بخشی از مقاله

حسابداری محیط زیست


چکیده:
طبیعت در چند دهه اخیر، شاهد بحران های سختی همچون آلودگی آب و خاک، آلودگی هوا، آلودگی صوتی، بهره برداری بیش ازحد ازمنابع طبیعی، انقراض برخی از انواع گیاهان وجانوران، افزایش انواع زباله ها، فرسایش خاک و گونه های دیگر نابود کننده تعادل طبیعی بوده است. این بحران ها، نتیجه زیاده خواهی انسان و توجه بیش ازحد او به سودآوری کوتاه مدت وحذف نظام های ارزشی و اخلاقی می باشد که اولین قربانی آن طبیعت و محیط زیست

است. از این رو، امروزه موضوع آلودگی محیط زیست از اهمیت خاصی برخوردار شده و ابعاد جهانی یافته است. این مقاله به بررسی حسابداری محیط زیست می پردازد. حسابداری محیط زیست به بحث درباره هزینه های محیط زیست می پردازد. سیستم حسابداری محیط

زیست، یک معیار حمایت کننده برای دست یابی به توسعه پایدار است که تا اندازه ای ابزار اصلی برای اندازه گیری، کنترل و تصمیم گیری می باشد. حسابداری محیط زیست در واقع در برگیرنده دووظیفه اساسی حسابداری مدیریت که عبارتند از برنامه ریزی و جمع آوری اطلاعات بوده، بطوریکه این وظایف به یکدیگر مرتبط و وابسته می باشند. حسابداری محیط زیست براساس مفاهیم، معیارها و ارزش های زیست محیطی و اقتصادی بنا شده است. برای دسیابی به این هدف نیاز به تغییری در فرهنگ احساس می شود، که بخشی از این تغییر از طریق حسابداری و گزارشگری زیست محیطی حاصل می شود.
واژه های کلیدی: توسعه پایدار- حسابداری- محیط زیست- مدیریت

1و2- مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان کرمانشاه
مقدمه:
درعصرحاضر با توجه به وجود برخی از محدودیت های زیست محیطی

به ویژه در تجارت جهانی و تنگ شدن عرصه رقابت، به ناچار بعضی شرکت های انتفاعی از یک سو برای رفع این محدودیت ها و دست یابی به درآمد بیشتر و با کسب محبوبیت تجاری ، مجبور به تحمل هزینه های زیست محیطی بوده و ازسوی دیگر برای ارزیابی مثبت عملکرد خاص حفاظت ازمحیط زیست، ناچار به کاهش هزینه های مزبور هستند. برای مدیریت بر هزینه های زیست محیطی اولین نیاز لزوم شناسایی آنها است و همین طور هزینه یابی محیطی فعالیتی است که می تواند موجب افزایش ارزش شرکت گردد. استاندارد بین المللی ایزو14000 یک سیستم کنترل مدیریتی است که عملکرد زیست محیطی شرکت را به

گونه ای تعریف می کند که نیازمندیهای این استاندارد را پوشش دهد و در مجموع برای این هدف است که شرکت بتواند فرآیندها، ارتباطات و فعالیت

های خود را بدون ضرر به محیط زیست به انجام برساند(2). به منظور تشریح حسابداری محیط زیست بایستی به چندین جنبه از قبیل بیمه، مالیات، قوانین حاکم و اطلاعات مالی برون سازمانی توجه نمود. حسابداری محیط زیست در واقع در برگیرند

ه دو وظیفه اساسی حسابداری مدیریت که عبارتند از: برنامه ریزی و جمع آوری اطلاعات بوده، بطوریکه این وظایف به یکدیگر مرتبط و وابسته می باشند. در مورد برنامه ریزی، حسابداری محیط زیست از تجزیه و تحلیل آینده نگر به منظور اندازه گیری اثرات آتی فعالیت ها بر روی محیط زیست استفاده می نماید، که از آن جمله می توان به بها یابی هدف و یا روش چرخه حیات اشاره نمود. در مورد دوم، جمع آوری اطلاعات و گزارشگری آن به مدیریت براساس تجزیه و تحلیل اثر بخش به منظور تصمیم گیری با دلیل و مدرک می باشد(2و6).
هدف از حسابداری زیست محیطی، تهیه اطلاعاتی جهت کمک به مدیران در امر ارزیابی عملکرد، کنترل، تصمیم گیری و گزارش گری برای یک سازمان یا منطقه می باشد. هدف از حسابداری محیط زیست بیشتر متمرکز به شناسایی و اندازه گیری بهای مواد اولیه و فعالیت های خاص محیطی و استفاده از این اطلاعات به منظور هماهنگ تر نمودن گزارشات و تجزیه و تحلیل درون سازمانی که در امر تصمیم گیری در ارتباط با محیط زیست برای مدیران واحدهای تجاری ضروری می باشد، خواهد بود. بنابراین هدف حسابداری محیط زیست در واقع اعلام و تلاش به منظور شناسایی راه حل هایی است تا از آن طریق بتوان تأثیرات مخرب فعالیت های انجام شده بری محیط طبیعی را به حداقل رساند. حسابداری زیست محیطی براساس مفاهیم، معیارها و ارزش های زیست محیطی و اقتصادی بنا شده است. برای دسیابی به این هدف نیاز به تغییری در فرهنگ احساس می شود، که بخشی از این تغییر از طریق حسابداری و گزارشگری زیست محیطی حاصل می شود. حسابداری زیست محیطی، اطلاعاتی را فراهم می کند که در امر ارزیابی، عملکرد، کنترل، تصمیم گیری و گزارشگری به مدیران کمک می کند. حسابداری زیست محیطی بر اساس مفاهیم اقتصادی و زیست محیطی بنا شده و از آنجایی که ارزش هایی استفاده می کند که از بازار ناشی نمی شوند، استفاده از آن، مستلزم ایجاد تغییر در فرهنگ است. حسابداری زیست محیطی، بخشی از این تغییرات را در سازمان و وسیع تر از آن در جامعه ارائه می کند. و با ارائه شناخت اساسی بیشتر و مشارکت در فعالیت های کاری روزانه، به تعیین هدف و توسعه مستمر به عنوان رویکردی خاص کمک می کند(1).
امروزه کشورهای پیشرفته محصول برنامه ریزی های دقیق و صحیح و کشورهای جهان سوم محصول بی برنامگی هایشان را درو می کنند. خوشبختانه در تمام جهان ضرورت حفاظت از محیط زیست به صورت اصلی مسلم و انکار ناپذیر پذیرفته شده است. در حال حاضر دو مقوله توسعه پایدار و حفاظت و بهسازی محیط زیست موضوعات اصلی

هستند که در سراسر جهان بر چگونگی رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی به منظور فقرزدائی تأثیر می گذارند. توسعه ای پایدار است که بتواند با حفظ محیط زسیت، رشد اقتصادی کشور را به گونه ای تضمین کند که ضمن افزایش رفاه نسل حاضر منابع لازم را برای تأمین رفاه نسل های آینده باقی بگذارد(1و5).
حسابداری محیط زیست کاربردهای متفاوتی دارد که از جمله می توان حسابداری درآمد ملی، حسابداری مالی و یا حسابداری مدیریت را نام برد.

حسابداری درآمد ملی از دیدگاه یک مقیاس اقتصاد ملی به منابع و مصارف طبیعی نگاه می کند، اما حسابداری مالی از نگاه استفاده کنندگان گزارشهای مالی به جهت تصمیم گیری و ارائه مسئولیت های عمومی موضوع را بررسی می کند و بالاخره حسابداری مدیریت به عنوان یک سیستم اطلاعاتی با هدف پشتیبانی تصمیمات مدیریتی به موضوع نگاه می کند. به جهت حساسیت موضوع زیست محیطی چه به عنوان یک الزام برون سازمانی و یا درون سازمانی، حسابداری زیست محیطی با قصد هزینه یابی فعالیت های زیست محیطی پیوند می یابد و موضوع هزینه به جهت واقعی بودن آن و تأثیری که برعملکرد اقتصادی بنگاه انتفاعی می گذارد بسیار حائز اهمیت است(2و4). حسابداری محیط زیست یک واژه کلی است زیرا به معنی هماهنگی ابعاد مختلف محیط زیست در سطوح بزرگ یا کوچک می باشد که در سطح کوچک قابلیت اجرایی بیشتری دارد(1).
روش کار
این تحقیق با هدف بررسی حسابداری محیط زیست به روش اسنادی وکتابخانه ای انجام شد.
پیشینه و جایگاه حسابداری محیط زیست
حسابداری زیست محیطی بر مبنای دانش علمی است. در طی 500 سال گذشته که اصول حسابداری و اقتصادی امروزین پایه گذاری می شدند، وجود نداشته است. استقرار حسابداری زیست محیطی با توجه به وجود یک تغییر فرهنگی عمده مشابه در جامعه بسیار مشکل یا راحتتر خواهد شد. از مدتها قبل چنین نگرشی در خصوص توجه و اثرات اجتماعی و زیست محیطی فعالیت های تجاری وجود داشته است، اما در عین حال اقتصاد پولی عامل توسعه جوامع در طی 300 سال گذشته بوده است. فرهنگی که موفقیت یا عدم موفقیت خود را در اصطلاحات پولی اندازه گیری می کند، شاید نتیجه اجتناب ناپذیر اقتصاد های سود مدار و جریان نقدی حاصل از مبادلات بازار باشد(1و5).


دلیل استفاده از اصطلاح حسابداری زیست محیطی، بیان این است که اکوسیستمی وجود دارد که محدودیت های عملی ما در زمینه وابستگی را در مقایسه با محدودیت های عمده امروزی مثل منافع یک شرکت خاص، افراد حرفه ای، تجارت، اقتصاد یا بازار بیان می کند. حسابداری زیست محیطی جایگزینی برای حسابداری مالی و اق

تصادی نیست، بلکه محدودیت های عملی را در زمینه وابستگی در دامنه وسیع تری بیان می کند. در واقع می توان گفت اقتصاد و توسعه بازار به عنوان فرآیندهای وابسته به فرآیند های زیست محیطی بزرگتری هستند که توسط حسابداری زیست محیطی مشخص و بهینه می شود(1و5).
اهداف حسابداری محیط زیست
در حسابداری محیط زیست هدف واحدی وجود ندارد. می توان اهداف زیر را از میان اهداف مهم فهرست نمود:
1) شناسایی، جمع آوری، محاسبه و تجزیه و تحلیل بهای مواد و انرژی
2) گزارشگری داخلی و استفاده از اطلاعات در ارتباط با بهای زیست محیطی
3) تهیه و ارائه سایر اطلاعات مرتبط با بها در امر تصمیم گیری با نگرش پذیرش تصمیمات مؤثر برای حفاظت محیط زیست و ... (3و6).
ابزار حسابداری زیست محیطی
برای پیشینه و جایگاه حسابداری زیست محیطی به یک ابزار حسابداری مناسب نیاز داریم. در این قسمت به این شرح می پردازیم. یک پروژه تحقیقی تحت عنوان سیستم حفاظت از محیط زیست صنعت گردشگری ایجاد و توسعه یافته است که کلاورلیف نام دارد. هر چند که هدف از ایجاد و توسعه کلاورلیف کاربرد آن در صنعت گردشگری است، ولی استفاده از آن فقط به گردشگری و بخش های خدماتی مشابه محدود نمی شود، بلکه ذاتاً انعطاف پذیر است و امکان استفاده از آن در کلیه بخش های صنعتی یا در هر منطقه جغرافیایی مهیا می باشد. کلاورلیف متشکل از سه بخش است: بخش اول این ابزار، ارائه دهنده یک نمودار جریان اطلاعاتی بر مبنای چارچوبی نظری است. این نمودار چهار گروه اطلاعات یعنی:
1) جریان منابع، 2) اثرات این جریان،3) معضلات اجتماعی و جهانی، 4) خاصیت انعطاف پذیری اکوسیستم را نشان می دهد.
وجود این گروه های چهارگانه اطلاعاتی به این اشاره دارد که این ارتباطات جهت کاربرد موفقیت آمیز این ابزار ضروری است. بخش دوم کلاورلیف، چارچوبی است که علاوه بر شاخص های مستقیم عملکرد، ابزارهای حسابداری و مدیریتی مناسبی را برای هر چهار گروه اطلاعاتی ارائه می کند. این شاخص ها و ابزارها بیانگر پایداری عملکرد هستند. در بخش سوم، در زمان استفاده از کلاورلیف انتخاب شاخص ها و ابزارهای مدیریتی

یک فعالیت مهم محسوب می شود. فرآیند شامل مذاکره و مشاوره با ذینفعان خاصی است تا از طریق وضع دانش، نیازهای محلی و خواسته هایی مشخص شود که در رابطه با توسعه و پیشرفت دائمی انتظار می رود. این مذاکره همچنین باعث می شود به سطح آموزش مورد نیاز برای افراد پی ببریم(1).
محیط زیست و رشد اقتصادی
در اکثر کشورها یکی از مهمترین مشکلات محیط زیست، کم رنگی ملاحظات زیست محیطی در سیاستها و برنامه های کلان است. علت اصلی این موضوع لحاظ نکردن آن در تولید ناخالص داخلی کشورها است. سرمایه گذاری در سطح برنامه ریزیهای کلان اقتصادی معمولاً به سمت بخشهایی سوق پیدا می کند که سطح عمده ای در تولید ناخالص داخلی دارند. لذا چنانچه ارزش گذاری مناسبی از محیط زیست به عمل نیاید سرم

ایه گذاری در این بخش متناسب با ارزش واقعی این منابع در تولید ناخالص داخلی به وجود نمی آید و باعث تضعیف منابع زیست محیطی می شود. یک ضرورت کلیدی ساختن منابع، سودها و زیان های زیست محیطی به معادله اقتصادی است. حسابداری زیست محیطی نقش مهمی در ارائه اطلاعات محیط زیست به استفاده کنندگان مختلف در تمام سطوح بازی می کند. کانون توجه حسابداری جنبه های اقتصادی محیط زیست است(1و5).
رابطه حسابداری و محیط زیست
علاقه وافری به حفاظت محیط زیست در تمام سطوح وجود دارد که این امر با صدور مقررات زیست محیطی در بسیاری از کشورها نمود یافته است. دولت ها برای جلوگیری از انحطاط محیط زیست در جستجوی راه حل های جدید اند. واضح است که حفاظت محیط زیست به یک سیستم مدیریتی مستقل نیاز دارد. سیستم اطلاعات حسابداری نیز به عنوان یکی از بخش های مهم سیستم اطلاعات مدیریت می تواند نقش بسزایی در ارائه اطلاعات زیست محیطی ایفا نماید(1).
حرفه حسابداری می تواند اطلاعات مناسبی را با افشای مناسب چگونگی ارائه دارایی ها و بدهی های زیست محیطی و چگونگی انعکاس مخارج مصرف شده برای محیط زیست، به مدیریت ارائه کند. ورود محیط زیست به سیستم حسابداری به اصلاح شاخص های اقتصادی می انجامد و استفاده کنندگان مختلف را قادر می سازد تا تصمیماتی بگیرند که پشتوانه توسعه پایدار است. همچنین حسابداری محیط زیست دارای مضامین مختلف و استفاده های زیادی است. حسابداری محیط زیست می تواند پشتوانه
حسابداری منابع طبیعی در سطحی گسترده، حسابداری بوم شناسی در سطح ادارات محلی، حسابداری مالی، حسابداری صنعتی یا حسابداری مدیریت در سطح کوچک باشد(1و5).
حسابداری زیست بوم ها
در موارد فراوانی، واژه حسابداری زیست بوم ها برای اشاره به گزارش های مبتنی بر داده های طبیعی استفاده شده است. بعلاوه حسابداری زیست بوم ها نوعی از حسابداری محیط زیست است. از این لحاظ اساساً برای تدارک طرح های مدیریت دارایی ها در سطح ادارات محلی استفاده شده است. چنین طرح هایی ابزاری جهت ارزیابی شرایط و چرخه عمر هر دارایی طبیعی خاص ارائه می کند(1).
حسابداری منابع طبیعی
بعد از وارد کردن جنبه های زیست محیطی در سیستم حساب های ملی مطرح می شود. جایی که تأکید بر دارایی های طبیعی، زوال درکیفیت آن و... به علت رسیدن به شاخصهای اقتصادی تعدیل شده به محیط زیست مانند درآمدناخالص ملی

می باشد(1).
رویکرد طبیعی در مقابل رویکرد پولی
بیان دو رویکرد مطرح به حسابداری محیط زیست با ارزش می باشد. نخست رویکرد طبیعی که بر طبق این رویکرد عملکرد های زیست محیطی برحسب اطلاعات فیزیکی و طبیعی، آخرین بقایای منابع و به علاوه تغییرات ایجاد شده در این منابع ارائه می شوند. هیچ نوع ارزش ریالی، برطبق این رویکرد تعیین نمی شود. آنگاه رویکرد پولی به این دلیل پایدار شد که داده های رویکرد طبیعی نیازمندیها را برطرف نمی کرد. با این وجود رویکرد طبیعی از آن نظر اهمیت دارد که اطلاعات فیزیکی درباره منابع طبیعی و بالتبع اطلاعات آماری زیست محیطی فراهم می کند. این اطلاعات اولین گام رویکرد پولی تلقی می شود. به رغم مشکلات ر

ویکرد پولی، آن مزایای فراوانی دارد که افراد را قادر می سازد تا در مورد سود یا زیان آگاهی یابند و به شاخص های اقتصادی تعدیل شده از لحاظ محیط زیست برسند(1و5).
مزایا و معایب حسابداری محیط زیست
مزایای اصلی حسابداری محیط زیست را بطور خلاصه می توان بدین شرح بیان نمود: سیستم حسابداری محیط زیست، یک معیار حمایت کننده برای دست یابی به توسعه پایدار است که تا اندازه ای ابزار اصلی برای اندازه گیری، کنترل وتصمیم گیری می باشد.
خطرات زیست محیطی ممکن است منجر به بدهی های زیست محیطی هنگفتی شوند و متعاقباً سازمان یا واحد تجاری ممکن
است متحمل پرداخت های زیادی شود که بطور جدی بر موقعیت نقدینگی و مالی اش اثر می گذارد. مدیریت صحیح منابع در


یک نگرش دوستانه با محیط زیست منجر به فواید مستقیمی همچون صرفه جویی یا کاهش هزینه ها، یا فواید غیر مستقیمی
همچون ایجاد سر قفلی بالاتر یا تصویری بهتر از سازمان می

شود(1).
وجود یک نگرش دوستانه به محیط زیست مزیت رقابتی برای سازمان ها ایجاد می کند. حسابداری هزینه ها و عملکرد محیط زیست می تواند پشتیبان توسعه سازمان و اجرای سیستم مدیریت محیط زیست و اعتبار نامه ایزو 14000 باشد(1).
به دلایل فوق این باور وجود دارد که حسابداری باید نسبت به اندازه گیری، ارزیابی و افشاء عملکرد زیست محیطی در صورت های مالی مسئول باشد. شکی نیست که اندازه عملکرد زیست محیطی به سیستم های حسابداری بستگی دارد، اما برای این منظور اطلاعات بیشتری در مقایسه با اطلاعات مرسوم حسابداری نیاز است. حسابداری محیط زیست سیستمی است که از توسعه پایدار، یعنی کسب سود بیشتر، به ویژه از شرکت های چند ملیتی، پشتیبانی می کند. حسابداری محیط زیست دارای معانی و کاربردهای زیادی است. حسابداری محیط زیست می تواند از حسابداری درآمد ملی، حسابداری زیست بومها در سطح ادارات محلی و در سطح کوچک وابسته و حسابداری مالی، حسابداری صنعتی یا حسابداری مدیریت داخلی شرکت پشتیبانی کند(1و5). در ادامه به چند مورد دیگر از مزایای حسابداری محیط زیست اشاره می شود:
اتخاذ تصمیمات قابل قبول درباره عملکرد مالی، ارائه اطلاعات مفید به منظور دست یابی به حداقل بهای تمام شده( مخصوصاً بهای تمام شده محیطی) و اثرات منفی بر روی محیط، ارائه اطلاعات درباره بها که برای تشخیص اثرات مالی از قبیل موارد زیر ضروری است:
- جلوگیری از آلودگی
- برنامه ریزی بهبود و پیشرفت حسابداری محیط زیست
- ارائه فرآیند از جنبه و دید محیطی
- تعهدات محصول و تولید کننده
- سیستم های مدیریتی متمرکز بر محیط زیست
- تشخیص و ارزیابی و گزارش عملکرد فعالیت های محیطی
- منبع اطلاعاتی برای فعالیت های مدیریتی رایج از قبیل: طراحی محصول و فرآیند، کنترل و تخصیص بها، بودجه بندی سرمایه ای، فرآیند عرضه، سیاست های قیمت گذاری، ارزیابی عملکرد و...
معایب: بکارگیری حسابداری محیط زیست هیچگونه تضمینی برای دستیابی به عملکرد مالی و یا عملکرد مرتبط محیطی ارائه نمی
نماید(2و6).
بحث و نتیجه گیری
امروزه بسیاری از شرکت ها با مسائل زیست محیطی دست به گریبان هستند و در جستجوی شیوه ای مناسب جهت گزارش و افشای اطلاعات برای عموم مردم می باشند. مسئله آلودگی محیط زیست بعنوان یکی از مهم ترین معضلات جامعه بشری امروز، در ایران به قدری شدت یافته که پایتخت آن به عنوان یکی از آلوده ترین شهرهای جهان شناخته شده است. این امر، لزوم به کار گیری حسابداری زیست محیطی را به عنوان تلاشی در جهت حفاظت از محیط زیست توجیه می کند. از آنجایی که هر کشوری مشخصه های سیاسی، اقتصادی

، اجتماعی و فرهنگی خاص خود را دارد، به منظور پایه ریزی این حسابداری در ایران می توان ضمن مطالعه و بررسی آنچه در سایر نقاط جهان وجود دارد آن را با فضای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی کشور همگون ساخت.
برای دست یابی به توسعه پایدار سیاست های متعددی وجود دارد که باید از آنها پیروی کرد. اجرای این سیاست ها مستلزم پذیرش سیاست های محتاطانه دیگری مثل ارزیابی اثرات زیست محیطی و سیاست های تصحیح کننده ای چون کنترل آلودگی، جابجایی محل استقرار صنایع و نظارت بر آنها می باشد. سیاست ها کمک می کنند تا اثرات منف

ی از منابع محیطی تا حدودی دور شوند و حسابداری محیط زیست یکی از با اهمیت ترین ابزار های اندازه گیری، راهبردی و کنترل توسعه پایدار در تمام سطوح می باشد.
حسابداری محیط زیست در واقع در برگیرنده دو وظیفه اساسی حسابداری مدیریت که عبارتند از برنامه ریزی و جمع آوری اطلاعات بوده، بطوریکه این وظایف به یکدیگر مرتبط و وابسته می باشند. هدف از حسابداری محیط زیست بیشتر متمرکز به شناسایی و اندازه گیری بهای مواد اولیه و فعالیت های خاص محیطی و استفاده از این اطلاعات به منظور هماهنگ تر نمودن گزارشات و تجزیه و تحلیل درون سازمانی که در امر تصمیم گیری در ارتباط با محیط زیست برای مدیران واحدهای تجاری ضروری می باشد، خواهد بود. حسابداری محیط زیست کاربردهای متفاوتی دارد که از جمله می توان حسابداری درآمد ملی، حسابداری مالی و یا حسابداری مدیریت را نام برد.
حسابداری زیست محیطی بر مبنای دانش علمی است. دلیل استفاده از اصطلاح حسابداری زیست محیطی، بیان این است که اکوسیستمی وجود دارد که محدودیت های عملی ما در زمینه وابستگی را در مقایسه با محدودیت های عمده امروزی مثل منافع یک شرکت خاص، افراد حرفه ای، تجارت، اقتصاد یا بازار بیان می کند. حسابداری زیست محیطی نقش مهمی در ارائه اطلاعات محیط زیست به استفاده کنندگان مختلف در تمام سطوح بازی می کند. کانون توجه حسابداری جنبه های اقتصادی محیط زیست
است. حسابداری محیط زیست می تواند پشتوانه حسابداری منابع طبیعی در سطحی گسترده، حسابداری بوم شناسی در سطح ادارات محلی، حسابداری مالی، حسابداری صنعتی یا حسابداری مدیریت در سطح کوچک باشد. سیستم حسابداری محیط زیست، یک معیار حمایت کننده برای دست یابی به توسعه پایدار است که تا اندازه ای ابزار اصلی برای اندازه گیری، کنترل و تصمیم گیری می باشد. حسابداری محیط زیست سیستمی است که از توسعه پایدار، یعنی کسب سود بیشتر، به ویژه از شرکت های چند ملیتی، پشتیبانی می کند. حسابداری محیط زیست می تواند از حسابداری درآمد ملی، حسابداری زیست بومها در سطح ادارات محلی و در سطح کوچک وابسته و حسابداری مالی، حسابداری صنعتی یا حسابداری مدیریت داخلی شرکت پشتیبانی کند.
بدون تردید در صورت استقرار نظام مطلوب حسابداری زیست محیطی در کشور، حسابداران می توانند بازوی قدرتمندی برای دولت در ارتباط با کنتری های اقتصادی و مالی باشند. بدیهی است برای رسیدن به آن اهداف باید اهداف و وظایف حسابداری زیست محیطی مشخص و به طور دقیق تعریف و استانداردها و ضوابط و معیارها بر اساس اصول منطقی و ع

ملی پایه گذاری و تدوین گردید. از این رو مجامع حرفه ای ذیصلاح باید کار تدوین و تنظیم ضوابط حرفه ای و به ویژه استانداردهای حسابداری زیست محیطی را به عهده گیرند تا از این طریق شرکت ملزم به رعایت رویه های مصوب باشند.
دولت نیز از طریق اصلاح قوانین موجود، تصویب قوانین جدید و وضع مجازات های قانونی برای شرکت های آلوده کننده محیط زیست می تواند موجبات کاهش آلودگی را فراهم سازد. علاوه بر این متولیان مسائل زیست محیطی نیز باید به فکر نهادینه کردن فرهنگ رعایت مقررات زیست محیطی در جامعه باشند. به خصوص اگر صاحبان و مدیران صنایع نسبت به مس

ائل محیطی دیدگاهی مثبت و توأم با طرفداری از بهبود عملکرد زیست محیطی داشته باشند و آن را از نظر مالی و منابع انسانی حمایت کند، این امر موجب می شود که کارکنان نیز در قبال محیط زیست حساس و متعهد باشند.
پیشنهادات
حسابداری محیط زیست با مشکلات متعددی مثل کمبود حمایت اطلاعاتی و کارکنان ماهر و همچنین فقدان اصول حسابداری روبروست. در این خصوص پیشنهادهای زیر ارائه می گردد:
حسابداری محیط زیست می بایست مسئول اندازه گیری عملکرد محیط زیست باشد و خصوصاً گزارش های آن باید در مجله های مالی منتشر شود.
وجود ضرورت و نیاز به منظور روشن نمودن ماهیت فعالیت های مشخص محیطی و مشخص نمودن کاربرد آنها (به عنوان مثال
آموزش کارکنان به منظور پیشگیری از آلودگی محیط زیست).
اندازه گیری نتایج فعالیت ها بایستی مرتبط با اهداف استراتژیک محیطی باشد.
بکار گیری اطلاعات قدیمی و یا اصطلاحات قدیمی تر بایستی با احتیاط انجام شود، زیرا زبان جدیدی که در حسابداری محیط زیست استفاده می شود از اصطلاحات رایج استفاده می نماید.
دانشمندان محیط زیست باید استانداردهایی را برای رویه های حسابداری محیط زیست وضع کنند. پژوهش و مطالعه حسابداری محیط زیست باید تشویق شود و درتمام

سطوح توسعه یابد. معرفی حسابداری محیط زیست باید به وسیله مد

یریت و مقامات اداری در تمام سطوح انجام شود.
حسابداری محیط زیست و واحد های آماری باید در سازمان های مختلف با دستور العمل واضح گنجانده شود. حساب های جداگانه ای برای مخارج زیست محیطی افتتاح شود. این امر، اندازه گیری و گزارش مخارج و عملکرد زیست محیطی هر شرکت را مقدور خواهد ساخت هر دو رویکرد طبیعی و پولی می بایست بکار رود.

منابع و مآخذ مورد استفاده
1- دلخوش، مرتضی. 1386. حسابداری مالی. ماهنامه انجمن حسابداران خبره ایران(حسابدار). شماره های 162، 172 و 183.
2- کاظم زاده ارسی، نادر. 1386. حسابداری محیط زیست. مجله تدبیر.
3- johan, c.lere. 2000. Activity – Based Costing: A powerful for pricing, journal of business & industrial marketing, vol. 15 no.1, pp. 23- 33.
4 - Kevin, A. kitzman. 2001. environmental cost accounting for improved environmental decision making, pollution. Engineering,20-29.
5- www.madelkhosh. Blogfa.com.
6- www. Maghsudi. Blogfa.com.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید