بخشی از مقاله
چکیده
در این تحقیق پارامتر های رشد، مرگ و میر و احیای لاروی جمعیت صدف Barbatia decussata - Bivalvia; Arcidae - در سواحل صخره ای بندر لنگه در شمال خلیج فارس با استفاده از آنالیز داده های فراوانی طولی حاصل از 14 ماه نمونه برداری در سال 1390-91 مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از اندازه گیری طول صدف و آنالیز فراوانی طولی 7064 نمونه، طول بینهایت / میلیمتر، ضریب رشد - / در سال - ، ، ضریب کارایی رشد - ' - 2/3 و مرگ و میر طبیعی - 1/79در سال - برای این گونه بدست آمد. معادله رشد طولی Lt= [ - e- - t + - ] حاصل شد. الگوی احیای لاروی به شکل پیوسته با دو اوج در فاصله های زمانی شهریور تا مهر ماه 1390 و اسفند 1390 تا فروردین 1391 مشاهده گردید. ضریب b از رابطه طول صدف و وزن کل 3/181، نشان دهنده الگوی رشد آلومتریک - همگون - مثبت برای این گونه بود. روابط TLW = ×SL /181 و tWW = ×SL بترتیب برای طول صدف و وزن تر گوشته و نیز طول صدف و وزن کل دوکفه ای در این مطالعه محاسبه شدند.
کلمات کلیدی: Barbatia decussata، مرگ و میر، رشد، احیای لاروی، منطقه جزر و مدی، بندر لنگه، خلیج فارس
مقدمه
در بسیاری از محیط های دریایی و مصبی، دوکفه ای ها ترکیب اصلی جانوران کفزی را تشکیل می دهند و نقشی مهم در شبکه غذایی، چرخه انرژی اکوسیستم و اتصال بخش پلاژیک به بنتیک بر عهده دارند . - Gosling, 2003 - عملکرد های دوکفه ایها به عنوان یکی از منابع زیستی مهم خلیج فارس به شاخصه های ساختار و پویایی جمعیت از جمله رشد، مرگ و میر و احیای لاروی این فیلترکنندگان کفزی بستگی دارد - Thompson and Schaffner, 2001 - و به کمک این پارامتر ها میتوان نقش و اهمیت این جانداران در اکوسیستم حساس خلیج فارس را درک و آنها مدیریت و حفاظت کرد.
همچنین شاخصه های پویایی جمعیت از جمله پارامتر های رشد، احیاء و مرگ و میر در درک زیست شناسی و مدل سازی جمعیت دوکفه ای ها جهت بهره برداری، مدیریت و حفاظت نیز کاربردی هستند . - Pehadra et al., 2002 - علیرغم وجود بسیاری از مطالعات در رابطه با جنبه های اکولوژیک و ساختار جمعیت تبر پایان در دیگر مناطق، خلیج فارس دارای اطلاعات کمی از این گروه از جانوران است - Bosch et al., 1995 - و اطلاعات کافی از زیست شناسی و بوم شناسی بسیاری از گونه های دوکفه ای وجود ندارد B. decussata . - Niamaimandi, 2012 - از دوکفه ای های خانواده Arcidae در خلیج فارس است که به صورت کفزی و به کمک رشته های بیسوس در زیر و درون شکاف صخره ها و و مرجانها متصل میشود . - Zeinalipour et al., 2014 -
برای برنامه ریزی آتی در راستای مدیریت و حفاظت B.decussata در سواحل شمالی خلیج فارس به اطلاعات و داده های متوالی از وضعیت پویایی جمعیت و سایر جنبه های بوم شناختی این گونه نیازمندیم، تا تغییرات در فراوانی و ساختار جمعیت این جانور در سواحل حساس خلیج فارس را مقایسه و در جهت مدیریت و حفاظت استفاده کنیم. لذا این مطالعه کسب اطلاعات از ساختار جمعیت و تخمین پارامتر های پویایی شناسی جمعیت گونه Barbatia decussata در بندر لنگه از سواحل شمالی خلیج فارس را به عنوان یکی از زیستگاه های طبیعی این گونه دنبال می کند.
مواد و روش ها
این پژوهش در منطقه ای به طول50 کیلومتر در امتداد سواحل صخره ای بندر لنگه از بندر معلم تا بندر بستانه در 4ایستگاه بستانه - "N,"E - ، بندر لنگه - "N,"E - ، حسین آباد - "N "E - وکوهین - - "N, " E انجام شد. بندر لنگه از سواحل استان هرمز گان در جنوب ایران - شکل - 1 دارای آب و هوایی شرجی با متوسط دمای سالانه 29 درجه سانتیگراد - بیشینه 48 و کمینه 10 درجه سانتیگراد - ، متوسط رطوبت نسبی 70 درصد و متوسط بارندگی 140 میلی متر - بین ماههای آذر تا بهمن - و دارای دو بار جزر و مد در شبانه روز با ارتفاع 3 متر است.
نمونه های دوکفه ای، ماهانه از مرداد 1390 تا شهریور 1391 در چهار ایستگاه مورد مطالعه و در هر کدام از دو ترانسکت در سه سطح بالا، میان و پایین جزر و مدی به طور تصادفی توسط کوادرات 0/25 - متر مربع - در زمان حداکثر جزر برداشت شدند.در آزمایشگاه نمونه های پس از تمیز شدن توسط کلید های تخصصی شناسایی و شمارش شدند و تعداد آنها به تفکیک محل برداشت ثبت شد. سپس طول صدف - حداکثر فاصله جلویی- عقبی - توسط کولیس دیجیتال با دقت 0/01 میلیمتر اندازه گیری و ثبت گردید. جهت توزین، دوکفه ای ها ابتدا توسط پارچه خشک شدند و وزن کل توسط ترازوی دیجیتال با دقت 0/001 گرم اندازه گیری شد. گوشته نرم از پوسته توسط اسکالپل جدا و وزن آن اندازه گیری گردید.
