بخشی از مقاله
بررسی اثربخشی دوره های آموزش ضمن خدمت بر توانمندسازی معلمان استان اصفهان
چکیده
پژوهش حاضر با هدف، بررسی تاثیر آموزشهای ضمن خدمت بر توانمندسـازی معلمـان اسـتان اصـفهان صـورت گرفته است. روش پژوهش به کار گرفته توصیفی- پیمایشی و جامعه آماری مـورد مطالعـه ایـن پـژوهش را کلیـه معلمان آموزش و پرورش دوره متوسطه استان اصفهان درسال تحصیلی 12300) 1392 -32 نفر)تشـکیل دادهانـد. برای انتخاب نمونه از روش تصادفی استفاده شده است . ابزار اندازهگیری یک پرسشنامه محقق ساخته با محوریـت سنجش و بررسی تاثیردورههای ضمن خدمت بر توانمندسازی معلمان که طی یک فرآیند علمی با نظر متخصصین طراحی و نهایی گردیدکه روایی و اعتبارآن به صورت علمی بررسی شد.در این پژوهش به منظـور تجزیـه وتحلیـل دادهها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردید. به طورکلی نتایج پژوهش نشان دادکه؛ آموزشهای ضمن خدمت میتواند موجب توانمندسازی معلمان استان اصفهان باشد. نیز یافتهها نشان داد که بین آموزشهای ضمن خدمت و
1
رضایت شغلی، افزایش کنکاشگری، افزایش مهارتهای حرفهای و افزایش برقراری ارتبـاط (تعامـل وتبـادل نظـر) معلمان استان اصفهان رابطه معناداری وجود دارد.
واژه های کلیدی: اثربخشی، توانمندسازی معلمان، دورههای ضمن خدمت
مقدمه
ازآنجا که نیروی انسانی کارآمدباارزش ترین منبع هرسازمانی به حساب می آید .قسمت اعظم سـرمایه گـذاری هـا معطوف به نیروی انسانی گردیده است. مهمترین ابزاری که به این منظور مورداستفاده قرارمی گیرد"آموزش "است که با هدف ارتقاءکیفی سطح مهارت،دانش ونگرش موجب توانمندی افراددرایفـای وظـایف خودوکامیـابی سـازمان مورداستفاده قرارمی گیرد(علاقه بند،[1] (1381امروزه فرایندجهانی شدن،راه را به سوی جامعـهای دانشـمدار مـی-گشاید که در آن دانش و اطلاعات، محور رشد و توسعه هر جامعهای خواهد بود.بدیهی است رویارویی با چالشهای جوامع دانشمدار، نیازمند بازنگری و طراحی مجددانه نظامهای آموزشی و فرایند آموزش است (بازرگان، (23 :1384 [2]در رویارویی با چالشهای آینده، آموزش و پرورش سرمایهای اجتناب ناپذیر است. تحقق هر آرمانی در آموزش و پرورش، در گروی نیروی انسانی آن یعنی معلمان است که عامل اجرایی آرمانها در محیط عملـی هسـتند و هـیچ اصلاحی بدون همکاری و مشارکت فعال آنان انجام نخواهد شد. دستاندرکاران نظامهای آموزشی بـر ایـن نکتـه تأکید میورزند که میتوان با به کارگیری ابزارهای اطلاعاتی روزآمد، قابلیتها وشایستگیهای متناسب با نوآوری-ها را در معلمان به وجودآورد. در آرمانهایی که از سوی صاحبنظران برای نظامهای تعلیم و تربیت مطرح میشـود، از معلم به عنوان نقطه اتکای هرتغییر وت حولی یاد میشـود. (گـیج ،مهـر محمـدی،[3] (54 :1379شـرایطی کـه معلمان در آن تربیت میشوند باید دقیقاً دگرگون شود، بـه نحـوی کـه معلمـان بـه صـورت مربیـان در آینـده نـه متخصصانی که فقط ناقل محتوای برنامه درسی از پیش تعیـین شـده هسـتند. (کریمـی، [4] (1375بـرای تربیـت نیروهای آموزشی متعهد و دانا، باید به طور اساسی تغییراتی در آموزش قبل از خدمت و ضمن خدمت معلمان و هم چنین نظارت بر کار معلمان و سرانجام احراز صلاحیت و گواهی آنان ایجاد شود(شریعتمداری، [5] .(12 :1371
آموزش ضمن خدمت عبارت است از بهبود نظامدار و پیوسته استخدام شدگان از نظر دانش، مهارت ها و رفتارهـایی که به رفاه آنان و سازمان محل خدمتشان کمک می کند. به این ترتیب هـدف از آمـوزش ضـمن خـدمت، ایجـاد توانایی بیشتر تولید، افزایش کارایی در شغل کنونی و کسب شرایط بهتر برای دست یافتن به مقامات بالاتر میتواند باشد (ابطحی، [6].(1375 آموزش ضمن خدمت عبارت است از کوشش نظاممند به منظور هماهنگ کردن آرزوهـا، علایق و نیازهای آتی سازمان، در قالب کارهایی که از افراد انتظار میرود. جوهره اصلی آن در همـه سـازمانهـا و نهادها عبارت است از افزایش کارایی کارکنان و ایجاد سازش با محیط .(فتحی واجارگـاه، [7] (174 :1384بـا ایـن روشنگری،آموزش ضمن خدمت چیزی نیست جز تلاشهایی که در جهـت ارتقـای دانـش و آگـاهی و مهارتهـای فنی،حرفهای و شغلی و نیز استقرار رفتار مطلوب در کارکنان یک موسسه یا سازمان صورت میگیرد و آنـانرا بـرای
انجام بهینه وظایف و مسئولیتهای شغلی آماده میکند(چایچی،1381،ص[8].(14 پس از آنجایی که آموزش ضمن خدمت میتواند موجب توانمندی و کارآمدی معلمان در نظام آموزشی باشد، دراین پژوهش سـعی شـد بـه بررسـی اثربخشی دورهای ضمن خدمت در توانمندسازی معلمان استان اصفهان پرداخته شود.
سوالات تحقیق
-1 آیا آموزشهای ضمن خدمت میتواند موجب توانمندسازی معلمان استان اصفهان باشد -2 آیا آموزشهای ضمن خدمت میتواند موجب رضایت شغلی معلمان استان اصفهان شود؟
-3 آیا آموزشهای ضمن خدمت می تواند موجب افزایش کنکاشگری معلمان استان اصفهان شود؟
-4 آیا آموزشهای ضمن خدمت میتواند موجب افزایش مهارتهای حرفه ای و تخصصی در معلمان استان اصفهان شود؟ -5 آیا عوامل اجتماعی وفرهنگی میتواند در توانمند سازی معلمان استان اصفهان از طریق
دورههای ضمن خدمت تاثیر گذار باشد؟
-6 آیا آموزشهای ضمن خدمت موجب افزایش مسئولیتپذیری معلمان استان اصفهان شده است؟
-7 آیا آموزشهای ضمن خدمت موجب افزایش برقراری ارتباط (تعامل وتبادل نظر) معلمان استان اصفهان شده است؟
روش پژوهش
روش پژوهش توصیفی - پیمایشی وجامعه آماری پژوهش کلیه معلمان دوره متوسـطه اسـتان اصـفهان درسـال 1392-1393 بوده که تعداد آنها 12300 نفر میباشد. به منظور گردآوری داده های مورد نیاز درباره افـراد جامعـه از روش نمونه گیری تصادفی استفاده می شود .برایتعیینحجمنمونهاز فرمول کوکران استفاده شد.بهمنظور گـردآوری اطلاعات از پرسش نامه محقق ساخته که جهت تعیین اعتبارمحتوایی ازاساتید وصاحبنظران نظر خواسـته شـد کـه میزان روایی در سطح مطلوبی قرار داشت وپایایی آن نیزازضریب آلفای کرونباخ که ضریب آن0/868 میباشـد کـه نشان دهنده پایایی بالای پرسشنامهها میباشد.برای تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی واستنباطی ( آزمون تی تک نمونه ای ، آزمون فریدمن)وبااستفاده ازنرم افزار SPSS21بهره گرفته شد.
یافته های پژوهش
-1 آیا آموزش های ضمن خدمت می تواند موجب توانمندسازی معلمان استان اصفهان باشد؟
جدول - 1 آزمون تی تک نمونه ای برای بررسی تاثیر آموزش ضمن خدمت بر توانمند سازی (میانگین ملاک (3=
با توجه به نتایج بدست آمده بر اساس نمرات داده شده و مقدار آماره t کـه برابـر (p-value<0.05) 7/041 مفروضـه تاثیر آموزش ضمن خدمت بر توانمند سازی معلمان مورد تایید قرار گرفت.به عبارت دیگر بر اسـاس نمـرات داده شده توسط افراد نمونه آموزش های ضمن خدمت تاثیر مثبتی بر توانمند سازی معلمان خواهد داشت.
-2 آیا آموزش های ضمن خدمت می تواند موجب رضایت شغلی معلمان استان اصفهان شود؟
جدول-2 آزمون تی تک نمونه ای برای بررسی تاثیر آموزش ضمن خدمت بر رضایت شغلی
بر اساس نتایج بدست آمده از جدول (2) مقدار آماره t برابر 3/732 که با مقایسه این مقدار و مقدار جدول در سطح 95 درصد نتایج مویید فرضیه مورد بررسی می باشد (t=3.732, p-value <0.05) کـه نشـان مـی دهـد بـر اساس نظر معلمان آموزش های ضمن خدمت بر رضایت شغلی موثر است.
-3 آیا آموزش های ضمن خدمت می تواند موجب افزایش کنکاشگری معلمان استان اصفهان شود؟
نتایج نشان دهنده تاثیر آموزش ضمن خدمت بر افزایش کنکاش گری معلمان می باشـد. بـا توجـه بـه مقـدار ،آمـاره t (036/2 و مقدار p-value کـه برابر 0/043 و کوچکتر از 0/05 می باشـد و میـانگین نمـرات از میـانگین مـلاک تفاوت معنی داری دارد و با توجه به بالاتر بودن میانگین از میانگین ملاک فرضیه فوق مورد تایید قرار می گیرد.
جدول- 3 آزمون تی تک نمونه ای برای بررسی تاثیر آموزش ضمن خدمت بر کنکاش گری معلمان
-4 آیاآموزش های ضمن خدمت می تواند موجب افزایش مهارتهای حرفه ای وتخصصـی درمعلمـان اسـتان اصفهان شود؟
جدول-4 آزمون تی تک نمونه ای برای بررسی تاثیر آموزش ضمن خدمت بر مهارت معلمان
