بخشی از مقاله
خلاصه
کشاورزان در شرایط اطلاعات ناقص مجبور به تصمیمگیري هستند. بدین ترتیب شرایط آب و هوایی، بیثباتی قیمتهاي بازار و بکارگیري نهادهها از جمله عواملی هستند که موجب ریسکی شدن این فعالیت میگردد. در این میان میزان مصرف نهادهها هم قابل کنترل بوده و هم از مهمترین عوامل اثرگذار بر ریسک تولید محسوب میگردد. لذا برگزاري کلاسهاي آموزشی ترویجی در جهت افزایش آگاهیهاي کشاورزان در بکارگیري درست نهادهها ضروري به نظر می-رسد. بنابراین این تحقیق با هدف ارزیابی تاثیر شرکت در کلاسهاي آموزشی ترویجی بر میزان ریسک تولید پیاز دشت تبریز انجام شد. در این راستا اطلاعات لازم با تکمیل 233 پرسشنامه از کشاورزان پیازکار در سال زراعی 1388-89جمعآوري شد.
جهت نیل به هدف تحقیق، از مدل جاست و پاپ که با برآورد جداگانه توابع تولید و ریسک تولید قادر به جدا کردن عوامل اثرگذار بر ریسک تولید از عوامل موثر بر تولید است، استفاده شد. نتایج برآورد تابع ریسک به فرم لئونتیف تعمیمیافته نشان داد که همراه با عواملی نظیر سم و کود شیمیایی که کاهنده ریسک تولید هستند، شرکت در کلاسهاي ترویجی نیز اثر منفی و کاهنده بر ریسک تولید دارد. لذا تشکیل کلاسهاي ترویجی جهت افزایش معلومات کشاورزان در راستاي تخصیص مطلوب و اصولی نهادههاي کاهنده ریسک میتواند گامی موثر در جهت کنترل ریسک تولید این محصول باشد.
واژگان کلیدي: پیاز، جاست و پاپ، دشت تبریز، دورههاي ترویجی، ریسک تولید
مقدمه
کشاورزي از جمله فعالیتهاي اقتصادي توأم با ریسک و نبود اطمینان است. کشاورزان خصوصاً در کشورهاي در حال توسعه مانند ایران، با مجموعهاي از ریسکهاي اقتصادي و طبیعی مواجه هستند. ناتوانی در پیشبینی دقیق قیمت محصولات، قیمت نهادههاي تولید و میزان برداشت محصول از یک طرف و شرایط جوي و اقلیمی پیشبینی ناپذیر مانند طوفان، طغیان رودخانه، آتشسوزي و بارندگی از طرف دیگر، باعث بیثباتی درآمد کشاورزان شده است. به اعتقاد رول و همکاران - - 2006، میزان استفاده از نهادههاي مختلف به ویژه نهادههاي جدید از مهمترین عوامل موثر بر نوسان تولید محصولات کشاورزي میباشد.
ارتباط بین میزان مصرف نهادهها و سطح ریسک رابطهاي دو طرفه است. یعنی علاوه بر اثر ریسک تولید بر میزان مصرف و نحوه تخصیص نهادهها، خود تخصیص و میزان مصرف نهادهها هم بر میزان تولید و ریسک تولید محصول اثرگذار است. در این زمینه کشاورزان قادر به کنترل ریسک تولید هستند که لزوم آن کسب توانمنديهاي لازم میباشد. براي دستیابی به چنین توانمندي بایستی آموزشهاي لازم مدیریتی و تقویت قدرت و مهارت تصمیمگیري در کشاورزي از طریق دورههاي آموزشی و افزایش آگاهی کشاورزان در نحوه صحیح و به موقع نهادهها صورت گیرد. در این زمینه، ترکمانی - - 1377، در تحقیقی جهت بررسی و تعیین درجه ریسکگریزي، آگاهی فنی و عوامل موثر بر آن در استان فارس به این نتیجه رسید که بین میزان دانش کشاورزان و قدرت ریسک و درجه ریسکگریزي آنها رابطه معنیداري وجود دارد.
یعنی کشاورزان با دانش و شناخت بیشتر، از درجه ریسکپذیري بالاتري نسبت به کشاورزان با دانش فنی پایینتر برخوردار هستند. این مساله بدان جهت اهمیت دارد که تصمیمات کشاورزان در مورد سطح تولید، خرید نهادهها و بکارگیري تکنولوژي بوسیله سطح ریسک و عدم حتمیت گزینههاي تصمیمگیري و درجه ریسک-گریزي تولیدکنندگان تعیین میشود - تولدو و انگلر،. - 2007 همانطور که گفته شد میزان مصرف نهادهها یکی از عوامل موثر بر نوسانات تولید محصولات کشاورزي میباشد. لذا با توجه به مطالب گفته شده میتوان نتیجه گرفت که افزایش دانش فنی و آگاهی کسب شده
