بخشی از مقاله
چکیده :
سازمانهایی که ارزش زیادی برای آموزش قایل می شوند، منابع زیادی را نیز صرف فرایند آموزش کارکنان می کنند تا اطمینان حاصل کنند که کارکنان در برنامه آموزشی مهارتهای لازم خود را دریافت کرده اندهدف کلی پژوهش حاضر بررسی رابطه بین آموزش های ضمن خدمت الکترونیکی با توانمند سازی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان می باشد. نوع تحقیق توصیفی و همبستگی و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه بوده است که پس از طراحی، روایی صوری آن براساس دیدگاه صاحبنظران و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ %92 سنجیده شد و در اختیار نمونه های تحقیق قرار داده شد.
جامعه آماری 657 نفر نفر از کارکنان دانشگاه علوم پزشکی که در دوره های آموزش الکترونیک دانشگاه شرکت داشته اند به عنوان اعضای نمونه 172 نفر انتخاب و پرسشنامه به روش تصادفی ساده بین آنها توزیع شد. براساس یافته های حاصل می توان بیان داشت که دوره های آموزشی الکترونیکی در تمامی نشانگرهای توانمندی شغلی در حد مطلوب نقش داشته است و با تمام مولفه های آن رابطه مستقیم و معناداری دارد که این رابطه بین آموزش ضمن خدمت الکترونیکی و رشد حرفه ای کارکنان - p=388% - و پس از آن با خودکارآمدی کارکنان - p=362% - بیشترین مقادیر را داشته اند.
مقدمه بیان مساله
پیشرفت شگرف و عمیق در علوم و فنون گوناگون و تاثیرات آن در عرصه های مختلف و فعالیتهای اداری، خدماتی موسسات و سازمان ها، نیاز به آموزش و بهسازی نیروی انسانی در سازمان را افزایش داده و آن را ضروری ساخته است.توانمندسازی، آموزش چگونگی انجام دادن کار به دیگران است که کمتر به مدیر متکی باشند.در توانمندسازی، کارکنان نه تنها نیازمند اختیارند، بلکه می باید آموزش کافی و اعتبار مالی و اطلاعات اساسی نیز داشته باشند تا بتوانند در زمینه ی تصمیم های خود پاسخگو باشند.
توانمندسازی نیروی انسانی در سازمان ها از طریق اجرای دوره های آموزش ضمن خدمت و آموزش کارکنان به عهده دستگاه اجرایی است که کارکنان خود را برای فعالیت های دستگاه و آماده سازی آنان برای قبول مسئولیت های مختلف آموزش می دهند - . - Durbin,2004 سازمانهایی که ارزش زیادی برای آموزش قایل می شوند، منابع زیادی را نیز صرف فرایند آموزش کارکنان می کنند تا اطمینان حاصل کنند که کارکنان در برنامه آموزشی مهارتهای لازم خود را دریافت کرده اند، چنین سازمانهایی در حداکثر کردن مزایای آموزشی خود موفق هستند و در این راستا زمانی که در یک وضعیت پایدار و مبتنی بر هزینه به فایده ، مخاطبین زیادی نیازمند آموزش هستند، آموزش الکترونیکی بهترین پاسخ است . - Bersin,2004 - دسایی - - 1999
بیان می کند که متداولترین روشهای مورد استفاده سازمانها برای اهداف آموزش ضمن خدمت، آموزش معلم محور، آموزش از طریق ویدئو و آموزش مبتنی بر رایانه است. با معرفی نوآوری شبکه جهانی وب، نسل بعدی آموزشهای مبتنی بر رایانه یعنی یادگیری الکترونیکی تحت شبکه، در خدمت سازمان قرار گرفتند. مزایایی همچون دسترسی در هر زمان و مکان ، کاهش هزینه های آموزش، انعطاف پذیری و امکان هماهنگی با مسؤلیتهای شغلی، در کنار آموزش اثربخش و رضایت بخش، توجه بسیاری از سازمانها را بسوی یادگیری الکترونیکی جلب نموده است.
یادگیری الکترونیکی سریع برای تولید محتوی الکترونیکی از ابزارهایی استفاده می کند که بسیاری از فرایندها نظیر تولید صفحات و تولید عناصر راهبردی درس - که اغلب زمان تدوین گران آموزشی، صرف آنها می شود - ، را به طور خودکار می سازند. بسیاری از ابزارهای مخصوص یادگیری الکترونیکی سریع شامل عناصر رسانه ای، قابلیت های ساده آزمون و دریافت بازخورد و مکانیسم های پیگیری هستند. در مجموع یادگیری الکترونیکی سریع مدعی است محتوای آموزشی را با صرف هزینه و زمان کم تولید می کند. - . - Roytek,1999
ضرورت اجرای طرح
در دنیای پیچیده و پویای امروز، یادگیری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. آموزش، بنیان همه یادگیری ها و یکی از مهمترین عوامل در بهسازی نیروی انسانی است. مسلم است که شیوه های سنتی آموزش نظیر کلاس های معلم محور برای آموزش تعداد زیاد و متنوع کارکنان زمانبر، هزینه بر و سخت است. در یادگیری الکترونیکی، یادگیرندگان به صورت 24 ساعته به دوره های آموزشی دسترسی دارند، با سرعت دلخواه خود درس می خوانند، نیاز به رفت و آمد برای مراجعه با کلاسهای حضوری مرتفع می شود، در برنامه کاری کارکنان تداخل ایجاد نمی شود و زمان لازم برای یادگیری 25 تا 30 درصد کاهش می یابد - . - Atreja,2008
علاوه بر آن یادگیری الکترونیکی موجب صرفه جویی قابل توجهی در زمان اساتید و فعالان آموزشی و هزینه های آموزشی می گردد. زیرا در این شیوه، مواد آموزشی، یکبار تدوین می شوند و بارها در جاهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. مطالعات نشان داده یادگیری الکترونیکی حداقل به میزان آموزش سنتی اثربخش است و حتی از آن کاراتر می باشد و موجبات خرسندی یادگیرندگان بیشتر فراهم می کند - . - Davis,2007
تحقیقات متعدد انجام شده در داخل و خارج از ایران، تاثیرات مثبت انواع برنامه های بهسازی نیروی انسانی از جمله آموزش های ضمن خدمت را بر کارایی، اعتماد به نفس، آگاهی و مهارت پرستاران نشان می دهد - سرداری،. - 1375 آموزش و بهسازی منابع انسانی می تواند باعث بینش و بصیرتی عمیق تر، دانش و معرفت بالاتر و توانایی و مهارت بیشتر نیروی انسانی در سازمان برای اجرای وظایف و مسؤلیتهای شغلی شود و در نتیجه نیل به هدفهای سازمانی و نظام مدیریت منابع انسانی با کارایی و ثمربخشی بهتر و بیشتر میسر گردد.به نظر می رسد که تلاشهای آموزشی می تواند به ایجاد انگیزه در کارکنان برای تلاش بیشتر منجر شود - . - Jafari-Ghoushchi,2001
در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان وجود تعداد زیاد کارکنان واجد شرایط آموزش - قریب به 200000 نفر - با شرح وظایف متنوع، در دسترس نبودن دوره های آموزشی مورد نیاز در مؤسسات آموزشی خارج از سازمان، اثربخش نبودن برخی دوره های آموزشی موجود، مشکلات ناشی از حضور کارکنان برخی از واحدها و مراکز در کلاسهای حضوری و غیبت ناشی از آن در محل کار، هزینه شرکت کارکنان در دوره های مؤسسات آموزشی خصوصی و امکان راه اندازی زیر ساخت های سخت افزاری لازم برای بکارگیری دوره های آموزش الکترونیکی، شرایط را برای استفاده از این شیوه آموزش، مساعد نموده است. بنابر دلایل پیشگفت، این دانشگاه در سال 1392 اقدام به ارایه آموزش ضمن خدمت الکترونیکی نمود و ضروریست رابطه این نوع از آموزش ضمن خدمت را با توانمندی کارکنان مورد بررسی قرار داد. - - 17 شایان ذکر است به کارگیری آموزشهای الکترونیکی در سازمانهای بزرگ بهداشتی و درمانی که دارای کارکنان با رده های گوناگون شغلی هستند، تا کنون مورد ارزیابی قرار نگرفته است.
پیشینه های پژوهش در ایران
جبارزاده - - 1381، با هدف بررسی عوامل مؤثر بر بهرهوری و ترتیب اولویت آنها، پژوهشی را در شرکت توزیع نیروی برق استان قزوین انجام داد، نتایج به دست آمده از پژوهش وی حاکی از این است که: عوامل موثر بر بهره وری نیروی انسانی در شرکت مورد مطالعه عبارتند از آموزش، ویژگی های فردی، انگیزه، سبک مدیریت مشارکتی، توانمندسازی. عوامل موثر بر توانمندسازی نیروی انسانی شرکت برق قزوین شامل عوامل پنجگانه آموزش، تفویض اختیار، غنی سازی شغل، انگیزه و سبک مدیریت مشارکتی است.
اولویت بندی عوامل بهره وری عبارتند از: توانمندسازی انگیزه، آموزش، سبک مدیریت مشارکتی، ویژگی های فردی. اولویت بندی عوامل توانمندی نیروی انسانی به ترتیب عبارتند از: تفویض اختیار، سبک مدیریت مشارکتی، انگیزه، آموزش و غنی سازی شغل. امامزاده قاسمی، ونکی و معماریان - 1383 - ، در تحقیقی تحت عنوان تاثیر بکارگیری الگوی اجرایی آموزش ضمن خدمت پرستاران بر کیفیت مراقبت های پرستاری در بخش جراحی، یکی از اقدامات اساسی مدیران پرستاری در جهت ارتقای کیفیت مراقبتهای آموزش پرستاران است.در این پژوهش با ارئه الگویی اجرایی در برنامه های آموزش ضمن خدمت پرستاران، به تعیین تاثیر آن بر کیفیت مراقبتهای پرستاری پرداخته شده است.
شفی - - 1385، به مطالعه رابطه توانمندسازی کارکنان شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی پرداخت و به این نتیجه رسید که بین عوامل توانمندسازی کارکنان با یادگیری سازمانی آنان رابطه معناداری وجود دارد، وی همچنین به این نکته اشاره کرد که مدیریتهایی که در آنها احساس شایستگی، حق انتخاب، مؤثربودن، معنیداری و احساس اعتماد به همکاران در بین کارکنان بالاتر است، براین اساس افزایش شایستگیهای کارکنان، اعتقاد به توانایی و ظرفیت خود، توانایی نفوذ در پیامدهای استراتژیک، احساس فردی در مورد حق انتخاب و احساس اعتماد، توانمندسازی را افزایش میدهند.
کروبی - - 1385، در تحقیقی با عنوان" توانمندسازی منابع انسانی ازطریق آموزشهای ضمن خدمت "در دانشگاه آزاد اسلامی مازندران به بررسی دیدگاههای کارکنان درباره افزایش توانمندیهای شغلی کارکنان ازطریق آموزشهای ضمن خدمت پرداخته که نتایج نشان داد آموزش ضمن خدمت در بهبود عملکرد، تقویت مهارتهای شغلی،رضایت شغلی وآمادگی لازم برای انجام وظایف در کارکنان مؤثر بوده است.
