بخشی از مقاله
چکیده:
در این تحقیق، چینهنگاری زیستی و محیط رسوبی سازند گچساران در جنوب غرب شیراز مورد مطالعه قرار گرفته است. سازند گچساران در برش مورد مطالعه 1350 متر ضخامت شامل رسوبات تبخیری، ژیپس، انیدریت، مارن و آهک مارنی است که بصورت ناپیوسته و همشیب بر روی سازند آسماری و زیر سازند آغاجاری قرار گرفته است. در این مطالعه 20 جنس و 26 گونه فرامینیفر بنتیک شناسایی شد که بر اساس پخش و پراکندگی عمودی آنها دو زون تجمعی شناسایی گردید . سن سازند گچساران در برش چینهشناسی مورد مطالعه بر اساس مجموعه فسیلی شناسایی شده، میوسن پیشین - بوردیگالین - تعیین گردیده است. بر اساس مشاهدات صحرایی و بررسی مقاطع نازک میکروسکوپی و منابع قابل دسترس 8 ریزرخساره مورد شناسایی قرار گرفت. این ریزرخسارهها در سه محیط رسوبی پهنه بالای جزر و مدی، پهنه جزر و مدی و لاگون نهشته شدهاند.
مقدمه :
سازند گچساران با سن میوسن پیشین - بوردیگالین - به عنوان پوش سنگ مخزن آسماری در حوضه زاگرس میباشد. این سازند فاقد یک برش کامل در سطح زمین است. سازند گچساران برای اولین بار توسط واتسون در سال 1960 تدوین گردید. و در سال 1965 جیمز و وایند و ستودهنیا - 1972 - ، ولز - 1967 - ، فیور - 1974 - ، استونلی - 1975 - و اژند - 1387 - ویژگیهای سنگشناسی و فسیل شناسی سازند گچساران را توصیف کردند - مطیعی . - 1372 هدف اصلی این مقاله بررسی چینهنگاری زیستی و محیط رسوبی سازند گچساران در جنوب غرب شیراز است. به منظور مطالعه این نهشتهها برش مناسبی در 5 کیلومتری جنوب غرب شیراز نزدیک شهرک گلستان با مختصات 29˚ 2' 5/9" شمالی و 52˚ 22' 39/3" شرقی در حد فاصل کوه دراک و قلات انتخاب شد. راه اصلی دسترسی به این برش بزرگراه آیتاله حسینالهاشمی ابتدای راه ارتباطی سد تنگ سرخ میباشد.
روش مطالعه
به منظور انجام مطالعات زیست چینهنگاری و شناسایی ریز رخسارهها و محیط رسوبی سازند گچساران در این منطقه تعداد 90 مقطع نازک از نمونههای سنگی و 18 نمونه از لایههای مارنی طبق روشهای استاندارد برداشت گردید. مطالعه مقاطع نازک و نمونههای آزاد شده منجر به شناسایی فرامینیفرهای شاخص گردید و بر اساس پخش و پراکندگی آنها زونهای تجمعی تشخیص داده شد و همچنین با استفاده از مشاهدات صحرایی و بررسی مقاطع نازک میکروسکوپی و منابع قابل دسترس 8 ریز رخساره شناسایی گردید.
بحث
سنگ چینهنگاری برش مورد مطالعه
سازند گچساران در منطقه مورد مطالعه با 1350 متر ضخامت شامل رسوبات تبخیری، ژیپس، انیدریت، مارن و آهک مارنی نازک ، متوسط و ضخیم لایه بصورت ناپیوسته و همشیب بر روی سازند آسماری و زیر سازند آغاجاری قرار گرفته است شکل - . - 1
چینهنگاری زیستی برش مورد مطالعه
تعیین سن و بیوزونهای نهشتههای سازند گچساران در برش مورد مطالعه براساس بیوزونهای ارائه شده توسط جیمز و وایند - 1965 - و آدامز و بورژوا - 1967 - صورت گرفته است. در این مطالعه از میان میکرو فسیل های موجود، فرامینیفرهای بنتیک با توجه به تنوع و فراوانی اهمیت بیشتری داشته و مبنای مطالعه چینهنگاری زیستی قرار گرفتند. از فرامینیفرهای بنتیک 20 جنس و 26 گونه تشخیص داده شد شکل - 1 - و . - plate 1 - بطور کلی بر اساس شناسایی فرامینیفرهای بنتیک و حضور گونههای شاخص مانند:
Nonion cummune , Ammonia beccarii , Dendritina rangi در نهشتههای سازند گچساران احتمالا سن سازند میوسن پیشین - بوردیگالین - است. وقسمت تحتانی نهشتههای سازند گچساران احتمالا با بیوزون 3 آدامز و بورژوا و زون زیستی 62 وایند قابل قیاس است . Borelis melo – Meandopsina iranica Assemblage Zone و قسمت بالای آن با بیوزون آمونیا بکاری ال- قرری - 1985 - در سازند یوفراتس عراق مطابقت دارد. Ammonia beccarii Assemblage Zone
زون تجمعی Borelis melo – Meandopsina iranica Assemblage Zone : 1 این زون تجمعی با ضخامت 280 متر از سازند گچساران و با حضور گونههای Penroplis evolutus, Archaias kirkukensis , Meandropsina sp., Textularia sp., Nummulites fichteli, Rotalia viennoti, Dendritina rangi, Elphidium sp مشخص میگردد این زون فاقد Bolis melo میباشد ولی به دلیل موقعیت آن در توالی و حضور Archaias kirkukensis, Meandropsina sp., Dendritina rangi, Elphidium sp. با زون Borelis melo – Meandopsina iranica Assemblage Zone قابل قیاس است. زون تجمعی Ammonia beccarii Assemblage Zone :2
این از ضخامت 430 تا 1500 متری از سازند گچساران و با حضور گونههایAmmonia beccarii به همراه:
Ammonia sp., Pesudorotalia sp., Cibicides carstensi, Eponides crebbsi, Tubucellaria sp., commune, Discorbis sp., Cibicidoides sp., Planocassidulina Anomolinoides badenensis, Nonion با زون Ammonia beccarii Assemblage Zone قابل انطباق است. sublimbata.
