حل هایی برای برطرف کردن مشکل مهدی، فکر کردم از مشاور کمک و راهنمایی گرفتم. کتاب های روانشناسی و مجلات در این زمینه مطالعه کردم .که این راه حل ها عبارتند از:
- محبت و مورد لطف قرار دادن مهدی
- شرکت در کارهای گروهی و دادن مسئولیت به او.
- کمک ویژه از نظر مالی به او.
- عدم تحقیر و سرزنش او در هنگام جویدن ناخن.
- ایجاد محیط خانوادگی آرام و بدون تنش و درگیری.
- پی بردن مشکل او و حل آن[2]
تعریف و تبیین کلید واژه ها:
اضطراب:
کلمه ای مشتق از لغت لاتینی به معنی سختی کشیدن است و در قرن 17 برای تشریخ سختی یا محنت کار برده میشد. اضطراب یک حالت عاطفی است که در آن عامل مبهمی از ترس، ترس ناشی از پیش بینی حوادث نامطبوع وجود دارد و فیزیکی ناراحتی دردناک ذهنی، ناشی از یک پیش بینی در مورد یک تهدید و یا یک ناخوشی در آینده است اضطراب احساس ناخوشایند و ناراحت کننده است که با نشانه های جسمی حاکی از بیش فعالی دستگاه عصبی خود مختار همراه باشد.
- شهلا فرقانی رئیسی، شناخت مشکلات رفتاری در کودکان و نوجوانان - اختلال رفتار غالباً: غیرعادی، عجیب یا آزار دهنده است و توجه ها را به خود جلب می کند .غالب اوقات مشکلات رفتاری را نابهنجار تلقی می کند .بدین ترتیب نابهنجار در مرحله اول آنچه را که از اعتدال منحرف شده است به ذهن می رساند، هر چند که استفاده عادی این واژه بر این فرض است که جهت انحراف منفی، یا حاکی از بیماری است.[3 ] افت تحصیلی :عبارتست از کاهش عملکرد تحصیلی و درس دانش آموز از سطح رضایت بخش به سطح نامطلوب یعنی دانش آموز هنگام تحصیل بعد از یک دوره موفقیت تحصیلی یا متوسط، به تدریج ظرفیت یادگیری او کاهش یافته باشد.
