بخشی از مقاله
چکیده
امنیت به واسطه اینکه همواره از دغدغه های بشری در طول تاریخ بوده است، پیوسته در نظریات متفکران و علما قابل پیگیری و شناسایی است. امنیت پیش نیاز هر گونه توسعه در زمینه های گوناگون سیاسی،اقتصادی و فرهنگی و علمی بوده است. مقوله امنیت در صنعت توریسم و توسعه ان در مناطق گردشگری تاثیر بسزایی دارد، امنیت در حوزه توریسم به دو بخش مهم تقسیم می شود، یکی امنیت گردشگران و دیگری امنیت سرمایه و سرمایه گذاران، علاوه بر این نقش و تاثیر صنعت جهانگردی در ترسیم امنیت ملی در یک کشور چنان است
که اکثر کشورهای توسعه یافته با وجود دارا بودن منابع کلان اقتصاد و درآمد، ترجیح می دهند بر صنعت توریسم متمرکز شوند. هدف از این پژوهش ارزیابی و تحلیل نقش امنیت در توسعه گردشگری شهر جیرفت می باشد. روش پژوهش در این مقاله رویکردی تحلیلی-توصیفی دارد و در اغاز با استفاده از روش های کتابخانه ای به تدوین مباحث نظری پرداخته شده است و در گام بعد با استفاده از ابزار پرسشنامه و ازمون همبستگی اسپیرمن و نرم افزار SPSS اطلاعات جمع اوری شده تجزیه و تحلیل شده است. نتایج یافته ها حاکی از ان است که، با محاسبه شدت همبستگی 0/72، امنیت در شهر باعث افزایش مدت اقامت گردشگران در شهر می شود.همچنین با افزایش امنیت در شهر تکرار بازدید گردشگران از شهر بیشتر می شود، که شدت همبستگی 0/66 بین این دو متغیر، ان را تایید می کند. در کنار این، ازمون هبستگی با ضریب 0/83 بین دو متغیر نور پردازی در شهر و امنیت گردشگری نشان می دهد که با نور پردازی صحیح در شهر امنیت گردشگری نیز افزایش می یابد.
کلمات کلیدی: امنیت، گردشگری، شهر جیرفت، امنیت شهری، توسعه گردشگری
-1مقدمه
امنیت به واسطه اینکه همواره از دغدغه های بشری در طول تاریخ بوده است، پیوسته در نظریات متفکران و علما قابل پیگیری و شناسایی است. امنیت مقوله اساسی در هر نظام اجتماعی است و مقدمه لازم برای حیات سیاسی و اجتماعی دولت ها به شمار می آید. امنیت پیش نیاز هر گونه توسعه در زمینه های گوناگون سیاسی،اقتصادی و فرهنگی و علمی بوده است. همه تمامی کشورها در جهت رسیدن به این آرمان فعالیت می نمایند، امنیت از نیازها و انگیزه های اساسی انسان به شمار می رود، به طوری که با زوال آن آرامش خاطر انسان از بین می رود و تشویش، اضطراب و ناامنی جای آن را می گیرد و مرتفع شدن بسیاری از نیازهای آدمی در گرو تامین امنیت است(نوری و فولاد سپهر.(130:1388
مقوله امنیت در صنعت توریسم و توسعه ان در مناطق گردشگری تاثیر بسزایی دارد و می توان با ایجاد امنیت و افزایش ان در مناطق گردشگری در جذب گردشگران و مدت اقامت انها کمک کرد.امنیت در حوزه توریسم به دو بخش مهم تقسیم می شود، یکی امنیت گردشگران و دیگری امنیت سرمایه و سرمایه گذاران. (بیگی و میرزا خانی،(349:1388و این دو عامل مکمل یکدیگرند.بنا براین با ایجاد امنیت برای سرمایه گذاران و جذب سرمایه در مناطق گردشگری می توان به توسعه و پیشرفت این مناطق کمک فراوانی کرد.علاوه بر این نقش و تاثیر صنعت جهانگردی در ترسیم امنیت ملی در یک کشور چنان است که اکثر کشورهای توسعه یافته با وجود دارا بودن منابع کلان اقتصاد و درآمد، ترجیح می دهند بر صنعت توریسم متمرکز شوند(کاظمی فرد،.(1387
مفهوم احساس امنیت یکی از شاخص های کیفیت زندگی در شهرهاست و آسیب اجتماعی از مهمترین پیامدهای مختلف امنیت بشمار می روند(افتخاری(8:1381 و سعی بر ان است که با توجه به این عامل در شهر جیرفت، گردشگری را در این شهر بررسی و نقش ان را در توسعه گردشگری این شهر ارزیابی کنیم.
-2چارچوب نظری
گردشگری عبارت است از گذراندن اختیاری مدتی از اقامت فراغت خود در مکانی غیر از محل سکونت دایمی به قصد بهره برداری از لذت گردشگری(صدرموسوی.(130:1386واژه توریسم نخستین بار در سال 1811،در جمله انگلیسی(محله ورزشی)به کار برده شد. درآن زمان این لغت مسافرت به منظور تماشای آثار تاریخی و بازدید از منطقه طبیعی برای کسب لذت به کار می رفت(محلاتی (20:1380 و گردشگر کسی است که به منظور تفریح،بازدید از نقاط دیدنی،معالجه،تجارت،ورزش یا زیارت،به جای غیر از مکان که در آن اقامت دارد سفر می کند،مشروط براین که حداقل مدت اقامت او از24 ساعت کمتر و از شش ماه بیشتر نباشد(مرادی و فیاضی، .(1385
ازانجای که گردشگری در اقصاد ملی و محلی،اهمیت فراونی دارد،اقتصاددانان به دقت این بخش اقتصادی را مطالعه می کنند؛ زیرا مهم ترین دلیل توسعه گردشگری در اغلب کشورها، بهره گیری از منافع اقصادی آن است، طی دهه ی 1970 پیامدهای منفی فعایت گردشگری،مورد توجه قرار گرفته بود؛ اما واقعیت این است که امروزه اهمیت اقتصادی و اجتماعی-فرهنگی گردشگری و تاثیرات
آن در جامعه میزبان و نیز در کل منطقه کاملا مشهور است (لاندبرگ(22:1383 و برای رسیدن به توسعه گردشگری باید به عوامل مختلفی توجه کرد که یکی از این عامل ها امنیت است.امنیت مصدر جعلی یا ضاعی فارسی است به معنی ایمن شدن در امان بودن است(معین(345:1381همچنین به معنی ایمنی، آرامش،آسودگی(عمید .(257:1376 امنیت به معنایی رهایی از خطر، تهدید،آسیب، ترس وجودی آرامش، اطمینان، آسایش و اعتماد(ساروخانی و نودیدنیا.(88:1385احساس امنیت :مفهوم فضای شهری امن در مقابل مفهوم فضای شهر ناامن قرار دارد. پدیده ناامنی داری دوجنبه عینی و ذهنی است و کلیه عرصه های زندگی را در بر میگیرد. مقوله ناامنی از جنبه عینی،کلیه مظاهر ناامنی از جمله سرقت،خشونت و... را شکل می شود و مقوله ناامنی جنبه ذهنی، شامل ناامنی در خصوص امنیت منطقه و فضا است ناامنی پدیده همانند فقر است و می توان گفت که فقر مقدمه دیگر پدیده های آسیب شناختی از جمله ناامنی، خشونت شهری و غیره است(صالحی.(107:1387نوع دیگری از امنیت وجود دارد که با عنوان امنیت گردشگری شناخته می شود، امنیت گردشگری عبارت است از:مصونیت ادراک شده یا واقعی گردشگری هنگام مسافرت به مقصد خاص(منسلفد(523:2000 و این واژه می تواند در توسعه گردشگری تاثیر بسزایی داشته باشد.
-3فرضیه ها
-1 بین امنیت در مناطق گردشگری و اقامت گردشگران رابطه معناداری وجود دارد.
-2 بین امنیت گردشگری و تعداد دفعات بازدید گردشگران از مناطق گردشگری رابطه معنا داری وجود دارد.
-3 بین نور پردازی مناطق گردشگری و امنیت گردشگری رابطه معنا داری وجود دارد.
-4روش پژوهش
با توجه به ماهیت موضوع این پژوش رویکردی تحلیلی-توصیفی دارد.در اغاز با استفاده از روش های کتابخانه ای به تدوین مباحث نطری پرداخته شده است و در گام بعد با استفاده از روشهای پیمایشی و استفاده از پرسشنامه اطلاعات مورد نیاز گرداوری شده و پرسشنامه بین 150 نفر از گردشگران توزیع گردید و با به کارگیری از نرم افزار SPSS اطلاعات جمع اوری شده تجزیه و تحلیل شده است.
-5محدوده مورد مطالعه
شهر جیرفت از شمال به شهرستان کرمان، از جنوب به شهرستان عنبرآباد، از شرق به قسمتی از شهرستان بم و از غرب به شهرستان بافت و رابر محدود شدهاستل جمعیت شهر جیرفت بنا بر سرشماری سال 1390 تعداد 111034 نفر بودهاست. شهرستان جیرفت 13799 کیلومترمربع وسعت دارد و در قسمت مرکزی استان واقع شدهاست که به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و طبیعی به "هند ایران" معروف است. فاصله شهر جیرفت تا مرکز استان حدود 238 کیلومتر است. این شهرستان دارای اماکن دیدنی و گردشگری گوناگونی از جمله مرکز تفریحی و گردشگری دریاچه سد رودخانه هلیل، مرکز گردشی و تفریحی
گُلم دخترکش دلفار،آبشار بُندر دوساری، مرکز سیاحتی و زیارتی امامزاده سلطان سید احمد، مرکز تفریحی و گردشگری پارک هلیل و .... می باشد که در توسعه گردشگری این شهر موثر بوده اند. ف
-6یافته های تحقیق
نحوه همبستگی و ارتباط دو متغیر دارای اهمیت میباشد و از این راه میتوان یکی از این دو متغیر را کنترل یا پیشبینی کرد. برای سنجش این نوع همبستگی ضرائب گوناگون به کار میروند. که یکی از آنها ضریب همبستگی اسپیرمن میباشد که یکی از روشهای ناپارامتریک است(بهبودیان، 1383، .(145 در این پژوهش برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از روش امار توصیفی و استنباطی استفاده گردیده است.پرسشنامه مورد استفاده در این پژوهش بر مبنای طیف 5 مقیاسی است.برای نشان دادن رابطه بین متغیر ها و ازمون فرضیه ها از روش همبستگی اسپیرمن استفاده شده است . برای ازمون هر فرضیه، ابتدا نمودار فراوانی سوالات مربوط به فرضیه ترسیم شده است سپس نتایج محاسبات ازمون همبستگی برای هر فرضیه تشریح داده شده است.
نتایج نشان می دهد توجه به پارامترهای افزایش امنیت در شهر به ویژه نورپردازی مناسب، در ایجاد امنیت موثر است و این عامل باعث افزایش مدت اقامت گردشگران و افزایش دفعات بازدید گردشگران از شهر می شود.
-6-1فرضیه اول: بین امنیت در مناطق گردشگری و اقامت گردشگران رابطه معناداری وجود دارد.
این فرضیه با توجه به سوالات به وسیله گزینه های(کاملا مخالفم -مخالفم-نظری ندارم-موافقم-کاملا موافقم)تبیین شده است و به ترتیب امتیاز 1 الی 5 را به
خود اختصاص داده است و سپس فراوانی هر سوال محاسبه گرید که در نمودار شماره (1) نشان داده شده است.
