دانلود مقاله بررسی بافت شهری و اقلیمی شهر گرگان با شهر آدلاید

بخشی از مقاله

خلاصه

آگاهی از شرایط و داده هاي اقلیمی می تواند در انتخاب محل جدید یک شهر و یا توسعه شهري مورد استفاده قرار گیرد و در موارد لزوم براي تعیین الگوهاي عمده کاربري زمین نظیر مناطق صنعتی و مسکونی ، جهت و محل اتوبان ها، تراکم ها، ارتفاع و سایر جزئیات طراحی ساختمانها و نیز اندازه و مکان فضاهاي باز نیز به کار رود. شهر و اقلیم، به عنوان دو سیستم انسانساخت و طبیعی، تأثیرگذاري تنگاتنگی بر یکدیگر دارند. شهر گرگان به دلیل قرارگیري در بین دشت وسیع و حاصلخیز و کوههاي پوشیده از جنگل و فاصلهنسبتاً کم آن تا دریاي خزر، از موقعیت جغرافیایی و اقلیمی ممتازي برخوردار است. اقلیم منطقه علاوه بر شرایط مناسب ویژهاي که دارد، در عین حال، محدودیت هایی را نیز در زمینه طراحی شهري به همراه دارد. از این رو تحقیق حاضر با هدف بررسی شهر گرگان از لحاظ اقلیمی با شهرآدلاید در استرالیا که داراي اقلیم و موقعیت محیطی مشابه با شهر گرگان می باشد، از لحاظ پلانی و مسکونی و فضاهاي شهري و با روش توصیفی و کاربردي مورد مقایسه قرار گرفته است.. براي این منظور تاثیر مولفه هاي اقلیمی بر شکل، بافت و ساختار و استخوان بندي فضاهاي شهري هر دو شهر مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. یافته هاي پژوهش بیانگر آن است که هر دو شهر گرگان و آدلاید در هماهنگی و انطباق کامل با محیط طبیعی و بستر خود بوده و شکل و فرم بناهاي آن ها کاملا متاثر از عناصر و مولفه هاي اقلیمی می باشند. تفاوت هاي میان بافت شهري این دو شهر ناشی از تفاوت در ارزش هاي فرهنگی دو محیط می باشد.

واژگان کلیدي: مولفه هاي اقلیمی، بافت شهري، گرگان، آدلاید، بافت مسکونی.

١

دومین همایش ملی پژوهش هاي کاربردي در »مهندسی عمران، معماري و مدیریت شهري«

nd National Conference on Applied Researches in Civil engineering, Architecture and Urban planning٢

مقدمه

محیط طبیعی یکی از مهمترین پدیده هاي مؤثر در چگونگی شکل گیري ساختار معماري بومی و سنتی بوده است. فن آوري هاي محدود گذشته سبب می شد که در طراحی و ساخت این واحدها بیشترین بهره برداري از عوامل محیطی صورت گیرد.[ 1 ]

شهر و اقلیم، دو سیستم انسان ساخت و طبیعی هستند که تأثیرگذاري تنگاتنگی بر یکدیگر دارند. اقلیم، تا آنجا که بـا آسایش انسان رابطه برقرار می کند، نتیجه عواملی چون تابش آفتاب، دما و رطوبت هوا، وزش باد و میزان بارندگی می باشد. اقلیم هر مکان جغرافیایی، شرایط مناسب ویژه اي دارد که در عین حال، محدودیت هایی را نیز در زمینه طراحی شهري به همراه دارد. در طراحی فضاهاي مختلف شهر؛ نظیر: ساختمان ها، فضاهاي سبز، معابر و غیره، علاوه بر توجه به کیفیت هاي عملکردي، بصري و زیباشناختی، عنایت به نوع اقلیم شهر و رعایت ضوابط طراحی اقلیمی ضروري است؛ و بی توجهی به این مسأله، مشکلات خاصی را در شهر و فعالیت هاي شهري ایجاد کرده است.[ 2 ]

لذا مطالعه عناصر و عوامل اقلیمی و پیش بینی تغیرات آنها می تواند به سیاستگزاران و برنامه ریزان در اجراي بهتر برنامه ها مختلف کمک شایانی نماید. بنابراین شناخت اقلیم و رفتارهاي آن براي برنامه ریزي حال و آینده امري ضروري است.

تحقیق حاضر به بررسی شهر گرگان از لحاظ اقلیمی با شهر آدلاید در استرالیا که داراي اقلیم و موقعیت محیطی مشابه هستند، پرداخته است و به بحث در مورد ابزارهاي طراحی شهري و معماري پرداخته و نمونه اولیه اي از کاربرد و پارامتري ارائه می دهد که به طراحان اجازه می دهد به بررسی اشکال معماري با استفاده از ویژگی هاي شهري بپردازند . این سیستم کاربردي می تواند دو موضوع مختلف را ادغام کند: مدلسازي در محیط جغرافیایی و مدلسازي از طریق محدوه ها در مقایسه با مطالعات پیشین، این تحقیق اولین سیستم مولد را بر اساس ملاحظات شهري ارائه داده است.

کلیات اقلیم شناسی مناطق معتدل و مرطوب

گرگان از پربارانترین و سرسبزترین مناطق اقلیمی ایران است و در تمامی فصول سال داراي بارندگی و رطوبت بالا می باشد. با وجود عرضنسبتاً کم این کرانه از دو ناحیه جلگه اي و ناحیه کوهستانی تشکیل شده است.

خصوصیات آب و هواي مناطق معتدل و مرطوب

الف) بارندگی زیاد در تمام فصول سال،خصوصاً در فصول پاییز و زمستان

ب) رطوبتنسبتاً زیاد در تمام فصول سال

ج) اختلاف کم درجه حرارت بین شب و روز

د) پوشش وسیع گیاهی

خصوصیات کلی بافت شهري و روستایی

1. بافت شهري و روستایی به صورت باز و گسترده ، غیر متمرکز و پراکنده

2. فضاهاي شهرينسبتاً وسیع

3. محوطه ها با دیوارهاي کوتاه

4. کوچه هاينسبتاً عریض

5. در روستاها ساختمانها جدا از هم و در مراکز شهري متصل به هم

٢

دومین همایش ملی پژوهش هاي کاربردي در »مهندسی عمران، معماري و مدیریت شهري«

nd National Conference on Applied Researches in Civil engineering, Architecture and Urban planning٢

خصوصیات کلی فرم بناها در مناطق معتدل و مرطوب

1. پلانها گسترده و باز با فرم هندسی طویل و باریک و کشیده در جهت رو به بادهایی که از دریاي وزد

2. شکل ساختمان به صورت برون گرا

3. بام هاي شیب دار و شیب هاي تند به علت بارندگی زیاد

4. وجود ایوان در اطراف ساختمان