بخشی از مقاله
مقدمه
پرندگان بخاطر تنوع و فراوانی ، نقش مهمشان در چرخه غذایی و حضور چشمگیرشان در انواع بوم سازگان ها یکی از مهم ترین گروه های مهره داران در تالاب شادگان محسوب می شوند .در واقع بعلت همین تنوع و فراوانی گونه های پرندگان بوده که تالاب شادگان در فهرست تالاب های مهم بین المللی کنوانسیون رامسر ثبت شده است
(6) .
باید اذعان داشت که علیرغم آگاهی عمومی از نقش تالاب ها در حفاظت از محیط زیست و مزیت های آن ها تالاب ها از بیشترین موارد تهدید شده بوم سازگان ها محسوب شده و با مسائل آسیب رسان چون خشکاندن ، تغییر کاربری، ایجاد آلودگی ، برداشت های بی رویه مواجه می باشند .
بنابر این حراست از تالاب ها علاوه بر عزم ملی ، مشارکت و همکاری کشورهای عضو کنوانسیون تالاب ها را نیز می طلبد . (7)
روش تحقیق
برای انجام تحقیق سه ایستگاه در عرض تالاب شادگان تعیین و طی یک دوره شش ماهه در دوفصل پاییز و زمستان 1393 بازدید های صحرایی و مشاهدات انجام شد. هر ماه یک بار شمارش پرندگان به روش " شمارش کل"((Total Count از مهر لغایت اسفند 1393 در وسعتی حدود دو هکتار در هر ایستگاه ، در مجموع شش هکتار انجام گردید . گونه های اگرت ، کشیم، سنقر تالابی ، ماهی خورک ابلق ، ماهی خورک سینه سفید ، حواصیل زرد و باکلان دارای رژیم غذایی ماهی خواری بوده و اردک ارده ای و خوتکای معمولی جز آبچرها بوده و کاکایی و آبچلیک همه چیز خوارند ضمن اینکه کاکایی شاخص بوم سازگان آلوده می باشد .
ایستگاه اول ابتدای روستای صراخیه محل تخلیه زه آب کشاورزی ، ایستگاه دوم انتهای آن به عنوان منطقه طبیعی انتخاب شد. ایستگاه سوم در انتهای روستای رگبه و محل تخلیه فاضلاب تعیین گردید . موقعیت هر سه ایستگاه در مجاورت جاده دارخوین به شادگان و در مسیر عرضی تالاب انتخاب شد .
ابزارهای گردآوری اطلاعات :
❖ مشاهده
❖ کتاب راهنمای صحرایی پرندگان
❖ دوربین عکاسی و فیلمبرداری سونی
❖ دوربین چشمی زایس
❖ دستگاه جی پی اس
❖ مشورت با مردم بومی
اندازه گیری تراکم پرندگان معیاری برای سنجش حضور آنها در هر ایستگاه بوده و از آن استفاده شده است .
❖ به منظور اندازه گیری تراکم فراوانی بر سطح مورد نظر تقسیم می گردد .
D=
از آنجا که در ایستگاه اول پساب کشت و صنعت های نیشکر باعث تغییراتی در تالاب شده لذا در زیر توشیحاتی در این زمینه قید می گردد :
کشت و صنعت حکیم فارابی محل احداث کارخانه و کلاً مجتمع صنعتی شرکت در ضلع شرقی
جاده اهواز - آبادان، کیلومتر 35 واقع می باشد. مساحت کلی اراضی 14747 هکتار و سطح قابل کشت آن 11700 هکتار می باشد.محل تخلیه پساب ، تالاب شادگان می باشد .
کشت و صنعت سلمان فارسی این شرکت دارد و در 12000هکتار مساحت اراضی شرق کارون ودر
40 کیلومتری جنوب غرب جاده اهواز - آبادان واقع شده است و قابلیت تولید 100 هزار تن شکر خام را دارد . محل تخلیه پساب این واحد نیز ، تالاب شادگان می باشد .
کشت و صنعت دعبل خزاعی این شرکت با مساحتی در حدود 000،12هکتار در اراضی شرق
رودخانه کارون در 25 کیلومتری جنوب شرق جاده اهواز - آبادان واقع شده است.
قابلیت تولید این مجموعه تولیدی، یک میلیون تن نیشکر در هر فصل زراعی و تولید 000،100 تن شکر خام و 000،175 تن شکر تصفیه شده می باشد. محل تخلیه پساب این واحد نیز ، تالاب شادگان می باشد (10).
تصویر -1 موقعیت کشت و صنعت های نیشکر در مقایسه با تالاب
نتایج
یادداشت برداری ها:
جدول - 1 نتایج شمارش پرندگان در پاییز 93
گونه پرنده جمع
ایستگاه کوچک اگرت کشیم صورتی کاکایی تالابی سنقر زنبورخوار گنجشک چشم سنگ ابلق خورک ماهی آبچلیک زرد حواصیل ای ارده اردک باکلان معمولی خوتکای سفید سینه خورک ماهی
اول 21 10 30 0 3 7 1 0 3 0 0 0 0 0 75
دوم 35 34 35 1 6 10 0 7 0 0 0 0 0 0 128
سوم 45 6 54 0 19 7 0 3 0 0 0 0 0 3 137
جمع 101 50 119 1 28 24 1 10 3 0 0 0 0 3 340
جدول - 2 نتایج شمارش پرندگان در زمستان 93
