بخشی از مقاله
بررسی فنولوژی و شرایط اکولوژیک بنفشه معطر (Viola odorata) بارویکرد استفاده به عنوان گیاه دارویی در کشاورزی
چکیده
دراین پژوهش به منظور اهلی نمودن گیاه بنفشه معطر (Viola odorata) بارویکرد استفاده به عنوان گیاه دارویی در کشاورزی، فنولوژی و شرایط اکولوژیک گیاه دررویشگاههای طبیعی آن(مناطق شمالی کشور) در سالهای 90و91 و92 باانجام بازدید میدانی و نمونه برداری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که این گونه درحد فاصل ارتفاعی کوچصفهان در عرض 37° 16' شمالی وطول'49° 47شرقی با ارتفاع -2 متر از دریا تا نقطه پل سفید باعرض'36° 03 شمالی وطول'53° 03 شرقی با ارتفاع 710متر از دریا وجود دارد. بررسی مراحل فنولوژی گیاه نشان داد که بذرهای این گیاه در اوایل بهمنماه شروع به جوانه زدن میکنندودر تمام فصل بهار و تابستان رشد رویشیدارند. اولین گلها در نیمه اول آذرماه ظاهر شده وگلریزان بوته ها(متوسط 4گل در هر بوته) در نیمه دوم اسفند ماه تا نیمه اول فروردینماه مشاهده میشود . بذرها 4 تا 5 هفته بعد از گلدهی به بلوغ خواهد رسید. از اوایل تیرماه تا اوایل مهرماه گیاه به نوعی رکود تابستانه باکمترین مقدار رشد رویشی میرود.
کلمات کلیدی: بنفشه معطر، فنولوژی، شرایط اکولوژیک، نقشه مکانیابی
مقدمه:
بنفشه معطر (Viola odorata) گیاهی چند ساله از تیره ویولاسه (Violaceae) بوده که در بسیاری از کشورهای اروپایی از قدیم به عنوان گیاه دارویی و همچنین در علوم آرایشی وبهداشتی کاربرد دارد. این گیاه دارای خواص دارویی درزمینه زیبایی پوست و درمان امراض آن ، استفاده به عنوان آرامبخش ، درمان سرماخوردگی و رفع سرفه و خشونت سینه میباشد. بنفشه معطر به دلیل داشتن مینیپروتیینهای حلقوی دارای خواص دارویی ضد ویروس ایدز، ضد کرم، ضد سرطان وضد میکروب میباشد.اهلی نمودن گیاهان بومی علاوه بر حفظ ذخایر زنتیکی ،کاربرد گونه مورد نظر را در زمینه های مرتعی، دارویی، صنعتی، زینتی و غیره آسان میسازد. اولین قدم در اهلی نمودن، بررسی رویشگاهی وثبت مراحل فنولوژی گیاه میباشد. ظهور شناسی((Phenology شاخه ای از علم اکولوژی است که به ثبت رشد ونمو عمومی گیاهان تحت تاثیر اقلیم و آب وهوای یک محل جغرافیایی میپردازد.
124
بخش دوم - گیاهان دارویی و کاربرد آنها در کشاورزی مرسوم- ارئه پوستری
درزندگی موجودات زنده وقایعی به صورت ادواری رخ میدهندکه از آنها به موسم ظهور((Pheno paseتعبیر میشود. با آگاهی به فنولوژی نباتات مهم دارویی هر منطقه مناسبترین فصل بهرهبرداری و مدت استفاده از آن را تعیین و سیستمهای صحیح برداشت تنظیم میشود.
موادوروشها:
این پژوهش به منظور بررسی فنولوژی و شرایط اکولوژی گیاه چندساله بنفشه معطر (Viola odorata)در مناطق شمالی کشور در سالهای 91،90و92 انجام گرفت. مناطق مختلف سه استان شمالی کشور(گیلان،گلستان ومازندران) در بهار 91و92 ازلحاظ وجود گیاه بنفشه معطر مورد بازدید قرارگرفته و موقعیت جغرافیایی مکان های مورد بررسی با استفاده از GPS بدست آمده ودرنرم افزار گوگل (Google earth) فراخوانی شد. تصویر شماره (1)
به منظور بررسی مراحل فنولوژی گیاه دارویی بنفشه معطر جمعیتی از گیاهان موجود در جنگلهای هیرکانی منطقه سوادکوه_ شیرگاه 100)بوته) به طور تصادفی مورد بررسی قرار گرفته و مراحل فنولوژی گیاهان شامل جوانه زنی، چهاربرگی، ظهورگلها، بازشدنگلها، گلریزان بوتهها، زمان رسیدن بذرو شکاف خوردن کپسولها یادداشت برداریشد. وارد شدن %50گیاهان به یک مرحله فنولوژی مشخص مبنای ثبت مراحل فنولوژی قرار گرفته و برای اندازهگیری صفات فنولوژیک، گیاهان مکررا مورد بازدیدو بررسی قرار گرفته و مشاهدات یادداشت شد.
