بخشی از مقاله
-1 مقدمه
امروزه بر خلاف تصورات گذشته علاوه بر عوامل مرتبط با تمرین بدنی، عوامل روان شناختی همچون خودگویی نیز می تواند در افزایش و تعدیل سطح اجرای مهارت های ورزشی موثر باشد(وان والت و همکاران1،1994، ص.(415-400 روان شناسان ورزشی می توانند به طور قابل توجهی با استفاده از تکنیک های روان شناختی و کاربرد یکی از متدهای مداخله مناسب به پیشرفت اجرای ورزشکاران شان کمک کنند (کلوونوسیس و همکاران2،2011، ص158-153، افسان پورک3 و بهرام، ،2012، ص .(607-601 خودگویی یکی از این تکنیک هاست(ویلیامز، 2001، ص311-284 ؛ هاردی و همکاران، 2009، .(74-37 خودگویی، مکالمه ای است که ورزشکار به صورت کلامی(شفاهی) و غیرکلامی در هنگام اجرای مهارت با خود انجام می دهد و از این طریق درباره نحوه اجرایش فکر می کند و استراتژی تعیین می کند(تئودوراکیس و همکاران،2000، .(272-253 خودگویی انواع مختلفی دارد که شامل مثبت (همراه با تحسین)، منفی (حاوی انتقاد)، خنثی، آموزشی و انگیزشی می باشند. هاردی 2006 دو کارکرد اصلی برای خودگویی عنوان کرد؛ خودگویی انگیزشی و خودگویی آموزشی. خودگویی آموزشی به وسیله تمرکز بر حرکت، تکنیک درست، اجرای راهبرد مناسب باعث بهبود در سطح اجرا میشود و بیشتر برای تکالیفی که نیازمند مهارت بیشتر، زمانبندی و دقت زیاد است، مؤثر است و خودگویی انگیزشی از طریق افزایش تلاش و اعتماد به نفس با ایجاد انگیزش مثبت در فرد باعث تسهیل کار و کنترل برانگیختگی و اضطراب میشود و بیشتر برای تکالیفی که نیازمند قدرت و استقامت بیشتر و حرکات درشت می باشند مؤثر است (هاردی، 2006 ،.(97-81
از نظر مایکنبام (1976) به نقل از نوری نقش و تأثیر خودگویی های شخصی بر رفتار غیرقابل انکار است. شیوه مداخله خودگویی هدایت شده به افراد کمک میکند تا شرایط را ارزیابی کنند و به عملکرد خود فکر کنند و با ایجاد تغییرات مطلوب در رفتار خود از ارتباطات مؤثر و سازنده با محیط لذت ببرند(نوری،1380، .(25 ،بر اساس نظریه رشد شناختی ویگوتسکی (1986)، خودگویی شالوده همه فرایندهای عالی شناختی از جمله توجه کنترل شده، حافظه سنجیده، برنامه ریزی حل مسائل و تامل بوده و استفاده از کلمات نشانه به عنوان روشی برای افزایش و بهبود سطح اجرا موثر است(هاردی، 2005 ، .(917-905 شانک (1986) به نقل از رضایی عنوان کرد خودگفتاری به ورزشکارانی که در کانونی کردن توجه، فراخوانی اطلاعات و کدگذاری اطلاعات جدید مربوط به تکلیفی که در دست اجرا است مشکل دارند، کمک می کند.(رضایی، 1391 ، .(44-29 در این راستا باندورا ( (1997 در نظریه خودکارآمدی عنوان میکند که خودگویی نه تنها باعث افزایش اعتماد به نفس ورزشکاران میشود، بلکه باعث آموزش به ورزشکاران میشود که چطور به این اهداف برسند(هاردی، 2005 ،.(7
مطالعات متعددی درباره خودگویی نشان دادند که، اثر این تکنیک روان شناختی در اجرای ورزشی بیشتر ورزش ها نظیر؛ کشتی(هیقلن و بنت 4،1983 ،(409-390، شنا (وانگ و همکاران5،2004، (55-48؛ بسکتبال(پرکوس و همکاران6،2002 ، -368 (383؛ کلوولونیس و همکاران7،(2011، (158-153؛ گلف (هاروی2002 8 ،(91-84، پرتاب دارت(دانا و همکاران،2011 ،-312 315؛ اقدسی و طوبی 2012 ،(397-391 بررسی شدند و نتیجه گرفتند که خودگویی می تواند اجرای ورزشی را با افزایش خودکنترلی، تمرکز توجه و کاهش اضطراب بهبود ببخشد.
هتریجنور گیادیس و همکاران9 به بررسی اثر خودگفتاری انگیزشی بر اعتماد به نفس، اضطراب و اجرای تکلیف در تنیس بازان جوان پرداختند. نتیجه نشان داد که پس از استفاده از خودگفتاری میزان اعتماد به نفس ورزشکاران افزایش و اضطراب
1 - Van Raalte & et al.
2 - Klovelonis & et al. 3 - Afsanepurak 4 - Highlen PS & Bennett 5 - Wang & et al 6 - Perkos& et al
7 - Klovelonis& et al 8 - Harvey & et al 9 - Hatzigeorgiadis & et al
2
همایش بین المللی روان شناسی و فرهنگ زندگی
کاهش یافت و در اجرای تکلیف بهبود حاصل شد(هتریجنور گیادیس و همکاران، 2008 ،.(7-1 در همین زمینه پالمر 1 نتایج متناقضی را به دست آورد. از آزمودنی ها خواسته شده بود تا در هنگام اجرا یک سری کلماتی را انتخاب کنند که موجب افزایش تمرکز آنها شود، البته مربیان در انتخاب عبارات به آزمودنی ها کمک کردند. تتایج حاکی از آن بود که این راهبرد در پیشرفت اجرای مهارت های اسکس بازان در حرکات موزون اسکی تاثیری ندارد(پالمر، 1992، .(155-148
در اقدامی دیگر در حیطه اثرات خودگویی در ورزش اقدسی و طوبی به بررسی خودگویی آموزشی در اکتساب، یادداری و انتقال پرتاب دارت در کودکان و نوجوانان پرداختند و چنین نتیجه گرفتند که کنترل اجرا در آزمون انتقال در هر دو گروه بهتر شد. گروه تجربی از خودگویی آموزشی در آزمون انتقال استفاده نکرد اما گروه کنترل استفاده کرد. این می تواند اشاره کند به این نکته که اگر استفاده بسیار از خودگویی می تواند به بازخورد وابسته باشد با حذف آن اجرا کاهش می یابد( اقدسی و طوبی 2012 ،.(397-391 هم چنین مشاهده شده است که خودگویی آموزشی در مهارت های دریبل و پاس بسکتبال اثر معنی داری داشته است، اما در مهارت شوت این اثر معنی دار نبود (پرکوس و همکاران ،2002 ، (383-368؛ تئودوراکیس و همکاران2 در بررسی اثر خودگویی آموزشی و انگیزشی دریافتند که در مهارتهای شوت فوتبال و سرویس بدمینتون گروه خودگویی آموزشی و در آزمون بازشدن زانو بر دستگاه دینامومتر ایزوکنتیک، هر دو گروه خودگویی اجرایشان بهبود یافت، اما در آزمون دراز و نشست تفاوت معناداری بین گروه ها مشاهده نشد(تئودوراکیس و همکاران، 2000، .(272-253 در تحقیقی دیگر پژوهشگران در تکلیف دقت واترپلو (پرتاب توپ به هدف) مشاهده کردند که هر دو گروه خودگویی آموزشی و انگیزشی اجرایشان بهبود داشت، ولی گروه آموزشی پیشرفت بیشتری داشتند و همچنین در تکلیف توان (پرتاب توپ)، گروه انگیزشی اجرایشان به طور معناداری بهتر بود(هتزیجورجیادیس و همکاران ، 2004، .(150-138
