بخشی از مقاله
چکیده
ایران همانند تمامی کشورها، تحت تاثیر عوامل متعدد توسعهاي و اجتماعی پیچیدهاي است که نوجوانان را در معرض خطرات ناشی از رفتارهاي پرخطر جنسی قرار میدهد؛ انتقال فرهنگ و اندیشه هاي غربی به کشورهاي اسلامی، فرهنگ این جوامع را در معرض تغییر ارزش ها و الگوهاي رفتاري قرار داده است به طوري که این کشورها را با آسیب ها و معضلات بسیاري به ویژه در شهرهاي مرزي مواجه نموده، حل این معضلات درگرو شناسایی ابعاد مسأله، کسب آمار، اطلاعات دقیق و بررسی علل می باشد. در این زمینه، بررسی رفتارهاي جنسی و رسانه هاي جنسی ضروري به نظر می رسد. لذا هرگونه برنامهریزي براي توسعه استراتژیهاي مناسب جهت پاسخ به نیازهاي این گروه، مستلزم بررسی وضعیت موجود این گروه میباشد. هدف این مطالعه بررسی رابطه رفتارهاي جنسی نوجوانان (14-16)زاهدانی با رسانه ها است. این تحقیق در سال
1389 بر روي تعداد 368 نوجوان 165) دختر 195 پسر) 14تا 16 ساله شهر زاهدان، با استفاده از پرسشنامه هاي محقق ساخته ي رفتار هاي جنسی و رسانه هاي ارتباطی(اینترنت، ماهواره و تلفن همراه) انجام شد، روش نمونهگیري از نوع تصادفی خوشهاي است. نتایج بدست آمده براساس روشهاي آماري مانند، تحلیل واریانس وآزمون کروسکال والیس بدست آمد. پس از تکمیل پرسشنامه ها و گرد آوري اطلاعات لازم، داده هاي پژوهش از طریق آمار استنباطی با استفاده از برنامه آماري spss
تحلیل گردید. یافته ها نشان داد: رسانه ها رابطهي مستقیم و معنی داري با رفتارهاي جنسی نوجوانان دارند. نتایج آزمون کروسکال والیس نشان داد بین رسانه هاي جنسی با رفتارهاي جنسی نوجوانان رابطه مستقیم و معنی داري در سطح وجود دارد. از طرف دیگر ماهواره و تلفن همراه در گرایش نوجوانان به رفتار جنسی تأثیر بیشتري دارد. و
در سطح معنی دار است. نتیجه گیري: می توان از یافته هاي پژوهش نتیجه گرفت که استفاده غیر اخلاقی از این رسانه ها با رفتارهاي جنسی( ( r= 0/65 همبستگی دارد. با توجه به تأیید سوالات پژوهش، تعیین رفتارهاي جنسی دانش آموزان با یافته هاي این پژوهش ممکن است. بنابراین می توان ادعا کرد که رفتارهاي جنسی نوجوانان متأثر از استفاده نامناسب آنها است. براساس نتایج این تحقیق بیشتراین آسیب ها با یکدیگر در ارتباط می باشند.
واژگان کلیدي: رسانه هاي ارتباطی، رفتارهاي جنسی، نوجوانان، زاهدان
مقدمه
عموماً نوجوانی یکی از دورههاي بسیار مهم زندگی محسوب میشود و در واقع مرحله انتقالی از کودکی به بزرگسالی است. این مرحله بینا بینی با تغییرات مهم فیزیکی، روانی، روحی و اجتماعی همراه میباشد که روي عملکرد اجتماعی و جنسی در دوران بزرگسالی تاثیر به سزایی دارد. بدیهی است که برخورداري از یک مرحله انتقالی سالم بستگی زیادي به محیط فرهنگی
٩٨٥
ھما ش م ی ی زی و ا ؛ چا ش و ر یا
30 و 31 فروردین - 1391 دانشگاه سیستان و بلوچستان
National Congress on Border Cities and Security; Challenges and Strategies – CBCS 2012
و رفتارهاي کسب شده در دوران نوجوانی دارد. نیازهاي نوجوانان و جوانان هم در سطح بینالملی در کنفرانسهاي اخیر جمعیت و توسعه و هم در سطح ملی بیش از پیش مورد توجه واقع شده است. عوامـلمتعـددي ازجملـه کـاهشسن بلوغ،افزایشسن ازدواج، محیط فرهنگی،اجتماعی، توسعه دستاوردهاي آموزشی، دسترسی به رسانههاي جهانی و تغییر ارزشهاي فرهنگی جوانان ازدواج نکرده، همگی جوانان را در معرض ایدهها و افکاري قرار میدهد که بر روي زندگی جنسی آنها تاثیر میگذارند.
شواهدي وجود دارد که در ایران، همزمان با کاهش سن بلوغ ، سن اولین ازدواج به طور چشمگیري افزایش یافته است. مطالعه و تحقیق پیرامون رفتارهاي جنسی نوجوانان و نیازهاي این گروه در ایران به دلایل مختلفی حائز اهمیت میباشد.در کل ساختار جمعیتی در کشورهاي مدیترانه شرقی از سایر نقاط جهان،جوانتر میباشد بر اساس آخرین آمار، اطلاعات و مستندات موجود تا سال 1385 کشور ما پس از کشور عمان جوانترین کشور دنیا محسوب می شود و داراي 24520000 نفر نوجوان و جوان است. جمعیت نوجوان استان سیستان و بلوچستان(14-29ساله ها)32/24 درصد جمیت را تشکیل می دهد(آمار،
.(1381 از سوي دیگر علیرغم این واقعیت که بخش مهمی از جمعیت ایران را نوجوانان تشکیل میدهند در مورد وضعیت این گروههاي جوان اطلاعات بسیار اندکی در دسترس میباشد. مطالعات اندکی به طور کامل به جستجوي رفتارهاي جنسی دختران و پسران نوجوان در ایران پرداختهاند؛ اما به دلیل برخی از حساسیتهاي فرهنگی، این تحقیقات به بعضی ازموضوعات کم حساسیت مانند"بلوغ در دختران" و "نظریات و نگرش آنها نسبت به تنظیم خانواده" منحصر گردیده است.
موضوعاتحساستر مانند اطلاعات، نگرش و رفتارهاي پرخطرجنسی آنان بیشتر به صورت مقوله هاي منع شده و کنار گذاشته شده در آمده است.
طی سالهاي اخیر سیاستگزاران در کشور، نیاز به شناخت نیازهاي نوجوانان و جوانان را بیش از پیش احساس کردهاند و در سیاستها و طرحهاي خود راههایی را براي برآوردن این نیازها مانند تنوع شبکه ها وبرنامه هاي متناسب با فرهنگ، جستجو میکنند( مرکزتحقیقات علوم پزشکی، (1382؛ اما توسعه این گونه فعالیتها و برنامههاي مناسب به علت هم جوار بودن این شهر با کشورهاي افغانستان و پاکستان و هندوستان و دسترسی آسان، سهل و ارزان قیمت به رسانه ها نسبت به دیگر شهر ها و تاثیر پذیري فرهنگ آنها افرادو مخصوصا نوجوانان با مشکل مواجه خواهند شد.حساسیتهايفرهنگی-اجتماعی درایران، بررسی بسیاري از موضوعات حساس در بین جوانان ازدواج نکرده را با مشکل مواجه میسازد براي پاسخگویی به این نیاز،مطالعهاي برروي نوجوان 14 تا 16ساله زاهدانی طراحی و اجرا شد.در این مطالعه مقیاس هاي رفتارهاي جنسی کامل، روابط با جنس مخالف، رؤیاهاي جنسی، نگاه کردن به خاطر لذت جنسی ، خود ارضایی و همجنس گرا یی سنجیده شد.
بنابراین باید گفت مقوله امنیت اجتماعی - فرهنگی دیگر موضوعی نیست که بتوان به آن با روشهاي سلیقهاي و موردي و رهیافتهاي سنتی برخورد کرد بلکه به دلیل پیچیدگی فوقالعاده ي آن نیازمند مطالعات گسترده بومی در بعد مفهوم سازي و شاخصسازي و سپس سنجشهاي مستمر میدانی به منظور ارزیابی وضعیت موجود با شاخصها و مقایسه با گذشته و وضعیت مطلوب میباشد.البته باید توجه داشت که حتی شاخصهاي تعیین شده در امنیت اجتماعی- فرهنگی نیز شاخصهایی نسبی و به شدت سیال میباشد و به صورت مستمر باید مورد ارزیابی و تجدیدنظر قرار گیرد.
اینترنت به واسطه داشتن سه ویژگی ، مهم ترین منبع اشاعه هرزنگاري است . این سه مشخصه عبارتند از قابلیت دسترسی آسان کاربران به آن ، استطاعت داشتن همگان در پرداخت بهاي آن ، نا شناس ماندن مصرف کنندگان آن.
مطالب متعددي ثابت می کند که مشاهده مطالب جنسی می تواند کودك را به انجام اعمال جنسی علیه سایر کودکان وادارد
... بدیهی است که مشاهده ي رفتار منحط جنسی در اینترنت ، می تواند منجر به انحراف جنسی کودك شود که به نوبه خود ، سلیقه هاي جنسی وي راشکل می دهد و در سنین بزرگسالی وي نیز نمود خواهد داشت در قالب اصطلاحات کامپیوتري میتوان گفت که مغز کودك به لحاظ ساختاري عصبی می تواند براي اشکال مختلف جهت گیري هاي جنسی برنامه ریزي شود ، در حالی که معز نمی تواند سلولهاي مغزي جدیدي را به وجود بیاورد، لکن دائماً در حال واسطه هاي مبانی است . دکتر
٩٨٦
ھما ش م ی ی زی و ا ؛ چا ش و ر یا
30 و 31 فروردین - 1391 دانشگاه سیستان و بلوچستان
National Congress on Border Cities and Security; Challenges and Strategies – CBCS 2012
" جان مانی از دانشگاه " جونزها پکنیز " براي نخستین بار در سال 1986 در کتاب خود تحت عنوان " طرح هاي دوستی "
این نظریه را تشریح نمود که در زمینه مسائل جنسی ، مغز انسان عمدتاً در همان دوران طفولیت ، جهت گیریهاي اساسی را پیدا می کند ، همچنین ایشان بر این عقیده اند که اغلب انحرافات جنسی در هر فالبی که صورت بگیرد ، ریشه در تجربیات دوران طفولیت دارد .از این گذشته ، صرفاً تماشاي تصاویر مربوط به انحرافات جنسی می تواند تأثیرات شدیدي را بر روي کودك داشته باشد.
پیشینه
در ایران بررسی هاي سازمان ملی جوانان و چند پژوهش دیگر اعلام کردهاند، رسانه هاي جنسی باعث افزایش رفتارهاي جنسی قبل از ازدواج می شود. گزارش ها و مقالات کنگره 9 فدراسیون اروپایی از مبحث مطالعات جنسی و خلاصهاي از بررسی 36 مطالعه تجربی در ایالات متحده نشان داده است: رسانه هاي جنسی باعث افزایش رفتارهاي جنسی میشود. مطالعه ي دیگري بر نوجوانان و جوانان 15 تا 25 ساله در آمریکاي شمالی گزارش کرد، رسانه هاي جمعی در ارائه پیام جنسی مؤثرند و باعث انحراف نوجوانان می شوند(کیمآه و همکاران1، .(2002وپژوهش هاي براونکرویل و روجاس((2009 در ایالات متحده نیز گزارش کردند، نوجوانانی که در سایت هاي جنسی رفت و آمد داشتند، نمرات بالاتري در رفتارهاي جنسی داشتهاند.
دانشگاه میشیگان ایالات متحده گزارش کرد، شواهدتجربی ازنقش برجسته رسانهها دررفتار جنسی نوجوانان حمایت می کند، و اعلام می کند مکرر قرار گرفتن در معرض رسانه هایی چون ویدئو و موسیقی باعث افزایش رفتار جنسی می شود؛ و با سطح بیشتري از رفتار جنسی همراه است(مونیکاوارد2، .(2003 نکته دیگري که براون3 و ویترسپون(2002) 4 گزارش دادند، آن است که رسانهها رفتارهاي جنسی بدون محافظت را به تصویر میکشند و یکی از اثرات رسانهها را اثر جنسی عنوان کردند.براساس پژوهشهاي گزارش داده شده، مطالعه در بندر هارکوت نیجریه یکی از اهداف اصلی قرن بیست و یک را بهبود رفتارهاي جنسی و استفاده صحیح از رسانه هاي جمعی عنوان کرد(کرت ساس، .(1997
مبانی نظري: رسانهها و رفتار جنسی
تا چند سال گذشته تلفن و نامه جزء تنهاترین وسایل ارتباط عمومی به شمار می آمدند، با گسترش تکنولوژي در بخش ارتباطات به مرور شبکه هاي تلویزیونی محلی از حالت محلی خارج شد و به واسطه ي ماهواره هاي ارتباطی در سراسر دنیا قابل مشاهده شدند. هنوز چندي از روي کار آمدن ماهواره نگذشته بود که دنیاي دیجیتال شکل تازهاي به خود گرفت. که سیستم هاي ماهواره اي به صورت دیجیتال اقدام به انتقال تصاویر به سراسر دنیا نمودند استفاده از سیستم ماهواره اي باعث سهولت در امر ارتباطات جوامع مختلف شد کم کم سیستمهاي مخابراتی نیز سیستم تلفن همراه را راهاندازي کردند. استفاده از اینترنت در جوامع گسترش یافت تا این که در کشوري همچون ایران طی مدت زمان کمتر از 10 سال به راحتی در هر خانه اي یک رایانه متصل به اینترنت و براي هر عضو خانواده یک گوشی و یک سیم کارت تلفن همراه در دسترس قرار گرفته است.
