بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
مقدمه
بیشتر رسوبات سیلیسی آواری در طول خطوط ساحلی دریادر سواحل ، جزایر سدی ، پهنه‌های جزر و مدی ، خلیجهای دهانه‌ای و حاشیه ساحلی کم عمق دورتر از ساحل رسوب کرده‌اند. تامین رسوب ، دامنه جزر و مد ، عمل امواج ، شدت طوفان ، تغییرات سطح آب دریا ، نسبت نرخ فرونشینی به تکتونیک و آب و هوا تماما در رسوبگذاریموثرند.
بر اساس دامنه جزر و مد ماسه حالت میکروتایدال ، مزوتایدال و ماکروتایدال در خطوط ساحلی تشخیص داده می‌شود. سواحل و سدها به نحو مطلوبی در نواحی میکروتایدال با عمل امواج قوی تا متوسط گسترش می‌یابند. پهنه‌های جزر و مدی و خلیجهای دهانه‌ای همانند رشته‌های جزر و مدی در فلات قارهباز به نحو مطلوبی در نواحی ماکروتایدال گسترش می‌یابند. دو سیستم رسوبگذاری اصلی ماسه‌ها در طول خطوط ساحلی شامل سیستم ساحلی- جزایر سدی و سیستم رشته‌های ساحلی - دشت ساحلی میباشد.
اسلاید 2 :
سیستم‌های ساحلی- جزایر سدی و دشت ساحلی
این سیستم در نواحی میکروتایدال ، که معمولا دامنه جزر و مدی در آنجا کمتر از سه متر است گسترش دارد. تامین مداوم ماسه و دشتهای ساحلی با شیب کم و پایداری متوسط ، برای تشکیل جزایر سدی لازم است. مرداب در پشت جزیره سدی قرار داشته و از طریق مدخل جزر و مدی با دریای آزاد در ارتباط است. در نواحی میکروتایدال ، مدخل جزر و مدی در طول سد با فواصل زیادی از یکدیگر قرار دارند و لیکن در مناطق مزوتایدال مدخل جزر و مدی مشخص بوده و معمولا دلتاهای جزر و مدی در انتهای این مدخل تشکیل می‌شوند.
اسلاید 3 :
در مناطقی که مقدار ماسه فراوان بوده و انرژی امواج قوی و دامنه جزر و مد کم باشد یک دشت ساحلی از رشته‌های ساحلی تشکیل خواهد شد. رشته‌ها به توسط فرو رفتگیهایی که ممکن است دریاچه‌هاو یا باتلاقهای باریکی وجود داشته باشد، از یکدیگر جدا شوند. دشتهای ساحلی بیشتر در زمانی که سطح آب دریا ثابت بوده یا اینکه افت کمی داشته باشد، تشکیل می‌گردد.
رسوبات سیستم‌های ساحلی
بطور کلی رسوبات در طول خط ساحلی سیلیسی آواری یک افزایش اندازه ذرات از طرف دریا به طرف ساحل و یک توالی از اشکال لایه‌ای که منعکس کننده تغییر شرایط امواج است را نشان می‌دهد. در منطقه‌ای از حاشیه ساحلی که امواج برخاسته و شکسته می‌شود، سدهای ماسه‌ای و فرورفتگی همراه با دون‌های زبانه‌ای با جهتی به طرف ساحل و ریپل‌های موجی تشکیل می‌شود.
تغییرات سطح آب دریا ، نرخ فرونشینی و تامین رسوب در تعیین ضخامت و نیز مهاجرت یک کمپلکس جزیره سدی - ساحلی حائز اهمیت است. در زمان ثابت بودن سطح آب دریا یا افت کم آن در صورتی که بطور مداوم ماسه تامین می‌گردد، در اثر پیشروی سیستم سدی - ساحلی به طرف دریا ، یک توده ماسه‌ای ورقه‌ای و ضخیم می‌تواند تشکیل شود.
اسلاید 4 :
ویژ گیهای ماسه‌های خط ساحلی
ماسه‌های خط ساحلی بطور تیپیک از نوع کوارتز آرنایتهستند. یعنی از نظر ترکیبی سوپر مچورند، و معمولا از نظر بافتی نیز مچورند و گردشدگی و جورشدگی خوبی دارند. کانیهای سنگین ممکن استدر ماسه‌های ساحلی تمرکز یابند ، برخی از ذخایر مهم رسوبی که ارزش اقتصادی دارند بدین طریق تشکیل می‌شوند. توالی‌های قدیم سدی - ساحلی ، در ترشیاری سواحل خلیج مکزیک ، جایی که سدها بر اثر گسل رشدی روی هم انباشته شده و توالی‌های به ضخامت 2.5 کیلومتر را تشکیل داده‌اند، بخوبی شناخته شده است.
این توده‌های ماسه‌ای خطوط ساحلی ، که مخازن اصلی نفت با تخلخل 30 درصد را تشکیل داده‌اند، در بین سیستم‌های دلتاییاصلی که مقادیر زیادی رسوب را به داخل خلیج مکزیک اولیه می‌ریخته است قرار دارند. در جای حاضر برخی از رسوبات دلتای می‌سی‌سی‌پی در اثر حرکت مجدد به سدها در حال پیشروی برده می‌شود.
اسلاید 5 :
پهنه‌های جزر و مدی
پهنه‌های جزر و مدی با چندین کیلومتر عرض ، در اطراف مردابها و در پشت سدها خلیجهای دهانه‌ای و در دلتاهای تحت نفوذ جزر و مد تشکیل می‌شوند. معمولا اندازه دانه‌های رسوب در طول پهنه از ماسه در پایین منطقه بین جزر و مدی تا سلیت و رس در بخش بالاتر آن کاهش می‌یابد. ساختمانهای رسوبی مشخص در بخش میانی و فوقانی پهنه جزر و مد شامل انواع مختلف ریپل میباشد، که معمولا طرح‌های تداخلی را نشان میدهند و باعث تشکیل طبقه بندی فلاسر ، موجی و عدسی شکل می‌شوند. ترک‌های حاصل از خشک شدن در منطنقه بالای بین جزر و مدی تا قسمت پایین بالای جزر و مدی تشکیل می‌شود و بر اساس آب و هوا، باتلاقها و سبخاها ، ناحیه بالای جزر و مدی را می‌پوشانند.
ماسه‌های با طبقه بندی مورب به همراه برخی ساختمانهای در هم در بخش پایین پهنه جزر و مد رسوب می‌کنند. پهنه‌های جزر و مدی توسط کانالهای جزر و مدی ماندری قطع می‌شوند و مهاجرت جانبی آنها باعث تشکیل سدهایی از لامینه‌های گلی و ماسه با زاویه مورب و ساختمانهای کانالی می‌گردد. پیشروی رسوبات پهنه جزر و مدی بطور تیپیک یک توالی ریز شونده به طرف بالا را تشکیل می‌دهد که توسط یک لایه خاکی یا تبخیری سبخا پوشیده شده می‌شود، ضخامت آنها دامنه جزر و مد قدیم را تعیین می‌کند. توده‌های ماسه خلیجی در داخل و یا مجاورت کانال اصلی قرار دارند و از رسوباتی که توسط رودخانهحمل شده و از فلات قارهدریای مجاور تامین شده است، تشکیل شده‌اند. پهنه‌های گلی و باتلاقها نیز در خلیج‌ها یافت می‌شوند.
اسلاید 6 :
طرح مديريت خط ساحلي در مطالعات (ICZM ) ايران Fulltext
خلاصه مقاله:
سواحل بدليل تاثيرپذيري از پديده هاي پوياي ريخت شناسي و نيز متاثر شدن از فشارهاي ناشي از انواع بهره برداري ها، همواره در معرض تخريب قرار دارند. در نتيجه، تهيه و پياده سازي برنامه هاي جامع حفاظتي بمنظور ايجاد تعادل در بهره برداري ها، كاهش تخريب منابع و دستيابي به توسعه پايدار همواره مد نظر كارشناسان و مسئولين امر قرار داشته است.
در برنامه هاي مديريت منابع ساحلي مي بايد برخي موارد را بعنوان پيش نياز اوليه در نظر گرفت. به عنوان مثال در گام نخست مي بايد نسبت به شناخت و تعريف منابع طبيعي و ويژگي هاي سواحل همچون چشم انداز سواحل در اكوسيستم مناطق ساحلي و ارزيابي بهره برداري بهينه و همچنين نيازهاي بهره برداري از منابع در زمان حال و آينده را تعيين نمود.
اسلاید 7 :
بطور كلي طرح ريزي برنامه هاي توسعه در منطقه ساحلي داراي حالتي ويژه و خاص مي باشد چرا كه انواع جذابيتها براي فعاليتهاي توسعه منطقه اي همانند گردشگري، صيد آبزيان و حمل و نقل (دريايي و زميني)، ايجاد مراكز صنعتي و گردشگري و ... در مناطق ساحلي ديده مي شود. در اين بين خط ساحلي (shoreLine) بواسطه اينكه محل تلاقي دو اكوسيستم خشكي و آبي مي باشد از اهميت دو چندان برخوردار است. بگونه اي كه در مطالعات مديريت يكپارچه مناطق ساحلي ICZM مي بايست بيشترين توجه را به طرح مديريت خط ساحلي (SMP) كه بعنوان اصلي ترين دستاورد مطالعات ICZM مطرح مي باشد معطوف داشت.
برداشت عمومي از واژه "ساحل" معمولاً در برگيرنده بخشي از منطقه ساحلي است كه در اذهان خواص و متخصصين امر از آن تعبير به "خط ساحلي" (Shoreline) مي شود. "خط ساحلي" در واقع فصل مشترك دريا و خشكي است كه همواره متاثر از كنش و واكنشهاي اين دو بر همديگر مي باشد. با اين وصف مي توان اذعان داشت كه محدوده خط ساحلي يك منطقه پويا، ويژه و منحصر بفرد و مشتمل بر منابع طبيعي، موجودات و سازه هايي طبيعي است كه در مجموع نوعي تعادل اكولوژيك را فراهم مي آورد كه پايداري اين منطقه، توليد مواد غذايي و ايجاد ديگر امكانات بالفعل و بالقوه را در پي دارد.
اسلاید 8 :
ليكن هجوم روز افزون جمعيت بمنظور كسب منافع بيشتر از اين منطقه و پتانسيل هاي آن و نبود برنامه هاي مديريتي براي حفاظت از اين منطقه، متخصصين و دست اندر كاران امر را با چالشي جدي مواجه نموده است كه نتيجتاً لزوم تهيه و فراهم آوري برنامه هاي حفاظتي و مديريت بهره برداري در اين منطقه حساس را باعث گرديده است. امروزه در بسياري از كشورهاي ساحلي بحث اعمال مديريت يكپارچه مناطق ساحلي (ICZM) به دليل ضرورتهاي ملي و بين الملي در دستور كار قرار دارد. آنچه نمي توان انكار كرد، اهميت و نقش بسزاي برنامه "مديريت خط ساحلي" (Shoreline management plan) در مطالعات ICZM است كه دلايل فوق مبين اين ادعاست. به همين خاطر در طرح موضوع ICZM ، مديريت خط ساحلي بعنوان يكي از دستاوردهاي اين مطالعات و به عبارت بهتر مهمترين دستاورد آن است كه مي بايست مد نظر قرار گيرد تا بدنبال پياده سازي آن گامي موثر در جهت هماهنگ سازي فعاليتهاي توسعه در منطقه ساحلي، برداشته شود و از عدم تاثير مخرب اين فعاليت ها در خط ساحلي، اطمينان حاصل گردد. در واقع مديريت يكپارچه مناطق ساحلي در شكل ايده ال خود به ٣ بخش
طرح مديريت حوزه هاي آبريز (Catchment management plan)، طرح مديريت خط ساحلي(Shoreline management plan) و طرح مديريت دريايي (marine management plan) تقسيم مي شود و همانگونه كه فوقاً مطرح گرديد به نظر متخصصين امر طرح مديريت خط ساحلي مهمترين بخش آن مي باشد.
اسلاید 9 :
انتقال رسوب و تغييرات خط ساحلي
بررسي تغييرات خط ساحل در محدوده پروژه و بويژه تحت اثر فعاليتهاي انساني انجام شده در اين محدوده و اجراي پروژه‌هاي متعدد، يكي از مهمترين بخش‌هاي مطالعات مهندسي سواحل بوده و مي‌تواند چكيده بسياري از مطالعات هيدرودينامك و رسوب انجام شده در محدوده طرح باشد. اين اهميت در كنار پيچيدگي‌هاي حاكم بر روند اين تغييرات، استفاده از كليه اطلاعات موجود شامل عكس‌هاي هوائي و ماهواره‌اي و اطلاعات هيدروگرافي در كنار شبيه سازي رياضي را لازم مي‌نمايد تا مطالعات، منتهي به نتايج مهندسي مناسب، نزديك به واقعيت و قابل استفاده گردد.
اسلاید 10 :
محاسبه نرخ انتقال رسوبات موازي ساحل
تغييرات خط ساحل، داراي روند پيچيده‌اي مي‌باشد. عامل اصلي چنين تغييراتي، انتقال رسوب در محدوده خط ساحل است. تفاوت قدرت حمل رسوب از يك نقطه تا نقطه‌اي ديگر سبب ايجاد فرسايش يا ته‌نشيني رسوبات و در نتيجه باعث جلو و عقب رفتن خط ساحل مي‌گردد. عوامل هيدروديناميكي مختلفي در اين زمينه دخيل مي‌باشند. انتقال رسوب موازي ساحل عمدتاً در منطقه شكست كه نسبتاً كم عمق است صورت گرفته و امواج و جريانات موازي ساحل بيشترين تأثير را در اين زمينه دارند. ساير جريانات از قبيل جريانات ناشي از جزر ومد و باد بدليل كم عمقي منطقه شكست امواج از تأثير كمتري برخوردار هستند. بدين ترتيب مدل مورد استفاده جهت شبيه سازي تغييرات خط ساحل در وهله اول بايد قادر به محاسبه انتقال رسوب ناشي از اثر امواج بوده و در صورت لزوم قابليت لحاظ كردن ساير جريانات را نيز داشته باشد.
نرخ انتقال رسوب امتداد ساحل معمولاً به صورت حجم رسوب انتقال يافته ساليانه ارائه مي‌شود، اما بايد به ياد داشت كه مقدار نرخ در زمان كوتاه‌تر مي‌تواند بسيار متغير باشد بطوريكه اين مقدار طي يك طوفان، چند برابر مقدار نرخ متوسط ساليانه بوده و در زمان‌هايي كه ارتفاع امواج برخوردي كوچك است، نزديك به صفر مي شود. تغييرات فصلي (اغلب تابستان در مقابل زمستان) نيز مي‌تواند هم از لحاظ نرخ و هم از لحاظ جهت كاملاً متغير باشد.
