بخشی از مقاله
چکیده:
کلیه پروژهها و طرحهاي نفت جزو سرمایه و سرمایهگذاريهاي ملی یک کشور میباشند که ضمن استفادة بهینه میبایست زیربناي سرمایهگذاري در سایر بخشهاي اقتصادي را فراهم آورند .( Dr Evan millst,2009) این پروژههاي عمرانی جهت استخراج نفت ، گاز و پالایش، تحت عنوان بیمه انرژي در صنعت بیمه مطرح میباشند. در چند دهه گذشته به دلیل خسارات بزرگی که در صنایع پتروشیمی جهان وارد شده است، »از جمله نابودي تأسیسات و ماشینالات( Flix Broug)در سال لأهز«، ارزیابی ریسک در این صنعت اهمیت خاصی پیدا کرده است.((J.Ramesh,2004 از طرفی تصمیمات استراتژیکی به طور آگاهانه اهداف واقعی این پروژه ها را شکل می دهند و افزایش کارایی آنها را تدوین می نمایند. از دلایل مهم نیاز به تفکر استراتژیک در به کارگیري مدیریت ریسک، ظهور تکنولوژي هاي نوین، وجود اختلاف عملکرد و پیچیدگی و روابط متغییرهاي محیط را می توان نام برد. (شفعی،زحظز). در این مقاله هدف، بیان اهمیت ارزیابی و به کارگیري استراتژي هاي مدیریت ریسک در صنایع پتروشیمی است. با به کارگیري استراتژي هاي مدیریت ریسک در این صنعت میتوان ارزیابی درستی از ریسک داشت و نهایتا سطح امنیت فعالیتها را بالا برد و بهترین بازده را داشت.
واژه هاي کلیدي: ریسک- استراتژي هاي مدیریت ریسک- بیمه انرژي- صنعت پتروشیمی.
سمنان سمنان خ میرزا بزرگ شیرازی ک شهید طلاگر ساختمان نگین فردوس واحد۵ کدپستی: 3514615696 پست الکترونیکی: taherian_gila@yahoo.com
Top Side
-1مقدمه فف
صنایع نفت و گاز و پتروشیمی در روند توسعه ي کلان کشور از اهمیت استراتژیکی برخوردار می باشد. ایران کشوري نفت خیز است و حجم عمدة درآمدهایش از این ثروت ملی تأمین میشود، تولید نفت خام در ایران به ل میلیون وقأک هزار بشکه در روز رسیده است و پیشبینی شده است که تا پایان سال حح به ل میلیون و ققل هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت(سهامیان مقدم،أحظز). در این میان به دلیل تغییرات محیطی و افزایش عدم قطعیت در روند این تغییرات موجب شده است که ریسک از عناصر لاینفک این صنعت گردد، از جمله این عدم قطعیت ها، تحولات غیر قابل انتظار قیمت نفت خام و فرآوردههاي نفتی، خسارات ناشی از انفجارها و آتشسوزي بزرگ است. با انجام برنامه ریزي استراتژیک در پروژه هاي نفتی و با داشتن تفکري سیستماتیک و ادراك دینامیک نیرو هاي محرکه ي محیط بیرونی و درونی و پیاده سازي برنامه هاي مربوط قادر خواهیم بود ریسک ها را مدیریت کنیم. در حال حاضر نیز علاوه بر گسترش استخراج نفت و گاز از چشمههاي نفتی و میادین گازي، صنایع وابسته به نفت وسعت یافته و انواع محصولات و مشتقات مختلف حاصل از آن، ساخت پالایشگاههاي مجهز را ضروري میدارد.از این رو در کشورهاي در حال توسعه شاهد روند رو به افزایش پروژههاي صنعتی گسترده در این زمینه هستیم که خود ارزش هاي اقتصادي بسیار نهفته اي در بردارند. احداث و راهاندازي این واحدهاي پالایش همواره تجمع ریسک و خطرات متنوعی را در پی دارد. بنابراین براي شناسایی ریسکهاي بیمه پذیر صنایع پتروشیمی و ارزیابی و مدیریت آن، کارشناسان صنعت بیمه نیازمند به همکاري کارشناسان صنعت نفت هستند. ((Vermevlem, 2006 استراتژي ها برخلاف تاکتیک ها براي دستیابی به مزیت رقابتی به صورت پایه اي از طریق واکنش مناسب به فرصت ها و تهدید هاي محیطی و توجه به امکانات و نارسایی هاي داخلی شرکت می باشد.
-2 بیمه انرژي
پروژه هاي عمرانی و زیر بنائی دردست احداث جهت استخراج نفت،گاز و پالایش و پخش آنها و نیز پتروشیمی وسایر کارخانجات جانبی که درفرآیند استخراج نفت وگاز احداث می گردند،تحت عنوان انرژي درصنعت بیمه مطرح می باشند.بیمه پروژه هاي انرژي بر اساس قانون تاسیس بیمه مرکزي ایران و بیمه گري باید در داخل کشور انجام گیرد. (اکبر پور، وحظز) اگر پروژه اي به هر نحوي از انحاء مستقیماً در خارج بیمه گردد خلاف قانون می باشد و مورد بازخواست بیمه مرکزي ایران قرار خواهد گرفت. بنابراین بیمه نامه باید در داخل کشور توسط یکی از شرکتهاي بیمه صادر گردد ولی واگذاري به عنوان اتکائی
مجاز می باشد. پروژه هاي انرژي در هنگام احداث به دو بخش تقسیم بندي می شوند:فف
بخش اول: فراساحل (Offshore)بخش دوم :در ساحل( (Onshore
معمولاً حفاري چاهها، نصب جاکت، تاپ ساید لوله کشی و تاسیسات جانبی در دریا صورت گرفته و پس از
استخراج نفت یا گاز آن را با لوله به ساحل فرستاده و در پالایشگاه فرآیند تصفیه انجام می پذیرد. بدین ترتیب بخشی از کارها در دریا و بخشی دیگر در خشکی انجام می شودبا. در نظر گرفتن خطرات تهدید کننده معمولاً حق بیمه بخش دریائی کار و یا به عبارت دیگر نرخ بیمه تمام خطر Offshore بالاتر از Onshore میباشد. این پروژه ها در حین بهره برداري نیز بصورت سالیانه تحت پوشش بیمه قرار می گیرند. بیمه هاي تمام خطر، پروژه هاي نفت، گاز و پتروشیمی را تحت پوشش وسیعی قرار
می دهند کهعمدتاً شامل حوادث طبیعی، حوادث ناشی از اجراي کار در زمان نصب، مسئولیت در مقابل اشخاص ثالث، اموال مجاور، شکست ماشین آلات، عدم النفع ناشی از شکست ماشین آلات و غیره می باشد.
-3 مفهوم استراتژي
استراتژي عبارت است از الگو یا طرحی که هدف ها، سیاست ها و زنجیره هاي عملیاتی یک سازمان را در قالب یک کل به هم پیوسته با یکدیگر ترکیب می کند.(شعفی،زحظز). استراتژي مدیریت ریسک الگویی راهبردي مداوم و همیشگی در طول روند رشد و تکمیل فرایند تصمیم گیري مدیریت ریسک است که براي جهت دهی به این انطباق ها به سوي مقاصدي وسیع تر و جامع تر به کار می رود. بنابراین استراتژي می تواند به عنوان چگونگی طی کردن فاصله بین وضعیت فعلی و وضعیت مطلوب، چارچوبی جهت تعریف منافع مادي و غیر مادي براي ذینفعان، وسیله اي براي دسته بندي و تمایز میان وظایف در سطوح مختلف سازمان و واکنش مناسب به فرصت ها و تهدیدهاي محیط می باشد. براي اداره ي ریسک هاي پروژه هاي پتروشیمی با انواع رویدادها و موقعیت هاي پیش بینی شده و پیش بینی نشده ناشی از عوامل محیطی مواجه می شویم.
-4 فرآیند تصمیمگیري استراتژي مدیریت ریسک
مدیریت ریسک فرآیندي براي حفظ دارایی و قدرت کسب درآمد شخص یا سازمان از راه به حداقل رساندن آثار مالی ناشی از خساراتهاست(.(Ronld press,1965 ریسک ها به دلایل : جهانی شدن و محیط رقابتی، استمرار کسب و کار و پذیرش قوانین جدید افزایش اهمیت دارایی هاي غیر ملموس و تمرکز موسسات رتبه بندي داراي اهمیت می باشد.وظیفه مدیران ریسک، یافتن راه حلهایی براي مقابله با آثار زیانبار ناشی از ریسکهاست که آنرا روند تصمیم گیري در مدیریت ریسک مینامیم. مراحل مدیریت ریسک را بصورت زیر طبقهبندي میکنیم:
