بخشی از مقاله
چکیده
توریسم در جهان امروز تنها به عنوان گردش و تفریح مطلق تلقی نمی شود. بلکه یک صنعت است که به مانند همه صنایع دیگر احتیاج به لوازم و ابزارهای خاصی داشته و لذا همانند یک فن و صنعت عظیم و اصیل برای رشد و پیشرفت احتیاج به پژوهش و تحقیق دارد .در سطح ایران و با توجه به این موضوع که جاذبه های توریستی با تنوع زیاد در سراسر سرزمین به شکل مناسبی توزیع شده اند. گسترش گردشگری میتواند باعث توزیع عادلانه درآمد در سطح ملی شود و تا حدودی با پر کردن شکاف توسعه بین مناطق مختلف کشور ناشی از تخصیص ناعادلانه منابع مالی در یک قرن گذشته به توسعه پایدار در تمام نواحی کشور کمک کند. در این میان شهر تبریز که خود به عنوان یکی از قطب های توریستی ایران محسوب می شود قابلیت های اطمینان بخشی برای توسعه و گسترش این صنعت دارا می باشد. ویژگی های معماری منحصربه فرد، وجود بناهای مربوط به ادوار مختلف تاریخ، مورفولوژی و ساختار شهری خاص از نقاط قوت این شهر در جذب توریست داخلی و خارجی محسوب می شود. دراین تحقیق از نقطه نظر متدودولژی از روش تحلیلی-توصیفی استفاده شده است، و تحقیق حاضر در پی تبیین نقش معماری و شهرسازی در توسعه گردشگری شهر تبریز می باشد. تحقیقات بیانگر این است که معماری و شهرسازی نقش مهمی در بین جاذبه های گردشگری ایفا می کند و بخش عمده ای از گردشگران به جهت دیدار از آثار معماری وارد شهرها می شوند.
واژگان کلیدی: توریسم، معماری -شهرسازی
-1 مقدمه
پدیده توریسم و فعالیت های مرتب به آن امروزه نه تنها به عنوان گردش و تفریح،بلکه به عنوان یکی از سودآورترین بخش های اقتصادی درجهان کنونی ازچنان جایگاهی برخوردارشده است که تحت عنوان صنعت از آن یاد می شود.گردشگری به عنوان یک صنعت خدماتی،طیف گسترده ای از مشاغل راایجاب می کند، به عنوان یک تجارت چندوجهی، فعالیت های متنوع اقتصادی را راه می اندازدو به عنوان محصول مورد نیاز گردشگران، مولد درآمد ارزی می گردد(حیدری چیانه ،رحیم ،.(1387:40
معماری و شهرسازی همیشه نقش خاصی را در گردشگری بازی کرده است. معماری همواره بیانی از سبک زندگی مردم و مظهر فرهنگ دوران خود است. بر این اساس نقش چند بعدی در ایجاد جذابیت گردشگری و شهرت محلی داشته است. برای مثال »معماری گردشگری« در یک بافت تاریخی، عمدتا تجربهای از مهماننوازی محلی را تداعی میکند، شهرسازی نیز با برنامه ریزی و ایجاد تصحیلاتی ازقبیل حمل ونقل،راه های ارتباطی مناسب، ایجادکمپ های گردشگری همواره تسهیل کننده و مشوق گردشگران بوده است.اکنون که گردشگری یکی ازعلوم نوین و پیشرودرسطح جهانی شده است رویکردهای متفاوتی برای مطالعه این صنعت درنظرگرفته می شود( فرجی راد،عبدالرضا،(1391یکی ازاین رویکردهارویکردمیان رشته ای است همانطورکه درشکل 1مشخص است معماری و شهرسازی ازجمله علومی هستندکه دربررسی ها و مطالعات گردشگری همواره موردتوجه و مطالعه قرار می گیرند.
شکل:1رویکردبین رشته ای درمطالعات جهانگردی
-2 هدف وبیان مساله
تبریز واجد نمونه های قابل توجهی از جاذبه های طبیعی و انسانی و همچنین عناصر جذاب شهرسازی و معماری است. شگل گیری عناصر شهرسازی و معماری این منطقه ریشه در جغرافیای آن دارد.جغرافیای تبریز، نوع و چگونگی شهرسازی و معماری آن را تعیین نموده و سیمای معماری شهر و همچنین ساختار شهر را شکل داده است.بی تردید این ارتباط بین معماری و شهرسازی می تواند تاثیرگذار بر گسترش و توسعه صنعت گردشگری در این حوزه باشد(ولی زاده،حمید،1385 ).معماری و شهرسازی نیز به عنوان یکی از علوم مرتب و ملموس با شهر میتواند تاثیربسزایی در توسعه گردشگری و جذب مسافران از مناطق مختلف داشته باشد.چرا که امروزه در دنیا از مهمترین عوامل تشویق گردشگران وجود بناهای تاریخی و حتی در بعضی موارد بناهای مدرنی که توس معماران بصورت منحصربفرد احداث میگردد.تحقیق حاضر در پی شناسایی نقش و اهمیت مهم معماری در صنعت گردشگریاست که امروزه به عنوان یکی از ارز آورترین صنایع هر کشور محسوب میگردد. همچنین بازشناسی امکانات و موانع توسعه گردشگری در این حوزه را مورد بررسی قرار میدهد.
