بخشی از مقاله
اساس سیستم های حفاظت الکترونیکی
تمامی سیستم های امنیت و حفاظت الکترونیکی از اجزای نشان داده شده در شکل زیر تشکیل شده اند. در این سیستم ها یک یا چند واحد حسگر وجود دارد که در هنگام وقوع خطر گونه ای از سیگنال الکتریکی را تولید میکنند و سیگنال های خروجی این حسگرها نیز از طریق « خط انتقال داده » به واحد « واکنش گر خطر » که شامل ادواتی مانند آژیر خطر، دستگاههای مسدود کننده و یا بازکننده الکترو مکانیکی می باشد اعمال میگردد. باید توجه کرد که در شکل زیر هر یک از سه واحد اصلی تشکیل دهنده ی سیستم منابع تغذیه مستقلی دارند ولی در عمل امکان دارد دو یا چند واحد یک منبع تغذیه مشترک داشته باشند.
شکلهای 2 تا 5 چهار نوع مختلف سیستم حفاظتی ساده تا متوسط ( از نظر پیچیدگی ) را نشان میدهند. اولین آنها یک « زنگ درب منزل الکترونیکی » یا « زنگ هشدار دهندهی ورود اشخاص به مغازه » میباشد که در مورد اول حشگر خطر یک دکمه ی فشاری است و در مورد دوم حسگر خطر یک میکرو سوئیچ می باشد. در هر دوی این موارد عملکرد مدار به گونه ای است که با بسته شدن کلید s1 یک تایمر ( زمان سنج ) به مدت 10 ثانیه یک زنگ یا بوق هشدار دهنده را روشن نگه میدارد ، این عمل با فشار s1 و با صرف نظر از مدت زمان بسته بودن آن همواره تکرار میگردد.
در حالت ایده آل اگر که چنینی مداراتی در حالت غیر فعال باشند جریان مصرفی آنها می بایستی صفر باشد. نکته ای که در مورد این دو نوع مدار باید توجه کرد این است که در مدار « زنگ درب منزل » حسگر خطر ( دکمه s1 ) به طور ارادی توسط شخص ناشناس فعال میگردد و به طور عمد سعی میگردد که توجه صاحبخانه جلب گردد ولی در مدار « هشدار دهنده ورود اشخاص به مغازه » شخص که وارد مغازه یا فروشگاه میشود به طور غیر ارادی کلید s1 را فعال میکند و متعاقباً به مغازه دار هشداری مبنی بر ورود شخص به داخل فروشگاه میشود که البته ممکن است این شخص یک مشتری و یا
یک سارق باشد. شکل شماره 3 مدار یک دزدگیر خانگی ساده را نشان میدهد که در آن سیستم اصلی با بسته شدن کلید s2 فعال میگردد. در این مدار کلید s1 حسگر خطر بوده که در واقع متشکل از تعداد دلخواهی کلیدهایی است که به صورت سری به هم وصل شده اند
( اغلب این کلیدها از نوع « کلید reed و آهنربا » میباشند ) ، این کلیدها در حالت عادی در وضعیت بسته قرار دارند و هر یک برای حفاظت درب یا پنجره ی بخصوصی به کار برده می شوند و اگر هر یک از پنجره ها و یا دربهای محافظت شده باز شوند و یا به هر دلیلی مسیر الکتریکی مجموعه کلیدها قطع شود مجموعه مرکب کلید s1 باز شده و با باز شدن کلید r1 ورودی فیلتر پایین گذر که حذف کننده حالتهای گذرلا می باشد توسط مقاومت S1 در وضعیت HIGH قرار میگیرد و پس از تاخیر کوتاهی که معمولاً حدود 200 میلی ثانیه می باشد خروجی این فیلتر یک تایمر 5 دقیقه ای را فعال میکند که به طبع آن رله RLA توسط ترانزیستورQ1 روشن میشود و نهایتاً یک زنگ خطر یا یک آژیر به واسطه اتصال کنتاکت های رله RLA به کار می افتد. رله RLA و زنگ خطر 5 دقیقه پس از به کار افتادن به طور اتوماتیک خاموش میشوند ولی امکان از کار انداختن آنها توسط بازکردن کلید S2 ، فقط با فشار کلید S3 که مستقیماً موجب فعال شدن رله RLA میشود امتحان نمود.
شکل 4 به صورت مصور یک سیستم مدرن آشکار ساز حرکت مادون قرمز انفعالی یا PIR ( سرنام آن عبارت (Passive Infra Red ) را نشان میدهد. هرگاه شخصی وارد محدوده آشکارسازی این سیستم شود این سیستم به طور خودکار میتواند آژیر یا زنگ خطر را به کار انداخته و یا نورافکنها را روشن کند. مسافت اشکارسازی سیستم PIR حداکثر 1 متر میباشد و زاویه آشکارسازی عمودی آن 15 درجه بوده و زاویه آشکارسازی افقی ان نیز بین 90 تا 180 درجه میباشد. سیستم PIR میزان بسیار اندک اشعه مادن قرمز حاصل از حرارت بدن را آشکار میکند ولی آژیر یا زنگ خطر را هنگامی فعال میکند که این منبع حرارتی در محدوده آشکارسازی ان حرکت کرده یا جابه جا شود. اغلب سیستم های PIR دارای مصونیت بالایی در برابر خطا و اشتباه هستند و انواعی ا زاین سیستم ها وجود دارند که از رله ی خروجی که در حالت عادی روشن میباشد برای هشدار دادن در مورد قطع برق یا خرابی سیستم تغذیه نیز استفاده میکنند. سیستم های مذکور معمولاً به منبع تغذیه 12 ولت DC نیاز دارند و مصرف جریان آنها در حالت عادی 20 میلی آمپر میباشد. آشکارسازهای PIR به طور گسترده ای در سیستم های دزدگیر مدرن برای حفاظت اتاقها یا محوطه به کاربرده میشوند.
در شکل 5 به طور ساده عوامل اساسی تشکیل دهنده ی یک سیستم دزدگیر بی سیم نشان داده شده است که در آن انتقال داده ها بین واحدهای اصلی سیستم از طریق سیگنال رمزگذاری شده رادیویی ( که فرکانس آن بین 418 تا 458 مگاهرتز می باشد ) انجام میگیرد که این امر موجب میگردد نصب سیستم بسیار ساده تر و راحت تر انجام شود. قلب اصی این سیستم تابلوی کنترل کننده ی اصلی آن میباشد که در آن گیرنده های بی سیم ، رمزگشاها ، سایر تجیهیزات کنترل لاجیکی یک راه انداز آژیر پر قدرت بیرونی ، آژیرکوچک داخلی و چراغهایی که نشان دهنده ی وضعیت سیستم هستند قرار دارند. هریک از حسگرها ی این سیسم یک فرستنده ی کوچک رادیویی و یک آنتن را در خود جای داه اند که در مواقع بروز خطر سیگنال رادیویی رمز گذاری شده ای را ارسال میکنند. هر یک از واحدهای تشکیل دهنده این سیستم به گونه ای طراحی شده اند که در شرایط عادی حداقل به مدت 6 ماه با یک باتری کوچک کار کنند.
اغلب سیستم های دزدگیر بی سیم متداول حداکثر 4 تا 6 محدوده ( منطقه حفاظت شده مجزا ) را از طریق حسگرهای خود میتوانند تحت نظر داشته باشند. حسگرها به 3 شکل اساسی عرضه میگردند که اولین گروه عبارتند از « کلیدهای تماسی» که هرگاه یک یا چند کلید از گروه کلیدها که د رحالت عادی بسته هستند بازشوند سیگنال وقوع خطر را ارسال میکنند و میتوان از آنها برای حفاظت مناطقی با گسترده ی دلخواه استفاده کرد. دومین گروه حسگرها انواع PIR هستند که در مواقعی که شخصی در میدان دید آن حرکت کند سیگنال وقوع خطر را ارسال میکنند. از این حسگرها میتوان برا یحفاظت مناطقی باگستره ی محدود استفاده کرد. سومین گروه حسگرها انواعی هستند که شخص با فشار یک دکمه در شرایط نامطلوب مانند مواقعی که به وی تعرض شده و یا مورد تهدید قرار گرفته است سیگنال وقوع خطر را ارسال میکنند. این حسگرها که اغلب به صورت جاکلیدی میباشند میتوانند در محدوده ارتباطی گیرنده ی سیستم عمل کنند.
هر سه گروه ا زحسگرهای فوق الذکر در صورت تمام شدن باتری و یا دستکاری عمدی و یا سایر مشکلها سیگنال هشدار دهنده ارسال میکنند.
بنابراین سیستم های دزدگیر بی سیم سطح بالایی از ایمنی را ایجاد میکنند. باید توجه کرد که امکان ساخت سیستمهای حفاظتی الکترونیکی ساده مانند سیستمهایی که درشکلهای 2 و 3 نشان داده شده اند توسط خودتان وجود دارد ولی سخات آشکارسازهای PIR شکل 4 مقرون به صرف نبوده ویا ساخت سیستم دزدگیر بی سیم توسط شخص خودتان نیازمند کسب اجازه رسمی از ارگانهای دولتی میباشد لذا اشکارسازهای PIR و سیستمهای دزدگیر بی سیم را میتوان به راحتی خریده و در سیستمهای دزدگیری که خودتان طرح میکنید مورد استفاده قراردهید.
کلیدهای صفحه ای حساس به فشار
این کلیدها بدین منظور طرح شده اند تا زیر فرش یا پادری بتوان آنها را مخفی کرد. این کلیدها در حالت عادی همانند یک کلید باز عمل میکنند ولی اگر شخصی روی هر قسمت آن قدم بگذارد کلید بسته میشود. این کلید متشکل از دو ورقه نازک لزی است که توسط یک صفحه ی پلاستیکی متخلخل سوراخ دار از همدیگر جدا شده اند این مجموعه داخل یک لفاف یا پوشش پلاستیکی ضد آب قرارداده میشود و هرگاه شخصی روی آن قدم بگذارد وزن او موجب فشرده شدن صفحه متخلخل سوراخ دار شده و بین ورقه های فلزی از طریق سوراخهای موجود در این صفحه اتصال الکتریکی برقرار میشود. صفحات حساس به فشار به طور گسترده ای در دزدگیرهای خانگی و تجاری مورد استفاده قرار میگیرند. اغاب چنین کلیدهایی داراری 4 خروجی هستند که دو عدد از این سیمها که انتهای آنها اندکی لخت شده است مربوط به کلید اصلی می باشد و دو سیم دیگر نیز که لخت نشده اند از داخل به هم اتصال دارند و به عنوان کلیدی عمل میکنند که همواره بسته است. با قطع یا بریده شدن این سیمها سیستم اعلان خطر به کار می افتد. از این دوسیم برای جلوگیری از دستکاری و یا اطلاع از قطع ارتباط بین حسگر وسیستم اعلان خطر استفاده میشود ولی اغلب در دزدگیرهای خانگی از این دو سیم صرفنظر میشود.
واحد های مبتنی بر پرتوهای نوری
تقریباً تمامی سیستمهای مدرن مبتنی بر پرتوهای نوری بر اساس اصولی که در شکل زیر نشان داده شده است کار میکنند که در آن پرتویی از نور مادون قرمز که غیر قابل رویت میباشد توسط فرستنده منتشر شده و توسط عدسی متمرکز میگردد. این پرتو در نقطه ای دورتر توسط عدسی دستگاه گیرنده دریافت و روی آشکارساز آن متمرکز میشود. این سیستمها طوری طرح میشوند که با قطع مسیر پرتو مادون قرمز ، گیرنده آژیر یا زنگ خطر را به صدا در می آورد. این سیستم دارای محدوده ی عملکردی حدود 30 متر میباشد و اغلب در صنایع به عنوان شمارشگر خودکار بسته ها و نیز به عنوان ایمن کننده ی عملکرد ماشین آلات به کار برده میشود و نیز در کاربردهای تجاری و یا خانگی به عنوان اشکارسازورود غیر مجاز به کار برده میشود. سیستم اعلان خطر تک پرتوی نشان داده شده در شکل ضریب اطمینان بسیار پایینی دارد زیرا این سیستم با نشستن یک حشره روی هر یک از عدسیهای فرستنده یا گیرنده فعال میشود ولی انواعی از این سیستم که دارای 2 پرتو مادون قرمز هستند ضریب اطمینان بسیار بالایی دارند. در این سیستمها فرستنده و گیرنده هر یک دارای عدسی هستند که به فاصله چند اینچ از هم قرار دارند.
قفل رمزدار الکترونیکی
قفلهای رمزدار الکترونیکی جایگزین مناسبی برای قفلهای الکترونیکی میباشند زیرا به جای استفاده از کلید که احتمال گم شدن یا امکان دزدیده شدن آن زیاد است کافی است توسط صفحه کلید یک عدد رمز چند رقمی وارد شود تا قفل باز شود. سیستم یک چنین قفلهایی مشابه آنچه در شکل زیر نشان داده شده است میباشد که در صفحه کلید آن 12 عدد دکمه فشاری که با شماره های 0 تا 9 و حروف «c» و «D» علامت گذاری شده اند وجود دارند و نیز دو عدد LED که وضعیت سیستم را نشان می دهد تعبیه گردیده است. در این مثال دکمه های صفحه کلید در 3 ردیف 4 تایی مرتب شده اند که به مدار رمزگشا و شبکه کنترل دیجیتالی متصل میباشند. با فشردن هردکمه کد باینری 4بیتی آن با کدهای 4 بیتی ذخیره شده در
حافظه مقایسه میشود و اگر تمامی اعداد رمز که معمولاً 4 تا 8 رقمی هستند بدون خطا وارد شده باشند ، قفل باز خواهد شد و عملیات مورد نظر ( مثل باز شدن درب یا اماده سازی اتومبیل برای روشن شدن ) انجام میشود ولی اگر 3 بار متوالی عدد دیگری به جای رمز وارد شود آژیر اعلان خطر به کار خواهد افتاد.
در سیستم فوق جهت تغیییر دادن رمز کافی است رمز فعلی را وارد کرده سپس دکمه ی «C» را زده ( با زدن این دکمه میتوان مستقیما به حافظه دسترسی داشت ) و رمز جدید را وارد کردو مجدداً این دکمه را فشا رداده تا سیستم عملیات عادی خود را با استفاده از رمز جدید ادامه دهد. عملیات سیستم قفل رمزدار الکترونیکی را میتوان با زدن دکمه ی «D» برای مدت کوتاهی از کار انداخت و با زدن مجدد این دکمه میتوان سیستم را دوباره فعال کرد. وضعیت سیستم همواره توسط 2 عدد LED موجود در روی صفحه کلید نمایش داده میشود.
خطوط انتقال داده با تزویج نوری
خطوط انتقال داده با تزویج نوری در مواقعی استفاده میشوند که امکان استفاده از خطوط داده سخت افزاری وجود نداشته باشد. سه نوع اساس این خطوط عبارتند از خطوط مبتنی بر پرتو نور مادون قرمز ، فیبر نوری و پرتو لیزر. خطوط انتقال داده مبتنی بر پرتو های نوری در سیستمهای کنترل از راه دور با برد کمتر از 6 متر به کار برده میشوند ولی با استفاده از عدسیهای مناسب میتوان برد موثر آنها راتا 20 متر افزایش داد. از این خطوط انتقال اغلب به عنوان خطوط انتقال داده بین حسگری که در مسافت دور نصب شده است و سیستم کنترل کننده ی اصلی استفاده میشود. خطوط انتاقل داده مبتنی بر فیبرهای نوری اغلب در مواردی به کار می روند که مسافت طولانی بوده ( بیش از10 متر) و نیاز به پهنای باند بالایی جهت برقراری ارتباط مورد نیاز میباشد. خطوط انتقال داده مبتنی بر پرتو لیزر نیز اغلب در مسافتهای متوسط و موادری که امکان استفاده از خطوط سخت افزاری وجود نداشته باشد به کاربرده میشود.
گاهی اوقات پرتو لیزر برای استراق سمق ( غیرقانونی) استفاده میگردد. نحوه انجام این کار بدین صورت است که پرتو لیزر به پنجره اتاقی که در ان گفت و گو ی محرمانه انجام میگرید تابیده شود. موج صدا موجب لرزش شیشه پنجره شده و متعاقب ان موجب جابه جایی پرتو منعکس شده نور لیزر میشود یعنی در وقاع پرتو مننعکس شده ی نور لیزر با دامنه صدا مدوله میشود.
قسمتهایی که عملکرد آنها بر مبنای کار رله ها میباشند
رله ها کلیدهایی هستند که به صورت الکتریکی فعال میشوند و قادر هستند وسایل الکتریکی دیگری را نظیر لامپ ، آژیر یا موتور را به کار اندازند. رله ها را میتوان در دو گروه کلی طبقه بندی کرد که نوع اول رله های Reed میباشند که در شکل زیر نشان داده شده اند.
گروه دوم نیز انواع الکترومکانیکی می باشند که ساختار انها در شکل دوم نشان داده شده است. رله های گروه دوم متشکل از یک سیم پیچ هستند که دارای هسته اهنی میباشند که مجموعاً تشکیل اهنربای الکتریکی را میدهند و قادر میباشند یک اهرم اهنی را جابه جا کند که این جا به جایی خود موجب میشود یک یا چند جفت از کنتاکت ها باز یا بسته شوند.
سیم پیچ این رله ها که اغلب نیازمند جریان اندکی برا ی عملکرد خود هستند از لحاظ الکتریکی از کنتاکتها ( که جریان نسبتاً زیادی را کنترل میکنند ) عایق میباشند و میتوان مشابه شکل زیر این دو قسمت را به صورت دو قطعه مجزا در نقشه ها ترسیم نمود. در این شکل سیم پیچ رله یک کویل 12 ولتی با مقاومت 120 اهم می باشد و قسمت بعدی نیز یک زوج از کنتاکت ها ی SPST بوده که در حالت باز می باشند.
مدارهایی که خروجی آنها رله و زنگ خطر می باشد
ساده ترین شکل مدارهایی که عملکرد آنها بر مبنای اینجاد تماس می باشد شامل یک زنگ اخبار است که به صورت سری با یک کلید n.o بسته شده و به یک
باتری مناسب وصل گردیده است ، مشابه سیستم زنگ درب منزل که در شکل نشان داده شده است. باید توجه نمود که میتوان به تعداد مورد نیاز کلید n.o را به صورت موازی به یکدیگر وصل کرد که با بسته شدن هر یک از این کلیدها زنگ اخبار به کار میافتد. این مدار ذاتاً غیر خود نگه دار میباشد و بزرگترین مزیت آن این است که در حالت آماده به کار جریانی از باتری نمیکشد. عیب بزرگ مداری که در شکل زیر نشان داده شده است این است که کل جریان زنگ اخبار از کلیدها و سیمهای رابط عبور میکند ، لذا کلید به کار برده شده در این مدار میبایستی از نوع بسیار قوی و مقاوم باشد و همچنین برای جلوگیری از افت ولتاژ ، باید طول سیمهای مدار تا حد امکان کوتاه باشد.
نکته ی اخیر به خصوص برای سیستم های مهم میباشد که در مدار آنها از چندین کلید مجزا استفاده شده باشد. راه حل این مسئله فعال کردن زنگ توسط یک دستگاه رابط یا فرمانبر است ( که در کنار زنگ نصب میشود ولی جریان خیلی
کمی نیاز دارد ، خود این دستگاه واسطه نیز باکلید فعال میشود و متعاقباً زنگ به صدا در خوهد آمد.
در یک نوع مدار مجموعه کلیدهایی که به صورت موازی با هم قرار دارند به صورت سری به سیم پیچ یک رله 6 ولتی وصل شده اند ( جریان راه اندازی این رله ها اغلب کمتر از 100 میلی امپر است ) ، کنتاکت این رله نیز ( که قابلیت قطع و وصل جریانهای چند امپری را دارند ) به صورت سری با زنگ اخبار قرارداده شده است و هر دو مجموعه فوق مشترکاً به دو سر یک باتری 6 ولتی وصل شده اند. بنابراین هرگاه تمامی کلیدها قطع باشند زنگ نیز قطع میشود ولی وقتی یک یا چند کلید بسته شوند ، رله فعال شده و کنتاکت های ان بسته میشوند و نتیجتاً زنگ اخبار به صدا در میاید. باید توجه داشت که در مدار اخیر جریانی که از کلیدها و سیمهای مربوط به انها عبور میکند برابر جریانی است که از سیم پیچ رله عبور میکند ، لذا میتوان در مدار از کلیدهای ظریف و حساس مثل کلیدهای Reed استفاده کرد و همچینین طول سیم کشی نیز میتواند به طرز محسوسی افزایش پیدا کند. دیود سیلیکونی D1 که به دو سر سیم پیچ رله وصل شده است کلیدها را از اسیب ناشی از ولتاژ emf برگشتی حاصل از قطع جریان سیم پیچ رله محافظت میکند.
نوع دیگری از مدار دارای عملکرد غیر خود نگه دار میباشد و فقط در زمانی که یکی از کلیدها فشار داده شده باشد فعال میشود. در بسیاری از کاربردها که نیازهای حفاظتی سطح بالایی را تامین میکنند مدارها می بایستی از نوع خود نگه دار باشند و به محض اینکه یکی از کلیدها فشا ر داده شد رله و زنگ خطر به طور خودکار شروع به کارکرده و در این حالت باقی بمانند و فقط توسط کلید امنیتی از کار بیفتند. شکل زیر مداری را نشان میدهد که دارای خاصیت مذکور میباشد. در این مدار رله استفاده شده دارای 2 زوج کنتاکت باز (n.o) می باشد که یکی از این زوجها به طور موازی با کلیدهای دیگر قرار گرفته است که موجب گردیده رله به صورت خودنگه دار عمل کند و به محض به کار افتادن قفل شود.
کل مدار توسط کلید S1 که به طور سری در مسیر باتری قرار گرفته است میتواند روشن یا خاموش شود. از این نوع مدارها در سیستم حفاظت « ناحیه ای » ارزانقیمت استفاده میشود که در انها ناحیه عبارت است از یک اتاق بزرگ یا یک فروشگاه و کلیدهای فعال کننده نیز صفحه های حساس به فشار پنهان شده و یا میکرو سوئیچهایی میباشند که توسط باز شدن درب یا پنجره فعال میشوند و کلید S1 نیز در خارج از ناحیه حفاظت شده نصب میگردد.
راه حل دیگری که برای حل مشکل بالا بودن جریان و قوی بودن کلیدهای مدار گفته شده ارائه شده است این است که در ان ترانزیستور قدرت Q1 به عنوان عنصر واسطه تحت کنترل عمل میکند، ولی در این راه حل مسئله خود نگه دار بودن حل نشده است. مقاومت R1 تضمین میکند که هر گاه یکی از کلیدهای فعال کننده بسته شود جریان راه اندازی ترانزیستور Q1 کمتر از 60 میلی امپر شود
( با فرض اینکه بهره ی جریان ترانزیستور Q1 حداقل 25 باشد ) که به ترانزیستور این امکان را میدهد تا جریانی معادل 1/5 آمپر را از زنگ عبور دهد
مدارهای آژیر
میتوان مدارهای حفاظتی که عملکرد انها بر مبنای اتصال و تماس استوار می باشد را به گونه ای طرح کرد که بلند گوی پیزوالکتریک و یا بلند گوی الکترومغناطیسی را به صدا در آورند. یک چنین سیستم هایی را میتوان برای ایجاد انواع صدا با توانهای مختلف طرح نمود. تمام آژیر های الکترونیکی دارای ساختار مشابه شکل زیر هستند و شامل مولد شکل موج، driver یا راه انداز خروجی و مبدل الکترواکوستیک هستند.
یکی از ارزانترین و پرکاربردترین قطعات نیمه هادی که در این گونه مدارها استفاده میشود « مدار مجتمع» 4001B میباشد که شامل 4 گیت NOR میباشد که هر کی از این گیت ها دارای 2 ورودی هستند. این مدار مجتمع در حالت آماده به کار تقریباً جریانی از تغذیه نمیکشد و دارای امپدانس ورودی فوق العاده زیاد میباشد. این « مدار مجتمع » در محدوده ی وسیعی از ولتاژ تغذیه کار میکند و به اشکال گوناگون در مدارهای مولد موج مصرف میشود.
شکل زیر یک شیوه استفاده از مدار مجتمع 4001B را برای ساخت مولد موج نشان میدهد. در این مدار 2 عدد ا زگیت های 4001B به صورت مولتی ویبراتور آستابل ، با فرکانس 800 هرتز بسته شده اند. با وصل شدن ورودیهای 2
گیت دیگر به زمین ، آنها غیر فعال شده اند. عملکرد مدار به گونه ای است که وقتی پایه ی ورودی شماره 1 ، high باقی می ماند ولی وقتی ورودی مذکور LOW شود خروجی به صورت مولد موج مربعی عمل میکند. بنابراین میتوان با استفاده از پایه 1 ، این مدار را روشن و یا خاموش کرد. فرکانس کار این مولتی ویبراتور توسط R1 وc1 کنترل میشود.
مدارهای حساس به نور مرئی
تمام مدارهای اپتوالکترونیکی که برای واکنش در برابر نور مرئی طح شده اند از LDR ( سرنام Light Dependent Resistor ) که از ماده ی سولفید کادمیم ساخته شده است به عنوان فتوسل یا عنصر حس کننده ی نور استفاده میکنند. شکل زیر نماد LDR و ساختار آن را نشان میدهد. LDR تشکیل شده است از یک جفت لایه فلزی که توسط یک نوار مارپیچ از جنس سولفید کادمیم از یکدیگر جدا شده اند ، کل این مجموعه داخل یک محفظه ی پلاستیکی تمیز و یا پلاستیک شفاف
قرار داده میشود. در شکل دوم یک نمونه از مشخصه ی مقاومت برحسب شدت نور یک نوع LDR را که قطر آن حدود 10 میلی متر است نشان داده شده است.
LDR در تاریکی همانند یک مقاومت خیلی بزرگ عمل میکند ( حدود صدها کیلواهم ) ولی در شدت نور 100 لوکس ( روشنایی یک اطاق پر نور ) مقاومت آن تا حدود 900 اهم کاهش می یابد و در نوری با شدت 8000 لوکس ( نور شدید افتاب ) مقاومت آن حدود 30 اهم می شود.
