بخشی از مقاله
چکيده :
در دنياي امروزه گردشگري سلامت به يکي از بزرگترين و سودآورترين بخشهاي اقتصاد جهان تبديل شده است . در واقع اين صنعت آن چنان جريان سرمايه ، درآمد و تراز پرداختي و سرمايه گذاري ما را تحت تاثير قرار داده که اين صنعت بيش از هر فعاليت اقتصادي و صنعتي در جهان موجب حرکت و انتقال سرمايه شده و به رشد کشورهائي که اهميت اين صنعت را دريافته اند کمک شايان توجهي نموده است .
هدف از انجام پژوهش شناسائي عوامل موثر بر توسعه گردشگري سلامت و ارئه راهکارهائي در جهت تسريع در توسعه گردشگري سلامت مي باشد.
با مطالعات کتابخانه اي ، مصاحبه با کارشناسان و مديران صاحب نظر ، عوامل تاثيرگذار مشخص و براي تعيين ارتباط اين عوامل با توسعه گردشگري سلامت ، پرسشنامه اي محقق ساخته با ٥٠ شاخص در مقياس پنج گزينه اي طراحي و با شاخص هاي آماريکاي دو(x٢) وضريب آزمون کوهن وآزمون فريدمن مورد آزمون قرار گرفتند. جامعه آماري پژوهش کليه مديران ، کارشناسان و گردشگران شامل ٣٠٠ نفر و حجم نمونه مطابق با جدول مورگان ١٦٩ نفر برآورد گرديد که به شيوه نمونه گيري تصادفي طبقه بندي انتخاب شدند.
نتايج نشان مي دهد که هزينه درمان ،آميخته فعاليتهاي ترفيعي توانمندي شاغلان حرفه اي، برخورداري از تکنولوژي و استانداردهاي روز و قوانين و مقررات به ترتيب بيشترين تاثير را بر توسعه گردشگري سلامت دارند.
کليد واژه :گردشگري سلامت ،آميخته فعاليت هاي ترفيعي، جريان سرمايه ،تراز پرداختي
مقدمه :
در دنياي امروز گردشگري به يکي از بزرگترين و سود آورترين بخشهاي اقتصادي جهان تبديل شده است . در واقع اين صنعت آن چنان جريان سرمايه ، در آمدها و هزينه ها و تراز پرداختي و سرمايه گذاري ها را تحت تاثير قرار داده که تا چند دهه پيش قابل تصور نبود و هم اکنون بيش از هر فعاليت اقتصادي و صنعتي در جهان موجب حرکت و انتقال سرمايه شده و و به رشد کشورهايي که اهميت اين صنعت را دريافته اند کمک شايان توجهي نموده است . بنابراين ضرورت همگاني با تغييرات پرشتاب و فزاينده جهان شمول ، کشور را بر آن مي دارد که در شرايط فراگير و رقابت کنوني دست به اقداماتي منطقي و متناوب از جمله تدوين استراتژي صنعت بخصوص صنعت گردشگري سلامت بزند تا در عرصه تحولات جهاني با رشد مطلوب و توسعه فراگير شالوده جامعه اي توانگر را پايه ريزي بکند.
استفاده از خدماتي که به بهبود يا افزايش سلامت يا روحيه فرد با استفاده از آب هاي معدني ، آب و هوا و مداخله پزشکي منجر مي شود و در مکاني خارج از محل سکونت و در مدتي بيش از ٢٤ ساعت صورت مي گيرد ، گردشگري سلامت اطلاق مي شود. در زمينه گردشگري عوامل زير موثر مي باشند :
١- توانمندي شاغلان حرفه سلامت :
در طي ساليان اخير گسترش شيوه هاي جديد در امر درمان و مراقبت ، نياز به ايجاد چارچوبي موثر و کار آمد را براي ارتقاء کيفيت خدمات ارائه شده در سيستم بهداشت و درمان مطرح نموده و از آنجا که افراد به دنبال کسب سلامتي هستند و برآورده شدن بخش اعظمي از اين خواسته را برعهده شاغلان حرفه سلامت گذاشته اند بنابراين بايد سيستم درمان و مراقبتي با آخرين تحولات اين حوزه در زمينه بهبود کيفيت ارائه خدمات درماني همگام بوده و اطلاعات خود را به روز نمايد از طرفي ديگر پيشرفت هاي مداوم علمي همراه با وضعيت متغيي مددجويان مستلزم آن است که تيم مراقبتي در مراکز درماني با تلفيق مهارت و توانمندي هاي فني ، دانش حرفه اي و ارتباطي خود و بر اساس شواهد علمي ، نقش اساسي را در تداوم و ارتقاء مراقبت توام با تعامل موثر با بيماران ايفاء نمايد.(بلوين و اسميت ٢٠١٠)
٢- تکنولوژي روز و استانداردهاي جهاني
انچه مشخص است اين است که گردشگري سلامت به سرعت در حال رشد و پيشرفت بوده و کشورهائي در جذب سرمايه عظيم حاصل از اين صنعت موفق هستند که علاوه بر داشتن عواملي چون قيمت پائين خدمات ، پزشکان با صلاحيت ، منابع طبيعي زيبا و داراي جاذبه ،داراي تکنولوژي روز و استانداردهاي جهاني در ارائه خدمات به کيفيت و با هزينه پائين باشند.
اکنون با وجود استانداردهاي جهاني که در نقاط مختلف دنيا به اجراء در مي آيند ، مردم به دنبال با کيفيت ترين خدمات با هزينه پائين هستند با استناد به وب سايت رسمي کمسيون مشترک بين المللي (JCI:Joint commission Intemational)اين کمسيون بيش از ١٥٠ عنوان تسهيلات درماني را در سرتاسر جهان اعتبار بخشي کرده است و فرآيندهاي نظارتي و تصويب را ، ادامه مي دهد بنابراين کاملا مشهود است که توانايي جذب و توسعه گردشگري به برخورداري از تکنولوژي روز و استانداردهاي جهاني بستگي دارد.( تجلائي ، رامين ، ١٣٩١ ص ٢٠. )
٣- اقتصاد درمان و هزينه درمان
يکي از مهمترين عوملي که باعث گردشگري در حوزه سلامت مي شود ، عامل اقتصاد درمان و هزينه درمان مي باشد زيرا صرف اتکاء به کيفيت بالاي خدمات ، باعث مي شود گردشگري سلامت به جاي کشورهاي در حال توسعه ، در کشورهاي صنعتي رخ مي داد زيرا کيفيت ارائه خدمات در کشورهاي صنعتي به مراتب بيشتر از کيفيت کشورهاي در حال توسعه مي باشد بدين لحاظ هزينه درمان واقتصاد درمان يک عنصر کليدي در اين زمينه مطرح مي باشد. هنرور ، افشار ، ١٣٨٦ ص ٣٥.) براي مثال جدول زير مقايسه قيمت برخي از خدمات در کشورهاي مختلف را نشان مي دهد:(جدول شماره ١)
بنابراين بايد همزمان با افزايش کيفيت ارائه خدمات به اقتصاد درمان و هزينه درمان نيز به عنوان عامل موثر و مهم در توسعه گردشگري سلامت توجه نمود . ( خسروآبادي ، قاسم ، ١٣٩١ ، ص ٤٣ .)
قوانين و مقررات داخلي :
قوانين و مقررات داخلي هر کشور بر صنعت گردشگري در آن تاثير گذار است . وجود قوانين حمايتي از جهانگردان به اخلاق جهانگردي مربوط مي شود که اين قوانين سند معتبر بين المللي براي تنظيم روابط متقابل گردشگران با کشور ميزبان مي باشد. تدوين قوانين و مقررات و بازنگري در قوانين و مقررات موجود و فرهنگسازي از جمله مواردي خواهد بود که باعث روشن شدن وضعيت حقوق جهانگردان خارجي ، امنيت و..... آنان شده و موجبات توسعه گردشگري سلامت را فراهم مي نمايد.
آميخته فعاليتهاي ترفيعي :
بطور کلي ترفيعات يا ارتقا عبارت است از مجموعه فعاليتهاي اطلاع رساني ترغيب واثرگذري که براي دستيابي به هدفهاي برنامه توسعه فروش ياارائه خدمات به مشتريان صورت ميگيرد.
با توجه به فاصله فيزيکي زياد گردشگران حوزه سلامت از مناطق و مراکز گردشگري سلامت و رقابت شديد کشورهاي مختلف جهت جذب گردشگران سلامت آميخته فعاليتهاي ترفيعي به عنوان يکي از موارد بسيار موثر در جهت توسعه گردشگري سلامت مطرح مي باشد.(ارموند و فينک .٢٠١٠)
فعاليتهاي ترفيعي شامل فعاليت آگهي ، تبليغات ، فعاليت پيشبرد فروش ، فعاليت روابط عمومي و فعاليت فروش حضوري ميباشد. در فعاليت اگهي و تبليغات با تهيه يک پيام مناسب و در فعاليت پيشبرد فروش با ارائه محرکهاي تشويقي همچون فراهم کردن امکانات اقامتي رفاهي براي گردشگران در فعاليت روابط عمومي با يک روابط عمومي مناسب و تاثير گذار و در فعاليت فروش حضوري با آموزش و سرپرستي کارکنان حوزه گردشگري و انتقال اطلاعات درباره پتانسيل و امکانات موجودبه گردشگران در جهت متقاعد کردن آنها به استفاده از خدمات گردشگري سلامت ميتوان گامي مهم در جهت توسعه گردشگري سلامت برداشت ( صمدي ، منصور
، ١٣٨٧ ، ص ١٩.)
کشور ايران نيز بدليل وجود پتانسيلهاي بسيار فوق العاده از نظر منابع طبيعي تاريخي درماني و پزشکي در چند سال اخير رشد قابل محسوسي داشته است اما اين رشد بصورت نامنظم و هدايت نشده اي صورت گرفته و مي توان گفت سمت و سويي مشخصي نداشته است .
