بخشی از مقاله
چکیده
درس انشا و نگارش فارسی یکی از دروس پایه و اصلی برای تفکر و خلاقیت در دانش آموزان است. اما متاسفانه تدریس انشا و نگارش فارسی با شیوه های خلاق که دانش اموزان را در نوشتن ماهر و توانا کند در مدارس کشور ما رایج نیست و کم اهمیت تلقی می شود و عدم اموزش صحیح آن ،یکی از علل اصلی نا توانی در نوشتن محسوب می گردد. اقدام پژوهی حاضر با هدف تقویت جمله سازی و انشا در دانش اموزان کلاس چهارم شهید آیت االله دستغیب انجام شده است.
از آن جایی که پس از چند هفته که در مدرسه شهید آیت االله دستغیب تدریس می نمودم به علت دو زبانه بودن، مدت کوتاه آموزشی، فقر فرهنگی اقتصادی، بی سوادی والدین و ... دانش آموزان در دروس تحصیلی بخصوص مهارت نوشتن دچار مشکل بودن و این مساله را درآموزشگاه شهید آیت االله دستغیب با 22 دانش آموزی که داشتم بیشتر احساس کردم و بر آن شدم تا راهی برای حل این مشکل پیدا کنم به همین منظور از تجارب همکاران، کتب و اقدام پژوهش های انجام شده در این راستا استفاده کردم و روش هایی چون: شاداب سازی کلاس و ایجاد کتاب خانه کلاسی، قصه گویی، پخش فیلم و خلاصه نویسی وقایع فیلم، ساختن کیسه جادویی و قرار دادن اشیاء مختلف درآن، خلاصه نویسی کتاب های جذاب و انواع بازی ها و ... را انتخاب کردم و آن را در کلاس خود به اجرا در آوردم که ارزشیابی و بازدید های بعمل آمده حاکی از پیشرفت کار بود در آخر با مقایسه نمرات و گزارش بازدید و اظهار نظر همکاران و تایید روش های انجام شده به این نتیجه رسیدم که به هدف خود که همانا تقویت جمله سازی و انشا بود نائل آمدم.
مقدمه
هرفردی درجامعه نیاز به آموزش دارد تا مراحل رشد وتکامل را طی کند به قول کانت »بشر تنها با تعلیم وتربیت تواند شد وآدمی چیزی جز آنچه تربیت از او می سازد نیست .« بنابر این نیاز به آموزش وپرورش از حقوق اسلامی افراذ بشمار می رود وهر گونه ایجاد تحول ورشد وپیشرفت فردی واجتماعی حاصل تربیت وآموزش است .راجع به تعلیم وتربیت وآثار مترتب برآن از دیر باز سخن بسیار گفته اند وگفته فوق در حقیقت مشت نمونه خروار است و... یکی ازدلایل عمده ی حساسیت دانش آموزان و عموما والدین نسبت به نمره های درسی این است که می پندارند هرچه فرددردوران تحصیلی نمره های بهتری بدست آورد به همان اندازه موفقیتهای شغلی ودرآمد آتی خود را تضمن کرده است اما بایدازعان نمود که نمره های درسی تنها نشان دهنده ی موفقیت در معیارهای پیشنهادی معلمان مربوط به آن درس با مقطع تحصیلی بخصوص است.
انشا در لغت به معنی سخن آفریدن و نشو نما دادن و بزرگ گردانیدن است. و در اصطلاح ادبیات عبارت از نگارش جمله ها و عبارتهایی است که افکار و اندیشه نویسنده را به صورتی روشن و زیبا بیان کند تا خواننده آنها را به آسانی بفهمد و برای او خوشایند باشد. یکی از عوامل متعدد ناموفق بودن درس انشا نداشتن روش مناسب است. لزوم به کارگیری روش مطلوب در تدریس به اندازه ای است که بعضی از دست اندرکاران علوم تربیتی بهره گیری از روش های مناسب را مهم تر از دانش آن درس دانسته اند. تلاش برای تدریس انشا امری ضروری و لازم است. در سر کلاس های ما تدریس به همان شیوه های سنتی تکرار مطالب گذشته است. و از دیدگاه علوم تربیتی هر کاری که مکانیکی انجام شود کاری آموزشی نیست. زیرا خلاقیت در آن وجود ندارد و تا خلاقیت نباشد مسائل اجتماعی، اقتصادی، صنعتی، و سیاسی حل نمی شود و باید کاری کنیم که کلاس انشا تبدیل به کارگاه نوشتن شود.
بیان مسئله
جمله نویسی ویا موضوع انشاء در کلاس درس ، باید طوری باشد که خاطره ای در ذهن دانش آموز تداعی کند یا چیزی را ببیند وبشناسد تا بتواند در مورد آن مطلب بنویسد.دانش آموزان دارای اختلال یادگیری در بسیاری از جنبه های بیان نوشتاری از همکلاسی های فاقد اختلال یادگیری،عقب ترند.این تفاوتها همیشه پایدار نیست وتا حدود زیادی برطرف می شود. دانش آموزان دارای اختلال یادگیریاحتمالاَ در زمینه جمله نویسی و انشاء نویسی ،یعنی دستور زبان ومحتوا ضعیف اند.هر چند دانش آموزان بزرگتر،اصول نحوی وواژگان پیچیده تری را نسبت به دانش آموزان خردسال به کار می برند .
چرا باید انشاء و جمله نویسی در ما تقویت شود؟
-1جهت انتقال دانسته های خود به دیگران .
-2جهت تقویت استعداد و قوه تخیل خود.
-3 جهت پرورش تفکر ،دقت،ادراک و استدلال خود.
انشا در لغت به معنی سخن آفریدن و نشو نما دادن و بزرگ گردانیدن است. و در اصطلاح ادبیات عبارت از نگارش جمله ها و عبارتهایی است که افکار و اندیشه نویسنده را به صورتی روشن و زیبا بیان کند تا خواننده آنها را به آسانی بفهمد و برای او خوشایند باشد. یکی از عوامل متعدد ناموفق بودن درس انشا نداشتن روش مناسب است. لزوم به کارگیری روش مطلوب در تدریس به اندازه ا است که بعضی از دست اندرکاران علوم تربیتی بهره گیری از روش های مناسب را مهم تر از دانش آن درس دانسته اند. تلاش برای تدریس انشا امری ضروری و لازم است. در سر کلاس های ما تدریس به همان شیوه های سنتی تکرار مطالب گذشته است. و از دیدگاه علوم تربیتی هر کاری که مکانیکی انجام شود کاری آموزشی نیست. زیرا خلاقیت در آن وجود ندارد و تا خلاقیت نباشد مسائل اجتماعی، اقتصادی، صنعتی، و سیاسی حل نمی شود و باید کاری کنیم که کلاس انشا تبدیل به کارگاه نوشتن شود.
توصیف وضعیت موجود
اینجانب ساره برجعلی آموزگار آموزشگاه آیت االله شهید دستغیب روستای گوان می باشم. هم اکنون در پایه چهارم در این آموزشگاه تدریس می کنم. پس از چند جلسه تدریس در درس انشا به این نتیجه رسیدم که دانش آموزان به آسانی نمی توانستند بنویسند و افکار خود را بیان نمایند و درس انشا برای آنها جذابیتی نداشت . نارسایی حتی بر نحوه ی پاسخ دادن آنها در دروس کتبی نیز اثر گذاشته بود.
این مسئله فکر مرا به خود مشغول ساخته بود که به راستی چگونه می توانم دانش آموزان را به درس انشا علاقه مندکنم ؟ و شیوه های اندیشیدن را پیرامون یک موضوع فراهم آورم؟ و کلاس انشا را از حالت خشک و سرد بیرون بیاورم؟ و با استفاده از روش های مختلف، تجربیات اولیا همکاران و مشاوران و متخصصین تعلیم و تربیت دانش آموزان را از منزلگاه مراحل تفکر تحلیل، ترکیب، نقادی و نوآوری و ابداع بگذرانم؟ و به پرورش قدرت تفکر و تحلیل آنها بپردازم. در این پزوهش سعی خواهد شدعلل بی علاقه گی و بی انگیزی را بررسی کرده و راه کار هایی را برای این مورد ارائه دهم .
مفاهیم و واژگان
دانش آموز: شاگرد مدرسه،طالب علم،آموزنده علم در اصطلاح مدارج تحصیلی - لغت نامه دهخدا جلد اول ص - 2240 کلاس :هریک از شعبه های مدرسه که شاگردان آن هم قوه و هم درس دریک اطاق درس می خوانند. - جلد دوم لغت نامه دهخدا ص - 2299
علاقه:بدل دوست داشتن دوست داشتن و خواهش آن نمودن . دوستی لازم قلبی ،بستگی و ارتباط دوستی قلبی و حقیقی- - لغت نامه دهخدا - .
بی علاقه : - از: بی + علاقه - که دل بستگی به چیزی نداشته باشد. بی مهر. بی میل . مرد مجرد. بی زن و خانمان . - ناظم الاطباء - . و رجوع به علاقه شود.
انگیزه
انگیزه حالت مشخصی است که سبب ایجاد رفتاری معین می شود. انگیزه های روانی به طور عمده تحت تأثیر اجتماع خاصی قرار دارند که شخص در آن رشد کرده است. انشا یا مقاله نوشته ای است که یک نگارنده با توجه به نقطه نظراتش می نویسد. یک مقاله ممکن است شامل عناصر مختلفی نظیر نقد ادبی، بیانیه سیاسی، مباحثات آموزشی و زندگی روزمره باشد. - از ویکیپدیا، دانشنامه آزاد -