بخشی از مقاله
اصول و مبانی منشور ملی حقوق جوانان ایران، مصوب 1383
چكیده:
حكومتهــا در قبــال تفویض قــدرت از جانب مردم به آنها وظیفــه حفظ امنیت، ایج ــاد رفــاه و برآورده كردن حوایــج مردم كه بطور كلی به آنهــا خدمات عمومی اطــ لاق میشــود بر عهــده میگیرند. جــدای از خدمات عمومی در مقابل اقشــارگوناگــون جامعه، كــودكان، جوانان، كارگران، زنــان و...... نیز وظایف خاصی دارند كه این وظایف بر آمده از حقوق ویژه و خاص آن گروه از جامعه اس ــت. با توجه به اینكه جوانان، عنصر فعال جامعه هســتند و نقش تعیین كنندهای در سرنوشت هر جامعهای دارند میبایست دولتها با نگاه ویژهای به حوایج آنان توجه كنند. دراین مقاله به بررسی حقوق جوانان در ایران با توجه به اسناد حقوق داخلی بویژه منشور ملی جوانان پرداخته و تدابیری كه در این زمینه میبایست توسط دولت اتخاذ شود را بررســی مینماییم. بطور كلی حقوق جوانــان را در دو محور كلی حقوق مدنی، سیاســی و حقوق فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی میتوان تقســیم نمود كه نیازهای آنان متناسب با ریشه فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، شهروندی ویا اقتصادی در یكی از این دوشاخه قابل طرح است.
كلید واژه ها: حقوق جوانان، توسعه فرهنگی، حقوق بشر، حقوق شهروندی، منشور ملی حقوق جوانان
مقدمه
در مفهوم دولت1 به عنوان امین ملت یا امانت دار حاكمیت الهی هدف از حاكمیت، خدمت كردن خواهد بود. ممكن اســت در برخوردهای سیاســی و نظامی بین الملل، دولت بر قدرت خود به عنوان عاملی از اركان حاكمیت ملی تكیه كند ولی در رابطه دولت و مردم، به طور معمول سخن از خدمات عمومی2 است نه قدرت سركوب كننده. به بیان دیگر قدرت در خدمت و همراه منافع عمومی3 اســت نه در مقابل آن )كاتوزیان، :1383ص )134 بر این اســاس خدمات عمومی حقی برای مردم و تكلیفی برای دولت است. از سوی دیگر حقوق، برآمده از استعدادهاست، به عبارت دیگر هر اســتعداد طبیعی مبنای یك حق طبیعی اســت و یك سند طبیعی برای آن بشمار میآید. )مطهری، :1369ص)181 جوانان نیز به عنوان ســرمایه اصلی هر جامعه كه بخش عظیمی از آن را تشــكیل میدهند دارای استعداد ها و توانایی هایی خاص این دوران هستند كه این استعدادها برای آنان ایجاد حق و برای دولت ایجاد تكلیف می كند. حقوق جوان مجموعه رفتارهایی است كه دولت متناســب با ساختار اعتقادی و فرهنگی آن جامعه در قبال یك گروه سنی خاص اتخاذ نموده و در این رویكردها ارتقاء امتیازات و رفع موانع رشــد آنان مد نظرقرار میگیرد. در سطح بین الملل اســناد متعددی در خصوص جوانان به تصویب رســیده است بطوری كه تا سال2000 ســند برنامه عمل جهانی و بعد از آن مصوبه مجمع عمومی ســازمان ملل متحد، اعالمیه لیسبون در خصوص جوانان، منشــور بین الملل حقوق جوانان، كنوانســیون آمریكایی حقوق جوانان و منشور آفریقایی حقوق جوانان وجود دارد. )سازمان ملی جوانان، :1387ص)63 در ایران اسالمی نیز متأثر از اســناد جهانی حقوق جوانان و حقوق بشر اقداماتی جهت تصویب سندی حمایتی از حقوق جوانان صورت گرفته اســت كه در ســال 1383 منشور ملی جوان در شورای عالی جوان به عنوان عالی ترین نهاد تصمیم گیری در خصوص جوانان به ریاست رییس جمهور به تصویب رسید. دراین مقاله به بازشناسی حقوق جوانان در جمهوری اسالمی ایران با محوریت منشور ملی جوانان در دو بخش حقوق مدنی- سیاســی و حقوق فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی پرداخته و به این ســوال كه جوانان در ایران با توجه به اعتقادات اسالمی و پیشرفت تكنولوژی از چه حقوقی باید بهره مند باشند پاسخ خواهیم داد.
-1 حقوق مدنی، سیاسی
در این بخش در دومحور جوانان و مشــاركت و جوانان و حقوق مدنی، شــهروندی به بررســی حقوق جوانان میپردازیم. در محور جوانان و مشــاركت مباحث مشــاركت سیاسی، اقتصادی و برنامههای تشویقی حضور جوانان در فعالیتهای اجتماعی بررسی و در محور جوانان و حقوق مدنی، سیاســی مباحثی چون توســعه و ترویج امتیازات و حقوق مدنی و آگاهی بخشی جوانان نســبت به این حقوق و فراهم نمودن امكان حضــور جوانان در فعالیتهای مرتبط با این حقوق برداخته شده است.
-1-1 محور جوانان و مشاركت4
یكی از موضوعات مهم در جامعه اسالمی كه بدان باید بهطور جدی توجه شود مشاركت جوانان در عرصههای گوناگون اجتماعی اســت این امر هم از بعد درونی ســبب رشــد و تكامل جوانان میشــود و هــم به جهت نقش پررنگ ایــن عنصر در جامعه، پویایی جامعــه را به دنبال خواهد داشت. خودخواهیهای دوران كودكی و تعلق به خواستههای خویش میبایست از جان جوانان زدوده شود و برای حضور مؤثر در ساختن جامعه آماده شود و مشاركت عامل مؤثری در خروج جوانــان از حصار خودخواهــی خواهد بود. تحقق این امر به بسترســازیهای گوناگون و ایجاد اعتمــاد جهت حضور جوانان در امور مختلف نیاز دارد اینكه جوان به ســرانجام تالش خود در عرصههای گوناگون امید و اطمینان نداشته باشد به ثمر رسیدن این هدف را به تزلزل میكشد، لذا ایجاد اعتماد و اطمینانبخشی به جوانان و فراهم نمودن زمینههای مشاركت، مقدمهای الزم برای رسیدن به این مقصد است. با این توضیحات، مشاركت در ابعاد گوناگون به عنوان حق اجتماعی برای جوانان امری ضروری است و نیاز به تعریف و توصیف شقوق مختلف حق مشاركت دارد كه در ادامه به آن میپردازیم.
1-11111مشاركت سیاسی جوانان
انسان متفكر قادر به تغییر سرنوشت خویش است. این ویژگی زمینه تكامل تدریجی انسان را در طول تاریخ فراهم نموده اســت. با قبول حاكمیت مردم بر سرنوشت سیاسی و اجتماعی خویش، مشــاركت آنان در انتخاب زمامداران یكی از زمینههای بارز این حاكمیت اســت. )هاشمی، الف، :1384ص)435 البته نباید در مقابل اجرای آنها توســط صاحبــان حق، مانع ایجادكرد. )موتمنی، :1370ص)29 اگــر جوان به چنین اصلی دســت یابد مشــاركت سیاســی او در همــه ابعاد قابل پیشبینی خواهد بود و نشــاط و شــادابی و صرف انرژی او در مســائل سیاسی قابل درك است. اگر جوان به ســرانجام تالش خود در عرصههای گوناگون امید و اطمینان نداشــته باشــد، به ثمر رسیدن این هدف را به تزلزل میكشد لذا ایجاد اعتماد و اطمینانبخشی به جوانان و فراهم نمودن زمینههای مشــاركت مقدمهای الزم برای رسیدن به این مقصد است. )آخوندی، :1383ص)167 برای ورود به عرصه مشــاركت سیاســی احتیاج به آموزش، درك مسائل سیاسی، انگیزه تحرك، كسب خبر صحیح و امكان بهرهبرداری از رسانههای دیگر را دارا بوده و مهارت و قدرت تجزیه و تحلیل و اســتنباط حكم را نیز داشته باشــد. برای ورود جوانان به عرصه سیاست در ابتدا باید «فرهنگ سیاسی» تبیین شده و فعال بودن افراد برای مشاركت در آن تشویق گردد. بر این اساس ساختار سیاسی هر جامعه مستلزم ایجاد تحول در فرهنگ سیاسی آن جامعه قبل از نوسازی است. )سیاست خارجی2:1375و)3 در این راه باید فضای اطمینانبخشی ایجاد نمود كه جوانان از ورود به عرصه سیاســی هراســی نداشته باشند و این امر میسر نمیشــود مگر با ایجاد آگاهی سیاسی، چرا كه انســان بدون آگاهی و بینش نمیتواند درك درســتی از فواید مدنیت، قرارداد اجتماعی، تأسیس حكومت، مشاركت و مسئولیت داشته باشد. )جامعه، )6 :1377 به منظور پررنگتر نمودن مشــاركت جوانان در فعالیتهای حزبی تحقق این امر نیاز به یك مقدمه دارد و آن شــكلگیری احزاب با تفكرات و ایدئولوژیهای متفاوت اســت كه بتواند افراد را با هر توجه به تنوع فكری و ســلیقهای جذب نماید بعد از اتخاذ سیاستهای گسترش احزاب سیاسی در كشور میبایست به نقش احزاب در اداره سیاســی كشور چنان بها داده شــود كه جوان حضورش در فعالیتهای حزبی را در پیشــبرد جامعه مثمرثمر ببیند. با شــكلگیری احزاب گوناگون و برجسته شدن نقش آنها در كشــور میبایســت به دنبال ایجاد انگیزه در جوانان برای حضــور در این فعالیتها بود. حضور جوانان در احزاب عالوه بر نقشدهی به آن برای حضور در عرصه سیاست جامعه سبب میشــود تا با فعالیتهای تشــكیالتی آشنا شده و انجام و دنبال كردن یك هدف مشترك در یك جامعه را فرابگیرد.
آزادی تشــكل5 از جمله حقوق انســانی به شمار میرود كه با ابعاد وســیع و تاثیرگذار سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و با مبانی ارزشی خود در نظام حقوقی داخل و بین الملل مورد حمایت قرار گرفته است. )هاشــمی، الف، :1384ص)388 وجود انتخابات آزاد با حضور تمام احزاب همسو با كشــور و ایجاد شــور و هیجان در مبارزات انتخاباتی میتواند عاملی باشد تا جوانان به حضور در این عرصه مشــتاقتر شــوند و بدینوسیله مشاركت خود در امور سیاسی را اعالم نمایند. این موارد به نحوی نقش غیرمســتقیم جوانان در امور سیاسی كشور بود اما نباید به این بسنده كرد و باید به دنبال حضور مستقیم جوانان در این عرصه باشیم و این امر محقق نمیشود مگر با حضور جوانان در مراكز تصمیمگیری مانند انجمنها، شوراها و مجالس تصمیمگیرنده در امور كشور به این معنا كه در انتخابها به حضور جوانان كارآمد و با تجربه و كاردان جهت حضور در كرسی مجلس یا شورا یا نهادهای تصمیمگیرنده باید توجه ویژه و این امكان فراهم شود.
در خصوص حمایت از این رویكرد در كشور ایران، منشور ملی جوانان در بندهای 1، 4، 5 و 9 حوزه جوانان و مشاركت، فراهم نمودن فضای سالم برای مشاركت سیاسی در خالل انتخاباتها، تشــكیل اتحادیهها، احزاب، ســازمانهای غیردولتی و عضویت آزادانه در آنها و امكان مشاركت مســتقیم )از طریق نمایندگی( در امور كشور را پیشبینی كرده است. 6 قانون اساسی نیز در اصل 27 به آزادی فعالیت احزاب و تشكلها اشاره نموده است. 7
-2-1-1 مشاركت سیاستهای اقتصادی8
دیگر زمینهای كه نیاز به مشاركت جوانان در آن محسوس است حوزه اقتصاد است؛ این امر هم به عنوان حقی برای جوانان و از سوی دیگر تكلیفی بر دوش آنها بسیار حایز اهمیت است چرا كه سیاستهای اقتصادی پشتوانه تمام فعالیتها و اهدافی كه جامعه دنبال میكند. حقی است برای جوانــان از آن جهت كه امور اقتصــادی و رفع نیازهای اقتصادی یكی از نیازهای زندگی جوانان اســت و از آنجا كه بخش عظیمی از جامعه را این قشــر تشكیل میدهند، باید در تصمیمگیریها در این حوزه نقش قابل توجهی داشته باشند. به منظور گسترش مشاركت جوانان در سیاستهای اقتصادی میتوان چند رویكرد را مدنظر قرار داد. نخست ایجاد برنامههای فنی و آموزشی مرتبط با مشاغل و حرف گوناگون و تشویق جوانان به شركت در این برنامهها یكی از نمونههای خوبی كه در نظام آموزش ســابق وجود داشت ولی امروز كنار گذاشته شده است، الزام دانشآموزان به ســپری كردن دورههای عملی در حرفههای مرتبط با رشــته بود كه میتوانست به عنوان مشوق
و مقدمــهای بــرای ورود جوانان به عرصه اقتصادی جامعه باشــد. بنابرایــن در وهله اول دولت میبایســت برنامههای گوناگون فنیوحرفهای را در دســتور كار خود قرار دهد و سپس برنامهای تشــویقی جهت حضور جوانان در این برنامهها را طرحریزی نماید. در منشــور ملی جوانان بند پنجم از محور مشــاركت «مشــاركت اقتصــادی و مداخله مســتقیم در مدیریتهای اقتصادی و صنفی» پیشبینی شــده اســت یكی دیگر از برنامههایی كه درست در این حوزه باید به آن توجه نماید بحث بها دادن به جوانان در انتخاب شــغل آینده و پیشبینی تدابیری در جهت مشــاوره و راهنمایی جوان در این زمینه اســت. انجام كار برای تامین معاش باید آن گونه منصفانه باشــد كه افراد اولًا بتوانند بدون هیچ گونه تحمیلی به كار مورد عالقه خود بپردازد و ثانیًا مورد اســتثمار9
و بهره كشــی دیگران قرار نگیرند. )هاشمی، الف، :1384ص)467 دولت باید در سطوح مختلف مانند آموزش مراكز فرهنگی و به ویژه خانواده برنامههای مشاورهای در خصوص انتخاب حرفه متناســب با اســتعداد و توانایی و امكانات جوان را فراهم نماید و فرصتهای اشــتغال را بهطور مســاوی برای همه جوانان فراهم نماید تا افرادی كه شایســتگی بیشــتری دارنــد در آن فعالیت مشــغول شوند به كارگیری افراد در مشــاغل گوناگون با توجه به آگاهی آنان در انتخاب شغل و شایســتگی آنان در برگزیده شدن در آن شغل ســبب میشود چرخه اقتصاد نیز طبق روال عادی
و با ســرعت بچرخد و موانعی كه ممكن اســت به واسطه ناكارآمدی و بیاطالعی در این چرخه ایجاد شود از بین برود.
1-11111 افزایش حضور جوانان در فعالیتهای اجتماعی
«مشاركت اجتماعی و تالش برای تحقق عدالت اجتماعی فراگیر» از برنامههایی است كه دولت را در نیــل به اهداف اجتماعی خود بســیار كمك مینماید. جوانــان با انگیزههای فراوان و بدون هرگونه مالحظات سیاســی و اقتصادی و با بهرهگیری از روحیه عدالتخواهی خویش میتواند با مشــاركت در فعالیتهای اجتماعی مسیر رسیدن به عدالت كه غایت همه برنامههای اجتماعی است هموار نمایند. شكلگیری روحیه مشاركت جوانان در جامعه و میل درونی برای حضور در برنامههای مشاركتی، یك امر ناگهانی نیست بلكه در طور تحول و از دوره كودكی شكل میگیرد. بنابراین ایجاد روحیه مشاركت در والدین و آموزش آنان برای تقویت این روحیه در كودكان، امر مهمی در تمایل جوانان به شركت در فعالیتهای جمعی محسوب میشود. 01
-4-1-1 ایجاد برنامههای پشتیبانی از مشاركت جوانان در فعالیتهای فرهنگی
رشــد فكــری از لوازم و مقدمــات حكومتهای مردمی اســت. مطلوبیت این نــوع حكومتها موكول به مشــاركت فرهنگی و مســئولیت پذیری متفكرانه افراد جامعه میباشد. )هاشمی، الف، :1384ص)510 یكــی دیگر از اقداماتی كه مشــاركت جوانــان در فعالیتهای فرهنگی جامعه را افزایش میدهد وجود پشــتوانه و امید، به ســرانجام رس ــیدن و مؤثر بودن فعالیتهای فرهنگی اســت. دولت میبایست ابتدا زمینه فعالیتهای گسترده فرهنگی را فراهم نماید و در مرحله بعد اجرای این فعالیتها را به دســت جوانان بســپارد و نهایتًا این برنامهها را تا پایان و رســیدن به هدف حمایت نماید. بنابراین ایجاد نهادها و مؤسسات گوناگون جهت اجرای طرحهای فرهنگی باید در دستور كار دولت قرار بگیرد و نهادی جهت هماهنگی، اجرا و پشتیبانی از این فعالیتها تأسیس نماید. در ایران سازمان ملی جوانان با این هدف تأسیس گردیده است اما نهادهای دیگر با ایجاد معاونتهای فرهنگی اجتماعی در این رسالت خطیر به سازمان ملی جوانان كمك میكند. سازمان ملی جوانان و وزارت كشور، در مهیا نمودن زمینه تشكیل سازمانهای مردم نهاد )سمن( بــه منظور فراگیــری فعالیتهای فرهنگی در جامعه و مشــاركت جوانان در این حوزه پیشــگام بودهاند. توســعه كمی و كیفی سازمانهای غیردولتی جوانان در ابعاد اجتماعی و فرهنگی در این امر بسیار مؤثر است.
بنابراین نباید فراموش كرد كه توسعه مشاركت اجتماعی و فرهنگی در جامعه پیوندی ناگسستنی با توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در همه ابعاد دارد. 11
1.1. محور جوانان، حقوق مدنی و شهروندی21
حقوق شــهروندی از اهم مباحث حقوق بینملل و بینالمللی اســت و ارزش ذاتی این مقوله تا جایی اســت كه آن را در شــمار مباحث محوری حقوق معاصر قرار داده اســت. اهمیت حقوق شــهروندی تا جایی است كه رســیدن به یك حكومت مردمساالر، مستلزم وجود جامعهای است كه عالوه بر بلوغ اجتماعی به حقوق و تكالیف شهروندی خود واقف باشند. 31 جوانان به عنوان پایههــ ای هــر جامعه در نقطه اوج برخورداری از این حق قرار دارند. قشــر جوان كه به ویژه در جوامع اســلامی بیشــترین درصد افراد جامعه را به خود اختصاص دادهاند، طبیعی اســت كه در برخورداری از این حق یعنی حقوق شهروندی محقتر باشند. نكتهای كه باید به آن توجه كرد این است كه تالش برای استقرار دموكراسی به عنوان مقدمهای برای برخورداری از حقوق شهروندی در جوامعی كه مردم آن به حقوق و تكالیف شهروندی آگاه نیستند، میتواند موجب بروز هرج و مرجهای اجتماعی شود بنابراین آموزش و آگاهیبخشی در مرحله نخست قرار میگیرد.
-1-2-1 پرورش نســل جوان، آشــنا به حقوق و تكالیف خویش كه در گسترش دموكراسی مشاركت دارند.
در مفهــوم حقوق شــهروندی توأمان حقوق و تكالیف مناســب برای هر یك از شــهروندان در نظر گرفته میشــود. بر این اســاس حقوق شــهروندی در عین حال كه مجموعه حقوقی را برای شهروندان معین میكند، تكالیفی را هم برای آن متصور میشود كه باید به آنها عمل نماید. جوان باید بداند كه این حقوق و تكالیف الزم و ملزوم هم هستند و هیچیك بدون دیگری قابل تصور نیست. به عنوان مثال اگر به جوان حق برخورداری از رفاه اجتماعی داده میشود او مكلف است در رسیدن به این رفاه حقوق دیگران را رعایت نماید و به حق خود قانع باشد. جوان همانطور كــه بایــد به حقوق خود دســت یابد باید بداند كه اعمال حق او نباید ســبب اضــرار به دیگران باشــد و قدری باالتر، جوانی كه از حقوق مختلف مدنی برخوردار اســت، میداند كه تكالیفی در شــكلگیری جامعــه مدنی و دموكراتیك خود دارد. بنابراین آگاهــی جوانان از حقوق و تكالیف خود ناخودآگاه آنان را در شكلگیری جامعهای پویا و مردم ساالر سهیم خواهد کرد و مشاركت مؤثر آنان را به عنوان یك حق و تكلیف محقق مینماید. در این راستا وسایل ارتباط جمعی مانند صداوسیما و نشریات نقش قابل توجهی خواهند داشت و درست با اتخاذ سیاستهای كاربردی با اســتفاده از قابلیتهای ارتباطاتی و با تكیه بر آموزههای دین مانند عدالتخواهی و احترام به حقوق یكدیگر میتواند در رسیدن به این هدف موفق باشد.
در ایــن میان از نقش مؤسســات فرهنگی- آموزشــی نباید غافل شــد چرا كــه تعامل این مراكز بــا جوانان و پتانســیل باالی ایــن مراكز جهت القاء تفكــرات بر جوانان و تفهیــم حقوق مدنی آنها بســتر مناســبی است برای این منظور لذا تقویت و گســترش فعالیت مؤسسات فرهنگی41 و آموزشــی مرتبط با امور جوانان و ادغام مفاهیم ملی، دموكراسی و ارزشهای انسانی در اقدامات و فعالیتهای روزمره آنان میتواند نقش مؤثری ایفا نماید. دولت همچنین با فعال نمودن گفتمان جوانان حول محور حقوق مدنی و شهروندی و فراهم نمودن زمینه بحث و گفتگو با جوانان و در میان جوانان با یكدیگر همچنین میان جوانان با نســلهای پیش از خود و باز گذاشتن دست آنها در خلق ابتكارات بیشتر در این خصوص میتواند در تعمیق این حقوق در فكر جوانان اقدامات مثبتــی را انجام دهد. آموزش مهارتهای زندگی51 بهطور عینی و مصداقی در گروههای مختلف جوانان در فهم و درك حقوق شهروندی با توجه به مصادیق گوناگون كمك خواهد كرد كه نباید از آنهــا غفلت نمود چرا كــه با آموزش مهارتهای زندگی در واقع شــیوه مواجه با رویدادهای گوناگون زندگی را به جوان آموزش میدهیم و این رویدادها از دو حال خارج نیست یا با حقوق جوانان مرتبط است یا با تكالیف آنها كه در هر دو حال در آشنا جوانان با حقوق اجتماعی خود مفید و مؤثر خواهد بود.
-2-2-1 ترویج و گسترش حقوق مدنی و سیاسی درجوانان
همانطور كه از صحبتهای گذشته برمیآید سیاستها در این محور، با تحقق مشاركت جوانان
و با شــكلگیری افــكار عمومی، تنظیم اعالمیههای حقوق مدنی61، شــهروندی و مشــاركت در فعالیتهای محلی و افزایش یكپارچگی اجتماعی در فضای وطن دوســتی، دموكراسی و تسامح
و عدالتخواهی به نتیجه خواهد رســید، لذا ترویج و گســترش حقوق مدنی سیاسی جوانان در ایجاد انگیزه به منظور «مشاركت اجتماعی و تالش برای تحقق عدالت اجتماعی فراگیر» )منشور ملی جوانان، محور مشــاركت( میتواند مؤثر باشــد. بر این اساس افزایش آگاهی جوانان نسبت به رخدادهای اجتماعی و سیاســی كشــور و تحلیل این رویدادها با توجه به میزان درك جوانان بهطــور صادقانه و به دور از جانبداریهای بیمورد و نابجا بــه آن جوانان، با پارامترهای حقوق مدنی بسیار كمك خواهد كرد. بدیهی است شناخت این حقوق بهكارگیری آنها را در عمل باعث خواهد شد. بنابراین افزایش فرصتهای فراوان برای حضور جوانان در تصمیمگیریهای اساسی در خصوص حقوق مدنی و شهروندی جوانان در نهادهای تقنینی و اجرایی امری ضروری است. جــوان ضمن درك نیازهــا و تعامالت گوناگون اجتماعی و آرمانهایی كــه در ذهن خود با آنها درگیری است و همچنین ناآشنایی با حقوق و تكالیف مدنی خویش در تصمیمگیریهای مؤثر و قابل اجرا در حوزه میتواند نقش مؤثری ایفا نماید.
