دانلود فایل پاورپوینت تفکر سیستمی

بخشی از پاورپوینت

--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----

اسلاید 1 :

مسائل پیچیده

—در مواجهه با مسائل محیطی معمولا موضوعاتی تبدیل به محل بحث می شوند که دارای پیچیدگی باشند و راه حل ساده ای برای آن ها موجود نباشد.

—در غالب چنین مسائل به راحتی متوجه می شویم که عبارت «سیستم»، «سامانه»، «نظام» یا «منظومه» در محاورات مربوط به این مسائل به وفور دیده می شود.

—در مواجهه با این دست مسائل ناخودگاه به دنبال یافتن قواعد کلی حاکم و الگوی رفتاری مسئله مورد بررسی خود هستیم.

—این امر نشان دهنده وجود «تفکر سیستمی» در ذهن ما است که البته قوت و ضعق آن با توجه به تجربیات اکتسابی متفاوت است.

—در ادامه مثال هایی آورده می شود تا اهمیت داشتن چنین دیدگاهی به صورت مدون به مسائل را شرح دهیم.

اسلاید 2 :

بارسلون یا منتخب جهان

—به نظر شما تیم بارسلونا قوی تر است بازی می کند یا تیم منتخب جهان؟

—پاسخ اکثر اهالی فوتبال بارسلونا است.

—در صورتی که در تیم منتخب جهان هر بازیکن در پست خود بهتر یا برابر با بازیکن معادل خود در بارسلونا است.

—پس علت بهتر بودن بارسلونا در چیست؟

—علت این امر در هماهنگی بیشتر بین بازیکنان بارسلونا به نسبت منتخب جهان است.

—هماهنگی ارتباط موثرتر و بهتر اجزا در راستای هدف (بردن) است.

اسلاید 3 :

ریسک بالای بازار آمریکا

—در بحران مالی اخیر آمریکا محققین* معتقدند با وجود این که بنگاه های آمریکایی هر یک به شخصه ریسک خود را در بازار پوشش دادند اما کل بازار آمریکا دچار ریسک بالایی شد.

—به نظر شما علت این امر چیست؟

—ایشان معتقدند که با وجود زیر-بهینه کردن (Sub-Optimize) ریسک در هر یک از بنگاه های آمریکایی اما ریسک کلی مقدار بالایی را داشت.

—علت این امر نیز مجددا در ارتباط بین بنگاه با هم در بازار کلی (سیستم) نهفته است.

—بر هم کنش موجود بین بنگاه سبب می شود که ریسک کلی بازار برابر مجموع ریسک تک تک بنگاه ها نشود.

—در این میان در رفتار بازار کلی خواصی ظاهر  شونده (Emergent Properties) ایجاد می شود که از قبل با نگرش «کل  برابر جمع ساده اجزاست» قابل پیش بینی نبود.

—این ویژگی ها در بسیاری از اوقات الگوی اصلی رفتاری سیستم را  موجب می شود.

—* J. Doyne Farmer is at the Santa Fe Institute, 1399 Hyde Park Road, Santa Fe, New Mexico 87501

اسلاید 4 :

رفتار عجیب نمک ها

—نمک ها به عنوان مثال نمک طعام، از عناصری به شدت واکنش دهنده تشکیل می شوند.

—پس چرا خود نمک از لحاظ شیمیایی خنثی است؟

—به عنوان مثال نمک طعام از سدیم که فلزی بسیار فعال و کلر که گازی فعال است تشکیل شده است.

—اگر به صورت جمع ساده به مجموع سدیم و کلر است نگاه کنیم نمک باید بسیار فعال باشد.

—اما وقتی این دو عنصر در مجموعه ای که با هم «مرتبط» هستند کنار هم قرار می گیرند «خاصیت ظاهر شونده» خنثی بودن را به عنوان رفتار کلی سیستم به نمایش می گذارند.

اسلاید 5 :

مجموع اجزا کل نمی شود

—یکی از جملات شناخته شده در حوزه تئوری سیستم ها عبارت زیر است:

—«مجموع اجزا کل نمی شود» «Sum of the parts is not the whole»

—این جمله به این معناست که یکی از عوامل اصلی موفقیت یک مجموعه در راستای تحقق هدف «ارتباط مناسب» بین اجزا است.

—اگر بین اجزای یک سیستم ارتباط مناسبی باشد سبب می شود حاصل کار این مجموعه در کنار هم بیش از مجموع حاصل کار تک تک اجزا باشد. و در مقابل ارتباط نامناسب بین اجزا سبب می شود حاصل کار این مجموعه در کنار هم کمتر از مجموع حاصل کار تک تک اجزا باشد.

—بیان علمی این مسئله به این صورت است که: «بر هم کنش سازنده بین اجزا سبب بروز هم افزایی می شود و بر عکس»

اسلاید 6 :

تعریف سیستم و تفکر سیستمی

—با توجه به توضیحات بالا تعریف سیستم به صورت زیر می شود:

—«مجموعه ای از اجزا که در راستای تحقق هدف ارتباط معنادار (هم افزا) با هم دارند»

—داشتن تفکر سیستمی به معنی دیدن مجموعه های مرتبط به صورت یک سیستم با ویژگی های مذکور است لذا تعریف تفکر  سیستمی به شرح زیر است:

—«فرآیند درک  ارتباط اجزا بر هم در یک کل»

—با داشتن چنین رویکردی است که می توان علل جامع، واقعی و ریشه ای و اثرات  کوتاه و بلند مدت سائل را درک کرد.

—و با چنین درکی است که می توان راه حل اثرگذار در کوتاه و بلند مدت ارائه کرد.

اسلاید 7 :

هم بستگی شدید اجزا

—یکی از علل دشواری تحلیل مسائل پیچیدگی پیش بینی پذیری رفتار یک سیستم است.

—در محاورات معمولا به سیستم های پیچیده سیستم اطلاق می شود.

—یکی از علل ایجاد پیچیدگی در سیستم وجود روابط پیچیده بین اجزای سیستم است.

—بسیاری پیچیدگی در روابط را معلول گسترده بودن روابط می دانند. اما پیچیدگی به خاطر عدم قطعیت و پیش بینی دشوار رفتار سیستم و بروز خواص ظاهر شونده ایجاد می گردد.

—معمولا سیستم هایی که شامل عوامل انسانی می شوند به علت رفتارهای پیچیده انسانی در زمره سیستم های پیچیده قرار می گیرند.

—روش های غیرمنعطف و ریاضی وار که سعی دارند همه چیز را به صورت ریاضی درک کرده و به صورت ماشینی ببینند را تفکر سیستمی سخت (Hard Systems Thinking) می نامند.

—به کارگیری روش ها و متدولوژی های حوزه تفکر سیستمی سخت به علت عدم توانایی فهم منعطف و دینامیک روابط بین اجزا، برای این مسائل به عدم درک صحیح رفتار سیستم می انجامد.

—سازمان ها و جوامع به عنوان نمونه ای از این سیستم های شامل عوامل انسانی از مهم ترین سیستم های پیچیده محسوب می شوند.

اسلاید 8 :

کل نگری

—دید یک سیستم به عنوان مجموعه اجزای آن صحیح نمی باشد. در بسیاری از موارد شکستن سیستم به اجزای سازنده سبب می شود عواملی از قلم بیافتد که در ظاهر کار و به صورت فیزیکی در سیستم مورد بررسی ما جا ندارد.

—هم چنین دیدن همه عوامل اثرگذار و ابعاد متفاوت مسئله به فهم بهتر مسئله و ارائه راه حل مناسب در راستای هدف کمک می کند.

—به عنوان مثال فرض کنید مسئله تحت عنوان «بهبود عملکرد کارکرد ترمز ماشین» تعریف شده است.

—در نگاه اول معمولا افراد تنها راه بهبود را در تغییر ترکیب آلیاژ صفحات ترمز، بهبود مواد سیال در سیستم هیدرولیک ترمز و سایر مسائل فنی می بینند.

—اما با دید جامع نگر و کل نگرانه (Holism or Holistic View) علاوه بر عوامل فوق، عواملی هم چون حساسیت پدال ترمز، هوشیاری و زمان عکس العمل راننده، وضعیت لاستیک، کیفیت آسفالت و ... در مجموعه عوامل این سیستم دیده می شود.

—تغییر در این عوامل می تواند زمان و هزینه کمتر و نتیجه بهتری در راستای کاستن زمان و مسافت توقف وسیله نقلیه داشته باشد.

اسلاید 9 :

هدف مندی

—طبق تعریف سیستم اجزا و ارتباط بین آن ها در راستای تحقق هدف معنا می یابند.

—فلسفه وجود هر سیستمی تحقق هدف آن است.

—لذا تعیین هدف اهمیت بسیاری دارد.

—البته تعیین هدف خود وابسته به معرفت شناسی (Epistemology) سپس جهان بینی (World View) و در سطح پایین تر ارزش ها، پارادایم فکری و استعارات سیستمی حاکم بر ذهن طراح سیستم دارد.

—توضیحات این موضوعات در فصل سوم آورده خواهد شد.

—به عنوان مثال اگر از فردی تعریف اتومبیل خواسته شود معمولا به این صورت پاسخ می دهد که، «اتومبیل وسیله ای است دارای چهارچرخ که با مصرف سوخت حرکت می کند».

—در صورتی که یک متخصص سیستم با دید هدف مندی این تعریف را به شکل روبرو بیان می کند: «اتومبیل، وسیله ای است که بدون نیاز به نیروی محرک انسانی برای حمل مسافر یا بار از نقطه ای به نقطه ای دیگر حرکت می کند».

—یعنی معمولا افراد به جای تمرکز بر هدف اجزای سیستم را در تعریف آن ذکر می کنند.

اسلاید 10 :

هدف مندی (ادامه)

—در در تعریف سیستم باید دقت کرد که تا حد ممکن هدف سیستم دقیق و مشخص تعریف شود تا هویت مشخصی برای سیستم ترسیم شود.

—اما در تعریف سیستم روش تحقق این هدف تا حد ممکن باید کلی تعریف شود تا بتوان در مواجهه با مسئله از روش های گوناگون فراخور موقعیت استفاده کرد.

—در مثال تعریف ماشین می بینیم که در تعریف سیستمی هدف به وضوح ذکر شده است: (دقت کنید که تعریف سیستم باید با نام آن هم خوانی داشته باشد.)

.1«بدون نیاز به نیروی محرک انسانی» (بیان گر مفهوم واژه «اتو»)

  این نیرو می تواند باد، خورشید و یا هر نیروی غیر انسانی باشد. (آزادی روش تحقق)

.1«برای حمل مسافر یا بار از نقطه ای به نقطه ای» (بیان گر مفهوم واژه «مبیل»)

  یعنی ماشین بدون سرنشین جهت شناسایی با این تعریف اتومبیل محسوب نمی شود. (محدود کردن هدف)

—