بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
صفحۀ 14
قلمرو ادبی 1
آرایههای ادبی بیت اوّل:
چون بگشایم ز سر مو ، شکن ماه ببیند رخ خود را به من
1 ـ کنایه : « شکن از مو گشادن » کنایه از ظاهر ساختن زیبایی
و گرهگشایی کردن
2 ـ تشخیص : مو گشادن چشمه ، رخ داشتن ماه
3 ـ استعارۀ مصرّحه : « مو » استعارۀ مصرّحه از موجها
4 ـ مجاز : سر مجازاٌ در معنای انتهای تار مو
5 ـ مراعات نظیر : سر ـ رخ ـ مو / ماه ـ رخ
اسلاید 2 :
ادامۀ صفحۀ 14
قلمرو ادبی 1
آرایههای ادبی بیت دوم:
گه به دهان، برزده کف چون صدف گاه چو تیری که رود بـر هـدف
1 ـ تشبیه : تشبیه چشمه به صدف ، تشبیه چشمه به تیر
2 ـ تشخیص : دهان داشتن چشمه
3 ـ واج آرایی : در واج « د »
4 ـ جناس ( ناقص اختلافی ) : صدف ـ هدف
5 ـ مراعات نظیر : دهان ـ کف / تیر ـ هدف
اسلاید 3 :
صفحۀ 17
درس دوم
سطر 4
« اندر همه کاری داد از خویشتن بده . »
ـ در همۀ کارها عدالت را در مورد خودت رعایت کن .
ـ در همۀ کارها حقوق دیگران را نسبت به خودت رعایت کن.
داد از خویشتن دادن؛ کاری را به طور کامل انجام دادن. مثال: «و اندر همه کاری داد از خویشتن بده که هر که داد از خویشتن بدهد از داور مستغنی باشد.» (قابوس نامه)؛ داد تو داده ست کردگار، ترا نیز/ داد به طاعت بداد باید ناچار (ناصر خسرو). || داد از تن خویشتن دادن؛ محاسبه ٔ نفس کردن. مثال: دگر داد دادن تن خویش را/ نگه داشتن دامن خویش را ( فردوسی ). || داد از خود یا از تن خود دادن؛ کلاه خود را قاضی کردن، انصاف از خود دادن. مثال: سه دیگر به گیتی هر آنکس که داد/ بداد از تن خود هم او بود شاد ) فردوسی )
اسلاید 4 :
صفحۀ 17
درس دوم
سطر 12
« همه کس را به سزا حقشناس باش ، خاصّه قرابت خویش را . »
به شایستگی حق همه را بشناس ( رعایت کن . ) به ویژه حق خویشاوندان خود را .
اسلاید 5 :
صفحۀ 19
قلمرو ادبی 2
دو ویژگی مهم نثر درس « از آموختن ننگ مدار »
1 ـ کوتاهی جملات
2 ـ سادگی کلمات
3 ـ روان بودن نوشته
4 ـ اندک بودن کلمات عربی
5 ـ طبیعی و ساده بودن آرایههای ادبی
6 ـ وجود تکرار
7 ـ خالی بودن از اصطلاحات علوم رایج زمان
اسلاید 6 :
صفحۀ 30
درس سوم ـ سفر به بصره
سطر ششم
نقش کلمۀ « سیاه » در عبارت :
« درمکی چند سیـاه ، در کاغذی کردم که به گرمابه بان دهم . »
« سیاه » وابستۀ پسین برای کلمۀ « درمک » بوده و صفت بیانی ( مطلق ) می باشد .
نوع « ـَک » در واژۀ « درمک » : پسوند تصغیر
اسلاید 7 :
صفحۀ 41
درس پنجم ، کلاس نقّاشی
قلمرو ادبی 1
در کدام قسمت از این متن ، می توان نشانههای شاعری نویسنده را یافت ؟
1ـ وسعت گنجینة واژگان
2ـ کثرت تصویرآفرینیهای شاعرانه
3ـ استفاده از تعبیرات و جملات همگون با زبان و بیان شاعران معاصر
4ـ نو بودن نگاه
در برخی کتب کمک درسی موارد زیر به عنوان پاسخ پیشنهاد شده است :
1ـ معلّم دور نبود ؛ صورتک به رو نداشت .
2ـ رنگ را نگارین می ریخت .
3ـ معلّم مرغان را گویا میکشید ؛ گوزن را رعنا رقم می زد ؛ خرگوش را چابک میبست ؛ سگ را روان گرته میریخت .
اسلاید 8 :
صفحۀ 46
درک ودریافت 1
استنباط خود را از عبارت زیر بنویسید .
« هر چه بـر او تنگ گرفتند ، کمربند خود را تنگتر بست تا دست آخر با حقـارت زندگیهامان اُخت شد . »
ـ هرچه در برابر نوآوری نیما یوشیج مخالفت می‌کردند ، او استقامت بیشتری میورزید . در نهایت نیما خود را با شرایط زمانه وفق میداد و کارشکنیها را تحمّل میکرد و نهایتاً به زندگی ما و رفتارهای حقارتآمیز ما عادت کرد .
اسلاید 9 :
صفحۀ 54
درس هفتم
در سطر شانزدهم درس هفتم ( جمال و کمال ) واژۀ « وصلت » در عبارت : « هم فُرقَت بود و هم وُصلت » به ضمّ « و » درج شده است . این در حالی است که « وصلت » در تداول عامّه به فتح « و » تلفّظ می گردد . در لغت نامه ها و فرهنگ های مشهور فارسی من جمله دهخدا ، معین و عمید این واژه به ضمّ اوّل ؛ یعنی ، « وُصلَت » ضبط شده است .
همین ضبط در فرهنگ عربی به فارسی « لاروس » نیز قابل مشاهده می باشد . از این رو درج این کلمه با ضمّ « و » در این درس با وجود شهرت تلفّظ آن به شکل « وَصلت » ؛ صحیح می باشد .
اسلاید 10 :
صفحۀ 54
قلمرو ادبی 1
در بند ششم متن درس ( این قصّه عجیبترین ... ) کدام نوع از روابط معنایی واژه ها ، بر زیبایی سخن افزوده است ؟
ـ تضادّ بین واژههای :
1 ـ فُرقَت و وُصلَت 2 ـ محنت و شادی
3 ـ راحت و آفت 4 ـ وفا و جفا
5 ـ بدایت و نهایت 6 ـ اوّل و آخر
7 ـ اندوه و طرب
ـ ترادف بین واژههای :
1 ـ تخت و گاه 2 ـ شگفت و عجب
ـ به جز روابط معنایی تضاد و ترادف ، برخی آرایهها ، من جمله : ترصیع ، موازنه ، جناس و مراعات نظیر نیز در این بند قابل تشخیص است .
