دانلود مقاله انتخاب گونه ها وارقام گیاهان دارویی

بخشی از مقاله

انتخاب گونه ها وارقام گیاهان دارویی

مقدمه وتاریخچه کشت
استفاده از گیاهان دارویی به منظور درمان با تاریخ زندگی انسان هم زمان بوده است. انسان در تمام دوران تاریخی چاره ای جز توسل به گیاهان نداشت. اگر چه در نیم قرن گذشته استفاده از داروهای شیمیایی و سنتزی به شدت رواج یافت ولی به سرعت آثار زیان بار آنها بر زندگی آنها سبب گرایش مجدد به گیاهان دارویی گردید، و این نکته که توسل به گیاهان دارویی همواره در طول تاریخ یکی از روشهای موثر درمان بوده است، به خوبی روشن است. تاریخ طب در کشور ما مربوط به دوره آریایی می باشد و اوستا (۶۵۰۰ ق.م) اولین کتابی

است که از گیاهان دارویی سخن گفته است. به نقل از اوستا اولین پزشک ایرانی تریته پدر گرشاسب پهلوان بوده است که از کاربرد گیاهان دارویی و عصاره آنها اطلاع داشته است. قدیمی ترین گیاه دارویی در طول تاریخ ” هوم” گیاه مقدس آیین زرتشت بوده است. در کتابهای پهلوی هوم را سرور همه گیاهان و استفاده از آن را باعث عمر جاویدان می داند. تاریخ استفاده دارویی به ۴۵۰۰ ق.م و به نقل از هردوت به ۵۲۰۰ ق.م می رسد. قدیمی ترین کتاب چینی منسوب به شینون (۲۸۰۰ ق.م) ۱۰۰۰ گونه دارویی را شرح داده، ماردوکاپالیدین

(۷۱۰ ق.م) ۶۴ گونه دارویی را کشت نموده است، در الواح سومری چگونگی کشت گیاهان را شرح داده، بقراط (۳۷۷ ق.م) کاربرد دارویی ۴۰۰ گونه دارویی را شرح داده است. ظهور دانشمندانی نظیر سقراط، دیوسکورید، رازی، هروی، ابن سینا، ابوریحان بیرونی، جرجانی، سبب گسترش این علم در جهان گردیدند
آشنایی باارزش واهمیت گیاهان دارویی

گیاهان دارویی رستنیهایی با تاریخچه جالب توجه و ممتاز هستند. علاوه بر قدمت، گستره نفوذ این گیاهان در تاریخ ادیان و ملتها بسیار شایان توجه است بطوریکه در جای جای حوادث مهم تاریخی، سیاسی، اجتماعی و دینی، این گیاهان قرین توجه بوده و یا منجر به بروز حوادث مهمی شده اند زعفران و نسترن از آن جمله اند. در زبان عربی یکی از نامهای درخت اقاقیا، قریظه است. بنی قریظه نام طایفه ای از یهود بوده که در ابتدا به شغل دباغی اشتغال داشته اند و از این گیاه در فرآوری پوست استفاده می کرده اند. امروزه می دانیم که تاننها گروهی از مواد موثره هستند که در رسوب پروتیین نقش دارند و این اثر باعث خاصیت میکروب کشی، ضد خونریزی و انقباض بافتهای مختلف می شود. بنا براین برای رسوب دادن پروتیین پوست، در دباغی مورد استفاده قرار می گرفته است.

تاریچه کشت وکار گیاهان دارویی
1- قدیم الایام : در این دوره انسان دریافته بود در زمان بیماری ها و ناراحتی های جسمی ، جهت درمان آن ها به دنبال گیاهان مخصوصی برود . در همین زمان انواع مختلفی از گیاهان به شکل سمی ، خوراکی و دارویی کشف شد که بعضی از آن ها عبارتند از : چای ، قهوه ، کاکائو و

2- سده ی اخیر : در این دوره با توجه به اینکه کشورها رو به صنعتی شدن می رفتند ، داروهای شیمیایی تولید شدند . در این زمان بود که مراکز دارویی و داروخانه های بزرگ جهان بوجود آمدند و طب سنتی و گیاهان دارویی ارزش خود را بتدریج از دست داده و به شکل مرکز فروش ادویه در آمدند . اولین ماده شیمیایی که توسط انسان ساخته شد در سال 1854 . م. به نام اسید استیک بود

3- دهه های اخیر : با توجه به اینکه داروهای شیمیایی عوارض زیادی داشتند ، انسان کم کم دوباره به طرف گیاهان دارویی رفته و از آن ها استفاده کرد.
25 درصد داروهای مدرن کنونی از گیاهان دارویی ساخته شده اند . در سال 2000 حدود 60 میلیارد دلار ، درآمد کشورها از فروش گیاهان دارویی بوده است . در ایران آمار این گونه بیان نمود که در سال76 در آمد حاصل از گیاهان دارویی 7 میلیارد ریال بوده که در سال 1380 این رقم به 37 میلیارد ریال رسیده است در کتاب های قدیمی در رابطه با ارزش گیاهان دارویی به خط میخی مطالبی نوشته شده است . در بین کشورها و اقوام ، مصریان ، رتبه اول را در استفاده از گیاهان دارویی داشتند . مصریان قدیم از قرن 16 قبل از میلاد ، آثار و نوشته هایی دارند که در رابطه با مزایای گیاهان دارویی ، مطالبی در آن قید شده است . در کتاب تورات ، به بعضی از محاسن و فواید گیاهان دارویی اشاره شده است . در کتاب

«کاراکارا » در هند در مورد حدود 500 گونه گیاه دارویی ، مطالبی جمع آوری گردیده است . از پایه گذاران طب دارویی ، بقراط و ارسطو را می توان نام برد و پس از آن اطبای ایرانی مثل زکریای رازی و ابوعلی سینا ، نقش موثری در پیشرفت علم گیاهان دارویی داشته اند . در قرن 19 . م . انسان به این نکته پی برد که مواد موثره را از گیاهان خارج کند که ساده ترین شکل آن گلابگیری است . در کل سطح زمین حدود 600000 گونه گیاهان دارویی وجود دارد که 1000-7500 گونه از این گیاهان مربوط به فلور ایران است .

تفاوت داروهای شیمیایی با داروهای گیاهی
1-داروهای شیمیایی دارای عوارض هستند ؛ بسته به اینکه دارو از چه حساسیتی برخوردار است ، دارای اثرات جانبی مختلفی است . یک سری داروهای شیمیایی در کشورهای غربی تحت عنوان میدها و تالیدها ساخته شدند که مدتی در این کشورها استفاده می شد . پس از چندین سال اثرات جانبی این داروها که مهمترین آنها« به دنیا آمدن نوزادان ناقص و معلول بود باعث شد که شرکت های سازنده تا هم اکنون نیز به قربانیان این داروها غرامت پرداخت کنند . از آن به بعد مصرف آن ها نیز رو به کاهش گذاشت.
2-بعضی از بیماری ها مثل سرطان و ایدز وجود دارد که داروهای شیمیایی برای آن کشف نشده و یا اثرات داروهای کشف شده کم می باشند ولی در چند سال گذشته داروهایی با پایه ی گیاهی ساخته شده که اثر قابل توجهی بر درمان این نوع بیماری ها دارد

3-گیاهان دارویی بدلیل اینکه ترکیبات مختلف دارویی را در خود دارند کاربردهای مختلفی دارند البته با تمام تحقیقات به عمل آمده ، هنوز قابلیت حدود 90% گیاهان دارویی مشخص نیست.
 
وضعیت گیاهان دارویی ایران
ایران دارای 11اقلیم از13 اقلیم جهان است که باعث شده که پتانسیل تولید گیاهان دارویی در ایران بسیار بالا باشددرفلورایران حدود 1000-7500 گونه گیاه دارویی وجود دارد.
تعریف گیاهان دارویی

هر نوع گیاهی که دارای ترکیباتی ( مواد تشکیل دهنده فعال و موثر) که بعد از یک سری عملیات مثل فشردن ، استخراج ، تقطیر و ... بر روی گیاه بدست آمد و دارای اثرات درمانی و یا به عنوان جزئی از یک فرآورده ی دارویی باشد گیاه دارویی نام دارد. .
حصولات فرعی شامل ریشه ، ساقه ، برگ ، گل ، میوه ، دانه ، گال ، پوسته و شیرابه که خاصیت دارویی ، صنعتی و غذایی دارند.
مراحل کشت گیاهان دارویی

کشت گیاهان دارویی طی دو مرحله انجام می گیرد
الف ) مرحله ی تحقیقاتی : در این مرحله هیچ شناختی از نیازهای اکولوژیکی گیاه در اختیار نیست ، لذا گیاه را به روش های مختلفی از طرق جنسی و غیر جنسی به کرت های آزمایشی انتقال می دهند و تمامی فاکتور ها را حتی الامکان در اختیار گیاه قرار می دهند ( مثل نوع خاک ، عمق کاشت ، فاصله آبیاری ، فاصله هر پایه ، شیب زمین و حاصلخیزی خاک ) . در این روش تمامی فاکتورهایی که اثر آن بر روی نحوه رشد و تکثیر گیاهان لازم است را یک جا تاثیر نمی دهند بلکه کار ها را اولویت بندی می کنند . ابتدا مواردی که مهمترند

در اولویت قرار می دهند ؛ برای مثال اگر گیاهی در زادگاه طبیعی خود در جایی واقع شده که منطقه سردسیر است ، اولویت اول را بر روی اثر سرما بر بذر گیاه قرار می دهند . پس از انجام کارهای تحقیقاتی ، بهترین روش کاشت با بالاترین بازدهی (کمی و کیفی بدست می آید . وقتی به این اطلاعات پایه می رسیم ، اصطلاحا گفته می شود که گیاه مورد نظر حدودا اهلی شده است . در این زمان است که به بخش اجرا توصیه می شود که گیاه مورد نظر قابلیت کشت وکاررا در زمینهای زراعی دارا می باشد.

دلایل محدود بودن استفاده گیاهان دارویی به شکل بسته بندی
1-فاصله محل تولید گیاه دارویی ( به شکل وحشی یا اهلی ) هر چقدر طولانی تر باشد دسترسی به آن گیاه دارویی مشکل تر است .
2-امکان پرورش گیاهان دارویی در هر ناحیه ای امکان پذیر نیست .

3-اعضاء خشک شده گیاهان دارویی حتی اگر دور از نور و رطوبت و در ظرف های در بسته نگهداری شوند بعد از مدتی ، خاصیت دارویی خود را از دست می دهند
4-در پرورش گیاهان دارویی و اهلی کردن این گیاهان هر چقدر دقت لازم در برآورده کردن نیازهای اولیه گیاه به عمل آید میزان ماده مؤثره بدست آمده از لحاظ کیفی و کمی نسبت به شرایط طبیعی گیاه ( وحشی ) کمتر است

میوه : اندامی از گیاه که بذور در داخل آن قراردارند یامجموعه بذر یک گیاه را میوه می گویند
مصرف گیاهانی که به عنوان ماده دارویی می شناسیم به اندازه کم ،دارویی وبه میزان متوسط غذایی و به میزان زیاد از حد، سمی خواهد بود در رابطه با استفاده از محصولات فرعی باید به 5 اصل توجه کنیم
1-استفاده مستمر باشد
2- بهره برداری ثابت باشد

3-حفظ ، احیا و توسعه عرصه های مرتعی که به دو شکل است : الف ) از نظر فیزیولوژیکی تاثیر سوئی بر روی گیاهان محل نداشته باشد ب) بهره برداری از نظر اقتصادی – اجتماعی و حقوقی به حفاظت مناطق یا مراتع کمک کند
4-بهره برداری در غالب طرح باشد

مجاز : در این دسته گیاهان دارویی قرار می گیرند که محدودیتی جهت برداشت آن ها وجود ندارد.
مجاز مشروط : در این قسمت گیاهانی قرار می گیرند که بهره برداری از آن ها باید در غالب طرح باشد . طرح برداشت محصولات فرعی به این صورت تنظیم می شود که کارشناس مربوطه وارد آن سطح یا مرتع می شود و مطالعه کاملی در رابطه با مقدار تولید ، وضعیت پایه ها ، وضعیت آب و هوای منطقه ، ضعیف یا قوی بودن گیاهی که در محل وجود دارد و ... انجام می دهد . سپس محدوده ای جهت بهره برداری از آن محصول زیر نظر کارشناس مربوطه انجام می گیرد . مانندگیاه باریجه ا و گیاه گون
غیر مجاز : آن دسته از گیاهان دارویی اند که بدلیل از بین بردن گیاه ، استفاده از آن ها ممنوع است

5-اصل هزینه و درآمد : یعنی از گیاه دارویی چه موقع استفاده کنیم تا حداکثر درآمد را داشته باشید
تقسیم بندی سازمان خوارو بار جهانی( FAO) روی محصولات فرعی
1-گیاهان دارویی 2- گیاهان صنعتی 3- گیاهان خوراکی 4- گیاهان زینتی
مشکلات و موانع کشت و اهلی کردن گیاهان دارویی :
1-در بعضی از گیاهان دارویی چندین سال طول می کشد تا ماده مؤثره دارویی تولید شود . برای رفع این مشکل معمولا مزرعه را به قطعات متفاوتی تقسیم می کنند و گیاهان مختلف دارویی را کشت می کنند . باید گیاهانی کاشته شود که با منطقه سازگار باشد..
2- تغییرات مواد مؤثره به صورت کمی و کیفی
3-عدم شناسایی آفات و امراض گیاهان دارویی
4-عدم وجود بیمه گیاهان دارویی
 

معرفی گیاهان دارویی بومی منطقه
استان چهارمحال وبختیاری به واسطه داشتن کوهستانهای صعب العبور یکی از مراکز تنوع گونه های دارویی گیاهان دارویی در ایران وجهان می باشد وازمهمترین گیاهان دارویی بومی می توان به گیاهان زیر اشاره نمود.
تیره غلات Poaceae

جزو تک لپه ایها محسوب می شوندودارای گونه های دارویی مانند یولاف و چاودار می باشد گیاه چاودار برای رویش قارچ ارگوت استفاده می شود .این گیاهان یکساله هستند.
تیره آلالهRanunculaceae
گیاهانی یکساله وچند ساله هستند از گونه های مهم آن می توان به آلاله وگل آتشین که هردوگیاهانی دوساله هستند اشاره نمود
تیره شقایق(خشخاش)Papaveraceae

گیاهانی یکساله وچندساله مانندخشخاش(یکساله) ،مامیران وگلاسیوم(چندساله) در این تیره یافت می شوند که خاصیت دارویی دارند.
تیره گل سرخیان Rosaceae
گیاهان این تیره به فرمهای علفی درختچه یا درخت مشاهده می شوند
ازگیاهان این تیره می توان به نسترن-گل محمدی –بادام- آلبالو-پوتنتیلا-رویوس-اگریمونیا اشاره نمود.
تیره پروانه آسا Fabaceae
گونه های مهم این تیره می توان به شیرین بیان وخارشترکه چندساله ودارای ریشه جوانه زا هستند
تیره سدابRotaceae
گیاهانی خشبی درختچه ای درختی بوده پیکررویشی ومیوه حاوی اسانس یارزین است که گونه سداب قابل کشت می باشد که حاوی روتین فراوان می باشد.
تیره چتریان Apiaceae

این گیاهان دارای گل آذین به فرم چتر بوده وبه صورتهای علفی یکساله دوساله وچند ساله یافت می شوند.تمام پیکررویشی گیاه حاوی اسانس است که درمجاری مخصوصی بنام شیزوژن ذخیره می شوند. برگها غیر متقابل ودارای بریدگی عمیق هستند که درقاعده دارای غلاف می باشد.میوه بصورت فندقه می باشد.برخی ازگیاهان دارویی مانند سنبل ختایی حاوی کومارین فراوان ومقادیر کمی اسید مالیک واسید والریک رزین می باشد. شوکران کبیر حاوی الکالوئید می باشندگیاهان این تیره درصنایع غذایی ودارویی کاربرد دارنداز دیگر گیاهان این تیره می توان به گشنیز-زیره سیاه-انیسون-رازیانه –شبت-انجدان رومی-زیره سبز-سیاه دانه-کرفس کوهی -گلپراشاره نمود.
تیره سنبل الطیب Valerianaceae

گیاهانی علفی با برگهای متقابل وبریدگی دار گلها کوچک ومتراکم روی دمگل واحد گلها دوجنسی یا تک جنس است .اسانس درسلولهای هیپودرم ریشه وریزوم گیاه ساخته می شوند ازگونه های دارویی این تیره می توان به3گونه زیر اشاره کرد.1-Valeriana sambucifolia که گیاهی دیپلوئید می باشد2-Valeriana officinalis و Valeriana collina که دیپلوئید هستند اشاره نمود.

تیره نعنایان Laminaceae
گیاهان این تیره نیازهای اکولوژیکی متفاوتی دارند گیاهان این دارای گونه های یکساله دو ساله وچند ساله هستند.دارای ساقه چهارگوش برگهای متقابل وصلیبی شکل گلها نامنظم وجام گل دارای دولب پایین وبالا است تعدادپرچم 4عدد که دوتا کوتاهتر از دوتای دیگر است گلها بصورت خوشه هایی از زاویه بین برگ وساقه ظاهر می شوند تخمدان 4قسمتی است گیاه حاوی اسانس فراوان درکرکهای ترشحی هستند.وفاقد آلکالوئید می باشند ازگیاهان دارویی قابل کاشت می توان به اسطوخودوس فرانسوی ،اسطوخودوس دورگ(انگلیسی) ،بادرنجبویه،مریم گلی،رزماری مرزنجوش،زوفا، چای کوهی آویشن باغی ،آویشن دنایی-نعنا فلفلی-ریحان- مرزه- اشاره نمود.
تیره بادمجانSolanaceae

گیاهان اکثرا علفی ولی گونه های چندساله ودرختچه ای هم به ندرت مشاهده می شود. از گیاهان دارویی قابل کاشت می توان به بذرالبنج-شابیزک-تاتوره (گیاه گرمسیری )-تاج ریزی که اکثرا چند ساله اند اشاره نمود گیاه شابیزک به خاکهای با کلسیم وازت فراوان نیاز داردگیاهان این تیره دارای برگهای متناوب کلها منظم وپیوسته هستند.تخمدان دوخانه ومیوه سته است گیاهان حاوی الکالوئید فراوان شامل آلکالوئید تروپان می باشد که در هیوسیامین وآتروپین نیکوتین وآلکالوئید های استروئیدی مانند سولانین وتوماتین را می توان نام برد
تیره پنیرکMalvaceae

گیاهان این تیره به صورتهای علفی درختچه ای ودرختی هستند برگها متناوب وحاوی کنگره وبریدگیهای عمیق است گیاهان این تیره دارای گلهای منظم واندامهای تشکیل دهنده آنها دارای مضربی از5 است پرچمها به تعدادفراوان ومیله های آنها به هم چسبیده اند میوه کپسول وحاوی بذر فراوان است .بعضی گونه ها حاوی موسیلاژ فراوان است گونه های معروف شامل پنیرک معمولی وپنیرک موریتانی-کنف وحشی وختمی می باشد که اکثرا به جز کنف چند ساله هستند.ریشه های گیاه خطمی دارویی دارای موادموثره هستند.
تیره میمون:Scrophulariaceae

گیاهان این تیره دارای گلهای کم وبیش متقارن بوده تعداد پرچم 4عدد که 2عدد کوتاهتر است .تخمدان دوخانه میوه کپسول حاوی دانه فراوان ازگیاهان این تیره می توان به گیاه خرگوشک (ورباسکوم) گیاهی دوساله که برگ حاوی ماده ساپونین است وگل انگشتانه گیاهی چند ساله است این گیاه درنواحی آفتابی وخشک می روید و برای رویش به ازت فراوان نیازدارد از گونه های مهم گل انگشتانه می توان به Digitalis purpurea ,Digitalis lanataاز گونه های خرگوشک می توان به Verbascum phlomoides ,Verbascum thapsus اشاره نمود.
تیره شب بوBrassicaceae

گیاهان این تیره بصورتهای یکساله دوساله وچند ساله رویش دارند گلها دارای 6پرچم که 4عدد بلند و2عدد کوتاهتر است 4کاسبرگ و4گلبرگ دارند میوه بصورت خورجین است که با 4شکاف باز می شود برگها متناوب اندامهای رویشی دارای کرکهای دوشاخه ای وستاره مانند است گیاهان دارای اسانس مخصوصی بنام میوروزین می باشد مزه مخصوص بذر این گیاهان بواسطه گلوکوزید سینیگرین وسینالبین می باشد ازگیاهان دارویی قابل کاشت می توان به خردل سیاه که حاوی مقادیر فراوانی سینگرین است وخردل سفید که مصارف صنعتی وغذایی دارد(سس خردل) و قدومه خاکشیرکه برای رفع گرمازدگی کاربرد داردمی توان اشاره نمود.
تیره کاسنیAsteraceae

گیاهان این تیره اکثرا علفی ودارای گل آذین کپه ای هستند وموادموثره حاوی اسانسها روغنها موادتلخ-کائوچو موسیلاژ-موم کلیکوزید الکالوئید هستند ازگیاهان دارویی قابل کاشت می توان به بابونه رومی چند ساله-بومادران چند ساله–بابونه یکساله-همیشه بهار یکساله- گلرنگ یکساله –کاسنی چند ساله و مارتیغال یکساله ودو ساله وخار مقدس یکساله اشاره نمود
تیره بارهنگ Plantaginaceae
گیاهانی علفی یکساله تاچند ساله هستند از گیاهان معروف می توان به بارهنگ کبیرچندساله و اسفرزه(یکساله) اشاره نمود پوست بذر اسفرزه حاوی مقدار زیادی موسیلاژ است.
تیره کدوئیانCucurbitaceae
گیاهانی یکساله وخزنده بذرها دارای مقدار زیادی روغن بوده وحاوی الکالوئید می باشند از گیاه کدو تخم کاغذی وهندوانه ابوجهل به عنوان گیاه دارویی می توان اشاره نمود.
 
تیره پا مچال Primulaceae
گیاهانی علفی دوساله یاچند ساله درنواحی معتدل شمال گسترش دارند ودارای 5گلبرگ پیوسته هستند مواد موثره ساپونینهای تری ترپن که در قسمت ریزومها ذخیره می شوند ازگیاهان مهم این تیره می توان به گل پامچال Primula verisوسیکلامن یا Cyclamen purpurascens که حاوی ساپونینهای سمی است وبطور وحشی می روید اشاره نمود
تیره هفت بندPOlygonaceae

گیاهانی اکثرا علفی ودارای ساقه بند بند می باشند از گیاهان مهم می توان به ترشک –ریواس-فاگوپیروم –هفت بند اشاره نمود .این گیاهان حاوی اسیداگزالیک-فلاونوئید-تانن-آنتراگلیکوزید می باشند.
تیره شاهدانهCanabinaceae

اندامهای گیاهان پوشیده ازکرک هستند وگرده افشانی توسط باد انجام می شود.ازگیاهان دارویی مهم می توان به رازک و شاهدانه اشاره نمود .گلهای رازک درصنایع غذایی درتهیه مالتوز ودارویی کاربرد دارد
تیره راش Fagaceae

گیاهانی درختچه ای وحاوی بلورهای اگزالات و تانن هستند مانند بلوط وراش اشاره نمود
تیره لالهLiliaceae

گیاهانی اکثرا علفی وچند ساله هستند ودارای تکثیر رویشی هستندکه تکثیرتوسط پیاز ریزوم وپاجوش انجام می شود.گیاهان حاوی الکالوئید فراوان-گلیکوزید وساپونین هستند.مهمترین گیاهان دارویی شامل گل حسرت-وراتروم-کونوالاریا می باشند.
 
تیره گل مغربیOnagraceae
گیاهانی علفی وچند ساله ودرنواحی گرمسیری رویش دارند گلها دوجنسی با اندامهای مضربی ازچهار عدد ودارای 8-2پرچم از لحاظ اقتصادی مهم هستند ازمهمترین گیاهان Oenothera erythrosepala می باشد

ویژگیهای خاک وعوامل اقلیمی
گیاهان دارویی باتوجه خصوصیات مختلف مورفولوژیکی ونیازهای غذایی وصفات ژنتیکی به خاکهای مخصوص به خود نیاز دارند.گروهی نیاز به خاکهای سطحی نیاز دارند مانندخشخاش-زیره-قدومه وگروهی نیاز به خاکهای عمیق تری دارند مانند رازک-زعفران سیر .گروهی به خاکهای سبک یا شنی وگروهی در خاکهای لومی رشد بهتری دارند .بعضی در خاکهای اسیدی وبعضی درخاکهای قلیایی رشد بهتری دارند .بعضی نسبت به شوری خاک مقاومت بیشتری دارند بعضی به رطوبت خاک حساس وبعضی مقاوم هستند .
گیاهان دارویی دراقلیم های خاصی رشد بهتری دارند برحسب اینکه گیاهان دارویی جزو گیاهان سرمادوست هستند مانند خشخاش قدومه-خاکشیر -سیر زعفران ویا گرمادوست هستند مانند گشنیز –جعفری –شبت رازیانه

استفاده از گیاهان دارویی مناطق معتدله برای کشت وگسترش آنها در سطحی وسیعتر از روشهای طبیعی این مناطق امری متداول بوده وهست مثلا گیاه همیشه بهار از گذشته های دور در این مناطق تحت کشت وکار بوده است ولی اهلی کردن گیاهان گرمسیری ارتباط تنگاتنگی با نحوه وشکل زندگی طبیعی آنها از یک سو واحتمال تغییراتی در این نحوه وشکل زندگی درمحیط کشت وتولید غیر متعارف ازسوی دیگر خواهد داشت مانند تغییر وضعیت زندگی گیاه چند ساله در محیط گرمسیری به یکساله در مناطق معتدله وسردسیری می باشد.