بخشی از مقاله
نسل جديد برنامه ريزي منابع سازماني(ERPII) جهت توسعه سيستم هاي اطلاعاتي آينده
چكيده
در در دنياي امروز ؛ كسب و كار و فن اوري اطلاعات انچنان در هم آميخته اندكه جدايي اين دو در برخي از سازمان ها نا ممكن به نظر ميرسد .ERP از راهكار هاي نوين مديريتي است كه در تركيب اين دو منظر پا به عرصه نهاده اند. بسياري از سازمانهاي پيش روي در دنياي رقابتي توانسته اند با درك مفاهيم ERPII از امكانات ابزاري آن به بهترين شكل بهره برند و منافع سرشاري را عايد خود كنند. سيستم‌هاي ERPII ، مفهومي جديد هستند كه براي نامگذاري آخرين الحاقات سيستم‌هايERP مطرح شده‌اند . هدف اين مقاله كشف نسل جديد سيستم‌هاي ERP ، برنامه ريزي منابع در مؤسسات گسترده است .
نتايج اين مقاله به سه دسته تقسيم مي‌شود . نخست قالبي مفهومي براي ERP در نظر گرفته مي‌شود .ثانيا موضوعات كاري و تحقيقي اين قالب نوين از ديدگاه ERP و به ويژه در تحولات مديريت زنجيره عرضه مورد بررسي قرار مي‌گيرند . ثالثا اين قالب درمفهومي پيرامون تاثير بالقوه بر معماري گسترده‌ي مؤسسات به كار گرفته مي‌شود .
كلمات كليدي : برنامه ريزي براي مؤسسات گسترده ، مديريت زنجيره عرضه ، مؤسسات گسترده ، تجارت – الكترونيكي
1- مقدمه
توسعه‌ي سيستم‌هاي مؤسسات تقريبا در پي 50 سال در تعامل پيوسته مابين نيازهاي رو به تغيير تجارت ، رشد ، تكنولوژي و سازمان‌دهي و قابليت‌هاي نرم افزاري فروشندگان صورت گرفته است (ورتمن ، 2000 ).
ERP سيستمي است كه كليه بخش ها و وظايف يك سازمان را در بستر فن آوري اطلاعات يكپارچه مي كند به نحوي كه بتواند تمامي نيازمندي هاي بخش هاي مختلف را سازمان تامين نمايد و منابع سازمان را با سرعت ،دقت و با كيفيت بالا در كنترل مديران سطوح مختلف سازماني قرار دهد تا بتواند از آن در جهت بهبود فرايند برنامه ريزي و تصميم گيري كمك بگيرد كه موارد مختلفي از جمله مديريت كيفيت ؛ مديريت مالي ، مديريت ساخت ، منابع انساني و ... را در بر مي گيرد (اشراق نیا جهرمی، 1384).سيستم‌هاي ERPII مفهومي هستند جديد كه براي نامگذاري آخرين الحاقات سيستم‌هاي ERP توسط گروه گارتنرها ارائه شدند (کلس ،2001).
در اين مقاله از مفهوم برنامه‌ريزي منابع در مؤسسات گسترده براي تركيب مفهوم كلي ERPII ، ازمديريت تجاري موسسسه( (ECM با سيستم‌هاي مهارتي ارائه شده توسط فروشندگان ERP استفاده مي‌شود (ملو ،2001).سیستــم ERPیک فناوری اطلاعاتی است که به عنوان یک نظام به هم پیوسته اطلاعاتی ، مهندسی و مدیریتی درعرصـه رقابت جهانی مطرح بوده و قادر است در دراز مدت تاثیر چشمگیری بر روند توسعه کیفی تولیدات و کسب مزیت رقابتی در بازارهای جهانی ایجاد کند(فرقاندوست حقيقي وهمكار،1387).
ERP يك راه حل سيستمي مبتني بر فناوري اطلاعات است كه اطلاعات منابع سازمان را از طريق سيستمي به هم پيوسته فبه سرعت فبا دقت و كيفيت بالا در اختيار مديران سطوح مختلف سازمان قرارمي دهد تا به طور مناسب فرايند برنامه ريزي و عمليات سازمان را مديريت كنند سير تكاملي نرم افزارERP از يك سو به شدت متاثر از سير
تكاملي سخت افزارها و نرم افزار ها ي رايانه اي و از سوي ديگر متاثر از تحولات صورت گرفته در زمينه مديريت سازمانها و محيط رقابتي حاكم بر انهاست(متين نفس،1385).ممكن است مفهوم نوين ERP از نقطه نظر تحقيقي مورد بحث قرار گيرد و ممكن است برخي اين گونه استدلال كنند كه اين مفهوم فقط تصويري ديگر از ابزارهاي بازار پولی است كه توسط فروشندگان نرم افزارها و مشاورين طراحي شده‌اند.
ممكن است برخي اينگونه مطرح كنند كه سيستم‌هاي ERPII تنها ERP قادر به تجارت الكترونيكي بوده و سايرين تنها ادعا مي‌كنند كه نسل جديد سيستم‌هاي مؤسسات گسترده نياز به تجارت دارند تا به اين ترتيب دستاوردها يشان را براي سيستم‌هاي مؤسسات ، عملي ساختن آنها و طراحي منابع معماري زنجيره‌اي مورد بازنگري قرار دهند يا آيا به راستي اين كار را خواهند كرد ؟
در این مقاله در حدود توسعه قالبی مفهومی برای تدارک نسل نوین سیستم های موسسات هستیم . این قالب بر اساس تحقیقی از واحدهای عملیات نوین عرضه شده فروشندگان نرم افزار شکل می گیرد . پیرامون چالش های نوین در قبال سیستم های موسسات گسترده این قالب مفهومی برای بحث پیرامون تاثیر بالقوه بر ساختار موسسات گسترده به کار گرفته می شود .متدولوژی به کار رفته در این مقاله برای درک ارزیابی سیستم های موسسات بوده است .
بنابراین تحلیل بازنگرانه سیستم های موسسات و پیشرفت های مفهوم تمهیدات پیوسته گردآورده شده است . تمایلات و جهت گیریهایی در مفهوم گسترده موسسات بیان شده و از این دو بخش برای ارائه قالبی مفهومی برای ساختار سیستم های موسسات گسترده استفاده می شود . در نهایت ظهور مفاهیم نوین پیش زمینه ای برای حل چالش های پیرامون تحقیقات و تجارت های نوین در اختیار قرار می دهد .
تحقیقي بر اساس پروژه ای تحقیقی بنا شده که به منظور تحقق ERP (طراحی وبرنامه ریزی منابع موسسات) و برنامه ریزی و زمان بندی پیشرفته (APS)حمایت می شود . قالب و نتایج ارائه شده در کارگروه ها و مصاحبه هاي مدیران ERP در شرکتهای دانمارکی نمایندهSAP بان و نویژن مورد بحث قرار گرفته اند اما این مطالب برگرفته از مطالعات سایر وب سایت های اصلی فروشندگانERP هستند چراکه قضاوت قبال توجهی در آنها دیده نمی شود .
2- انواع سيستم هاي اطلاعاتي
TPS. سيستمي است كه به پايين ترين لايه هرم مديريت ارايه خدمت مي كند. آن سيستم مسئوليت ثبت و نگهداري تراكنش روزانه از قبيل : ثبت سفارش ،سوابق پرسنلي ،حقوق و دستمزد ،رزرو هتل و ... را به عهده دارد.
MIS . سيستمي است كه با فراهم كردن گزارشات عملكرد به لايه مياني مديريت سازمان ، ارايه خدمت مي كند .اين سيستم داده هاي مورد نياز را از TPS دريافت ،دسته بندي ، و خلاصه مي كند و گزارش هاي مديريتي براي بازه هاي زماني روزانه ،هفتگي ، ماهانه ،و سالانه تهيه و ارايه مي كند.
DSS : سيستمي است كه مانند MIS به مديران مياني سازمان خدمت مي دهد. اين سيستم ضمن دريافت داده هاي مورد نياز از MIS , TPS از اطلاعات خارج سازماني نيز استفاده مي كند و گزارشاتي جهت تصميم گيري سريع مديران فراهم مي آورد .
ESS : سيستمي است كه به مديران ارشد سازمان كه در بالاترين لايه هرم مديريت هستند ارايه خدمت مي كند .اين سيستم با استفاده از داده هاي محيطي سازمان و داده هاي سيستم DSS, MIS به حل مسايل پيچيده سازماني مي پردازد .
BI : سيستمي است كه با جمع آوري ، طبقه بندي و معنا بخشي به داده ها مي تواند تحليل جامع و واقع بينانه اي از شرايط و وضعيت كسب و كار براي تصميم سازي به مديران عالي ارايه دهد .
2- ارزیابی سیستم های موسسات
برنامه ریزی پیرامون منابع موسسات در اواخر دهه نود در IS شکل گرفت . داون پورت نخستین موج تجربیات حاصل از اجرای سیستم های ERP را در موسسات جمع آوری کرد که دال بر تاثیر عمده تجارت
نوين بر سيستم های ERP است . اسکک و لیگ محرک های اصلی کاربرد سیستم های ERP در سازمان های جهانی را به صورت زیر دسته بندی کردند :
• سیستم های مورثی و منافع سیستم در سال 2000
• جهانی سازی تجارت
• محیط روبه توسعه نظارت و کنترل ملی و بین المللی) برای مثال واحد پول اروپا).
• ERP و توجه کنونی بر استانداردسازی فرایند ( برای مثال ISO9000).
• شکل گیری قابل ازدیاد و منعطف مشتریان یا خدمات موسسه زیربنایی
• گرایش در جهت همکاری فی مابین فروشندگان نرم افزار
اغلب یه دلیل عوامل زیر به ERP به عنوان دستاوردی نوین نگاه شده است :( اسکک و لیگ ،2002 )
• شمار و تنوع سهامداران در هر پروژه اجرایی
• هزینه بالای اجرا و مشاوره
• ادغام عملیات های تجاری
• ترکیب بندی حاصل از فرایندهای اصلی نرم افزاری ارائه شده
• مدیریت تغییر و موضوعات سیاسی دخیل در پروژه های ERP
• نیاز روبه رشد آموزش و آشناسازی
زمانی که فرایند اجرایی به چهار فاز مجزا محدود شده بود ، رویداد بی نظیر سیستم های موسسات جایگزین عملیات اجرایی عجولانه شده است(مارکوس و تانیس ،2000 ) . اما مفهوم اجرا و موفقیت یا شکست بسیار پیچیده تر از این است و راس و ويتاله (2001)انتقال ERP و فایده انتقال تجاری توسط ERP را مطرح کردند .گاردو مولر (2000 ) این ایده ها بطورواضح مورد بررسی قراردادند. برای تدوین سیستم موسسات گسترده ،
فرایند گسترده انتقال و فرایند گسترده عملیات اجرایی ، ERP با موسسات گسترده ادغام می شود .
گارد و مولر (2001 )عوامل ضروری و چندبعدی را ارائه کردند : مردم ، تجارت ، تکنولوژی و موضوع فرایند .با این وجود پیشینه سیستم هایERP به بیش از 40 سال باز می گردد و ارزیابی سیستم های موسسات در طول تاریخ در مقابل دائمی مابین نیازهای در حال تغییرات تجارت ، رشد تکنولوژیک و سازماندهی و قابلیت های فروشندگان نرم افزار پیش رفته است (ورتمن ، 2000).
جدول 1 – سیستم های موسسات در دهه هاي مختلف
دهه سطح مفایم جدید
60 کنترل موجودی ، پبش بینی کامپیوتر در کارهای تجاری
70 برنامه ریزی مواد مورد نیاز (MRP) صورتحساب مواد (BOM) و محاسبات غیردقیق مواد مورد نیاز
80 برنامه ریزی منابع در کارخانجات(MRPII) برنامه ریزی بسته و ظرفیت محدود
90 برنامه ریزی منابع در موسسات (ERP) کامل کردن پایگاه داده ها و HRM و مدیریت کیفیت
00 برنامه ریزی منابع در موسسات (ERPII) در همکاری سازمانها
با ورود کامپیوتر ها بر صنعت نخستین کارکرد آنها خودکارسازی عملیات دستی نظیر نگهداری کتاب ، فاکتورسازی و سفارش مجدد بوده است . به تدریج با افزایش پیشرفت کامپیوترها و مدل های روبه رشد ، سیستم های موسسات نقش فعالتری در برنامه ریزی و کنترل نمایندگی ها ایفا کردند . با ظهور رویدادهای بی نظیر CIM (تولید منسجم کامپیوتر) دردهه هشتاد نقش سیستم های موسسات بصورت ابزارحمایت از تصمیمات تعریف شد . همچنین حوزه سیستم های موسسات از موسسات تولیدی به موسسات کامل گسترش یافت .بنابراین در آغاز دوره نوین اجتماعی سیستم های موسسات (ERPII) باید مفاهیم نوین سیستم های موسسات بررسی شود .
مفهوم ERPII اصطلاحی است که توسط گروه گارد در سال 2000 بصورت استراتژی کاربرد و استقرار برای ادغام تمامی مراکز موسسات مطرح شد (همچنین آنها سیستم های ERP را نامگذاری کردند) . AMR ، ECM را اینگونه تعریف می کند : مدیریت تجاری موسسات (ECM) طرحی است که مشتریان قادر به برنامه ریزی ، مدیریت و گسترش کاربردهای اساسی ، فرایندهای تجاری و تکنولوژی هایی که برای حمایت از کارمندان ، مشتریان و تامین کنندگان به آنها نیاز دارند .نخستین کاربرد سیستم های ERP این موارد هستند : تجارت الکترونیک ، مدیریت زنجیره ای منابع (SCM) ، مدیريت روابط مشتریان (CRM ) ، هوش
تجاری ( BI) ، برنامه ریزی و زمان بندی پیشرفته (APS) ، تهیه الکترونیکی اینترنت . در زیر برای تعین قالبی برای کاربردی کردن ERP این مفاهیم را تعریف می کنیم .ERP سنتی مولفه اصلی سیستم ERP است . اما به منظور این روشن سازی ، سیستم ERP پذیرای اطلاعات درون سازمانی و برون سازمانی است . کاربردهای ERP اکنون معانی قابل دسترسی در وب سایتها هستند که عملیات آنها در اینترنت ، چارچوب اینترنت مشترک یا از طریق شبکه های بیرونی مشترک کنترل شده قابل دسترسی هستند (کالیوی ، 2000 ).
تجارت الکترونیک دلالت بر اجرای معاملات بازرگانی به صورت تجاری یا فردی توسط واسطه های الکترونیکی که رایج ترین آنها اینترنت است ،دارد . این امر حقیقتا نیازمند زیربناهای گسترده است که مهمترین ویژگی آنها کاتولوگ ، امکانات سفارش اینترنتی و امکانات کنترل موقعیت است . سیستم ERP بعنوان پردازش نهایی معاملات در بخش های اینترنتی عمل می کند که ممکن است برخی از این کارکردها براساس ابزارهای قانونی EDI ایجاد شده باشد .تهیه الکترونیکی یا تهیه اینترنتی بازدهی فرایند تهیه را از طریق خودکارسازی و تمرکززدایی فرایند تهیه ،بهبود می بخشد . روش های سنتی تقاضا برای مدارک قیمت های پیشنهادی و گرفتن فاکتورها و غیره در وب سایت ها از طریق مکانیزم های خرید نظیر حراج یا سایر عملیات بازاریابی الکترونیکی شامل کاتولوگ ها انجام می گیرند . این چهار عامل ورود به سیستم ERP را امکان پذیر می کنند .
هردو مفهوم هوش تجاری (BI) و برنامه ریزی و زمان بندی (APS) از تصمیم گیری های پیرامون این مسئله حمایت می کنند، در حالیکه عملیات BI اطلاعات حاصله از منبع مشترک داده ها و اطلاعات را برای حمایت از تصمیم گیری تحلیل می کند . سیستم APS ظرفیت تولیدی بر اساس دستورهای صادره ، لیست ها و ظرفیت تولید بهینه سازی می کند .
سیستم های مدیریت زنجیره ای منابع (SCM) اطلاعات دخیل در برنامه ریزی و مدیریت تولید کالاها را در اختیار قرار می دهند . برای مثال ، SCM در پاسخگویی به سوالاتی نظیر در کجا باید کالا را تولید کرد ، از کدام واحد باید بخش ها را تهیه کرد و چه زمانی باید تحویل داده شوند ، کمک می کند . سیستم SCM بر اساس APS به منظور حمایت از تصمیم گیری ها ساخته می شوند .
سیستم های مدیریت روابط مشتریان ،مدیریت مجموعه گسترده ای از عملیاتي را تسهیل می کنند که در ابتدا شامل طبقه بندی فرایند تشخیص مشتری و مدیریت خدمات مشتریان می شوند . سیستم ERP اطلاعات نهایی مورد نیاز برای سیستم های CRM را فراهم می کند .به علاوه ،موارد ذکر شده در بالا سیستم های نوین متعدد و مفاهیم پدیدآورده ای وجود دارند که در اینجا مورد بحث نیستند . برای مثال سیستم های مدیریت اجرایی شرکت (CPM) و مدیریت منابع انسانی .
شکل 1 . قالب مفهومی eERP
ERP
مدیریت چرخه دوام محصول (PLM) شامل مدیریت اطلاعات محصولات (PDM ) موسسات را قادر به وارد کردن موثرتر محصولات ابدائی و سودآور به ویژه در محیط رو به توسعه تجارت الکترونیک به بازار می کند .
مدیریت روابط تامین کننده ها (SRM) سنجش بخش فروشندگان نسبت به CRM است که هدف آن مدیریت پایگاه تامین است . SRM به سرعت به ضرورت اقتصادی تبدیل شد و این مدیریت عاملی ضروری برای رقابت موفق شرکتها در گسترش جهان نوین تجارت الکترونیک است .
این کارکرد های نوین از طریق ترکیب فرایندها و تکنولوژی های اجرایی عالی نظیر مدیریت اطلاعات محصول ، همکاری ، تصویر سازی ، ادغام کارکردهای شرکت ، مدیریت تامین مولفه ها ، مدیریت دانش و غیره فراهم می
شوند . با این وجود به این نتیجه می رسیم که ممکن است کارکرد سازی کلی سیستم های eERP به صورت تصویرسازی در قالب شکل 1 در بالا مفهوم سازی شود .آنچه تا به حال با آن مواجه بوده ایم ارزیابی سیستم ERP است که از نقطه نظر سیستم های اطلاعاتی توضیح داده شده اند . برای درک بیشتر این توسعه نیاز به تحلیل مفاهیم تدارکات و مدیریت زنجیره ای منایع داریم تا به این ترتیب قادر به درک نیروی محرک مدلهای نوین تجاری باشیم که eERP زمینه آن را ایجاد می کند .
3- تدارکات و مدیریت زنجیره ای منابع
مدیریت زنجیره ای منابع (SCM) در طی دهه اخیر در صنعت حائز اهمیت روزافزون بوده است . رقابت جهانی منابع خارجی را در صنایع وارد کرده است و پتانسیل های داخلی برای بهبود به پایان رسیده اند و بنابراین شرکت ها به زنجیره منابعشان توجه کرده اند . در بسیاری از موارد برتری زنجیره تولید بعنوان مهمترین اهرم در رقابت و بنابراین امری ضروری برای مدیریت محسوب می شود .رقابت زنجیره کامل منابع بعنوان یک سیستم دربرگیرنده اصل SCM است . SCM از یک دیدگاه درونی مدیریت تدارکات به یک دیدگاه کمی استراتژیک تر و به فرایند ادغام خارجی براساس زنجیره منابع توسعه یافته است .
مغهوم مدیریت زنجیره منابع (SCM) ریشه در اواخر دهه پنجاه دارد که محققین نیروهای سیستم ، ویژگی های سیستماتیک موسسات برای همکاری زنجیره ای را کشف کردند.نیروهای تجاری(فرستیر ، 1958 ) با مشکل تاخیر و جریان اطلاعاتی و مشکل موقت آدرس روبه رو هستند که هنوز پابرجا است . تحقق تجاری این تحقیق به دلیل رشد کامپیوترها همچنان بی اهمیت مانده است و همچنین به خاطر این حقیقت که سیستم های ابداعی کنترل ، مشکلات را با موفقیت حل کرده اند .SCM دست آوردهای سیستم ها را برنامه ریزی و کنترل مواد و جریان اطلاعات از مواد خام به مشتری نهایی در نظر گرفته است و بنابراین SCM بصورت مدیریت روابط فرادست و فرودست با تامین کننده ها و مشتریان برای رساندن ارزش برتر مشتری با کمترین هزینه به نسبت زنجیره منابع بصورت کلی تعریف شده است.
بحث های استراتژیک و قراردادی بر برنامه های تحقیقی حاکم بوده اند ، اما صنعت نرم افزار را از طریق نسل جدیدی از نرم افزار ها ي ERP به نیازهای تجاری پاسخ داده اند که برای گسترش مفهوم برنامه ریزی MRP/II با هدف در برگیری زنجیره کامل منابع ضروری هستند . این امر از طریق ارتقاء برنامه ریزی ریاضی و به ویژه الگوریتم های کلی امکان پذیر است (کوپر و لامیرت ،1997).گرچه SCM به زنجیره کلی و دسترسی دارد ، بحث آکادمیک SCM تاحدی بین دیدگاه فرادست و فرودست تغییر می کند . در دیدگاه فرادست SCM مسائل روبه رو با شبکه تامین کننده غالب هستند . مسائلی نظیر روابط تامین کننده ، شرکتها ، گسترش رقابت و انتقال تکنولوژی بصورت مانعی برای ت,سعه زنجیره منابع درآمده است .مسائل فرودست به مدیریت تقاضا ، انجام سفارش و مدیریت روابط مشتری مرتبط هستند (چریستوفر ، 1998).
در عمل مسائل به موقعیت خاص شرکت بستگی دارند (اسکات و وستبرک ، 1991) .با این وجود گرایش در جهت ترقی SCM به سمت یک ساختار عملکردی میان سازمانی است . مدیران خرید ، طراحان تولید و فروشندگان با تامین کنندگان و مشتریان همکاری می کنند تا یه این ترتیب تدارکات را در زنجیره منابع به کار گیرند . این خود شرایط پیچیده ای به وجود می آورد که برای تمامی موسسات جدید بوده و بنابراین مدیریت اطلاعات در زنجیره منابع نقش مهمی را ایفا می کند.
هاویلی تجارت الکترونیک در متن SCM را به این صورت تعریف می کند : « اصطلاح تجارت الکترونیک همان گونه که می دانید مجزا از بازرگانی الکترونیک است را می توان برای توصیف سازگاری موجود اینترنت با تسریع هدف ادغام زنجیره منابع استفاده کرد . در این متن ، تجارت الکترونیک بطور اخص به برنامه ریزی و اجرای عملیات های ابتدایی و انتهایی در زنجیره منابع با استفاده از اینترنت بر می گردد . در حقیقت اینگونه استدلال می شود که هم اکنون امکان ادغام زنجیره منابع را فراهم کرده است و بنابراین تمرکز آن باید بر تغییر جهت مدیریت زنجیره تقاضا باشد (لی و وانگ ، 2001 ).
اگر نظری به مهمترین اقدامات صنعتی داشته باشیم اساسا با زنجیره های منابعی روبه رو می شویم که دارای یک موسسه حاکم – یک هدایتگر تامین – است که زنجیره منابع را هدایت می کند . اما هنوز با مفاهیم متعدد نظری مرتبط با شبکه های حقیقی روبه رو هستیم .
4- موسسات گسترده
اغلب مؤسسات صنعتی با چالش‌ها و فرصت‌های جدید روبرو بوده‌اند که از مفاهیم جهانی‌سازی ، فعالیت‌های تجاری و تولیدی مشتق شده‌اند . گزارش‌های پیرامون استراتژی موسسات تولیدی قرن 21 به این نتیجه رسیده‌اند که حرکت به سمت هوشیاری امری است ضروری در جهت تبدیل شدن به رقیبی قدرتمند در بازارهای جهانی . مشاهده شده که تمامی مؤسسات تولیدی بدون در نظر گرفتن بخش صنعتی آنها دارای نیازهای بنیادی هستند . این امر خود به یک پروژه تحقیقی منجر شد که هدف آن از تشخیص مؤسسات تولیدی گسترده است که در آن مؤسسه گسترده حائز اهمیت است (ناگل و داو ، 1991 ).
مؤسسه گسترده مفهومی است که برای دسته‌بندی زنجیره منابع جهانی محصول واحد در محیط شبکه‌های پویایی شرکتهای درگیر در بسیاری از روابط پیچیده متفاوت به کار رفته است . ممکن است شبکه سازماندهی فیمابین به صورت سیستمی تعریف شود که شامل تمامی عملکردهای مرتبط یک شرکت ، تامین کنندها و مشتریان آن در کنار هم موسسه گسترده نامیده می شوند . تمایز بین یک شرکت و موسسه گسترده در گردش نسل جدید تولید آمده است (پترسن ، 1997 ).
• یک شرکت بصورت موجودیتی عام و سودمند همراه با اختیار تام مدیریتی و حدود شناخته شده مسووليت داردکه توانایی مسئولیت و کنترل اقدامات خود را دارد .
• یک موسسه گسترده گروهی از موسسات هستند که روابط خود را گسترش داده ، در دانش منابع سیستم سهیم بوده و در تولید یک محصول یا خدمات رسانی با یکدیگر همکاری می کنند . این همکاری ها قابلیتهای ترکیبی را توسعه داده و امکان تشخیص اهداف استراتژیک را توسط فراهم سازی راه حل های ادغامی در قبال نیازهای مشتریان برای هر یک از موسسات ایجاد می کند .
در نتیجه ، موسسه گسترده دیدگاه کلی سیستم های شبکه شرکتها است که کار تولید را انجام می دهند . انیل و ساکت(انیل و ساکت ، 1994) موسسه گسترده را به گونه ای دسته بندی می کنند که قابلیت قرار گرفتن بصورت منظم را داشته باشند . اما ، چالش کنونی موسسه گسترده این است که بتوان از تاثیر زنجیره های منابع و شبکه های تولید ، در هردو سطح ملی و جهانی اطمینان حاصل کرد .
فرایند اصلی موسسه گسترده جریان مواد در زنجیره منابع است . SCM بر زمینه های مدیریت تدارکات و محصول حاکم بوده است (کوپر لامبرت، 1997). تمامی آنچه که مورد بحث است این است که آیا SCM دیدگاه جدیدی برای تدارکات ارائه می دهد یا خیر ، زنجیره منابعی که به شرکتها و منابع استحکام می بخشند (السون و الرام ، 1997) .مخاطب SCM موضوعات مدیریتی زنجیره منابع است یعنی دیدگاه درونی روابط مدیریتی نسبت به تامین کنندگان و دیدگاه بیرونی گسترش شرکت که این مسئله در دیدگاه شبکه ای مدل شبکه ادغامی ترکیب شده است .
نخستین موج SCM درگیر ساختار زنجیره منابع بودند . سطح منابع خارجی ، روابط موجود در زنجیره و مکانیزم ادغام ابزاری برای مدیریت زنجیره منابع بوده و هست . بعد جدید ، فعالیت محیط تجاری است که در آن زنجیره منابع عمل می کند . سرعت شرایط قالب تغییر می کند و فرصت های تجاری جدیدی بطور فزاینده ایجاد می شوند و در نتیجه زنجیره منابع دیگر موجودیتی ايستا نبوده بلکه نیاز به پویایی دارد . با درنظرگرفتن بازرگانی تجاری به عنوان نمونه ای از مخالفت بیشتر موسسات باید با برخی روش ها روبه رو شوند .سازگاری دائمی و با ترکیب زنجیره منابع برآورد نیاز بازار که شامل تک تک مشتریان است قابل قیاس با تمرکز مجدد بر تولید از زمان آغاز چرخه تا زمان انتقال و تبدیل است . نه تنها به ابزار جدید بلکه به مفاهیم و دستاوردهای نوین نیز نیاز است . این همان چالشی است که نسل جدید منابع با آن روبه رو است و گارتنر این تغییر SCM به سمت شبکه های را به صورت شبکه های سازگار تامین کننده دسته بندی کرده و SAP با سرعت به سمت تطابق با این مفهوم پیش می رود .
سفارش عمده یکی از مفاهیم نوین تولید این است که موسسه را به سرعت وا می دارد . فشار وارد بر صنعت برای ورود به تولید محصولات سفارشی فردی مانند بقیه ریشه در ظهور مدلهای تجاری اینترنتی دارد . این مدلهای جدید تجاری این نیاز را در شرکتها ایجاد می کنند که سفارشات فردی مشتری را از سطح بالایی زنجیره ارزش از طریق زنجیره کامل منابع به تحویل مستقیم به مشتری ، مدیریت کنند .برای موسسات متوسط صنعتی ، انتقال به سمت فعالیت چالشی عمده به حساب می آید . برای سالها ، ممکن است شرکت با تمرکز بر هزینه و ظرفیت کاربرد در عملکردی واحد دچار بهینه سازی شود . هزینه تمرکز کاربردی معمولا اجرای فرایندهای با جهت گیری به سمت مشتری است . انتقال شرکت به سمت فرایند جهت گیری باید بدون به خطر انداختن منطق جهت گیری کاربردی انجام شود و این همان وضعیت دشوار طراحی اصلی در موسسات گسترده است .
5- روابط اجزادر ERP
زمانیکه مفهوم موسسات گسترده با جهت گیری شبکه ای را با ارزشیابی سیستم های موسسه ای مقایسه می کنیم شاهد فاصله ای بین حالت نظری و عملی خواهیم بود . به نظر می رسد جنبه نظری از تجارت جمعی باز ،حمایت می کند و معماری سیستم ها بصورت سیستم ERP در عمل از زنجیره های بسته منابع جمعی و سیستم های ادغامی طرفداری می کند .از این فاصله با عنوان چالش ساختاری مدیریت تعبیر می کنیم و این عاملی است برای سوال ساختاری سیستم های موسسات در دیدگاه موسسات گسترده (مارکوس ،پيری و اکسلاین ،2000).
مارکوس و همكاران پیرامون ارزیابی سیستم ERP بحث می کنند و به دو راه آینده می رسند : دیدگاه مستمر نسبت به سیستم های وسیع (SAP دیوار به دیوار) و دیدگاه غیر مستمر نسبت به سیستم های مولفه ای ( بهترین نوع نسل) . این نقطه دشوار بررسی ساختاری به زنجیره منابع نیز بسط داده شده و بنابراین ممکن است در سطح سازمانی تکرار شود ، اما این امر تنها توسط سیستم های اطلاعاتی فردی شبکه ساختار تجاری در زنجیره منابع نیز مشخص نمی شود .چگونه می توان ساختار سیستم ها را ارائه کرد ؟
شکل 2 . طراحی سیستم های یبن سازمانی
در پایین ترین سطح طراحی ، سیستم های فرعي قرار دارند : سیستم های تولید اجرایی (ESM) ، سیستم های در مدیریت انبارها (WMS ) و سیستم های مدیریت انتقال (TMS) که تا به حال به صورت استاندارد نبوده اند . سیستم های فرعي با سیستم های ERP دارای سطح مشترک بوده که ممکن است متفاوت باشند یا حتی یک سیستم قانونی بوده اما برای ساخت آن ضروری باشند . این سیستم های ERP با استفاده از سیستم برنامه ریزی زنجیره منابع مثل I2 یا APO SAP با زنجیره منابع ادغام شده اند . این ساختار سطح بالا ، طراحی eERP است (شکل 3) .
شکل 3 . طراحی سیستم بین سازمانی
بر اساس ارزیابی بالا نسبت به توسعه سیستم های تدارکات و اطلاعات در نیمه قرن به طراحی اساسی ، ساختار حاکم ، در سیستم های موسسات در توسعه و یا فرایند بین مدلهای تجاری زنجیره ای منابع و مدلهای کاربردی IS رسیدیم . کارکردهای موجود IS بطور گسترده نه تنها توسط تکنولوژی کاربرد هنری IT بلکه توسط تحقق نیازهای تجاری فروشندگان نرم افزار تعیین شده بودند . از طرف دیگر نیاز تجاری بطور وسیعی نه تنها از طریق موضوعات استراتژیک تجارت بلکه فرصت های موجود IS در همکاری زنجیره منابع مشخص می شوند .
در نتیجه می توانیم با استفاده از دو بعد ، ساختار سیستم های موسسات گسترده را پیدا کنیم : 1) بعد زنجیره منابع و 2) بعد سیستم موسسات .
1) بعد زنجیره منابع انجام سیستم های تجاری را در طول زنجیره منابع مشخص می کند تا در زمان ظهور مفهوم SCM و روابط بلند مدت ، تدارکات مطابق موسسه ای واحد بودند اما با ظهور مفهوم موسسات گسترده ایده ظاهر پویای روابط و روابط کوتاه مدت دوباره بوجود آمد . فرض کنیم که زنجیره های منابع
کاملا پیوسته یا ناپیوسته هستند .
2) بعد سیستم های موسسات انسجام سیستم های اطلاعاتی را در طول زنجیره منابع دسته بندی می کند . اصالتا سیستم های موسسات در زنجیره منابع کاملا جدا بود تا زمانیکه توسعه DBMS ادغام سیستم های ERP را امکان پذیر کرد . تکنولوژی هایی با اساس اینترنت و وب سایت هم اکنون قادر به متمرکزسازی و راه حل های توزیعی هستند . فرض کنیم که سیستم های موسسات ادغام شده یا منفک هستند .
باارائه این دو بعد می توانیم مدلی از ساختار سیستم های موسسات گسترده (شکل 4) را نشان دهیم . در این مدل می توانیم 4 نمونه اصلی را تعیین کنیم که هر یک ارائه کننده ترکیبی خاص از سیستم موسسات کسترده هستند .
شکل 4 . ساختار eERP
