بخشی از مقاله

ایرانگردی
کرمانشاه
تاریخچه استان کرمانشاه
استان تاريخي كرمانشاه همچون ديگر نقاط كشور كهنسال ما آثاري از روزگار مجد و عظمت ايران را در سينه كوه ها و پهن دشت هاي خود محفوظ كرده است . برخلاف ساير نقاط ايران كه به صورت مقطعي مورد سكونت قرار گرفته اند . اين استان بدون وقفه در ادوار مختلف تاريخ مورد سكونت قرار گرفته است ، شواهد و مدارك باستان شناختي نشان مي دهد اين منطقه از اولين زيستگاه هاي

انسان اوليه به شمار مي رفته و يكي از مراكز مهم جمعيتي در زاگرس مياني محسوب مي شده است . تمامي مراحل و ادوار زندگي انسان از عهد حجر تا دوره هاي تمدني پيش از تاريخ و سپس تا تشكيل حكومت هاي بزرگ سير تطور خويش را در اين محدوده طي كرده است . به طوريكه غار شكارچيان بيستون نكات جالبي را درباره سابقه زندگي بشري در دوران پارينه سنگي در ايران

روشن مي دارد . پس از اين دوره در حدود 9 هزار سال پيش به علت گرم شدن هوا انسان غار را ترك كرده و روي به يكجانشيني مي آورد كه اين حركت موجب زراعت و دامپروري و براثر آن روستا نشيني مي شود كه بدون شك نخستين روستاها در اين استان شكل گرفته كه از جمله آنها مي توان گنج دره هرسين ، گاكيه و تپه سراب اشاره كرد . انسان هاي پيش از تاريخ گنج دره جزء نخستين انسان هايي هستند كه در ايران سفالگري را اختراع كرده و روي به فعاليت هاي صنعتي آورده اند .


در هزاره چهارم پيش از ميلاد استان كرمانشاه يكي از مراكز مهم تجاري و بازرگاني بوده و بازرگانان آن با بازرگانان شوشي و بين النهريني به داد و ستد و مبادله كالا مبادرت مي ورزيدند . حضور بازارهايي در گودين كنگاور و چغاگاوانه اسلام آباد از آن دوره شاهدي بر اين مدعا است .


به استناد كتيبه هاي بابلي و آشوري ، ساكنان زاگرس اقوام لولوبي و گوتي بودند . اين مردمان سخت كوش و شجاع به منظور حفاظت از اين خطه مرتب با بين النهريني ها در جنگ و ستيز بوده اند كه در اين امر به پيروزي هاي چشمگيري نيز نايل شده اند و از آن پس دره هاي زاگرس قرن ها مركز تمدن و حكومت هاي ايراني و بين النهريني بوده كه سرانجام عنصر ايراني تمدن خود را بر اين سامان غالب ساخت . حضور نقش برجسته‌هاي‌ اين اقوام در سرپل ذهاب كه يكي از قديمي ترين نقش برجسته هاي خاورميانه محسوب مي‌شود بيانگر اين موضوع است .


منطقه كرمانشاه به واسطه همجواري با دولت آشور ، پيوسته در معرض تهاجم دولت مقتدر آشور بود و شاهاني چون تيكلات پليسر ، شلمانصر سوم ، بارها به محدوده كرمانشاه لشكركشي كرده اند در كتيبه هاي به جا مانده از آشوريان از سرزمين هاي پارسوا ، زكروتي ، مادي ها و سرزمين نيشاني نام برده شده است ، نيشاني سرزميني است كه به اطراف كرمانشاه و ماهيدشت

كنوني اطلاق مي شد و به واسطه مراتع معروف خود براي پرورش و نگهداري اسب شهره بود . در سالنامه هاي آشوري از شهري به نام الي پي نام برده شده كه مورخان آن را بين كرمانشاه و همدان تشخيص داده اند و برخي ديگر از مورخان آن را در محل فعلي كرمانشاه معرفي كرده اند .
با شكل گيري حكومت ها ، اين خطه نيز يكي از مراكز مادي محسوب مي شده است كه از اين دوره يادمان هايي با ارزش چون دژ گودين در كنگاور برجاي مانده است . در اين دوره كرمانشاه يكي از شاهراهاي حياتي ايران بوده و جاده اكباتان به بابل از اين استان عبور مي كرده است .


در دوره هخامنشي با عبور جاده شاهي كه يك رشته آن اكباتان را به بابل وصل مي كرد بر رونق و آباداني اين منطقه افزوده شد . پس از انقراض هخامنشيان ، در دوره سلوكي مناطقي از كرمانشاه چون بيستون و دينور محل حضور كلني هاي يوناني بوده ولي ديري نپائيد كه اشكانيان آنان را شكست داده و در اين منطقه حضور پيدا كردند. نقش برجسته‌هاي اشكاني در بيستون بيانگر اين موضوع است. در اين دوره بيستون يكي از مراكز مهم دوره اشكاني محسوب مي شده است.


استان كرمانشاه در دوره ساساني بيش از هر دوره ديگري از اعتبار و رونق خاصي برخوردار بوده است. اين منطقه همواره مورد توجه شهرياران ساساني بوده و به علت نزديكي با تيسفون پايتخت آنها ، ايام تابستان را در قصور ييلاقي اينجا مي گذرانده اند. در اخبار مورخان اسلامي به كرات آمده كه خسرو اول در نواحي طاق بستان قصوري ساخته بود كه در آنها از فغفور چين وراي هند و قيصر روم و ديگر حكمرانان روزگار پذيرايي كرده است .

 شهر سازي پادشاهان ساساني در غرب كشور كه به بنياد شهر كرمانشاه منجر گرديد . اين حوزه بيش از پيش اعتبار يافت و شاهان ساساني با ايجاد پل هايي بر روي رودخانه ها و بناهاي عام المنفعه رفاه و رونق اقتصادي را براي مردم اين ديار به ارمغان آورده بودند .
با شكست ساسانيان توسط مسلمين ، مردم اين منطقه برخلاف برخي مناطق ديگر جزء اولين مردماني بودند كه به دين مقدس اسلام ايمان آورده و به ترويج آن پرداختند .


مسجد عبدالله بن عمر در ريجاب كه يكي از قديمي ترين مساجد صدر اسلام است . يادگاري از آن زمان مي باشد . از دوران آرامگاهي از ياران وفادار پيامبر اسلام كه در جنگ ها وي را ياري مي كردند به يادگار مانده كه مي توان به آرامگاه ابودجانه در ريجاب اشاره كرد . در دوره خلفاي عباسي كرمانشاه يكي از چهار شهر مهم و معتبر ولايات جبال بود . هارون‌الرشيد خليفه معروف عباسي بدين سامان توجه خاصي داشت ، به طوريكه سياحان و جهانگردان از آباداني و زيبايي شهر ياد مي كنند .
ابن حوقل و استخري از شهر كرمانشاه به عنوان شهرستاني زيبا كه اشجار و آب فراوان دارد ياد مي كنند . مقدسي اين شهر را به همراه شهرهاي همدان ، ري و اصفهان جزء چهار شهر معروف ايالت جبال معرفي مي كند .
در سده سوم هجري كرمانشاه در قلمرو و حكومت صفاريان قرار داشت . در قرن چهارم سلسله كوچكي از اكراد بنام حسنويه د رولايات غرب استقلالي پيدا كردند ، مؤسس اين سلسله حسنويه كه معروفترين اين خاندان نيز هست نزديك پنجاه سال حكمراني كرد و قلعه بزرگ سرماج را مقر خود نمود . در سال 441 ساطان طغرل سلجوقي صد هزار سپاهي به تسخير قلعه سرماج فرستاد كه پس از چهار سال موفق به تسخير قلعه گرديد . در سده ششم هجري سلطان سنجر

سلجوقي ، كرمانشاهان و توابع آن را در حوزه حكمراني برادر زاده خود سليمان شاه ملقب به « ‌ايوه » قرار داد. در سده هفتم كرمانشاهان همچون مناطق خراسان و ديگر بخش هاي ايران از هجوم مغول آسيب فراوان ديد به طوريكه سپاهيان هلاكو در اين منطقه قتل و غارتي فجيع به عمل آوردند ولي در اواخر دوره ايلخاني در زمان حكومت ابوسعيد اين خطه مورد توجه قرار مي گيرد به طوريكه در زمان حكومت وي شهر سلطانيه چمچمال نزديك بيستون احداث گرديد . در اين زمان همان طوريكه حمدالله مستوفي اشاره مي كند كرمانشاهان يكي از ايالت هاي 16 گانه كردستان بوده است .


در قرن نهم و اوايل قرن دهم هجري كرمانشاه مورد تجاوز عثمانيان واقع مي گردد . در اين زمان هرسين و ماهيدشت حكومت نشين بوده ولي از كرمانشاهان نامي پيدا نيست .
در زمان صفويه كرمانشاهان اهميت و اعتبار زيادي پيدا كرد در دوره سلطنت شاه طهماسب اول حكومتي بنام كلهر و در زمان شاه صفي حكومتي تحت عنوان سنقر و كلهر در اين حدود تشكيل شد و به خوانين زنگنه تفويض گرديد . در حقيقت از اين زمان تجديد بناي كرمانشاه و تشكيل ولايت فعلي شروع مي شود


همزمان با حمله افغان و سقوط اصفهان ، كرمانشاهان نيز با تجاوز عثماني ها مواجه گرديد و بار ديگر رو به خرابي نهاد . در زمان حكومت زنديه خوانين زنگنه و اهالي كرمانشاه نخست حكومت كريم خان را نپذيرفتند به همين جهت كرمانشاه مدتي با محاصره و خرابي مواجه گرديد .
در دوره قاجاريه كرمانشاه اعتبار و اهميت زيادي پيدا كرد . فتحعليشاه در سال 1221 ه.ق يكي از پسران خود به نام محمد علي ميرزاي دولتشاه را با سمت سرحدداري عراقين به اين شغل منصوب كرد و ايالت خوزستان را نيز ضميمه قلمرو او كرد و در حقيقت در اين زمان كرمانشاه به يك پايگاه نظامي مجهز عليه دولت عثماني تبديل شد .


در جنگ جهاني اول كرمانشاه به تصرف قواي عثماني درآمد ولي بعد از سقوط بغداد آنها شهر را تخليه كرده ، عقب نشيني كردند . در جنگ جهاني دوم نيز به تصرف قواي نظامي انگلستان درآمد
دکتر محسن ابوالقاسمی در کتاب تاریخ زبان فارسی کتیبه‌‌ی داریوش را واژه به واژه معنی کرده که در اینجا به ذکر سه جزء مورد نظر اشاره می کنیم:


kara یعنی مردم ارتش.
madai حالت مفعول فیه مفرد مذکر از mada که به معنی «ماد» است.
siyan در زبان عیلامی در کتیبه‌‌ی بیستون به معنی مکان مقدس است.
مجموع این سه واژه به معنای «مکان مقدس مردم ماد» که در درازنای زمان به گونه‌‌های مختلف از جمله: «قرمیسین، قرماسین، قرماشین، کرماشین، کرمیشان، کرماشان، نوشته شده است».
شهرستان پاوه


شهرستان پاوه در شمال غربی استان کرمانشاه ودر فاصله 122 کیاو متری مرکز استان قرار دارد
شهرستان پاوه ایستگاه تمدن های کهن و کانون مدنیت معرفی شده است . شهر هزار ماسوله باوجه تسمیه اسپهبد پاو سردار یزد گرد سوم و در لغت به معنی سر قلعه بان قلعه ها از زمانهای دور که بیش از دو هزار سال رقم می زند، همواره به عنوان سرزمینی مقاوم و دفع کننده اشرار و متجاوزین بوده است ، پاوه درنقطه صفر مرزی دیواری امنیتی برای کشورمان بوده و می باشد.


از آثار تاریخی شهرستان آتشکده پاوه ، غاردشاش ، قلعه پاسگه و اماکن زیارتی شهرستان مقبره سید عبیدا… ( کوسه هجیج ) برادر امام رضا (ع) ، مقبره سلطان اسحاق ، مقبره سیدمحمود اصفهانی ، قرآن تاریخی مسجد دخان پاوه، قرآن روستای زردویی و از اماکن دیدنی و جاذبه های طبیعی شهرستان ،غار آبی قـوری قلعــه بزرگترین غار آبی آسیا ، غار سنگی حسین ، تفرجگاه بلور پاوه با پلاژ های ییلاقی و ماکت شهـر پاوه در سال 1332 نظر هر بیننـده ای را بـه خـود جـلب می کندکه با توجه به ضریب امنیتی بسیار بالا و جاذبه های طبیعی و با طراوت شهرستان مشارکت بخش خصوصی را در توسعه گردشگری می طلبد


كوه آتشكده یا آتشگاه
رشته كوهی است كه از كوه »شاهو« جدا گشته واز روستای »شمشیر« واقع در »اورامانات« گذشته و به دره رودخانه سیروان منتهی می شود بلندترین قله این رشته كوه در حدود 2462 متر ارتفاع دارد كه خط الراس آن حد طبیعی پاوه و جوانرود را شكل می دهد. كوه »گزن« دنباله كوه آتشكده بوده كه در غرب رودخانه سیروان مرتفع می گردد. به گفته مورخان این آتشكده 750 سال پیش از اسلام
فروزان بوده و دومین آتشكده ایران بعد از »آذرگشب« بوده است.

.............. قوری قلعه............. در دیار زیبای اورامانات در نزدیکی شهر پاوه (شهر هزار ماسوله ) علاوه بر جذابیت طبیعت زیبا و فرهنگ اصیل وجود یک غار شگفت انگیز مشتاقان شاهکارهای طبیعت را به خود فرا می خواند . غار قوری قلعه بنا به تحقیقات بعمل آمده به عنوان بزرگترین غار آبی آسیا لقب گرفته است . این غار علاوه بر گردشگران که برای تفریح مراجعه می کنند مکان

مناسبی برای گروههای غارنوردان پژوهشگران زمین شناسان و گروههای دیگر می باشد . در این محوطه تفریحی امکانات رفاهی برای گردشگران و بازدیدکنندگان در نظر گرفته شده است منطقه قوری قلعه دارای آب و هوای معتدل است و معمولا بین 252 تا 305 روز در سال دمای بالای صفر درجه دارد . گروه غارشناسی انگلیسی و در سال 1356 گروه غارنوردان فرانسوی در صدد نفوذ به اعماق آن بر آمدند که ناموفق بودند . در سال 1368 گروه غارنوردان کانون کوهنوردی کرمانشاه

تلاش خود را جهت کشف اعماق غار به عمل آورد که طی اجرای چند برنامه موفق به کشف درون غار و دالانهای فرعی آن گردید . این غار از نظر شکل هندسی به یک تونل با برش سطح مقطع شبیه است و فعالیت آهکها باعث ظاهر شدن استالاگمیت و استالاکتیت های بسیار زیبا و دیدنی و آراسته با قطرات شفاف آبها شده است . عوامل یاد شده غار را در ردیف زیباترین غارهای دیدنی جهان قرار داده است . از طرفی با تحقیقات به عمل آمده طول این غار حدود 13 کیلومتر و ستون فقراتی غار 3140 متر است . به همین دلیل به عنوان بزرگترین غار آبی آسیا لقب گرفته است

همچنین در اعماق این غار چترهای واژگونی وجود دارد که در نوع خود کم نظیر است در خصوص حیات جانوری غار وجود گونه ای نادر از خفاش به نام گوش موشی مشاهده شده است . زیبائیهای این غار در نوع خود بی نظیر و از لحاظ زمین شناسی منحصر به فرد است . دره ای که غار قوری قلعه در آن واقع شده از زیباترین دره های استان بوده که از ویژگیهای جنگلی خاص و چشمه سارهای بی شمار با چشم اندازهای حیرت انگیز و جذاب برخوردار است تا کنون 3140 متر از عمق غار شناسایی و بخشهائی از آن برای بازدید آماده شده است.

مسجد جامع پاوه
اين مسجد در خيابان امام محمد شافعي در شمال شهر پاوه واقع شده است . اين بنا ظاهراً بر روي بقايايي از آتشكده دوره ساساني پي ريزي شده است . اين مسجد فاقد صحن بوده و از يك شبستان مستطيل شكل تشكيل گرديده است . اين شبستان به ابعاد 15*20 متر است كه در

داخل آن 15 ستون چوبي قرار دارد كه ارتفاع هر يك از ستون ها 30 متر مي باشد . در سال هاي اخير در محراب مسجد تعميراتي انجام شده و شكل اصلي آن تغيير كرده است . اين مسجد داراي يك مناره مي باشد . مردم محل بناي اين مسجد را به صدر اسلام نسبت مي دهند و بر اين باورند كه در روزگار خليفه دوم به دستور فرزندش عبدالله بن عمر بنا شده است .
در سال هاي اخير اين مسجد توسعه پيدا كرده و ساختمان جديدي با استفاده از شيوه و سبك مسجد النبي در مدينه منوره در كنار آن ساخته شده است .
آرامگاه سلطان اسحاق
آرامگاه سلطان اسحاق در مسير جاده پاوه به نودشه درنزديكي روستاي نيسانه ودر كنار ساحل رود سيروان قرار دارد . اين آرامگاه بسيار مورد تكريم واحترام مردم استان و استانهاي همجوار است. ازكرامات اين شخصيت بي صدا بودن رودخانه خروشان سيروان در هنگام گذر از كنار اين آرامگاه است.
سلطان اسحاق يكي از عرفاي منطقه بوده است كه گروهي را براي احيا سنتها و فرهنگ ايرانيان در برابر اعراب هدايت و رهبري كرده است.جاده اي فرعي از جاده ي اصلي پاوه به نوسود در نزديكي روستاي نيسانه جدا مي شود و به زيارتگاه (در 40 كيلومتري شمال غربي پاوه) منتهي مي گردد . منظره رودخانه سيروان دراين محل جذابيت خاصي دارد
تكيه معاون الملك


تكيه معاون الملك يكي از بناهاي به جاي مانده دوره قاجاريه در كرمانشاه مي باشد كه كاشي هاي منحصر به فردش آن را از ديگر تكاياي شهر متمايز مي كند . اين بنا در بافت قديم شهر ، در محله آبشوران قديم و در خيابان شهيد حـداد عادل واقع شـده است . كه بـه دستور حسين خان معروف به معين الرعايا ساخته شده است . اين بنا از سه قسمت تشكيل شده است : قسمت اول را حسينيه ، قسمت دوم را زينبيه و قسمت سوم را عباسيه مي‌نامند.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید