بخشی از مقاله
چکیده
رویکرد انسانی در کنار توجه به مفهوم توسعه پایدار در معماری منجر به شکلگیری مفهوم پایداری اجتماعی شد. امروزه از حوزه اجتماعی، به عنوان گستردهترین بعد توسعه و پایداری در شهرها یاد میشود. از آنجا که پیشرفت تمدن شهرنشینی و شهرگرایی در ارتباط با رشد روابط انسانی و تعامل اجتماعی افراد جامعه میسر میشود و تعاملات اجتماعی در کاملترین شکل خود در فضاهای عمومی شکل میگیرند، نقش اینگونه فضاها در ایجاد بستر مناسب تعاملات اجتماعی سازنده و مشارکت مردمی اهمیت میابد. طراحی معماری میتواند نقش مهمی در یافتن راه حلهایی برای تاثیر متقابل گروههای اجتماعی ایفاکند. طراحی معماری میتواند با ایجاد محیطی زیبا باعث جذب افراد، ترغیب آنها به برقراری ارتباط با دیگران، افزایش حضور و افزایش سرزندگی گردد. هدف از این پژوهش شناخت عوامل زیباسازی محیط شهری در راستای دستیابی به پایداری اجتماعی است. روش پژوهش بصورت توصیفی تحلیلی است. ابتدا مفاهیم اصلی نظیر پایداری اجتماعی، فضای شهری و زیبایی و فاکتورها و معیارهای هر کدام معرفی میگردد و در ادامه رابطه بین پایداری اجتماعی و زیبایی فضاهای شهری، از طریق تحلیل ریز فاکتورهای هر یک بررسی میگردد. در نهایت مشخص میشود که زیباسازی محیط از دو جهت کالبد و معنا و از طریق جلب رضایت کاربران، هویت بخشی به محیط و افزایش حس تعلق و ... در واقع فراهم آوردنده فاکتورها و شرایط دستیابی به پایداری اجتماعی است.
کلید واژه: پایداری اجتماعی، فضای عمومی شهری، زیبایی، معماری
مقدمه
نیازهای اقتصادی، ظرفیتهای محیطی و نیازهای اجتماعی سه عامل سازنده توسعه پایدار هستند که بر اساس آن هدف اصلی توسعه پایدار، تامین نیازهای اساسی، بهبود و ارتقای سطح زندگی برای همه، حفظ و ادارهی بهتر اکوسیستم ها و آیندهای امن تر و سعادتمندتر ذکرشده.
( عسکری،(48:1391 امروزه از حوزه اجتماعی، به عنوان گستردهترین بعد توسعه و پایداری در شهرها یاد میشود از آنجا که پیشرفت تمدن شهرنشینی و شهرگرایی در ارتباط با رشد روابط انسانی و تعامل اجتماعی افراد جامعه میسر میشود و تعاملات اجتماعی در کاملترین
شکل خود در فضاهای عمومی شکل میگیرند(ستارزاده، نقی زاده، حبیب،1387، (180 و با توجه به رشد شهرنشینی و افزایش جمعیت شهری و افزایش بهره گیری افراد از فضاهای عمومی، نقش اینگونه فضاها در ایجاد بستر مناسب تعاملات اجتماعی سازنده و مشارکت مردمی( از اهداف اصلی توسعه پایدار اجتماعی) اهمیت میابد. فضای شهری پایدار لازمه شکلگیری یک شهرپایدار است. فضای شهری بستر زندگی عمومی و اجتماعی مردم تلقی میشود که در صورت مناسب بودن، باعث روابط اجتماعی پایدار و در نتیجه شهر پایدار میگردد. طراحی معماری میتواند نقش مهمی در یافتن راه حلهایی برای تاثیر متقابل گروههای اجتماعی ایفاکند. همانطور که ساختارهای اجتماعی موجود بر معماری اثر میگذارند عکس آن نیز میتواند اتفاق بیفتد. رویکرد انسانی در کنار توجه به مفهوم توسعه پایدار در معماری منجر به شکلگیری مفهوم پایداری اجتماعی شد. یک ساختمان با پایداری اجتماعی میتواند به مردم کمک کند تا منافع زندگی پایدار را درک کنند. پایداری اجتماعی به رفتارهای انسانی بستگی دارد که در درون فضا رخ میدهد. طراحی معماری میتواند با ایجاد محیطی زیبا باعث جذب افراد، ترغیب آنها به برقراری ارتباط با دیگران، افزایش حضور و افزایش سرزندگی( از شاخصه های پایداری اجتماعی) گردد. از دیگر فاکتورهای پایداری اجتماعی در فضاهای شهری هویت مکان، احساس تعلق، رضایتمندی، مسئولیت پذیری و مشارکت اجتماعی است. بنابراین شناخت عوامل موثر در تحقق فاکتورهای ذکرشده، جهت دستیابی به پایداری اجتماعی در فضاهای شهری ضروری مینماید. لذا توجه به کیفیت محیط شهری از جمله زیبایی در راستای توسعه پایدار و ارتقای کیفیت زندگی ضروری است.
در این پژوهش سعی شده زیبایی مکان و تاثیر آن بر فاکتورهای پایداری اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد . هدف از این پژوهش شناخت عوامل زیباسازی محیط شهری در راستای دستیابی به پایداری اجتماعی است. ابتدا مفهوم و شاخصهای پایداری اجتماعی، فضای عمومی شهر بعنوان بستری برای دستیابی به پایداری در بعد اجتماعی و مفهوم زیبایی و جنبههای مختلف آن بررسی میگردد و در ادامه ارتباط زیبایی مکان و فاکتورهای پایداری اجتماعی در فضاهای عمومی شهر، تحلیل میگردد.
