بخشی از مقاله
چکیده
هدف از پژوهش حاضر رابطه بین احساس تنهایی با میزان استفاده از تلفن همراه در بین دانشآموزان دختر و پسر شهرستان بهبهان میباشد. روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی است که شامل کلیه دانشآموزان دبیرستانهای شهرستان بهبهان میباشد. نمونه آماری شامل 200 نفر از دانشآموزان دختر و پسر بهبهان میباشد که به روش نمونهگیری تصادفی چندمرحلهای انتخاب شدند ابزار مورد استفاده پرسشنامه احساس تنهاییUCIA و پرسشنامه اعتیاد به تلفن همراه MPAL بود.
جهت تحلیل دادهها از آمار توصیفی شامل میانگین و انحراف استاندارد و آمار استنباطی ضریب همبستگی پیرسون و آموزن تی مستقل استفاده شد.یافتهها : نتایج پژوهش نشان داد که بین احساس تنهایی با میزان استفاده از تلفن همراه رابطه مثبت معنیداری وجود دارد. بین میزان احساس تنهایی در دانشجویان دختر و پسر تفاوت معنیدار یافت نشد.بین میزان استفاده از تلفن همراه در بین دانشآموزان دختر و پسر تفاوت معنیداری وجود داشت.
مقدمه
امروز با ظهور فناوریهای جدید در زمینه اطلاعات و ارتباطات، بسیاری از مشکلات ارتباطی هموار گشته و راههای رسیدن به جدیدترین اخبار و اطلاعات در کوتاهترین زمان آسان شده است. یکی از این فناوریها ، تلفن همراه است. این فناوری گذشته از محاسنی که دارد خطرهایی را هم متوجه کاربران خویش کرده است. مهمترین قشری که از این پدیده تأثیری میپذیرد، قشر کودکان و نوجوانان است . اعضای این بخش از جامعه به علت شرایط سنی و روحی که دارند- در حال رشد جسمی و اجتماعی به سر میبرند . میتوانند اصلیترین قربانیان خطرهای تلفن همراه به حساب بیایند. در این دوره سنی، به دلیل شرایط روانی، اجتماعی و عاطفی خاصی که وجود دارد.
نوجوانان بیش از کودکان و بزرگسالان با موضوعات جدید و نو ، اعم از مثبت و منفی اشتغال ذهنی پیدا میکنند و به سمت آن کشیده میشوند در واقع در دوره نوجوانی ، بیش از هر سن دیگری ، نوجوانان از خانه فاصله میگیرد و بیشتر با گروه همسالان روبه رو میشوند و چون از پختگی لازم جهت مقابله با فشارهای گروه برای همرنگ ساختن فرد برخوردار نیستند ممکن است با فشارهای مزبور به صورت منفی برخورد کنند و تحت تأثیر رفتارهای مدگرایانه ، منفی و آسیبزای گروه قرار بگیرند. - استرنبرگ و مانهام ، - 2007 پیترمن - - 1988
دوره نوجوانی را مرحلهای از زندگی میداند که با تغییرات زیستشناختی شروع شده و با تغییرات اجتماعی به پایان میرسد. نوجوانی دوره از زندگی است که در آن تغییرات بسیاری در فرایندهای زیستی،شناختی،روانی و اجتماعی به وقوع میپیوندند و تمایل برای برقراری رابطه صمیمانه و خودافشایی افزایش مییابد ، همچنین احساس ناپیوستگی باعث بروز تنهایی و در برخی همراه با دیگر مشکلات شدید سازگاری نظیر افسردگی و خودکشی مرتبط است. - لرنر و اسپانیر 1980 به نقل از آقامحمدخان و حسینی . - 1384
در واقع تلفن همراه دارای ویژگیهای چون تقویتکننده خودمختاری شخصی ، فراهم کننده هویت و اعتبار در بافت رابطه با همسالان ، منبع سرگرمی و لذت ، ایجاد کننده روابط بین فردی میباشد که آن را برای نوجوانان جذاب کرده و کاربری آن را در میان این گروه از افراد تشویق می-کند. - شالیز. - 2012 کارکرد اساسی تلفن همراه قادر ساختن دو شریک از فاصله دور برای برقراری ارتباط میباشد. این کار اساساً اضطراب بنیادی انسان در خصوص تنهایی را کاهش میدهد. - تاونسنید . - 2000
الهاگین - - 2004 ، تنهایی را به عنوان تجربهای منفور ، پریشانکننده و ناخوشایند بیان میدارد که باعث میگردد نوجوان احساس حقارت کرده و حالات خلقی ناراحت کنندهای را تجربه کند. در پژوهشهای مختلف به نقش آسیبزا بودن احساس تنهایی اشاره شده است به طوری که آشر و پاکوئیت - - 2003معتقدند احساس تنهایی علاوه بر اینکه میتواند به عنوان یک تجربه زندگی مطرح باشد به صورت بالقوه هم میتواند آسیبزا باشد. در واقع احساس تنهایی یک عامل سبب شناختی در گروههای سنی مختلف است و دارای پیامدهای کوتاهمدت و بلندمدت میباشد به طوری که افراد درگیر را با احساس خلاء غمگینی و بیتعلقی مواجه میکند و برتعاملات اجتماعی با دیگران ، نحوه زندگی و سلامت تأثیر میگذارد. - هنریچ و گالونی . - 2006
مودی - 2001 به نقل از جونیون - 2003 به طرح دو نوع تنهایی پرداخت. تنهایی هیجانی و تنهایی اجتماعی ، تنهایی هیجانی در نتیجه فقدان روابط صمیمانه در زندگی فرد پدید میآید در حالی که تنهایی اجتماعی حاصل مورد توجه واقعنشدن، در حاشیه ماندن است . کاهش روابط اجتماعی ، انزوای اجتماعی و افزایش احساس تنهایی برخی از کاربران افراطی از تلفن همراه ، یکی از متحملترین تبعات متعددد تلفن همراه خواهد بود . استفاده افراطی از تلفن همراه باعث کاهش روابط فامیلی و تعاملات اجتماعی و احساس تنهایی و سایر مشکلات میشود.
- آزوکی، - 2008 شواهد حاکی از آن است که استفاده مفرط از تلفن همراه سبب وابستگی عاطفی در ذهن کاربران میشود به طوری که افراد بدون استفاده از تلفن همراه قادر به زندگی کردن نیستند. - کامیبیپو و سوگرا . - 2005 کروات ، پترسون و همکاران 1998 دریافتند که استفاده از تکنولوژیهای ارتباطی جدید روابط اجتماعی افراد در حالت واقعی را کاهش داده و موجبات کاهش بهزیستی به واسطه تنهایی ، افسردگی و انزوا را فراهم کرده است.
لارامای - - 2007 در پژوهش خود نشان داد که استفاده از تلفن همراه در افراد جوانی که ارسال پیامک بیشتر از مکالمه دیده میشود سطح بالاتری از احساس تنهایی، اضطراب اجتماعی ، استفاده نامناسب و اعتیادگونه از تلفن همراه دیده میشود. موسوی 1388 با پژوهشی با موضوع بررسی نگرش به تلفن همراه در بانوان نشان داد که هر چه شدت نگرش احساس روانی به موبایل در زنان بیشتر بوده ، میزان استفاده آنها از موبایل بیشتر بوده است. مشایخ - - 1382 در پژوهشی با موضوع بررسی رابطه احساس تنهایی با نوع استفاده از اینترنت در گروهی از دانشآموزان دبیرستان انجام داد که نتایج نشان داد بین احساس تنهایی با چتکردن در دانشآموزان دختر رابطه معنیداری وجود دارد اما در مورد پسران این رابطه تأیید نشد.
روش:
روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است جامعه آماری این پژوهش شامل دانشآموزان دبیرستانی شهرستان بهبهان میباشد که در سال تحصیلی 93-94 مشغول به تحصیل بودهاند. اعضای نمونه تعداد200 نفر - 100نفردختر،100نفر پسر - به روش نمونهگیری تصادفی چندمرحلهای انتخاب شدند. به این ترتیب که از بین دبیرستانهای دختر و پسر شهرستان بهبهان ، دو مدرسه انتخاب شدند و پس از ورود به مدرسه ، پرسشنامهها در بین کلاسهای اول و دوم و سوم دبیرستان به صورت تصادفی توزیع شد و سپس جمعآوری گردید.
ابزار پژوهش:
پرسشنامه احساس تنهایی: - - UCIA برای اندازهگیری احساس تنهایی در افراد از پرسشنامه تجدید نظر شده - نسخه سوم - احساس تنهایی استفاده شد. این مقیاس را راسل در سال 1998، در دانشگاه کالیفرنیا ، ساخته است. - نقل از بحیرایی، - 1378 ، بحیرایی این پرسشنامه را در سال 1378، در ایران ترجمه و هنجاریابی کرده است. در پژوهش بحیرایی 1378، پایایی این پرسشنامه از روش آلفای کرونباخ 0/88 و روایی آن از طریق همبستهکردن با مقیاس افسردگی 0/67 محاسبه شده است.
در پژوهش حاضر ، برای محاسبه پایایی این پرسشنامه از آلفای کرونباخ استفاده و مقدار آن 0/69 برآورد شد. پرسشنامه از 20 ماده تشکیل شده است که 11 ماده محتوای منفی و 9 ماده محتوای مثبت دارد. سوالها برای اساس مقیاس لیکرت روی طیف چهار درجهای " هرگز ، به ندرت ، گاهی ، اغلب" تنظیم شدهاند. دامنه نمرات به دست آمده از این پرسشنامه 80-20 متغییر است . نمرات بالاتر نشان دهنده احساس تنهایی بیشتر است.
-2 پرسشنامه اعتیاد به تلفن همراه : - MPAI - یک ابزار خودگزارشی ، 17سؤالی است که برای نخستین بار توسط لونگ - 2007 - گسترش یافت. بیانچی و فیلیپس - 2005 - پایایی درونی نسخه اولیه آن را 0/93 گزارش کردند. لونگ پایایی آن را با آلفای کرونباخ بالای 0/90 گزارش کرد. نادری ، حقشناس - 1388 - ، در پژوهشی برای نخستین بار به اعتباریابی مقیاس اعتیاد به تلفن همراه - MPAI - پرداختند. ضریب همبستگی 0/04 ، =0/30 ضرایب پایایی آن به روش آلفای کرونباخ 0/80 و به روش تصنیف 0/57 به دست آمد.
