بخشی از مقاله
عوامل مهیـا باشـند، لـیکن مـدیر و مسـؤول شایسـتهای بـرای هـدایت وجـود نداشـته باشـد، نمی توان بهره وری لازم را بهدست آورد و بعضاً ممکن است موجب اتلاف وقـت و هزینـه گردد؛ لذا توجه به مدیر و انتخاب فردی شایسته و لایق برای مدیریت امری بسیار ضـروری است.
در انتخاب مدیر برای یک مجموعه بایـد بـه نـوع کـار، شـرایط کـاری، تعـداد نفـرات، تخصص و تجربه موردنیاز و بعضاً شرایط سنی و جنسی هم توجه نمود، یعنـی مـدیران بایـد بنا به ویژگی و شرایط کاری، شایستگی های لازم را برای اداره امور داشته باشند. لـذا بـرای هر کاری شایسته ترین افراد باید انتخاب شوند تا بتوانند با هماهنگی و مـدیریت درسـت، از امکانات موجود بیشترین و بهترین بهرهبرداری را نمایند.
اگرچه گفته می شود در شایسـتهسـالاری جنسـیت نبایـد مطـرح باشـد، لـیکن در برخـی مشاغل از جمله شغل های نظامی و انتظامی، جنسـیت نقـش اساسـی بـازی مـی کنـد. بنـا بـه ویژگی های فیزیکی، روحی و روانی زنان، فرماندهی سپاه نظامی یا عملیـات انتظـامی بـرای آنان مناسب نیست؛ ولی از آنجا که در کشور جمهوری اسلامی ایـران پلـیس زن بـه عنـوان بخشی از نیروی انتظامی مشغول به کار شده است، نیاز به فرمانده و مدیر زن برای اداره امور بخش های خاص پلیس زن و حتی در عملیات انتظامی هم ضروری است. اگرچه در برخـی عملیات پلیس زن و مرد باهم شرکت می کنند؛ ولی در برخی دیگر از این عملیات ها ماننـد بازرسی اماکن زنانه و مقابلـه بـا مجـرمین زنـی کـه در امـاکن خـاص زنانـه اسـت، فرمانـده عملیات هم باید زن باشد؛ لذا باید ویژگیهای خاص فرماندهی را دارا باشد.
/ 64 دو فصلنامه مطالعات پلیس زن- سال ششم - شماره هفدهم- پاییز و زمستان91
برخی از ویژگی های شایستگیینب زن و مرد یکسان است و بعضاً برخیویژگیهـای خـاص زنان هم وجود دارد که باید موردتوجه قرارگیرند. مقالهحاضر مروری نظری بر اینموضـوع دارد و در صدد پاسخگویی به اینسؤال اساسی است که:
زنان پلیس شایسته برای مدیریت و فرمانـدهی چـه ویژگـی هـایی بایـد داشـته باشـند؟ بـرای پاسخگویی به آن، سؤالات فرعی زیر طرح گردید:
ویژگی پلیس زن شایسته از نظر اسلام چیست؟
ویژگی پلیس زن شایسته از بعد اخلاقی و شخصیتی چگونه است؟
زنان پلیس شایسته از بعد اجتماعی چه ویژگیهایی دارند؟
زنان پلیس شایسته چه ویژگیهای مدیریتی دارند؟ اهمیت و ضرورت موضوع
ایجاد ساختارهای جدید در هر مجموعه ای به برنامه ریزی همه جانبه بـه ویـژه بـرای نیـروی انسانی نیاز دارد. تشکیل پلیس زن به عنوان بخشی از نیروی انتظامی به خودی خـود موجـب شکل گیری یکسری ادبیات جدیـد در ایـن زمینـه و تبیـین وظـایف و مسـؤولیت هـای آنـان گردید. بخشی از این ادبیات مرتبط با فرماندهان و مدیران پلیس زن است که با وجـود نیـاز به انتساب فرماندهان زن برای این مجموعه، هنوز دستورالعمل یا برنامه خاصی برای گزینش زنان پلیس شایسته مدیریت، تدوین نگردیده است و از همان سـاختاری کـه بـرای گـزینش مردان پلیس استفاده می شود، بهره می گیرند. در حالی که زنان پلیس شایسته چـه بـه لحـاظ ویژگی های خاص خود و چه از نظرکارکنان و زیرمجموعه مدیریتی خود کـه زنـان پلـیس هستند، تفاوت های قابل توجهی با مردان دارند و باید به این نکتـه توجـه خـاص شـود. ایـن مقاله فتح بابی در این زمینه است و می تواند با ارایه شـاخص هـایی بازرسـی کـل ناجـا را در گزینش بهتر زنان پلیس شایسته مدیریت کمک نماید.
شایسته سالاری در پلیس ( ملاکهای زنان پلیس شایسته مدیریت) 65 /
تحقیقات پیشین و مبانی نظری تحقیق یا کتاب خاصی که به ویژگی های زنان پلیس شایسته پرداخته باشد وجود ندارد؛ امـا
از جمله تحقیقات مرتبط میتوان به تحقیقی کـه لسـتر و لایـیٌ پیرامـون انگیـزه پیشـرفت و عواملشخصیتی مدیران در سطوح بالا انجام دادند، اشاره کرد کـه نتیجـه تحقیـق نشـان داد مدیران زن در سطوح آموزش بالا در مقایسه با زنان دیگر ضرورتاً دارای خصوصیات زنانـه کمتری نیستند بلکه به نظر می رسد که ضمن برخـورداری از صـفات زنانـه از ویژگـی هـا و صفات مردانه اضافه نظیر اعتماد به نفس، جرأتطلبی، انگیزه پیشرفت به منظور موفق شـدن در نقش های غیر سنتی نیـز برخوردارنـد. مـدیران زن در سـطوح بـالای آموزشـی بـه طـور برجسته و بارزی با معلمین و دانشجویان زن تفاوت داشتند بـه طوریکـه در صـفات مردانـه، صفات مطلـوب اجتمـاعی و بعضـی از ابعـاد پیشـرفت نمـرات بـالاتری کسـب مـی کردنـد. همچنین بین مدیران مرد و زن در رابطه با ادراکشان از نقش های کار خود، صلاحیت مـورد نیاز، رضایت کاری و..... تفاوت کمی وجود داشت یا هیچ تفاوتی نبود(اسـدخانی، :1378
.(72
شایستگی در لغـت بـه معنـای "داشـتن توانـایی، مهـارت، دانـش، لیاقـت و صـلاحیت" است(حق پناه، .(193 : 1380 اما در اصطلاح، شایسـته سـالاری عبـارت اسـت از انتخـاب مدیران شایسته بـر اسـاس توانمنـدی هـای معنـوی، علمـی و فنـی، اجرایـی و تجربـه کـاری (اسدسنگابی، .(25: 1381 به عبـارت دیگـر، شایسـته سـالاری عبـارت اسـت از اسـتخدام افرادی که از نظر "آگاهی و توانایی" شایسـتگی لازم را دارنـد. برخـی شایسـته سـالاری را "مجموعه ای از باورهـا، توانـاییهـا، دانـش، مهـارت، خصوصـیات شخصـی و شخصـیتی و
1- Lester & Liiy
/ 66 دو فصلنامه مطالعات پلیس زن- سال ششم - شماره هفدهم- پاییز و زمستان91
علایق فرد یا هوشمندی و استعداد می دانند که بعضی بیشتر قابل یادگیری و برخی دیگر نیز کمتر قابل یادگیری هستند"(واثق، .(4 :1388
شایستهسالاری در حقیقت به کارگیری فرد مناسب در حرفه مناسب بر اساس تجربه، علم و دیگر موازین تعریف شده است و به عبارتی سپردن کار به کاردان(شجاعی، .(15 :1384
یکی از مهم ترین عواملی که موجب رضایت بخشی سازمان می شود، "شایسته سـالاری" است؛ یعنی اینکه افراد از درون و با تمـام وجـود احسـاس کننـد کـه بـا توجـه بـه تجربـه و تخصص کاری، سابقه مدیریتی و تحصیلاتی که دارند، در جایگـاه واقعـی و شایسـته خـود قرار گرفته اند، همچنین افراد دیگر نیز همین نگاه را به این افراد داشته باشـد؛ یعنـی اعضـای دیگر سازمان، نیز این قضاوت را داشته باشند که این افراد با توجه به تجربه ها، مهـارت هـا و تخصص هایی که دارند، در جایگاه شایسته خود قرار گرفته اند. در ایـن صـورت اسـت کـه عملکــرد افــراد بهبــود پیــدا کــرده و اثربخشــی و کــارآیی افــراد بــه شــدت افــزایش پیــدا میکند(واثق، .(75 :1388
شایســتهســالاری را در قالــب یــک فرآینــد مــیتــوان تعریــف نمــود. نخســتین مرحلــه شایسته سالاری پنداری است. اگر ما شایستهسالاری را تبلیغ کنیم تا همه واقعاً از درون باور کنند و بخواهند و بر مبنـای آن عمـل کننـد، عمـده مشـکل شایسـتهسـالاری در ایـران حـل خواهد شد. مرحله دوم، شایستهخواهی است، یعنی فضای حاکم بر جامعـه اعـم از دولـت و سازمانها باید تمایل برای استفاده از افراد شایسته وجود داشـته باشـد. شایسـتهیـابی سـومین بخش این فرآیند است یعنی روحیه یافتن افراد شایسته در حکومت جاری و ساری باشد. در مرحله چهارم شایستهگزینی مطرح می شود. این مرحله از اهمیت خاصی برخـوردار اسـت و معیارها و مکانیزمهای علمی و ظریفی دارد. درنهایت، دستاورد این مکانیزمهـای گزینشـی، چه به لحاظ رده شـغلی و چـه تناسـب شـغل و شـاغل را شایسـتهگمـاری مـیگوینـد. ادامـه اینفرآیند به آینده سازمانها بستگی دارد. سازمانی که بخواهد در بـازار رقابـت بـاقی بمانـد باید شایستهپروری و شایستهداری را در برنامههـای میـانمـدت و بلندمـدت خـود قراردهـد.
شایسته سالاری در پلیس ( ملاکهای زنان پلیس شایسته مدیریت) 67 /
یعنی باید تلاش کند تا شایستگی افراد بهصورت مسـتمر بهبـود یابـد و نیـز مکـانیزمی بـرای نگهداشت آنها تدارک ببیند. برخی محققان، بُعد دیگری نیز به مراحل فوق اضافه میکننـد و آن را شایسته خروجی مینامند. آنها معتقدند که باید افراد شایسته را بعد از بهرهگیـری از قابلیتها و کارآمـدی آنهـا و در پایـان خـدمت بـه نحـو شایسـتهای بدرقـه کنیم(شـجاعی،
.(18 :1384
تفاوت زن و مرد و نقش آن در شایسته گزینی درخصوص تفاوت بین زن و مرد، آیت االله جوادی آملی می نویسند: حقیقت انسان نه مذکر
است نه مونث، قرآن کریم میفرماید حقیقت انسان را روح اوتشکیل می دهـد نـه بـدن او، و روح هم مجرد است نه مذکر و مونث. حقیقت انسان روح اوست وجسم ابزاری بیش نیست و این ابزار است که گاهی مذکر است وگاهی مونث. پس سخن از تساوی یا تفاوت مـرد و زن در مسائل مربوط به حقیقت انسان نامربوط است(جوادی آملی، .(1383
تفاوت بین زنان و مردان، مباحث زیادی را برانگیخته اسـت. بسـیاری ایـن تفـاوت هـا را منشأ تفاوت شغلی بین زن و مرد می دانند و معتقدند تفاوت های جسمانی و روانی بـین زن و مرد در انجام وظایف طبیعی آنها تأثیر گذار است.
افلاطون می گوید: "استعدادهایی که در مردان و زنان وجود دارد مثـل یکـدیگر اسـت. چیزی که هست زنان در هر رشته ای از رشته ها از مردان ناتوان ترند و این موجب نمی شـود که هریک از زن و مرد به کاری غیر از کار دیگری اختصاص داشته باشند." پـس افلاطـون تبعیض را قبول ندارد(مطهری، 3 :1366 و.(202
اسلام ضمن قبول تفاوت بین زن و مرد قایل به حقوق مساوی اما غیر متشابه بـرای آنـان است. در ضمن توجه به نقش مهـم مـادری و تربیـت فرزنـد، حضـور زنـان در عرصـه هـای مختلف اجتماعی را با رعایت مـوازین شـرعی و اخلاقـی و تناسـب شـغلی مطلـوب و حتـی گاهی واجب میداند.
/ 68 دو فصلنامه مطالعات پلیس زن- سال ششم - شماره هفدهم- پاییز و زمستان91
امامخمینی(ره) در سال 1357 درهمین خصوص میفرماید: »اینتبلیغات که اگر اسـلام پیدا شدمثلاً، دیگر زن ها باید بروند تویخانه ها بنشـینند و قفلـیهـم درشبزننـد کـه بیـرون نیایند؛ این چه حرف غلطی است که به اسلام نسبت میدهند. صدر اسلام زنان توی لشگرها هم بودند، توی میدان جنگ هم میرفتند)«صحیفه نور، جلد 4، .(60
همچنین میفرماید:
زنان در صدر اسلام با مردان در جنگ ها هم شرکت می کردند. ما دیدیم که زنان همدوش مردان بلکه جلوتر از آنان در صف قتال ایستاده اند و بچههای خود و جوانان خودشـان را از دست دادند و باز هم مقاومت کردند. ما می خواهیم زن بـه مقـام والای انسـانیت برسـد. زن باید در سرنوشت خودش دخالت داشته باشد. اسلام زن را مثل مرد در همـه شـئون دخالـت میدهد(صحیفه نور، جلد .(154 :5
نظــرات حضــرت امــام(ره) نشــان مــیدهــد کــه زنــان درصــورت لــزوم حتــی در سختترینکارها چونجنگ هم می توانند شـرکت کننـد و بعضـاً بـا دشـمن بجنگنـد. پـس درتقسیم مشاغل بین زن و مرد باید علاوه بر توجه بهتوان و ویژگی های هرکدام از آنها، بـه شرایط و نیاز جامعه نیز توجه کرد.
در جمع بندی این بخش، ضمن قبول تفاوت های زن و مرد و بالطبع تفاوت بـین مشـاغل آنان، به این هم معترفیم که انسان از قابلیت و استعدادهای بالایی برخوردار است و می تواند با تمرین و ممارست، توان جسمی بالایی را کسب کند و قدرت انجام امور سخت و دشوار را پیدا نماید. بر این اساس زنان میتوانند بـا کسـب ویژگـی هـای خـاص و توانمنـدیهـای لازم، مشاغل مدیریتی حتی در سطح نظامی و انتظامی را هم کسب نمایند و به نحو مطلـوب انجام دهند.
شایسته سالاری در پلیس ( ملاکهای زنان پلیس شایسته مدیریت) 69 /
ویژگی های پلیس زن شایسته مدیریت چنانچه در ابتدای مقاله ذکر شد ویژگی های پلیس زنـی کـه شایسـته مـدیریت و فرمانـدهی
زنان پلیس باشد از ابعاد اسلامی، اخلاقی، اجتماعی، شخصیتی و مدیریتی مورد مطالعـه ایـن مقاله است که به هریک پرداخته میشود:
الف: ویژگیهای اسلامی پلیس زن شایسته
از مطالب آیات، روایات و سخنان بزرگان دینی میتوان ویژگـی هـای افـرادی کـه شایسـته پذیرش مسؤولیتهای خاص را داشته باشند، اسـتخراج و کسـب کـرد و از ایـن ویژگـیهـا برای شایسته گزینی در زنان پلیس هم بهره گرفت، لذا در اینجا به معیارهای شایستهسالاری از نظر دین اسلام پرداخته و با استناد به آن ویژگی های زنان پلیس شایسـته اسـتخراج مـی-گردند.
مقام معظم رهبری حضرت آیتاللّـه خامنـه ای دربـاره لـزوم ایـن ویژگـی هـا در سلسـله مراتب نظامی میفرماید:
فرماندهان باید در نیروهای مسلح خصوصیات لازم را بـرای فرمانـدهی داشـته باشـند یـا دارا شوند. این خصوصیات در درجه اول ایمان است. فرمانده بـی ایمـان، بـه درد فرمانـدهی نمی خورد، باید به قدر شغل کاری که به او محول می کنید، ظرفیت ایمانی داشته باشد؛ اگر نداشت، فایده ای ندارد، بارها این را تکرار کردیم، ضربه اش را خوردیم، خوردید، دیدیـد. هــر چــه ســطح کــارایی بــالاتر مــیآیــد، بایســتی ایمــان بیشــتر باشــد(آیت االله خامنــهای،
.(1369/10/22
بنابراین، یکی از معیارهای شایستگی ایمان است. کسانیکه این ویژگی و خصوصیت را داشته باشند، نسبت به کسانیکه فاقد آن هستند شایستگی بیشـتری دارنـد. حتـی ایـن معیـار می تواند به عنوان یک شاخص ارزشیابی برای سایر معیارهای شایسته سالاری نیز تلقی شود؛ یعنی اگر ایمان بود، سایر معیارها نیز ارزش دارند.
/ 70 دو فصلنامه مطالعات پلیس زن- سال ششم - شماره هفدهم- پاییز و زمستان91
بصیرت: یکی از ابعاد شایستگی از نظر قرآن کریم "بصیرت" است. منظور از بصـیرت، نوری است که خداوند در ذهن افراد مؤمن و متقی ایجاد میکند تا آنچه را که از طریـق دانش مدیریت نمـی تـوان دیـد، ببیننـد. بصـیرت بیشـتر از طریـق تزکیـه نفـس و تقویـت معنویات حاصل می شود، بر خلاف علم که می توان آن را از طریق آموزش و یـادگیری به دست آورد. بهعبـارت دیگـر، منظـور از بصـیرت، احسـاس ویـژهای (نـور) اسـت کـه شکوفایی آن انسان را به انجام کار از طریـق دیگـران قـادر مـی سـازد و او را دارای هنـر مدیریت می نماید(واثق، .(9 :1388 پلیس زن شایسته نیاز به بصیرت برای شناخت حـق از باطل دارد.
حضرتعلی(ع) مهمترین ویژگیهای شایستگان نظامی را در بُعد دینی دانسته و میفرمایند: فرماندهی نیروی مسلح خود را به کسی بسپار که این معیارها در او فراهم باشد:
از همه برای خدا، رسول خدا و امام تو خیرخواهتر و دلسو زتر باشد؛
پاکدامنترین باشد؛
در متانت و حلم در سطحی برتر از دیگران باشد، چنانکه دیر به خشم آیـد و زود با شنیدن پوزش آرام گیرد.
با ضعفا آرام و بر توانمندان درشتخو باشد؛
خشــونت بــه جــا او را بــر نیــانگیزد و احســاس نــاتوانی از برخــورد لازم بــازش ندارد(سجادی، .(77 :1385
پیامبر اسلام (ص) هم می فرمایند: "رهبری و امامـت امـت، شایسـته نیسـت، مگـر بـرای کسی که از سه ویژگی برخودار باشد: .1 پارسایی که او را از معصیت باز دارد؛ .2 بردباری که بتواند با آن خشمش را کنترل کند؛ .3 بر مجموعـه زیـر پوشـش خـود، مـدیریت نیکـو داشته باشد تا برای آنان همچون پدری مهربان باشد" (همان: .(80 در حقیقت، این ویژگی ها شرط های اساسی هر نوع گزینشی ازجمله انتخاب زنان پلیس میباشد.
شایسته سالاری در پلیس ( ملاکهای زنان پلیس شایسته مدیریت) 71 /
ایمان و امانت داری از دیگر ویژگی های مدیر اسلامی اسـت. امیرالمـؤمنین علـی(ع) در نامهای به حذیفهبنیمان، برگزینش افراد دیندار امین ایـن گونـه توصـیه مـیکنـد: افـراد مورد اطمینان و کسانی را که مورد علاقه تو هستند و از دیانت و حسن امانتشان راضـی هستی، گرد آور و از آنها در کارهایت یاری بخواه(همان، .(79 :1385
عدالت: یکی دیگر از معیارهای شایستگی "عدالت" است . بر مـدیران پلـیس زن کـه بـر مجموعه زنان مدیریت می کنند، لازم است از این ویژگی درحد اعلا برخـوردار باشـند؛ زیرا زنان بسیار حساس هستند و در دادن امتیازات به مقایسـه مـی پردازنـد. اگـر احسـاس کنند که مدیر عدالت را رعایت نکرده است، انگیزه کاری خود را از دست داده و دچار مشکلات روحی و روانی میشوند.
صداقت معیاری دیگر برای شایستگان است. شایسته است یک مدیر در گفتـار و کـردار خود صداقت داشته باشد تا هم آنانی که از نظر سلسله مراتب در مافوق او قـرار دارنـد و هم افرادی که زیر نظر او فعالیت می کنند، به او اعتمـاد کننـد. بـدیهی اسـت کـه اعتمـاد متقابل شرط اساسی موفقیت در هر کار جمعی و اداری میباشد.
حفظ بیت المال از دیگر ویژگی هـای مـدیران اسـت، آنهـا هرگونـه اسـتفاده نادرسـت از اموال عمومی با توجیههای عوام پسند را محکوم میکنند. از دیدگاه حضـرت علـی (ع) هر نوع بذل و بخشش نابجا از بیتالمال مسلمانان، خیانتی است که حاکم و مدیر شایسته و عادل نباید مرتکب آن شود(واثق، .(75 :1388
رعایت موازین شرعی: این ویژگی برای زنان پلـیس کـه بعضـاً الگـوی دیگـران و محـل مراجعه آسیب دیدگان است بسـیار حیـاتی اسـت . پلـیس زن ایـران بایـد عـلاوهبـر اینکـه نمایــانگر زن مســلمان پیــرو ولایــت باشــد، بــه دلیــل برخــورد دایمــی بــا مجــرمین و آسیب دیدگان، بیشتر در معرض خطر است؛ لذا باید بیش از دیگران در رعایـت مـوازین شرعی بکوشد.
/ 72 دو فصلنامه مطالعات پلیس زن- سال ششم - شماره هفدهم- پاییز و زمستان91
رعایت حجاب و عفاف: رعایت حجاب کامل اسلامی از ویژگی های پلیس زن مسـلمان است که ازجمله شرایط گـزینش او و جـزء لبـاس فـرم او اسـت. زن پلـیس در شـرایطی وظیفه تذکر و مقابله با بدحجابان را دارد. اگر خود بـه ایـن امـر متخلـق نبـوده یـا اعتقـاد نداشته باشد، هرگز نمیتواند در کار خود موفق شود.
ب: ویژگیهای اخلاقی و شخصیتی
بخشی از ویژگی های مدیران شایسته به ویژه زنـان پلـیس شایسـته، ویژگـی هـای اخلاقـی و شخصیتی آنان است که به برخی از آنها اشاره میشود:
حُسن خلق:یکی از معیارهای شایسـتگی حُسـن خلـق اسـت؛ یعنـی افـرادی کـه دارای حُسن خلق بوده و خوش برخورد هستند نسبت به افرادی که فاقد این ویژگـی هسـتند، شایستگی بیشتری دارنـد کـه مسـؤولیت و مـدیریت سـازمان را بـهعهـده گیرنـد؛ زیـرا مدیران با برخورد شایسته و بایسته خود بهتر می توانند مدیریت کننـد؛ ایـن ویژگـی در پلیس زن که قرار اسـت مـدیریت زنـان بـا احساسـات و روح لطیـف را داشـته باشـند،
ضروریتر است.
پرهیز از ناهنجاری ها: مسؤولین باید از ناهنجاریهای اخلاقی به دور باشند. پاکدامنی و هنجارپذیری در پلیس که ازجملـه وظـایف او برخـورد بـا هنجارشـکنان اسـت، بسـیار ضروری است. زنان پلیس شایسته کسانی هستند که به هنجارمندی و پاکدامنی شهرت داشته باشند.
صبور و پرتحمل: صبر و تحمل برای یک مدیر بسیار ضروری است و باید بـا متانـت و تأمل با مسالی برخورد نماید. اگرچه زنان معمولاً صبورتر از مردان هسـتند؛ ولـی بـرای زنان پلیسی که بر زنان مدیریت دارند، این ویژگی بسیار ضروری تر است؛ زیرا باید بـر مجموعه ای مدیریت کنند که حس،ا عاطفی و بعضاً به دلیل تداخل وظایف کـاری و خانوادگی مشکلات زیاد داشته و نیاز به کمک و حمایت بیشتری دارند.
شایسته سالاری در پلیس ( ملاکهای زنان پلیس شایسته مدیریت) 73 /
وقار ومتانت: زنان پلیس که در پستهای مدیریتی اشـتغال دارنـد؛ عـلاوه بـر اینکـه بـه عنوان الگوی کارکنان خـود بایـد وقـار و متانـت را بـه آنهـا آمـوزش دهنـد، بـه دلیـل مشارکت در جلسات مردانه و ارتباط با سایر مسؤولین ناجا، باید وقار و سـنگینی خـود را حفظ کنند و شأن زنانگی خود را رعایـت کـرده تـا از احتـرام همیشـگی برخـوردار باشند.
عزت نفس: این ویژگی انسان را غنی و بینیاز میکند. انسانی کـه عـزت نفـس بـالایی داشته باشد هیچگاه برای خواست ها و نیازهای دنیـوی خـود را نـزد دیگـران کوچـک نمیکند. نیروهای پلیس در برخورد با مجرمان بعضاً مورد تطمیع قرار میگیرند و برای چشم پوشی از خلاف آنها پیشنهادهای مختلفی ازجمله دریافت رشوه، به آنها میشـود که اگر عزت نفس نداشته باشند، تطمیع شده و به جای مبارزه با مجرم، همکـار مجـرم میشوند. این ویژگی برای زنان بسیار ضروری است.
برون گرایی: برون گرایی و تعامل مناسب با دیگران اعم از کارکنان زیر مجموعـه و در سطح وسیع تر جامعه، از دیگر ویژگی های مورد نیاز زنان پلیس شایسته است. زنان باید ضمن حفظ متانت و وقار و صلابت، اهل تعامل با دیگران به ویژه همکاران مـرد خـود باشند.
نشاط و شادابی: لازمه ایجاد نشاط و شادابی بـه ویـژه در مجموعـه زنـان، سـرزندگی و شادابی مدیر آنان است. داشتن روحیه شاد، فعال، سرزنده و پرنشـاط در مـدیر، انـرژی مضاعفی به زیرمجموعه داده و بهرهوری و فعالیت را در آنان افزایش میدهد.
نفوذ کلام و قدرت بیان از ویژگی های شخصیتی افرادی است که می تواننـد هـدایت و رهبری مجموعه ای را به عهده بگیرند، برای مدیران موقعیتهای زیادی پـیش مـیآیـد که با زیرمجموعه وکارکنان خـود صـحبت کننـد. برخـورداری از ایـن ویژگـی و دارا بودن قدرت بیان تأثیر شگرفی بر نفوذ در دیگران و تأثیرگذاری بر آنان دارد.
/ 74 دو فصلنامه مطالعات پلیس زن- سال ششم - شماره هفدهم- پاییز و زمستان91
غلبه عقل بر احسـاس: اگرچـه زنـان از احساسـات بـالایی برخوردارنـد و ایـن ازجملـه ویژگی های خدادادی آنهاست که نقش مهمی در وظایف تربیتی آنان دارد، ولی زنـان مدیر باید قدرت کنترل احساسـات خـود را داشـته و در مباحـث مـدیریتی عقـل را بـر احساس حاکم کنند. همچنین کسانی که سعی میکنند همه امـور را بـر اسـاس عقـل و منطق اداره کرده و احساسات زنان را نادیده میگیرنـد، نمـیتواننـد بـر مجموعـه زنـان مدیریت خوبی داشته باشند.
ج: ویژگیهای اجتماعی زنان پلیس شایسته
زنان پلیس شایسته در تعامل با جامعـه بایـد دارای ویژگـیهـای اجتمـاعی مثبتـی باشـند کـه ازجمله مهمترین آنها عبارتند از:
اصالت خانوادگی: زنان پلیس شایسـته بایـد خـانواده ای اصـیل، متـدین، سـالم و موفـق داشته باشند. همسر و فرزندان آنان جزئی از وجود آنان محسـوب مـی شـوند؛ لـذا اگـر فرزندانی نابهنجار یا خانواده ای ازهم پاشیده داشته باشند، نمی توانند الگوی خوبی برای زیرمجموعه خود باشند و با افراد مجرم و نابهنجار مقابله کنند.
