بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
تعريف جهانگردي: سابقه گردشگری نوين در جهان: سير تحولات ميزان گردشگری در دنيا پس از جنگ جهاني دوم : سير تاريخي تكامل مدلهاي برنامه ريزي جهانگردي: سابقه برنامه ريزي ملي گردشگری در ايران پيش از انقلاب اسلامي: سابقه برنامه ريزي ملي گردشگری در ايران پس از انقلاب اسلامي: گامهاي لازم براي تدوين فرآيند برنامه ريزي استراتژيك : نتيجه گيري :
اسلاید 2 :
جهانگردان افرادي هستند كه به جايي خارج از محيط معمول خود ( شامل منطقه خاصي اطراف محل اقامت فرد و ساير جاهايي است كه وي دائماً بدانجا رفت و آمد مي كند ) به منظور تفريح و كسب و كار و ساير اهداف سفر مي كنند و در آنجا براي مدت كمتر از يك سال متوالي اقامت مي نمايند .
صنعت گردشگری در واقع يك صنعت چند ( بين ) بخشي است كه به بررسي نيازهاي متنوع جهانگردان مي پردازد و با ابزارهاي در اختيار خود به دنبال پاسخگوئي بر مي آيد . چارچوب چنين فعاليتي بسيار گسترده است و شامل تمام حالاتي كه به ورود و خروج و هزينه كرد گردشگران منتهي مي گردد ، نيز مي شود . اين صنعت به مانند ساير صنايع هزينه ها و فوائدي اجتماعي _ اقتصادي به همراه دارد لذا تلاش مي شود كه در اين بين بيشترين در آمد و كمترين خسارت را عايد كشورها كند . دليل روي آوردن بسياري از دولتها به اين صنعت را مي توان در ماهيت اين صنعت جستجو كرد كه عمدتاً صنعتي لوكس و با در آمدزائي بالاست و به اين منظور مي تواند به عنوان موتور محركه رشد اقتصادي مطرح گردد .
تفاوت اين صنعت با سايرين در نحوه و نوع كالاي مورد استفاده بايد دانست و طبق تعريف يكي از صنايعي است كه به تجارت كالاها و خدمات بي وزن مي پردازد .
اسلاید 3 :
اگرچه گردشگری داراي تاريخ كهن است اما امكان مسافرتهاي بين المللي بعد از جنگ جهاني دوم به نحو چشمگيري براي مردم مهيا شد. به طوريكه از سال 1950 تا كنون ، گردشگری بين المللي هر سال به طور متوسط 7.2 درصد رشد داشته است . بنا بر آمار سازمان جهاني گردشگری ، تعداد جهانگردان از 25 ميليون نفر در سال 1950 به 476 ميليون نفر در سال 1992 رسيد و درآمد گردشگری نيز هر سال به طور متوسط 12.5 درصد رشد كرده است و از 2.1 ميليارد دلار به 279 ميليارد دلار آمريكا رسيد. اين ارقام نشان مي دهد كه درآمدهاي گردشگری بين المللي در دهه 1980 از تجارت جهاني بيشتر رشد كرده است و در حال حاضر سهم آن از ارزش صادرات تمام بخشها به جزء نفت خام يا فرآورده هاي نفتي و لوازم يدكي اتومبيل بيشتر مي باشد.
ارقام فوق مؤيد اين ادعا هستند كه گردشگری قابليت بزرگترين جابجائي صلح آميز را در تاريخ بشر داشته است.از آنجائيكه گردشگری مرتبط با فرهنگ ، اقتصاد، سنتها، ميراث و مذهب مردم مي باشد قادر است ارتباطي را بوجود بياورد كه درك بين مردم و فرهنگها را امكانپذير و جهان را مكان مناسبي براي بشر سازد.
اسلاید 4 :
آنچه غير قابل انكار است اينست كه گردشگری در نيمه اول دهه 1990 بخش بسيار بزرگي از تجارت بين المللي و سهم پويائي در اقتصاد بسياري از كشورها را دارا بوده است . اين رشد سريع گردشگری ممكن است موجب تقويت اين تصور شود كه گردشگری به آخرين مرحله خود رسيده و شدت توسعه آن در آينده كاهش خواهد يافت . اما پيش بيني هاي صاحبنظران گردشگری بين المللي نشان مي دهد كه گردشگری به رشد و توسعه خود با سرعت بيشتري ادامه خواهد داد و در سالهاي آينده از ساير بخشهاي اقتصادي – اجتماعي پويائي بيشتري خواهد داشت . هرچند در اثر ركود اقتصاد جهاني از شدت گسترش اين صنعت كمي كاسته شده است اما به نظر مي رسد اين امر موقتي خواهد بود . بطور كلي در سالهاي نيمه دوم 1990 ، چهار تا پنج درصد رشد سالانه اين صنعت تحقق پيدا كرده است.بخصوص پيش بيني مي شود تعداد جهانگرداني كه در سال 2000 به 661 ميليون نفر رسيد، با رشد 3.5 درصدي براي دهه اول قرن بيست و يكم در سال 2010 به 937 ميليون نفر برسد. يعني تعداد جهانگردان بين المللي از سال 1990 تا 2010 دو برابر خواهد شد .
اسلاید 5 :
از اوايل سالهاي 1940 كه مسافرت به عنوان يك ضرورت زندگي از انحصار اقشار خاصي از جامعه خارج شد ، به عنوان يك تجارت داراي ثمره ماندگار ، نظر بسياري از سوداگران را مجذوب خود ساخت. در اين دوران ، برنامه ريزي گردشگری عبارتند از فرآيند ساده اي متشكل از اجزاء احداث هتلهاي نو، تامين امكانات دسترسي به مناطق سياحتي و سازماندهي يك رشته اقدامات تبليغاتي براي جذب بازديدكننده بود.اين تلقي از برنامه ريزي گردشگری هنوز هم در مناطقي كه مراحل اوليه توسعه گردشگری را مي گذرانند، نگرشي مسلط است . با اين ديد به برنامه ريزي جهانگردي، تنها برنامه ريزي منظم مورد انتظار عبارت بود از انتخاب مكان مناسب براي احداث هتل و اجراي نقشه محوطه سازي و طراحي استانداردهاي مهندسي توسعه بدون اينكه توجهي به تاثيرات جانبي آن بر مناطق همجوار يا محيط زيست مطرح باشد. چنين رويكردي در دوران ماقبل گردشگری انبوه ، براي توسعه تاسيسات اقامتي يا ايجاد تفريحگاههاي كوچك موفق بود.
اسلاید 6 :
دوران تحقيق در عمليات ( اواسط دهه 1940 و دهه 1950) : در دوره بعد از جنگ جهاني دوم كه گردشگری به سرعت توسعه يافت ، در برخي مناطق (بويژه مناطق كمتر توسعه يافته) حضور انبوه جهانگردان (بدون آنكه براي آنها برنامه ريزي شده باشد) موجب خسارتهاي خسارتهاي اجتماعي و محيطي زيادي شد . بطوريكه بعضي از اين مناطق ناچار از طراحي و بكارگيري برنامه هاي درماني به منظور بازسازي عوامل محيطي و پرداخت خسارتهاي اقتصادي ، فرهنگي و زيست محيطي و اصلاح روند توسعه گردشگری بدون برنامه شدند. Gravel به چنين برنامه ريزي اوليه اي عنوان تحقيق عمليات داده و اظهار مي دارد كه اين رويكرد به برنامه ريزي تا اوايل دهه 1960 با تغيير اندكي وجود داشته است .
اسلاید 7 :
دوران اقتصادسنجي (تكنولوژي رايانه) (دهه 1960 و 1970 ): تكنولوژي كامپيوتري در اين دوران امكان استفاده از داده هاي بيشتر و اضافه نمودن تجزيه و تحليل هاي اقتصاد سنجي را ميسر ساخت . اما اين تغيير فقط نوعي بدعت فني به شمار مي آمد و در محتوي كار برنامه ريزي نوآوري ايجاد نكرد . در سراسر اين دوران اوليه برنامه ريزي ، طرحها اكثرا يك بازار يا محل مشخص را در كانون توجه خود داشتند و به تاثيرات وسيعتر طرحها و برنامه ها در محيط اطراف توجهي نمي شد . Gravel اين حركت را يك رويكرد غير يكپارچه به برنامه ريزي ارزيابي كرده است.
اسلاید 8 :
دوران تحت قاعده درآوردن توسعه يا طرح جامع و نگرش سيستمي ( دهه 1980 ) : بنا به گفته Gravel نقطه عطف برنامه ريزي گردشگری با گرايش به رويكردي يكپارچه آغاز شد. با اين رويكرد ، توجه به بافت منطقه اي و زيست محيطي در طرحهاي توسعه گردشگری آغاز شد (اين چيزي است كه Gravel به آن رويكرد يكپارچه (Integrated ) مي گويد . در اين رويكرد ، برنامه ريزي به صورت قطعي انجام مي شود و طي آن برنامه توسعه گردشگری براي محدوده جغرافيائي مشخص و فواصل زماني منظم (معمولاً پنجساله ) تنظيم مي شود .خلاصه چنين برنامه اي را طرح جامع يا Master Plan مي نامند . يك “ طرح جامع “ شرط تفصيلي راهبردهاي توسعه است . اين طرح حاصل (1) آرمانها و اهداف مشخص و تعيين شده (2) جمع آوري و پردازش داده هاي بازار و منابع ، گزينه هاي استراتژي توسعه (3) فرآيند تصميم گيري سياسي است . علي رغم محاسن اين رويكرد ، اين فرآيند داراي جنبه هاي منفي مي باشد . يكي از آنها عدم انعطافپذيري نسبت به تغييرات است ( معتقدند اينگونه برخورد با برنامه صرفا در شرايط سكون مي تواند كارائي داشته باشد) .
اسلاید 9 :
اين شيوه برنامه ريزي با دخالت فنون قابل انعطاف تر از قبيل برنامه ريزي ساختاري و رشد آگاهي از اثرات اجتماعي – اقتصادي طرحهاي توسعه ( همانطوريكه در تحليل هزينه – فايده نشان داده مي شود ) تكامل يافته است . توجه به دستاوردهاي نگرش سيستمي در تكامل رويكرد طرح جامع به برنامه ريزي توسعه گردشگری تاثير چشمگيري داشت . رويكرد سيستي نتيجه كار يك جريان استادانه تر برنامه ريزي و به همراه آن تخصيص اساسي زمان و منابع مالي از سوي دولت براي نظارت و كنترل بر طرحهاي توسعه و عملكرد بخش خصوصي در اين رابطه اهميت و امكان بيشتري مي دهد . جنبه منفي ديگر اين است كه اگرچه در اين دوران مدلها و تئوريهاي مربوط به چگونگي درگير كردن مردم در برنامه ريزي براي گردشگری تقريباً معممول شده بود ، مع الوصف نمونه هاي عملي بسيار نادري از مشاركت همه جانبه مردم در فرآيند برنامه ريزي گردشگری و اينكه اين مشاركت منتج به افزايش حمايت آنان از برنامه هاي توسعه گردشگري و تضمين توفيق دراز مدت اين طرحها گرديد ، مشاهده شده است . اين امر اهميت و ضرورت رفع چنين نقصي در برنامه ريزي توسعه گردشگری و تاثيرات جانبي آنرا آشكار مي سازد . نمودار زير فرآيند برنامه ريزي به شكل جامع را نشان مي دهد .
اسلاید 10 :
دوران توجه به توسعه پايدار و برنامه ريزي فراگير (سالهاي 1990 تا 1996) يك پاسخ به اين ضرورت ، برنامه ريزي فراگير ( Comprehensive Planning ) بود . برنامه ريزي فراگير رويكردي يكپارچه و متعادل كننده عوامل اقتصادي ، زيست محيطي ، اجتماعي و فرهنگي براي رسيدن به توسعه پايدار است . برنامه ريزي فراگير بلند مدت با آرمانها و اهداف و تعيين الگوهاي توسعه آينده ارتباط دارد . طرحها و سياستهاي توسعه بايد بر اساس قابليت پيش بيني ، رويدادهاي آتي كشور يا منطقه براي دوره هاي زماني نسبتاً طولاني ( اغلب براي 10 تا 15 سال و بعضي مواقع 20 سال ) آماده شود . اگرچه ممكن است اين دوره ها براي تعيين برنامه توسعه گردشگری ، طولاني به نظر برسد ، اما معمولاً چنين مدت زماني براي آنكه يك خط مشي اساسي بتواند اعمال شود ، لازم است .
